Aile İletişim Kalıpları Ölçeğinin Türkçe Formunun Geçerlilik ve Güvenirlik Çalışması

Yıl 2018, Sayı: 29, 21 - 46, 01.06.2018

Ömer Erdoğan Cengiz Anık

Öz

Son kırk yıl boyunca aile iletişim kalıpları, çeşitli alanlarda ve kültürlerde birçok araştırmaya konu

olmuştur. Bu çalışmaların büyük bir bölümünde Revised Family Communication Patterns (RFCP)

(Revize Aile İletişim Kalıpları Ölçeği-RAİKÖ) ölçeği kullanılmıştır. Bu nedenle, bu çalışmanın amacı

Türkiye’de AİKÖ’nün gözden geçirilmiş formunun geçerliliğini ve güvenilirliğini araştırmaktır. Bu

amaç doğrultusunda 2016-2017 eğitim döneminde Kastamonu Üniversitesi’nin farklı fakültelerinde

eğitimlerine devam etmekte olan 741 öğrenciyle, Kastamonu Merkez İlçede ortaöğrenimine devam

eden 272 öğrenci seçkisiz atama yöntemi kullanılarak çalışılmıştır (1). Veriler ışığında hem açımlayıcı

hem de doğrulayıcı faktör analizi yapılmış ve AİKÖ’nün psikometrik özelliklerinin, ölçeğin Türk

öğrenciler için geçerli ve güvenilir bir ölçek olarak kullanılabileceğini göstermiştir.

Anahtar Kelimeler

Aile İletişim Kalıpları, Aile İletişim Kalıpları Ölçeği, Aile İletişimi

Kaynakça

• Andy, F. (2000). Discovering statistics using SPSS for Windows: Advanced techniques for beginners. Thousand Oaks, CA: Sage Publications
• Avtgis, T. A. (1999). The relationship between unwillingness to communicate and family communication patterns. Communication Research Reports, 16, 333-338. DOI: 10.1080/08824099909388734
• Baldwin, M.W. (1992). Relational schemas and the processing of social information. Psychological Bulletin 112, 461-484. DOI: 10.1037/0033-2909.112.3.461
• Beavers, A. S., Lounsbury, J. W., Richards, J. K., Huck, S. W., Skolits, G. J., ve Esquivel, S. L. (2013). Practical considerations for using exploratory factor analysis in educational research. Practical Assessment, Research & Evaluation, 18(6), 1-13.
• Beck, S. J., ve Ledbetter, A. M. (2013). The influence of parent conflict style on children. Personal Relationships, 20, 495–510. DOI: 10.1111/j.1475-6811.2012.01420.x
• Bryne, B. M. (2001). Structural equation modeling with AMOS Mahwah,. NJ: Lawrence Erlbaum Associates.
• Büyüköztürk, Ş. (2002). Veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Yayınları.
• Büyüköztürk, Ş. (2003). Eğitim istatistiği yüksek lisans ders notları. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Chaffee, S. H., McLeod, J. M. ve Wackman, D. B. (1973). Family communication patterns and adolescent political participation. In J. Dennis (Ed.), Socialization to politics, (349-364). NY: Wiley & Sons.
• Conlin, M. (2004, May 10). I’m a bad boss? Blame my Dad. BusinessWeek, 3882, 60-61.
• Çanakçı, O. (2008). Matematik problem çözme tutum ölçeğinin geliştirilmesi ve değerlendirilmesi (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Marmara Üniversitesi/Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., ve Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik SPSS ve Lirsel uygulamaları (2. Baskı). Ankara: Pegem Yayınları.
• Dance, F. E. X. ve Larson, C. E. (1976). The functions of human communication: A theoretical approach. New York: Holt, Rinehart and Winston
• Durak Batıgün, A. ve Say, G. (2015) Ebeveyn-Ergen İlişki Niteliği Ölçeği’nin üniversite öğrencileri için psikometrik özellikleri. Klinik Psikiyatri, 18, 49-58.
• Dumlao, R. ve Botta, R. A. (2000). Family communication patterns and the conflict styles young adults use with their fathers. Communication Quarterly, 48(2), 174-189.
• Elwood, T. D. ve Schrader, D. C. (1998). Family communication patterns and communication apprehension. Journal of Social Behavior and Personality, 13, 493–502.
• Eryüksel, G. N. (1996). Ana-baba ve ergen ilişkilerinin problem çözme iletişim becerileri, bilişsel çarpıtmalar ve aile yapısı açısından incelenmesi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Ege Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Fitzpatrick, M. A. ve Koerner, A. F. (2005). Family communication schemata: Effects on children’s resiliency. S. Dunwoody, L. B. Becker, D. McLeod ve G. Kosicki (Ed.), The evolution of key mass communication concepts: Honoring Jack M. McLeod içinde (113–136). Cresskill, NJ: Hampton Press.
• Fitzpatrick, M. A. ve Ritchie, L. D. (1994). Communication schemata within the family: Multiple perspectives on family interaction. Human Communication Research, 20, 275–301. DOI: 10.1111/ j.1468-2958.1994.tb00324.x
• Fowler, C. (2007). Family communication patterns, parental confirmation, and children’s perceptions of their relationships with parents. Paper presented at the annual meeting of the NCA 93rd Annual Convention. Chicago, IL: TBA.
• Hair, J. F. Jr., Anderson, R.E., Tatham, R. L. ve Black, W. C. (1998). Multivariate Data Analysis (5. Baskı). Upper Saddle River, NJ: Prentice Hall.
• Huang, L. N. (1999). Family communication patterns and personality characteristics. Communication Quarterly, 47, 230-243. DOI: 10.1080/01463379909370136
• Huang, Y., (2010). Family communication patterns, communication apprehension and socio-communicative orientative orientation: A study of Chinese students (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). The Graduate Faculty of The University of Akron, Akron.
• Gecas, V. (1992). Socialization. E. F. Borgatta ve M. L. Borgatta (Ed.), Encyclopedia of Sociology, 4 içinde (1863-1872). New York: MacMillan Publishing Company.
• Infante, D. A., Rancer, A. S. ve Womack, D. F. (1997). Building communication theory (3. Baskı). Prospect Heights, IL: Waveland.
• Kaiser, H. F. (1974). An index of factorial simplicity. Psychometrika, 39, 31–36.
• Kalaycı, Ş. (2010). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. İstanbul: Asil Yayın Dağıtım.
• Kline, R. B. (2005). Principle and practice of structural equation modelling. (2. Baskı). New York: The Guilford Press.
• Koerner, A. F. ve Fitzpatrick, M. A. (1997). Family type and conflict: The impact of conversation orientation and conformity orientation on conflict in the family. Communication Studies, 48, 59–75. DOI: 10.1080/10510979709368491
• Koerner, A. F. ve Fitzpatrick, M. A. (2002a). You never leave your family in a fight: The impact of family of origin on conflict behavior in romantic relationships. Communication Studies, 53, 234–251. DOI: 10.1080/10510970209388588
• Koerner, A. F. ve Fitzpatrick, M. A. (2002b). Understanding family communication patterns and family functioning: The roles of conversation orientation and conformity orientation. Communication Yearbook, 26, 37–69. DOI: 10.1080/23808985.2002.11679010
• Koerner, A. F. ve Fitzpatrick, M. A. (2002c). Toward a theory of family communication. Communication Theory, 12, 70–91. DOI: 10.1111/j.1468-2885.2002.tb00260.x
• Koroshnia, M. ve Latifian, M. (2008). An investigation on validity and reliability of revised family communication patterns instrument. Journal of Family Research, 3, 855–875.
• Kuzgun, Y. ve Eldeleklioğlu, J. (2005). Rehberlik ve psikolojik danışmada kullanılan ölçme araçları ve programlar dizisi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Lamborn, S., Mounts, N., Steinberg, L., & Dornbusch, S. (1991). Patterns of competence and adjustment among adolescents from authoritative, authoritarian, indulgent, and neglectful homes. Child Development, 62, 1049-1065
• Ledbetter, A. M. (2009). Family communication patterns and relational maintenance behavior: Direct and mediated associations with friendship closeness. Human Communication Research, 35, 130–147.
• Ledbetter, A. M. (2010). Family communication patterns and communication competence as predictors of online communication attitude: Evaluating a dual pathway model. Journal of Family Communication, 10, 99–115. DOI: 10.1080/15267431003595462
• McLeod, J. M. ve Chaffee, S. H. (1972). The construction of social reality. J. Tedeschi (Ed.), The social influence process içinde(50–59). Chicago, IL: Aldine-Atherton.
• McLeod, J. M. ve Chaffee, S. H. (1973). Interpersonal approaches to communication research. American Behavioral Scientist, 16, 469–499.
• Meydan, C. H. ve Şeşen, H. (2011). Yapısal Eşitlik Modellemesi (AMOS Uygulamaları). Ankara: Detay Yayıncılık.
• Moore, R. L. ve Moschis, G. P. (1981). The role of family communication in consumer learning. Journal of Communication, 31, 42–51. DOI: 10.1111/j.1460-2466.1981.tb00449.x
• Newcomb, T. M. (1953). An approach to the study of communicative acts. Psychological Review, 60, 393– 404.
• Omar, N., Mustaffa, C. S. ve Nordin M. Z. (2007). A comparison of family communication and institutional communication of boarding school students and juveniles in Malaysia. Intercultural Communication Studies, 16, 72–89.
• Özdamar, K. (2013). Paket programları ile istatiksel veri analizi cilt:2. (9. Baskı). Ankara: Nisan Kitapevi
• Reeves, B., Chaffee, S. H., ve Tims, A. R. (1982). Social cognition and mass communication research. M. Roloff ve C. Berger (Ed.), Social Cognition and Communication içinde (287-326). Beverly Hills, CA: Sage.
• Ritchie, L. D. (1989). Family communication patterns and the flow of information in the family. Paper presented to the annual convention of the Association for Education in Journalism, Portland Ritchie, L. D., & Fitzpatrick, M. A. (1990). Family communication patterns: Measuring interpersonal perceptions of interpersonal relationships. Communication Research, 17, 523–544. DOI: 10.1177/009365090017004007
• Ritchie, L. D. (1991). Family communication patterns: An epistemic analysis and conceptual reinterpretation. Communication Research, 18, 548–565. DOI: 10.1177/009365091018004005
• Robin, A. L., Koepke, T., & Moye, A. (1990). Multidimensional assessment of parent-adolescent relations. Psychological Assessment: A Journal of Consulting and Clinical Psychology, 2(4), 451-459. DOI: 10.1037/1040-3590.2.4.451
• Rubin, B., Rubin, A., Graham, E., Perse, E., ve Seibold, D. (2009). Communication research measures II: A sourcebook. New York: Routledge
• Rueter, M. A. ve Koerner, A. F. (2008). The effect of family communication patterns on adopted adolescent adjustment. Journal of Marriage and Family, 70, 715–727. DOI: 10.1111/j.1741-3737.2008.00516.x
• Schrodt, P., Witt, P. L. ve Messersmith, A. S. (2008). A meta-analytical review of family communication patterns and their associations with information processing, behavioral, and psychosocial outcomes. Communication Monographs, 75, 248–269. DOI: 10.1080/03637750802256318
• Schumacker, R. E. ve Lomax, R. G. (2004). Beginner’s guide to structural equaiton modeling. New Jersey, USA: Lawrence Erlbaum Associates,
• Shearman, S. M. ve Dumlao, R. (2008). A cross-cultural comparison of family communication patterns and conflict between young adults and parents. Journal of Family Communication, 8, 186–211. DOI: 10.1080/15267430802182456
• Sillars, A., Koerner, A. F. ve Fitzpatrick, M. A. (2005). Communication and understanding in parentadolescent relationships. Human Communication Research, 31, 103–128. DOI: 10.1111/j.1468- 2958.2005.tb00866.x
• Stapleton, C. D. (1997). Basic Concepts and Procedures of Confirmatory Factor Analysis. http://ericae.net/ft/ tamu/Cfa.htm adresinden 15.04.2017 tarihinde alınmıştır.
• Stevens, J. (2001). Applied multivariate statistics for the social sciences. Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.
• Sussman, M. B. ve Steinmetz, S. K. (1987). Handbook of marriage and the family. New York: Plenum.
• Sümer, N. (2000). Yapısal eşitlik modelleri: Temel kavramlar ve örnek uygulamalar. Türk Psikoloji Yazıları, 3 (6), 49-74.
• Tims, A. R. ve Masland, J. L. (1985). Measurement of family communication patterns. Communication Research: An International Quarterly, 12, 1, 35-57. DOI: 10.1177/009365085012001002
• Yılmaz, A. (2000). Anne-baba tutum ölçeğinin güvenirlik ve geçerlik çalışması. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 7, 160-172.
• Wheaton, B., Muthén, B., Alwin, D.F. ve Summers, G.F. (1977). Assessing reliability and stability in panel models. D. R Heise (Ed.), Sociological methodology 1977 içinde (84–136). San Francisco: Jossey- Bass.
• Zhang, Q. (2007). Family communication patterns and conflict styles in Chinese parent-child relationships. Communication Quarterly, 55, 113–128. DOI: 10.1080/01463370600998681