A Research on the Reflections of the E-Government Application on the State-Citizen Relations: The Case of Erzurum

Yıl 2022, Sayı: 40, 359 - 375, 30.06.2022

Hüseyin Köse , Gülhanım Karaoğlu , Yelda Korkut

https://doi.org/10.17829/turcom.1049011

Öz

There is a general view that the state apparatus is closed to interaction, vertical hierarchical and bureaucratic structure in Turkey. In such a structure where the state-citizen encounter creates a certain power asymmetry, the encounter of the governed with the state produces a serious perception regarding the enormous power of the bureaucracy. Because the dominant administrative image in citizen’s mind is that the state has a strict bureaucratic structure. This situation is a problem in terms of the soundness of state-citizen relations. However, with the e-government application that became widespread in Turkey since the late 2010s years, this situation seems to have changed greatly. With the application in question, the hierarchical / vertical state model is gradually giving way to the participatory / horizontal state model. This study aims to examine the assumption that e-government services convert the state-citizen relations positively. Questionnaire technique, which is one of the quantitative research methods, was used in the study; and the present paper examined in which direction the perception of the state in the minds of the citizens was transformed depending on demographic characteristics. As a result, it was determined that the e-government application greatly increased the trust in the state, made the citizens feel important, prevented abuses such as irregularity, corruption and favoritism in formal occasions, and gave the citizen a feeling of participating in the administration.

Anahtar Kelimeler

State, E-Government, Perception, Citizen, Participation

E-Devlet Uygulamasının Devlet-Yurttaş İlişkisine Yansımaları Üzerine Bir İnceleme: Erzurum İli Örneği

Öz

Türkiye’de devlet aygıtının etkileşime kapalı, dikey, hiyerarşik, bürokratik bir yapıda olduğu yönünde genel bir görüş vardır. Devlet-yurttaş karşılaşmasının belli bir güç asimetrisi yarattığı böyle bir yapıda, yönetilenlerin devletle karşılaşması bürokrasinin muazzam gücüne ilişkin ciddi bir algı üretmektedir. Zira yurttaşın zihninde baskın yönetsel imge, devletin katı bürokratik bir yapıda olduğudur. Bu durum, devlet- yurttaş ilişkilerinin sıhhati açısından bir sorundur. Ancak Türkiye’de 2010’lu yılların sonlarından itibaren yaygınlaşmaya başlayan e-devlet uygulamalarıyla birlikte durum büyük ölçüde değişmiş gibidir. Söz konusu uygulamayla birlikte, hiyerarşik/dikey devlet modeli, yerini gitgide katılımcı/yatay devlet modeline bırakmaya başlamıştır. Bu çalışmada, e-devlet hizmetlerinin devlet-yurttaş ilişkilerini olumlu yönde dönüştürdüğü varsayımının sınanması hedeflenmiştir. Çalışmada nicel araştırma yöntemlerinden anket tekniği kullanılmış olup, demografik özellikler bağlamında yurttaşların zihinlerindeki devlet algısının hangi yönde dönüştüğü irdelenmiştir. Sonuçta, e-devlet uygulamasının büyük oranda devlete olan güveni artırdığı, yurttaşa kendisini önemli hissettirdiği, resmi işlerdeki usulsüzlük, yolsuzluk, kayırmacılık gibi suistimalleri önlediği ve yurttaşa yönetime katılma hissi verdiği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Devlet, E-Devlet, Algı, Yurttaş, Katılım

Kaynakça

• Atmaca, K. (2009). E-devlet’ten ‘olgun devlet’e ya da e-devlet’in olgunlaşması. Denetişim, (2), 31-43.
• Aybay, R. (2008). Vatandaşlık hukuku. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Belge, M. (1998). Sivil toplum örgütleri. U. Taciser (Ed.), Merhaba sivil toplum içinde (ss. 23-28). İsantubl: İletişim Yayınları.
• Belge, M. (2003). Sivil toplum nedir?. A. Karamani (Ed.), İstanbul Bilgi Üniversitesi sivil toplum kuruluşları eğitim ve araştırma birimi yayını içinde (ss. 1-25). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Bora, T. (2017). Cereyanlar: Türkiye’de siyasi ideolojiler. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Canman, D. (1995). Çağdaş personel yönetimi. Ankara: TODAİE.
• Çevikbaş, R. (2014). Bürokrasi kuramı ve yönetsel işlevi. Ekonomi ve Yönetimi Araştırmaları Dergisi, 3(2), 75- 102.
• Delibaş, K. & Akgül, A. E. (2010). Dünyada ve Türkiye’de e-devlet uygulamaları: Türkiye’de e-demokrasi ve e-katılım potansiyellerinin harekete geçirilmesi. Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, 13(1), 100-144. Eryılmaz, B., Çevik, H. H. & Sözen, S. (2013). Kamu yönetimi. Eskişehir: T.C. Anadolu Üniversitesi Yayını No:2979.
• Gegez, A. E. (2010). Pazarlama araştırmaları. İstanbul: Beta Yayınları.
• Geray, H. (2011). Toplumsal araştırmalarda nicel ve nitel yöntemlere giriş/iletişim alanından örneklerle. Ankara: Genesis Kitap.
• Kentel, F. (2006). Sivil toplum ve demokrasi. A. Karamani (Ed.), İstanbul Bilgi Üniversitesi sivil toplum kuruluşları eğitim ve araştırma birimi içinde (ss. 1-21). İstanbul: İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Keyman, F. (2004). Türkiye’de ve Avrupa’da sivil toplum. A. Karamani (Ed.), İstanbul Bilgi Üniversitesi sivil toplum kuruluşları eğitim ve araştırma birimi yayını içinde (ss. 1-34). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Maraş, G. (2011). Kamu yönetimlerinde e-devlet uygulamaları: Türkiye’de e-demokrasi ve e-katılım potansiyellerinin harekete geçirilmesi. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (27), 121-144.
• Morse, R. S. (2012). Citizen academies: Local governments building capacity for citizen engagement. Public Performance & Management Review, 36(1), 79-101.
• Polat, M. & Şahin, A. (2019). Yurttaşların e-devlet güvenlik algısının belirlenmesi: Karaman ili örneği. ASSAM Uluslararası Hakemli Dergi, 13. Uluslararası Kamu Yönetimi Sempozyumu Bildirileri Özel Sayısı, 152- 168.
• Polat, E. G. (2011). Osmanlı’dan günümüze vatandaşlık anlayışı. Ankara Barosu Dergisi, (3), 127-157. Serbestoğlu, İ. (2011). Zorunlu bir modernleşme örneği olarak Osmanlı tabiiyet kanunu. OTAM, (29), 193-214.
• Şahin, A. & Örselli, E. (2003). E-devlet anlayışı sürecinde Türkiye. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (9), 343-356.
• Tanör, B. (1992). Osmanlı-Türk anayasal gelişmeleri. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Tolbert, C. J. & Mossberger, K. (2006). The effects of e‐government on trust and confidence in government. Public Administration Review, 6(3), 354-369.
• TÜİK. (2020). Adrese dayalı nüfus kayıt sistemi sonuçları. 20.01.2021 tarihinde https://data.tuik.gov.tr/Bulten/ Index?p=Adrese-Dayali-Nufus-Kayit-Sistemi-Sonuclari-2020-37210 adresinden edinilmiştir. Üstel, F. (2004). Makbul vatandaşın peşinde. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Yılmaz, A. (1997). Siyasal ve bürokratik yozlaşma. Yeni Türkiye, 3(13), 418-438.