Yaratıcı Endüstriler, İletişim Çalışmaları ve Yükseköğretim Ekosistemi: Yaratıcı Endüstriler Ekosistemi Örneğinde İletişim Eğitimini Yeniden Düşünmek

Yıl 2022, Sayı: 40, 277 - 301, 30.06.2022

Serhat Kaymas

https://doi.org/10.17829/turcom.934626

Öz

Bu çalışma, yaratıcı endüstriler ve yükseköğretim arasındaki bir bütünleşmenin olanaklarını ve sınırlarını
Türkiye özelinde tartışmayı amaçlamıştır. Yaratıcı endüstriler; kapitalizmin yeni döneminin koşulları ile
uyum içerisinde gelişirken, önemli bir soruyu entelektüel sermayenin nasıl geliştirilebileceği yönünde
yükseköğretim araştırmalarına yöneltmiştir. Bununla birlikte yaratıcı endüstrilerin ekonomik işlevlerinin
dışında bütüncül ve tutarlı bir yükseköğretim ekosistemiyle, en azından Türkiye’de, yer edinememiş olması
bu çalışmanın gerçekleştirilmesi adına önemli bir davet olarak kabul edilmektedir. Çalışma, bu doğrultuda,
yaratıcı endüstriler ve yükseköğretim arasındaki diyalektiği; karşılaştırmalı bir yükseköğretim ekosistemi
yöntemi refakatinde küresel alan yazın ve ülke deneyimleri üzerinden okumaktadır. Bu bağlamda, bu
çalışma Türkiye’nin yaratıcı endüstriler eğitimi için bir dizi alternatif yönetişim modeli sunmuştur. Bu
doğrultuda alan yazının egemen tartışmaları karşısında, bu çalışmada, yaratıcı endüstriler refakatinde
yükseköğretim ekosisteminde, neo-liberal siyasanın girişimci üniversite modeli yerine, toplumsal yenilikçi
üniversite yönündeki yeni bir değer dizisinin tartışmaya açıldığı belirtilmelidir.

Anahtar Kelimeler

yaratıcı endüstriler, bilgi toplumu, kültürel kalkınma, yükseköğretim ekosistemi, gelişmekte olan ülkeler

Creative Industries, Communication Studies and Higher Education Ecosystem: Rethinking Communication Studies Within the Case of Creative Industries

Öz

This study has aimed to open a discussion on the mutual interactions between creative industries and the higher education ecosystem. It should be noted that while creative industries are seen as the new welfare and employment source of countries within the dynamics of cognitive capitalism conditions, it poses
an important question to the higher education ecosystem, exactly how intellectual capital is needed in the
transformation of knowledge societies can be developed. Nevertheless, these industries’ have not gained
prominence in the higher education ecosystem, but for their economic functions, at least, in the case of
Turkey’s higher education. However, the fact that not having found a place with a holistic and consistent higher
education ecosystem as the creative industries, at least in Turkey, apart from the economic functions. In this
way, the study evaluates the reciprocal dialectics between creative cultural industries and the higher education
ecosystem in accordance with the global experiences and noteworthy cases for the different countries.
This study conducted questioning of the dialectic between the creative industries and higher education by
performing a comparative education policy analysis for the first time in the literature developed a set of
alternative governance proposals on the higher education ecosystem of Turkey. In this context, the present
study has offered a number of alternative governance models for Turkey’s creative industries education.
Towards the dominant debates in the literature, this study led to a new discussion on a new set of values in
the direction of the socially innovative university, instead of the entrepreneurial university model of the neoliberal
policy in the higher education ecosystem accompanied by the creative industries.

Anahtar Kelimeler

creative industries, knowledge society, higher education ecosystem

Kaynakça

• Ada, S. (2019). Creating critical mass in cultural management education: Learning from an arts and cultural management programme in Turkey. Arts and Humanities in Higher Education, 18(2-3), 159-177.
• Allmer, T. (2019). Academic labour, digital media and capitalism. Critical Sociology, 45(4-5). 599-615.
• Altbach, P. (2019). Kitlesel yükseköğretimin mantığı. In M. Kurtoğlu. Neoliberalizm, bilgi ve üniversiteler: Eleştirel yükseköğretim çalışmalarına giriş (C. Albayrak, Çev, ss. 171-190). Ankara: Nota Bene Yayınları.
• Bahçeşehir Üniversitesi (2020). Kreatif endüstriler araştırma merkezi.03. 02. 2020 tarihinde https://www.bau. edu.tr adresinden edinilmiştir.
• Barrett, R. (2019). Süper karmaşıklık çağında üniversite ve bilgi. In M. Kurtoğlu. Neoliberalizm, Bilgi ve Üniversiteler: Eleştirel Yükseköğretim Çalışmalarına Giriş (A. T. Çevik, Çev, ss. 99-115). Ankara: Nota Bene Yayınları.
• Başkent Üniversitesi (2020). Başkent üniversitesi yaratıcı kültür endüstrileri araştırma ve uygulama merkezi”. 03.02 2020 tarihinde https://www.yakem.baskent.edu.tr adresinden edinilmiştir.
• Bauchspies, W, Croissant, J, & Restivo, S. (2019). Bilim, teknoloji ve toplum: Sosyolojik bir yaklaşım. Ankara: Phoenix Yayınları.
• Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Kongresi (UNCTAD). (2008). Creative economy report. Geneva: UNCTAD Publications.
• Bridgstock, R, & Cunningham, S. (2016). Creative labour and graduate outcomes: Implications for higher education and cultural policy”. International Journal of Cultural Policy, 22(2), 10-26.
• Colins, R. (2019). Diploma enflasyonu ve üniversitelerin geleceği. In M. Kurtoğlu. Neoliberalizm, bilgi ve üniversiteler: Eleştirel yükseköğretim çalışmalarına giriş (C. Özdemir.Çevik, Çev, ss. 191-215). Ankara: Nota Bene Yayınları.
• Comunian, R, & Ooi, C. S (2016). Global aspirations and local talent: The development of creative higher education in Singapore”. International Journal of Cultural Policy, 22(1), 58-79.
• Delanty, G. (2019). Küresel çağda üniversite iddiası: Amaç olarak bilgiden bilginin sonuna doğru mu?”. In M. Kurtoğlu. Neoliberalizm, bilgi ve üniversiteler: Eleştirel yükseköğretim çalışmalarına giriş (G. Karahan ve M. Kurtoğlu, Çev, ss. 63-99). Ankara: Nota Bene Yayınları.
• Department of Culture, Media and Sport (2001). Creative industries mapping document, 2001. 22. 01. 2018 tarihinde http://www.creativitycultureeducation.org adresinden edinilmiştir.
• Dünya Bankası (2002). Constructing knowledge societies: New challenge for tertiary education. 08.05.2020 tarihinde https: //www.worldbank.org adresinden edinilmiştir.
• European Council (2012). Communication from the commission to the European Parliament. the council, the European economical social committee and the committee of the regions. promoting cultural and creative sectors for growth and jobs in the EU”. 31. 12. 2018 tarihinde https://www.ec.europe.eu adresinden edinilmiştir.
• European Council (2020). European policy cooperation et 2020 framework. 29. 01.2020 tarihinde http:// ec.europe.eu adresinden edinilmiştir.
• European Parliament. (2019). Research for Cult committee-culture and creative sectors in the European Union – key future developments, challenges and opportunities. 20.01. 2020 tarihinde https://www. europarliament.europe.eu adresinden edinilmiştir.
• Flew, T. (2019). From policy to curriculum: Drivers of the growth in creative industries courses in the UK and Australia”. Creative Industries Journal. 12(2), 1-18.
• Gilmore, A, & Comunian, R. (2016). Beyond the campus: Higher education, cultural policy and the creative Economy”. International Journal of Cultural Policy, 22(1), 1-8.
• Girne Amerikan Üniversitesi (2020). GAU yaratıcı endüstriler araştırma ve uygulama merkezi, Creatıve Industries Federation’a kabul edildi”. 03.02.2020 tarihinde https://www.gau.edu.tr adresinden edinilmiştir.
• Haiven, M. (2018). Radikal hayal gücü ve iktidarın krizleri: Kapitalizm, yaratıcılık, müşterekler. (K. Kelebekoğlu, Çev.). İstanbul: Sel Yayıncılık.
• Harte, D, Long, P, & Naudin, A. (2019). The university as intermediary for the creative economy: Pedagogues, policy-makers and creative workers in the curriculum”. Arts and Humanities in Higher Education, 18(2- 3), 120-139.
• Hauge, E. S, Pinheiro, R. M, & Zyak, B. (2018). Knowledge bases and regional development: Colloborations between higher education and cultural creative industries”. International Journal of Cultural Policy, 24(4). 485-503.
• İzmir Ekonomi Üniversitesi (2020). Yaratıcı girişimcilik araştırma ve uygulama merkezi. 03.02.2020 tarihinde https://www.ekogirisim.ieu.edu.tr adresinden edinilmiştir.
• Jessop, B. (2019). Akademik kapitalizm çeşitleri ve girişimci üniversiteler: Geçmişteki araştırmalar ve üç düşünce deneyi üzerine. In M. Kurtoğlu. Neoliberalizm, bilgi ve üniversiteler: Eleştirel yükseköğretim çalışmalarına giriş (M. Kurtoğlu, Çev, ss. 115-137). Ankara: Nota Bene Yayınları.
• Kaymas S. (2019a) Is development possible without cultural policies: Rethinking creative industries and sustainable development nexus in the case of Turkey. Creative Industries Journal, 13(1), 1-21.
• Kaymas S. (2019b) Geography…is it your destiny: Culturally sustainable development and creative industries nexus in the case of Turkey. European Planning Studies, 28(10), 1-21.
• Kaymas, S. (2019c). Küreselleşme, neo liberalizm ve yaratıcı endüstriler: Alternatif bir yönetişim önerisi üzerine bir not. Amme İdaresi Dergisi, 53(2), 79-114.
• Koç Üniversitesi (2020). Koç Üniversitesi-Arçelik yaratıcı endüstriler uygulama ve araştırma merkezi (kuar)”. 03. 02.2020 tarihinde http://www.ku.edu.tr adresinden edinilmiştir.
• Kültür Bakanlığı (2021). Türkiye medya içerik platformu. Kültür Endüstrileri Bülteni, Aralık 2021. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
• Kültür ve Turizm Bakanlığı Telif Hakları Genel Müdürlüğü (2019). Yaratıcı kültür endüstrilerinin desteklenmesi odaklı kültürel ifadelerin çeşitliliğinin korunması ve geliştirilmesi sözleşmesi: İstişare ve işbirliği toplantısı”. 31.01.2020 tarihinde http://www.telifhakları.gov.tr adresinden edinilmiştir.
• Lee, H. K (2019). Making creative industries policy in the real world: Differing configurations of the culturemarket- state nexus in the UK and South Korea”. International Journal of Cultural Policy, 26, 1-18.
• Markers Türkiye (2020). İstanbul yaratıcı platformlar ağı. 31.01.2020 tarihinde http://www.markerstürkiye.com adresinden edinilmiştir.
• Moment Dergi (2018). Yaratıcı endüstriler ve yaratıcı emek, 5(2), 03.02.2020 tarihinde. http://www.momentdergi. org adresinden edinilmiştir.
• O’Connor, J, Gu, X., Vickery, J. (2019). Teaching the cultural and creative industries: An international perspective. Arts and Humanities in Higher Education, 18(2), 93-98.
• Petters, M, A (2019). Klasik politik ekonomi ve yeni bilgi ekonomisinde üniversitelerin rolü. In M. Kurtoğlu. Neoliberalizm, bilgi ve üniversiteler: Eleştirel yükseköğretim çalışmalarına giriş (M. Kurtoğlu, Çev, ss. 63-99). Ankara: Nota Bene Yayınları.
• Pettinger, L, Forkert, K, & Goffey, A. (2018). The promises of creative industry higher education: An analysis of university prospectures in Malaysia. International Journal of Cultural Policy, 24(4). 466-484.
• Rossiter, N. (2016). Software, infrastructure, labor: A media theory of logistical nightmares. New York and London: Routledge Press.
• Sanayi Bakanlığı (2020). Rekabetçi sektörler programı. 31.01.2020 tarihinde https//www.sanayi.gov.tr adresinden edinilmiştir.
• Sosyal Akıl Derneği (2020). Yaratıcı endüstriler uygulama ve araştırma merkezi. 31.01. 2020 tarihinde http:// www.sosyalakildernegi.org.tr adresinden edinilmiştir.
• Teichler, U. (2019). Yükseköğretim için yeni zorluklar ve yükseköğretim araştırmalarının geleceği”. In M. Kurtoğlu. Neoliberalizm, bilgi ve üniversiteler: Eleştirel yükseköğretim çalışmalarına giriş (M. Kurtoğlu, Çev, ss. 33-63). Ankara: Nota Bene Yayınları.
• The Arts and Humanities Research Council (2020). International funding. 31. 01.2020 tarihinde http://www. arch.org adresinden edinilmiştir.
• TOBB (2017). Kreatif endüstriler meclisi: Sektörel farkındalık çalışmalarına başlıyor. 31.01.2020 tarihinde https//:tobb. org.tr/kreatif/endüstriler/merkezi adresinden edinilmiştir.
• UNCTAD (2008). Creative industry reports 2008: The challenge of assessing the creative economy towards informed policy-making. 31.01.2018 tarihinde https://www.unctad.org adresinden edinilmiştir.
• UNCTAD (2018). Creative economy outlook: trends in international trade in creative industries 2002-2015. country profiles: 2005-2014. 28.11.2019 tarihinde https://unctad. org adresinden edinilmiştir.
• UNESCO (2015). Leading sdg4 – education 2030”. 29.01.2020 tarihinde http://www.en.unesco.org adresinden edinilmiştir.
• UNESCO (2018). Creative industries. 31.01.2018 tarihinde http://www.unesco.org adresinden edinilmiştir.
• UNESCO (2020). Kültürel ifadelerin çeşitliliğinin korunması ve geliştirilmesi sözleşmesi. 29.01.2020 tarihinde http://www.unesco.org.tr adresinden edinilmiştir.
• UNESCO (2021). Creative cities network. 16.12.2021 tarihinde https://www.en.unesco.org adresinden edinilmiştir.
• UNESCO. (2018). Cultural times: The first global map of cultural and creative industries. 19.01.2020 tarihinde http://www.en.unesco.org adresinden edinilmiştir.
• WIPO (2018). The economic performance of copyright based industries. 31.01.2018 tarihinde http://www.wipo. org adresinden edinilmiştir.
• Yekon (2020). Yaratıcı Endüstriler Konseyi Derneği. 31.01.2020 tarihinde http://www.yekon.org adresinden edinilmiştir.
• Yıldız Teknik Üniversitesi (2020). Yıldız Teknik Üniversitesi yaratıcı endüstriler uygulama ve araştırma merkezi 03.02.2020 tarihinde http://avesis.yıldız.edu.tr adresinden edinilmiştir.
• YÖK (2022). Yükseköğretim dersleri platformu. 28.01.2022 tarihinde http://www.yok.gov.tr./yüksekögretim/ dersleri/platformu adresinden edinilmiştir.
• Yükseköğretim Kurulu Bilgi Yönetim Sistemi (2020). Birim grubu ismine göre akademisyen sayıları“. 07.01.2020 tarihinde http://www.istatistik.yok.gov.tr adresinden edinilmiştir.