Türkiye’de eğitim yönetimi alanında yapılan örgütsel davranış makalelerindeki yönelimler

Yıl 2019, Cilt: 4 Sayı: 2, 81 - 103, 25.12.2019

Kürşad Yılmaz

Öz

Bu sistematik derleme
çalışmasında, Türkiye’de eğitim yönetimi alanında yayınlanan örgütsel davranış
makalelerindeki yönelimlerin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırma kapsamında
Türkiye adresli 15 dergide yayınlanan makaleler incelenmiştir. Bu dergilerde 2001
ile 2018 yılları arasında toplam 756 sayıda 11818 makale yayınlanmıştır. Bu
makalelerin 984’ü örgütsel davranış ile ilgilidir. Dergiler arasında en çok
örgütsel davranış makalesi yayınlayan dergiler Kuram ve Uygulamada Eğitim
Yönetimi ve Milli Eğitim Dergisi, en az yayınlayan dergiler ise Ankara
Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi ve Ondokuz Mayıs Üniversitesi
Eğitim Fakültesi Dergisi’dir. Yayınlanan makalelerin çok büyük bir çoğunluğu
iki yazarlı ya da tek yazarlıdır. Makalelerde ağırlıklı olarak nicel yöntemler
kullanılmış ve bu makalelerde en çok öğretmen örneklemli çalışmalara
yapılmıştır. Eğitim yönetimi alanındaki örgütsel davranış makalelerinde
çoğunlukla “örgüt ve kişi” boyutundaki konular çalışılmıştır. Tema ayrımı
yapılmaksızın bakıldığında, en çok çalışılan örgütsel davranış konuları
“Liderlik, Prososyal Davranışlar, Yeterlik/Özyeterlik ve Denetim/Personel
Geliştirme” konularıdır.

Anahtar Kelimeler

Örgütsel davranış, eğitim yönetimi makaleleri, yönelimler, Türkiye

Kaynakça

• Akçay, C., Kartal, O. Y., Canbaz, N. & Savrul, M. (2007). Eğitim bilimleri alanında yapılan yüksek lisans tezlerinin alan, konu, yöntem açısından değerlendirilmesi. 3. Lisansüstü Eğitim Sempozyumu 17-20 Ekim 2007. Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Akyol, B. & Akçay, R. C. (2015). Türkiye'deki örgütsel davranış çalışmalarının analizi. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 11(1), 149-170.
• Atanur-Baskan, G. & Aydın, A. (2000). Eğitim sisteminde insan unsuru ve toplam kalite yönetimi anlayışı. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 51-55.
• Aydın, M. (1992). Eğitim Yönetimi. Ankara: Hatiboğlu Basım ve Yayım.
• Aydın, A. (2001). Düşünce tarihi bağlamında insan doğası. Verimlilik Dergisi, 2000(1), 7-38.
• Aydın, A. (2004). Psikolojide yeni arayışlar ve insan doğası tartışmaları. Akdeniz Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1), 23-29.
• Aydın, A. (2009). Yaşama Sanatı. Ankara: Pegem Akademi.
• Aydın, A. (2010). Yaşadığımız Dünya. Ankara: Pegem Akademi.
• Aydın, A. (2015). Eğitim Politikası. Ankara: Pegem Akademi.
• Aydın, A. & Atanur-Baskan, G. (2005). Örgüt ve insan doğası tartışmaları ekseninde iletişim arayışları. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(29), 91-93.
• Aydın, A. & Uysal, Ş. (2014). Türkiye‘de eğitim yönetimi teftişi planlaması ve ekonomisi alanındaki doktora tezlerinin incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 177-201.
• Aydın, A., Erdağ, C. & Sarıer, Y. (2010). Eğitim yönetimi alanında yayınlanan makalelerin konu, yöntem ve sonuçlar açısından karşılaştırılması. Eurasian Journal of Educational Research, 39, 37-58.
• Aydın, A., Yılmaz, K. & Altınkurt, Y. (2013). Eğitim yönetiminde pozitif psikoloji. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 10(1), 1470-1490.
• Aypay, A., Çoruk, A., Yazgan, A. D., Kartal, O. Y., Tunçer, B., Attila, S. M. & Erman, B. (2010). Eğitim yönetimi araştırmalarının durumu: Eğitim yönetimi dergilerinin analizi 1999-2007. Eurasian Journal of Educational Research, 39, 59-77.
• Balcı, A. & Apaydın, Ç. (2009). Türkiye’de eğitim yönetimi araştırmalarının durumu: Kuram ve uygulamada eğitim yönetimi dergisi örneği. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 5(59), 325-343.
• Bellibaş, M. Ş. & Gümüş, S. (2019). A systematic review of educational leadership and management research in Turkey. Journal of Educational Administration, DOI: https://doi.org/10.1108/JEA-01-2019-0004.
• Coşkun, H. E. & Tabak, A. (2017). Örgütsel davranış çalıştığımızda aslında ne çalışıyoruz? Türkiye’de yapılan lisansüstü tezler üzerinden bir değerlendirme. İş ve İnsan Dergisi, 4(2), 101-111.
• Çınar-Altıntaş, F. (2017). Örgütsel davranış yazının ele aldığı konular açısından incelenmesi: 1981-2015 yıllarına ilişkin içerik analizi. Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(33), 609-617.
• Demir, K. (2011). Editörden: Pozitif örgüt araştırmaları. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi - Journal of Educational Sciences Research, 1(2). http://ebadjesr.com/.
• Dil-Şahin, M. & Mısırdalı-Yangil, F. (2018). Türkiye`de örgütsel davranış yazınına bir bakış: 2012-2016 yılları arasında yayımlanmış üniversite sosyal bilimler dergileri üzerine içerik analizi. İşletme Araştırmaları Dergisi, 10(2), 371-383.
• Duygulu, E. & Sezgin, O. B. (2015). Türkiye’de örgütsel davranış yazını doktora tezlerine yönelik bir inceleme. İş ve İnsan Dergisi, 2(1), 13-25.
• Erdem, F. (2009). Örgütsel davranış araştırmalarında niş alanlar nasıl belirleniyor? Ulusal yönetim ve organizasyon kongresi yazını üzerine kısa bir değerlendirme. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4(1), 65-78.
• Gay, L. R. & Airasian, P. W. (2000). Educational Research: Competencies for Analysis and Applications. Englewood Cliffs, NJ: Prentice Hall.
• Gümüş, S., Bellibaş, M. Ş., Gümüş, E. & Hallinger, P. (2019). Science mapping research on educational leadership and management in Turkey: A bibliometric review of international publications. School Leadership & Management, DOI: 10.1080/13632434.2019.1578737
• Hallinger, P. (2018). Surfacing a hidden literature: A systematic review of research on educational leadership and management in Africa. Educational Management Administration and Leadership, 46(3), 362-384.
• Hatipoğlu, G., Özkan-Hıdıroğlu, Y. & Tok, T. N (2018). Türkiye'de eğitim yönetimi alanındaki makalelere yönelik bir içerik analizi. Journal of Human Sciences, 15(2), 1362-1380.
• İşçi, S. (2013). Türkiye’de eğitim yönetimi alanında yapılmış lisansüstü tezlerin tematik, metodolojik ve istatistiksel açıdan incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Karaçam, Z. (2013). Sistematik derleme metodolojisi: Sistematik derleme hazırlamak için bir rehber. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi, 6(1), 26-33.
• Kırcaali-İftar, G. (2005). Sosyal bilimler araştırmalarını değerlendirme ölçütleri. Yayınlanmamış Araştırma Raporu. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
• Kızıldağ, D. & Özkara, B. (2016). Türkiye’de örgütsel davranış araştırmalarındaki yönelimler: Ulusal yönetim ve organizasyon kongresi örneği. Yönetim Bilimleri Dergisi, 14(28), 611-631.
• Konan. N. & Kış, A. (2013). ABD’de eğitim yönetimi alanında yapılan doktora tezlerinin çözümlemesi. e-International Journal of Educational Research, 4(1), 100-123.
• Koyuncu, S. C. (2015). Örgütsel davranış alanında odaklanılan konular ve kullanılan yöntemler: 2010-2015 yılları ulusal işletmecilik kongre bildirileri üzerine bir inceleme. İş ve İnsan Dergisi, 2(2), 127-135.
• Kuzgun, Y. (1985). Psikolojide insancı yaklaşım. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 18(1), 1-17.
• Okutan, M., & Ekşi, A. (2007, Ağustos). 2000-2003 yılları arasında eğitim yönetimi teftişi planlaması ve ekonomisi alanında yapılmış olan yüksek lisans tez özetleri çalışması. 16. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Tokat.
• Oplatka, I. ve Arar, K. H. (2017). The research on educational leadership and management in the Arab world since the 1990s: A systematic review. Review of Education, 5(3), 267-307.
• Özdemir, M. (2017). Eğitim yönetiminde epistemik bunalımın arkeolojisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 23(2), 281-304.
• Özen, Ş. (2001). Türk yönetim/organizasyon yazınında yöntem sorunu: Kongre bildirileri üzerine bir inceleme. Doğu Akdeniz Üniversitesi Turizm Araştırmaları Dergisi, 1(1), 89-115.
• Özkalp, E. & Kırel, Ç. (2013). Örgütsel Davranış. Ankara: Ekin Kitabevi.
• Polat, G. (2010). Eğitim yönetimi ve denetimi anabilim dalında yapılmış lisansüstü tez çalınmalarının incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Şimşek, H. (1997). Pozitivizm ötesi paradigmatik dönüşüm ve eğitim yönetiminde teori ve uygulamada yeni yaklaşımlar. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 3(1), 97-109.
• Şişman, M. (1998). Eğitim yönetiminde kuram ve araştırmada alternatif paradigma ve yaklaşımlar. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 4(16), 395-422.
• Turan, S. (2004). Modernite ve postmodernite arasında bir insan bilimi olarak eğitim yönetimi. Akdeniz Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1), 1-8.
• Turan, S. (2006). Eğitim yönetiminde paradigmatik dönüşümler? [Dönüşen bir şey yok]. Türkiye’de Eğitim Yönetimi ve Denetimi Sorunları ve Çözüm Önerileri Toplantısı. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi. 27-28 Nisan 2006, Ankara.
• Turan, S. & Özkan. M. (2016). Uyarlayan uyarlayana, geliştiren geliştirene: ölçeklere sayılarla bakış. Prof. Dr. Ziya Bursalıoğlu’na Armağan (Edt: A. Balcı ve İ. Aydın). Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayını. ss. 227-244.
• Turan, S., Karadağ, E., Bektaş, F. & Yalçın, M. (2014). Türkiye’de eğitim yönetiminde bilgi üretimi: Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi 2003-2013 yayınlarının incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 20(1), 93-119.
• Turgut, E. & Beğenirbaş, M. (2016). Türkiye'deki örgütsel davranış yazınına bakış: Örgütsel davranış kongrelerinin yazar ve içerik yönünden ağ analizi ile incelenmesi. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(1), 328-354.
• Yalçın, M. (2015). Batı kaynaklı bilginin Türk akademisindeki rolü: Eğitim yönetimi alanının değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Yıldırım-Okutan, E. & Erdoğan, H. (2017). Türkiye’de son on yıldaki örgütsel davranış kongrelerindeki yönelimler: Ulusal yönetim ve organizasyon kongresi ve örgütsel davranış kongresi örneği. Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 5(4), 107-117.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2000). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, K. (2015). Eğitim yönetiminde doğal tutarlılık teorisi. Prof. Dr. İbrahim Ethem Başaran’a armağan: Eğitimde 52 yıl (Edt: İ. Aydın ve Ş. Çınkır). Ankara: Anı Yayıncılık. ss. 215-233.
• Yılmaz, K. (2016). Türkiye’deki eğitim liderliği makaleleri ile ilgili bir değerlendirme. Prof. Dr. Ziya Bursalıoğlu’na armağan (Edt: A. Balcı ve İ. Aydın). Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayını. ss. 369-393.
• Yılmaz, K. (2017). Türkiye'de yapılan örgütsel güç çalışmaları ile ilgili bir meta değerlendirme çalışması. Eğitim araştırmaları ve öğretmen eğitimi (Edt: A. Bozkurt-Bostancı ve S. Koçak). Ankara: EYUDER Yayınları. ss. 33-49.
• Yılmaz, K. (2018a). Türkiye’deki eğitim yönetimi alanı ile ilgili çalışmalara eleştirel bir bakış. Journal of Human Sciences, 15(1), 123-154.
• Yılmaz, K. (2018b). Türkiye’de yapılan tükenmişlik makaleleri ile ilgili bir meta değerlendirme çalışması. Uluslararası Bilim ve Eğitim Kongresi. Afyon Kocatepe Üniversitesi. 23-25 Mart 2018. Afyonkarahisar, Türkiye.
• Yılmaz, K. (2018c). Türkiye’de eğitim yönetimi alanında paradigma savaşları. Türkiye’de Bilgi Üretimi ve Bilim Politikaları Uluslararası Sempozyumu. Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Atatürk Araştırma Merkezi Başkanlığı & Ahi Evran Üniversitesi. 15-17 Kasım 2017, Kırşehir, Türkiye. Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi Yayını. ss. 541-570.
• Yozgat, U. & Kartaltepe, N. (2009). Ulusal yönetim ve organizasyon kongre kitaplarında yer alan bildirilerin bibliyometrik profili: Örgüt teorisi ve örgütsel davranış bildirileri üzerine bir araştırma. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4(1), 149-166.