Türk- Alman Edebiyatına Tarihsel Bir Bakış ve Bu Edebiyata İlişkin Kavramlar

Yıl 2010, Cilt: 12 Sayı: 12, 329 - 349, 01.06.2010

Erkan Zengin

Öz

Almanya’da yaşayıp Almanca yazan Türk kökenli yazarların edebî

yapıtlarının dönem ve buna bağlı olarak yapıtın içeriği ya da biçemi bakımından

nasıl sınıflandırılacakları, Alman veya Türk edebiyatına dâhil edilip

edilmeyeceği konusu Türk ve Alman edebiyat bilimcilerini meşgul etmiştir.

Günümüze kadar genellikle “Göçmen Edebiyatı” kavramı tercih edilmesine

karşın, bu kavramlar bütün edebiyat bilimciler tarafından kabul görmemiştir. Bu

bağlamda hâlâ herkesin üzerinde uzlaştığı bir kavram bulunmamaktadır. Burada

Alman Ekmeği’nden (1975) Hinterland’a (2009) kadar edebî anlamda neler

olduğunun ve üretildiğinin bir yansımasını ortaya çıkarmak ve günümüzde bu

edebiyatın nerede durduğunu irdelemek, genel bir bakış açısı kazanmak için

çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Türk–Alman Edebiyatı, Konuk (Misafir) İşçi Edebiyatı, Göçmen Edebiyatı, Kültürlerarası Edebiyat, Kültür- aşırı Edebiyat.

Kaynakça

• Akyün, H. (2007). Einmal Hans mit scharfer Soße: Leben in zwei Welten. Berlin: Goldmann Verlag.
• Akyün, H. (2008). Ali zum Dessert: Leben in einer neuen Welt. Berlin: Goldmann Verlag.
• Aytaç, G. (1991). Edebiyat Yazıları II. Ankara: Gündoğan Yayınları.
• Aytaç, G. (1995). Edebiyat Yazıları III. Ankara: Gündoğan Yayınları.
• Bade, K. J., Oltmer, J. (15. Mart 2005). Flucht und Asyl seit 1990.
• http://www.bpb.de/themen/EX7ED8,0,0,Flucht_und_Asyl_seit_1990.ht ml
• Baytekin, B. (1997). Über die Migrantenliteratur. Sakarya Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi Dergisi (Sakarya Üniversitesi Matbaası, Seri: A-B), 1, 46-55.
• Biondi, F. ve Schami, R. (1981). Literatur der Betroffenheit. Bemerkungen zur Gastarbeiter- Literatur in: Christian Schaffernicht (Hrsg.) Zu Hause in der Fremde. Ein Ausländerlesebuch, Fischerhude, 124 - 125.
• Bosse, A. (1990). Aras Ören. In Neues Handbuch der deutschen Gegenwartsliteratur seit 1945, 482-483.
• Çoraklı, Ş. (2007). 1960’lı Yıllardan Sonra Almanya’da Oluşan Türk – Alman Yazını (Araf’taki Yazın). Sosyal Bilimler Dergisi, 7 (38), 45-52.
• Die Bundeszentrale für politische Bildung (2007). Die soziale Situation in Deutschland http://www1.bpb.de/wissen/NY3SWU,0,0,Bev%F6lkerung_mit_Migrationshint ergrund_I.html
• Ekiz, T. (2007). Avrupa Türk Edebiyatı ve Bir Temsilcisi: Emine Sevgi Özdamar. Çankaya Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi, Journal of Arts and Sciences, 7, 33-47.
• Frederking, M. (1985). Schreiben gegen Vorurteile. Literatur türkischer Migranten in der Bundesrepublik Deutschland, Berlin: Express Edition.
• Kara, Y. (2004). Selam Berlin. İstanbul: İnkılap Yayınevi.
• Kaya, A. (2000). Berlin’deki Küçük İstanbul. Büke Yayınları.
• Kula, O. B. (1992). Alman Kültüründe Türk İmgesi I. İstanbul: Gündoğan Yayınları.
• Hofmann, M. (2006). Interkulturelle Literaturwissenschaft: Eine Einführung. Stuttgart: UTB Verlag.
• Norbert, G., Andrea J., Ayça P., Walter S.(2004). Die zweite Generation türkischer Migranten, http://www.presse.uni-oldenburg.de/einblicke/40/siebel.pdf
• Özdamar, E. S. (1994). Das Leben ist eine Karawanserei, hat zwei Türen, aus einer kam ich rein, aus der anderen ging ich raus. Köln: Kiepenheuer & Witsch Verlag.
• Özdamar, E. S. (2006). Muterzunge. Berlin: Rotbuch Verlag.
• Özdoğan, S. (2000). Im Juli. Hamburg: Europa Verlag.
• Özdoğan, S. (2008). Die Tochter des Schmieds. Berlin: Aufbau Tb Verlag.
• Özdoğan, S. (2008). Zwischen Zwei Träumen. Köln: Edition Lübbe Verlag.
• Özyer, N. (1996). Der Beitrag türkischer Autoren zur zeitgenössischen deutschen Kinder- und Jugendliteratur. In: Tagungsbeiträge des V. Türkischen Germanistik- Symposiums. Eskişehir, (ss.75-82).
• Pazarkaya, Y. (2007). Konuk işçiden kült yazarlara: Almanyalı Türklerin edebiyatı. http://tr.qantara.de/webcom/show_article.php/_c-671/_nr-7/_p-1/i.html
• Pirinçci, A. (1992). Der Rumpf. Augsburg: Goldmann Verlag.
• Pirinçci, A. (1989). Felidae. Berlin: Goldmann Verlag.
• Reißlandt, C. (15 Mart 2005). Von der "Gastarbeiter"-Anwerbung zum Zuwanderungsgesetz, Die Bundeszentrale für politische Bildung http://www1.bpb.de/themen/6XDUPY,2,0,Von_der_GastarbeiterAnwerbung_z um_Zuwanderungsgesetz.html
• http://www.unijena.de/unijenamedia/Bilder/faculties/phil/germ_lit/Materialien/ Horn/WS_2008-p-13889/Vorlesung7-p-13899.pdf
• Şahin, S. (2001). Almanya’daki Türk Göçmen Edebiyatı ve Uyum Süreci. Türk Kültürü, 513-517.
• Şahin, S. (2005). Alman Edebiyatında Atilla Motifi. Türk Kültürü, 104-108.
• Şahin, S. (2005). Almanya’daki Türk Varlığı ve Türklerin Önümüzdeki Seçime Etkileri. Türk Kültürü, 215-218.
• Şahin, S. (2006). Almanya’da Türk Mizah ve Hiciv Ustası: Şinasi Dikmen. Türkiyat Araştırmaları, 5, 129-134.
• Sakallı, C. (2006). Der Beitrag Der Türkischen Germanistik Zur Interkulturellen Literaturwissenschaft. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3 (32), 186-192.
• Şinasi, D. (1989). Wir werden das Knoblauchkind schon schaukeln. Berlin: Express Edition Verlag.
• Şinasi, D. (1995). Hurra, ich lebe in Deutschland. München: Piper Verlag.
• Şölçün, S. (2000). Literatur der türkischen Minderheit. In: Interkulturelle Literatur in Deutschland, Stuttgart: J.B. Metzler, 135-153.
• Yıldız, B. (1975). Alman Ekmeği. İstanbul: İshak Matbaası.
• Yüksel, P. (1986). Literatur ist Literatur. In: Ackermann, Irmgard / Weinrich, H. (Hg.): Eine nicht nur deutsche Literatur. Zur Standortbestimmung der "Ausländerliteratur". München, 59-64.
• Zaimoğlu, F. (2008). Leyla. Frankfurt: Fischer Verlag.
• Zaimoğlu, F. (2009). Hinterland. Köln: Kiepenheuer & Witsch Verlag.
• Zengin, D. (2000). Göçmen Edebiyatı'nda Yeni Bir Yazar. Mehmet Kılıç ve "Fühle Dich Wie Zu Hause" Adlı Romanı. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 103-128.
• http://www.tdk.gov.tr