Akif Paşa ve Torunu İçin Yazdığı Mersiye Üzerine Bir Değerlendirme

Yıl 2005, Sayı: 3, 51 - 70, 01.12.2005

Cafer Gariper

Öz

XIX. yüzyıl klasik sanatkarlarından Akif Paşa, Adem Kasidesi ve Mersiye ile yenilik yapan bir şair olarak değerlendirilmiştir. Onun bu yazımızda üzerinde durduğumuz Mersiye'sinde ölümü ele alış şekli araştırmacılarca Türk edebiyatı için bir yenilik sayılmıştır. Oysa Akif Paşa'dan beş yüzyıl kadar önce Yunus Emre ölüm temini benzer şekilde ele almıştır. Akif Paşa 'nın ölüm teminde yaptığı yenilik, ancak dönemiyle sınırlı tutulduğunda anlam kazanır.

Anahtar Kelimeler

Akif Paşa, şiir, Mersiye, ölüm

Kaynakça

• AHMED-İ YESEVI, (I 983). Divan- Hikmet'ten Seçmeler. Hazırlayan: Kemal Eraslan, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Ankara.
• AKAR, Metin (I 987). "Şeyyad Hamza Hakkında Yeni Bilgiler-I", Marmara Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Türklük Araştırmaları Dergisi, S. 2, İstanbuL.
• AKTAŞ, Şerif, (1996). Yenileşme Dönemi Türk Şiiri ve Antolojisi J, Akçağ Yayınlan, Ankara.
• AKİF PAŞA, (1305). Tabsıra-i Akij Paşa, Matbaa-i Ebuzziya, Konstantiniyye.
• AKİF PAŞA, (1997). Akij Paşa Divançesi, Hazırlayan: M. A. Yekta Saraç-M. Fatih Andı, İlmf Araştırmalar, S. 4, İstanbuL.
• AKTULUM, Kubilay (I 999), MetinLeranrası İlişkiler, Öteki Yayınevi, Ankara ..
• AKÜN, Ömer Faruk (1994), "Divan Edebiyatı", TDV İslam Ansiklopedisi, C. 9, İstanbul..
• DEMİR, Yavuz, (1992). "Longing for Death: Goethe's The Sorrows Of Werther and Akif Pasha's Adem Kasidesi", Ondakurmayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, S. 7, Aralık, Samsun.
• DEMİRCi, Mehmet, (I 987). Mutasavvıflara Göre Ölüm, İslami Araştırmalar, S. 3.
• EBUZZİYA TEVFİK, (1308). Numune-i Edebiyat-ı Osmaniye, Kostantiniyye.
• ECO, Umberto, (2003). Yorum ve Aşırı Yorum, (Çeviren: Kemal Atakay), Can Yayınları, 2. Baskı, İstanbuL.
• ELÇiN, Şükrü (1990). Türkiye Türkçesinde Ağıtlar, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara.
• GİBB, E. J. Wilkinson, (1999). Osmanlı Şiir Tarihi - A History Of Ottaman Poetry, C. III-I v-V, (Çev. Ali Çavuşoğlu), Akçağ Yayınlan, Ankara.
• İNAL, i. Mahmut Kemal, (1988). Son Asır Türk ŞairLeri, c.ı, 3. Baskı, Dergah Yayınları, İstanbuL.
• İSEN, Mustafa, (1993),. Acıyı Bal Eylemek Türk Edebiyatında Mersiye, Akçağ Yayınları, Ankara.
• KAPLAN, Mehmet, (1978). Şiir Tahlil/eri I, Dergah Yayınları, 6. Baskı, İstanbuL.
• KAVAZ, İbrahim, (2002). BelgeLerle Akij Paşa Hayatı ve Eserleri, Üniversite Kitabevi, Elazığ.
• KOLCU, Ali İhsan, (2002). Türk Şiirinde Yokluk Fikri ve Akij Paşa 'nın Adem Kasidesi, Akçağ Yayınları, Ankara.
• KOLOGLU, Orhan, (I 986). Miyop Çörçil (Churchill) Olayı ve -Ceride-i Havadis 'in Öyküsü-, Yorum Yayıncılık, Arıkara.
• MUALLİM NACİ (I308). Esômi.
• MUALLİM NACİ, (I995). Osmanlı Şairleri, Hazırlayan: Cemal Kurnaz, MEB Yayınları, Ankara.
• ÖLMEZ, Ahmet, (1997). "Bilgegil Hocamız ve Onun Dilinden' Adem Kasidesi' Şerhi", Türklük Bilimi Araştırmaları, Prof. Dr. M. Kaya Bilgegil Armağanı, nr. 5, Sivas.
• ÖZGÜL, M. Kayahan, (2000). Arayışlar Devri Türk Şiiri ve Antolojisi, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, Arıkara.
• PARLATIR, İsmail, (1988). "AkijPaşa", Büyük Türk Klôsikleri, C. 8, Ötüken Neşriyat, İstanbuL.
• RECAI-ZADE M. EKREM, (1997). Bütün Eserleri Il, Haz. ı. Parlatır-N. Çetin-H. Sazyek, MEB Yayınları, İstanbul.
• SEVÜK, İsmail Habib, (1943). Tanzimat 'tan Beri Edebiyat Antolojisi, Remzi Kitabevi, İstanbuL.
• ŞEMSEDDİN SAMi, (1996). Kômusu'l-A'lôm, Tıpkıbasım, Kaşger Neşriyat, Ankara.
• SÜLEYMAN NAZiF ,( 1926). Akif Paşa'nın Müceddidliği, Servet-i Funün, S. 94.
• TANPıNAR, Ahmet Harndi (1941). "Akif Paşa", İs/Ilm Ansiklopedisi, cüz: 4, İstanbuL.
• TANPıNAR, Ahmet Hamdi,(1982). 19'uncu Asır Türk Edebiyatı Tarihi, Çağlayan Kitabevi, İstanbul.
• TANPıNAR, Ahmet Hamdi, (1992). Edebiyat Üzerine Makaleler, Dergah Yayınları, İstanbuL.
• TARHAN, Abdülhak Hamid, (1982). Bütün Şiirleri-2 Makber / Ölü / Hacle / Billıldan Bir Ses, Hazırlayan: İnci Enginün, Dergah Yayınları, İstanbuL.
• UÇMAN, Abdullah, (1989). "Akif Paşa", TDV İslôm Ansiklopedisi, C. II, İstanbuL.
• YETİş, Kazım, (1989). Nômık Kemal'in Türk Dili ve Edebiyatı Üzerine Görüşleri ve Yazıları, İ Ü Edebiyat Fakültesi Yayınları, İstanbuL.
• YUNUS EMRE, (1997a). Yunus Emre Divanı Il, Hazırlayan: Mustafa Tatcı, MEB Yayınları, İstanbuL.
• YUNUS EMRE, (i 997b). Yunus Emre Divanı LV, Hazırlayan: Mustafa Tatcı, MEB Yayınları, İstanbul.