İslam Devrimi’nden Sonra Türk Edebiyatından Yapılan Tercümelerin İran’daki Yeri

Yıl 2017, Sayı: 26, 367 - 384, 21.06.2017

Umut Başar

Öz

Bu araştırma, İran İslam Devriminden sonra Türkçeden yapılan tercümelerin durumunu ve bu tercümelerin İran toplumu ile Fars edebiyatındaki yerini göstermektedir. Bu araştırmada Türk Edebiyatından Farsçaya tercüme edilen eserlere ilişkin verilerin toplanmasıyla, Türk Edebiyatının İran İslam Devriminin gerçekleşmesinden sonraki dönemde İran’daki yeri araştırılmaktadır. Bulgulara göre tercüme edilen eserlerin sayısında özellikle 2000 yılından sonra artış görülmektedir. Bununla beraber bazı mütercim ve akademisyenlere göre Türkçeden tercüme edilen eserlerin sayısı oldukça azdır. İslam Devrimi sonrasında tercümede yerelleştirmenin genellikle tercih edilen bir yöntem olduğunu bulgular göstermektedir. Aslında tercüme faaliyetleri yenileşmenin hizmetinde olamayarak aksine muhafazakâr eğilim gösterip klişe şekiller ve olguları tekrar etmiştir. Başka bir deyişle edebiyat kendi değerleri ile normlarını korumak ve kendinden olmayan unsurları silmek üzere geleneksel öğeleri kuvvetlendirme yolunda adımlar atmıştır. Türkçe tercüme eserler ise bir müddet ilgi görmemiştir.

Anahtar Kelimeler

İran İslam Devrimi, Türk Edebiyatı, Fars Edebiyatı ve Tercüme, Mukaddes Müdafaa

Kaynakça

• Alvarez, R. and Vidal, M. (1996). Translation, Power, Subversion (1-9). Clevedon: Multilingual Matters.
• Cronin, M. (1995). Altered States: Translation and Minority Languages. TTR: Traduction, Terminologi, Rédaction in (Vol. 8(no. 1), pp. 85-103).
• Even-Zohar, I. (1978/2000). The Position of Translated Literature within the Literary System. (L. Venuti, Ed.) in (pp. 192–197). Translation studies reader (1st ed.). London: Routledge.
• Even-Zohar, I. (1990b). Polysystem Theory. Poetics Today, 11(1), 9-13.
• Ferahzad, K. (1390). Tercüme der Devran-ı Defa-i Mukaddes. Fasılname-i Mütealat-ı Zeban ve Tercüme, Şomare: 1.
• Gürçağlar, Ş. (2008). The Politics and Poetics of Translation in Turkey, 1923-1960. Amsterdam: New York.
• Halliday, F. (1996). Islam and the Myth of Confrontation: Religion and Politics in the Middle East. United Kingdom: I.B.Tauris.
• Hermans, T. (1996). Norms and the Determination of Translation. A Theoretical Framework. (R. Alvarez and M. C. Vidal, Eds.). Translation, Power, Subversion in (pp. 26-9). Clevedon: Multilingual Matters.
• Heyet, C. (1365). Seyri der Tarih-i Zeban ve Lehçeha-i Türk. Tahran: Peykan.
• Mehr Haber Ajansı. (1389). Türkler Farsçadan Tercümede Daha Aktifler / Türk Edebiyatına Karşı Dikkatsizlik.
• Munday, J. (2001). Introducing Translation Studies. London: Routledge.
• Niranjana, N. (1992). Siting Translation: History, Post-Structuralism, and the Colonial Context in (pp. 2-173). Berkeley, Los Angeles, Oxford: University of California Press.
• Schaffner, C. (2010). Norms of Translation. (Y. Gambier and L. V. Doorslaer, Eds.). Handbook of Translation Studies in (Vol. 1, pp. 237-238). Amsterdam: John Benjamins.
• Spivak, G. (1993). Outside in the Teaching Machine in (pp. 182-190). New York: Routledge.
• Toury, G. (1991). Introducing Translation Theory: Selected Articles in (pp. 13-14). Tel Aviv University: Dyonun.
• Tymoczko, M. and Gentzler, E. (2002). Translation and Power in (pp. xi- xxviii). Amherst: University of Massachusetts Press.
• Tyulenev, S. (2014). Translation and Society: An Introduction in (p. 5). New York: Routledge.
• Venuti, L. (1995). The Translator’s Invisibility in (pp. 19-21). London; New York: Routledge.
• Venuti, L. (Ed.). (1992). Rethinking Translation; Discourse, Subjectivity, Ideology. London: Routledge.
• Wolf, M. (2007). Introduction: The Emergence of a Sociology of Translation. (M. Wolf and A. Fukari, Eds.). Constructing a Sociology of Translation in (p. 5). Amsterdam: John Benjamins.
• Wolf, M. (2010). Sociology of Translation. (Y. Gambier and L. V. Doorslaer, Eds.). Handbook of Translation Studies in (Vol. 1, p. 338). Amsterdam: John Benjamins.
• Woodsworth, J. (2013). Impact of translation. (Y. Gambier and L. V. Doorslaer, Eds.). Handbook of Translation Studies in (Vol. 4, p. 72). Amsterdam: John Benjamins.
• Mehr News Agency. 23.07.2016 tarihinde http://www.mehrnews.com/news/116440 adresinden erişildi.