KIBRIS TÜRKLERİNİN İSTİKBAL MÜCADELESİNDE İSTİKLAL MARŞI’NIN ÖNEMİ

Yıl 2021, Sayı: 35/Özel Sayı, 153 - 170, 27.12.2021

Meral Demiryürek

https://doi.org/10.20427/turkiyat.1019054

Öz

Kıbrıs, Osmanlı İmparatorluğu tarafından 1570 yılında fethedilir ve Osmanlı hâkimiyetinin sonuna kadar (1878) iki toplumlu, iki kimlikli bir ada olur: Kıbrıslı Türkler ve Kıbrıslı Rumlar. Adanın İngiliz yönetiminde bulunduğu dönemde (1878-1960) söz konusu yapı korunur. Kıbrıs’ın bu ikili yapısı Osmanlı idaresinde önemli problemlere yol açmamışsa da modernleşmenin başladığı 19. yüzyılla birlikte iki toplum yavaş yavaş millî kimlik bağlamında birbirinden uzaklaşma emareleri göstermiştir. Bu süreçte Kıbrıs Türk toplumu dil, din, kültür ve eğitim alanlarında Türkiye’ye, Kıbrıslı Rumlar ise Yunanistan’a yaklaşır. Osmanlı İmparatorluğu yıkılıp Türkiye Cumhuriyeti kurulduğunda da bu tutum devam eder. Kıbrıs Türkleri, Kurtuluş Savaşı (1919-1922) esnasında Anadolu’da var oluş mücadelesi veren Türk askerini büyük bir fedakârlık ve bağlılıkla destekler. İlk yıllarından itibaren Cumhuriyet’in kazanımlarını benimser. Türkiye’deki yenilikleri sahiplenir. Türkiye Büyük Millet Meclisi 12 Mart 1921 tarihinde İstiklal Marşı’nı millî marş olarak kabul ettikten yaklaşık bir ay sonra marş, Kıbrıs’ta İrşad dergisinde yayımlanır. Bu tarihten itibaren İstiklal Marşı, Kıbrıs Türklerinin de millî marşı olarak kabul görür. 1983 yılında Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ilan edilince yeni bir marş arayışına girilir ve marş yarışması düzenlenir. Sonuç itibarıyla İstiklal Marşı’ndan vazgeçilmez. Günümüzde İstiklal Marşı, hem Türkiye Cumhuriyeti’nin hem Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin millî marşıdır. Bu makalenin amacı, geçmişten bugüne İstiklal Marşı’nın Kıbrıs Türkleri için taşıdığı değeri basın ve arşiv kaynaklarından örneklerle ortaya koymaktır.

Anahtar Kelimeler

Mehmet Akif Ersoy, Mehmet Akif Ersoy, Mehmet Akif Ersoy, Mehmet Akif Ersoy, İrşad dergisi, millî marş, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, İsmail Bozkurt, Türk kimliği, İstiklal gazetesi

Destekleyen Kurum

-

Proje Numarası

-

Teşekkür

Bu makaleye paylaştıkları bilgi ve belgelerle katkı sağlayan KKTC Turizm ve Kültür Eski Bakanı, yazar İsmail Bozkurt ile KKTC Girne Millî Arşiv ve Araştırma Dairesi Eski Müdürü Gökhan Şengör’e çok teşekkür ederim.

The Importance of the Turkish National Anthem in the Struggle for Future of Turkish Cypriots

Öz

Cyprus was conquered by the Ottoman in 1570 and from this time to 1878, until the Ottoman administration ended, it had two societies and two identities: Turkish Cypriots and Greek Cypriots. This social and cultural structure of the island was maintained under the British rule (1878-1960). Although above mentioned structure did not cause an important social problem during the Ottoman period, by the 19th century onwards in modern times, two main societies of Cyprus, Turks and Greeks, began to separate from each other through their national identities. While Turkish Cypriots followed Turkey as language, religion, culture and education, Greece was taken as model by Greek Cypriots. This attitude continued even when the Ottoman Empire was destroyed and the Republic of Turkey was established. Turkish Cypriots accepted the national and cultural experiences in Turkey, supported the Turkish Army fighting to Greece and other western powers and adopted new ideals and reforms of the Turkish Republic. When Turkish National Anthem was approved by the Grand National Assembly of Turkey on 12 March 1921, it was published in İrşad the journal, shortly afterwards. From this date onwards the Turkish National Anthem was the national anthem for the Turkish Cypriots. When the Turkish Republic of Northern Cyprus was proclaimed in 1983, a search for a new anthem was started and a march competition was held. As for today, the Turkish National Anthem is the national anthem both in Turkey and Turkish Republic of Northern Cyprus. This research seeks to explore the developments depending on the press and archive documents.

Anahtar Kelimeler

Mehmet Akif Ersoy, Irsad journal, national anthem, Turkish Republic of Northern Cyprus, Ismail Bozkurt, Turkish identity, Istiklal newspaper, Turkish Republic of Northern Cyprus Assembly.

Proje Numarası

-

Kaynakça

• Akın. KKTC Türk Gazete Arşivine 8.5.2021 tarihinde http://evrak.cm.gov.nc.tr/siteler/gazeteler/default.aspx adresinden erişildi.
• Bozkurt. KKTC Türk Gazete Arşivine 8.5.2021 tarihinde http://evrak.cm.gov.nc.tr/siteler/gazeteler/default.aspx adresinden erişildi.
• Demiryürek, M. (2005). Kıbrıs Türk Basın Tarihinden Ateş Gazetesi ve Mehmet Kemal Deniz. İstanbul: Deniz Plaza Yayınları.
• Demiryürek, M. (2003). Kıbrıs’ta Bir Gazete: Ankebut (1920-1923). Müteferrika. 2(24), 187-223.
• Demiryürek, M. (2003). Ankebut ve Millî Mücadele. Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 4(2), 37-52.
• Demiryürek, M. (2007). Kıbrıs Türk Basın Tarihinden İrşad Dergisi. İstanbul: Deniz Plaza Yayınları.
• Demiryürek, M. (2020). İngiliz Dönemi Kıbrıs Türk Basınında Millî Edebiyat. Türk Edebiyatı, (558), 34-43.
• Halman, T. (02.09.1991). Egemenler/Kıbrıs/Biz. Milliyet, s. 13.
• Hürsöz. KKTC Türk Gazete Arşivine 8.5.2021 tarihinde http://evrak.cm.gov.nc.tr/siteler/gazeteler/default.aspx adresinden erişildi.
• İstiklal. Mustafa Necati Özkan Vakfı gazete arşivine 7 Mayıs 2021 tarihinde https://drive.google.com/file/d/0B9APsGCzsyeRalA0bDJsVGJDN2c/view adresinden erişildi.
• İşçi Postası. KKTC Türk Gazete Arşivine 11.5.2021 tarihinde http://evrak.cm.gov.nc.tr/siteler/gazeteler/default.aspx adresinden erişildi.
• Kıbrıs Cumhuriyeti Anayasası. Tam metin hâline 15.05.2021 tarihinde http://www.parliament.cy/images/media/assetfile/Syntagma_TU.pdf adresinden erişildi.
• Kıbrıs Geçici Türk Yönetimi Meclisi Zabıtları. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhuriyet Meclisi sitesine 09.05.2021 tarihinde http://www.cm.gov.ct.tr adresinden erişildi.
• Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Anayasası. Tam metin hâline 15.05.2021 tarihinde http://www.cm.gov.nc.tr/Bilgi/Anayasa.pdf adresinden erişildi.
• Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Bayrağı. Vikipedi sitesine 10.05.2021 tarihinde https://tr.wikipedia.org/wiki/Kuzey_Kıbrıs_Türk_Cumhuriyeti_bayrağı adresinden erişildi.
• Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhuriyet Meclisi Zabıtları. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhuriyet Meclisi sitesine 09.05.2021 tarihinde http://www.cm.gov.ct.tr adresinden erişildi.
• Mütefekkir. (2010). Larnaka Mektubu (M. Demiryürek, Haz.). İstanbul: Akademik Kitaplar. Söz. (31 Teşrinievvel 1929). 11 (411), 1-2.