SOSYAL MEDYANIN TOPLUMUN ALIŞVERİŞ ALGISI ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ

Yıl 2023, , 161 - 191, 26.12.2023

Burcu Terzioğlu Akay , Birol Akgül

https://doi.org/10.59281/turkiz.1341725

Öz

Endüstri 4.0 süreci ile birlikte Bilgi ve İletişim Teknolojilerindeki gelişimeler, toplumsal hayatın tüm alanlarında, büyük bir değişim yaşanmasına neden oluştur. Ancak bu değişimin en çok iletişim alanının en önemlilerinden biri olan medya sektörünü etkilediği ve dönüştürdüğü görülmektedir. Geleneksel medyadan dijital medyaya doğru olan dönüşüm, geleneksel medyanın birçok uygulama ve yaklaşımlarını değiştirmiştir. Dijital medya kullanımının yaygınlaşmasıyla birlikte, dijital medya uygulamaları da hızla gelişmiş; farklı uygulama türleri ortaya çıkmıştır. Dijital medya uygulamalarından en çok ilgi gören ve kullanılan türünün ise sosyal medya olduğu görülmektedir. Bu çalışmada önce sosyal medyanın toplumun ticari hayatına hızlı bir şekilde girmesi, sonra toplumun alışveriş yapma biçimini nasıl etkilediği daha sonra da alışveriş algısını ne yönde ve nasıl biçimlendirdiği araştırılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Medya, Dijital Pazarlama, Alışveriş Algısı

The Effects Of Social Media On Society’s Shopping Perception

Öz

The developments in Information and Communication Technologies along with the Industry 4.0 process have caused a great change in all areas of social life. However, it is seen that this change mostly affects and transforms the media sector, which is one of the most important communication fields. he transformation from traditional media to digital media has changed many practices and approaches of traditional media. With the widespread use of digital media, digital media applications have also developed rapidly; Different types of applications have emerged. It is seen that the most popular and used type of digital media applications is social media. In this study, firstly, it is investigated how the social media enters the commercial life of the society quickly, then how it affects the way of shopping of the society, and then how and how it shapes the shopping perception.

Anahtar Kelimeler

Social Media,, Dijital Marketing, Shopping Perception

Kaynakça

• Adıgüzel, Y. (2001). Kültür Endüstrisi: Kitle Toplumunun Açmazları, İstanbul: Şehir Yayınları
• Akar, E. (2010). Sosyal Medya Pazarlaması: Sosyal Web’de Pazarlama Stratejileri. Ankara: Efil Yayınevi.
• Aktaş, H. ve Ulutaş, S. (2010). TeknoNevrotik Kaçış: Web 2.0. Yeditepe Üniversitesi İletişim Fakültesi İletişim Çalışmaları Dergisi, 12: 126-147.
• Amos, C. Holmes, G. ve Strutton, D. (2008). Exploring Therelationship Between Celebrityen Dorser Effectsand Advertising Effectiveness: A Quantitativesynthesis of Effect Size. International Journal of Advertising, 27 (2): 209-234.
• Aydoğan, F. ve Akyüz, A. (Der.) (2010). İkinci Medya Çağında İnternet. İstanbul: Alfa Yayınları.
• Aytan, C. ve Telci, E. E. (2014). Markaların Sosyal Medya Kullanımının Tüketici Davranışı Üzerindeki Etkileri. The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication, 4 (4): 1-15.
• Baban, E. (2012). “McLuhan ve Baudrillard’ın Penceresinden Sosyal Medyanın Etkisi: İfadenin Esareti”. Gözetlenen Toplum ve Kayıp Kimlik Sendromu. (Der. T. Kara ve E. Özgen). İstanbul: Beta Yayınevi.
• Bauman, Z. (1999). Çalışma Tüketicilik ve Yeni Yoksullar. (Çev. Ü. Ök¬tem). İstanbul: Sarmal Yayınevi.
• Bauman, Z. (2006). Küreselleşme. Yılmaz, A. (çev.). 2. Basım, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Booth, N., ve Matic, J. A. (2011). Mapping and Lever Aging İnfluencers in Social Media Toshape Corporate Brand Perceptions. Corporate Communications: An International Journal, 16 (3): 184-191.
• Bozarth, J. (2010). Social Media for Trainers, San Francisco: Pfeiffer Publish.
• Can, S., ve Koz, K. A. (2018). Sosyal Medyada Tüketici Onaylı Pazarlama: Instagram Örneği. Anadolu Üniversitesi İletişim Bilimleri Fakültesi Uluslararası Hakemli Dergisi, 26 (3): 444-457.
• Ceyhan, Ç. (2017). “Sosyal Medyanın Tüketim Gücü” Yeni Medya Elektronik Dergi, 1 (3): 221-226.
• Curran, J. (1997). “Medya ve Demokrasi”. Medya, Kültür, Siyaset. (Der.) S. İrvan. Ankara: Ark Yayınları, 139-197.
• Çağan, K. (2003). Popüler Kültür ve Sanat. Ankara: Altınküre Yayınları.
• Çağlak, E., & Çalık Bağlama, M., & Mısırlıoğlu, B. (2021). Marshall Mcluhan’ın Global Köy’ünde Starbucks. Ahi Evran Akademi, 132-140.
• Çetinsöz, B. C. (2015). Yerli Turistlerin E-Satın Alma Eğilimlerinin Teknoloji Kabul Modelinde Analizi (TKM). Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 14 (53): 242-258.
• Danziger, P. (2004). Why People Buy Things They don’t Need: Understan¬dingand Predicting Consumer Behavior. USA: Dearborn Fi¬nancial Publishing.
• Demir Özcan, N. (2017). “Bireylerin Tüketimin Nesnesine Dönüşmesinde Sosyal Medya Etkisi”. Sosyoloji Konferansları. 55 (1): 277-288.
• Dholakia, U. ve Bagozzi, R. P. (2001). “Consumer Behavior in Dijital Environments”. Dijital Marketing, 163-200.
• Durukan, T., Bozaci, I., ve Hamsioglu, A. B. (2012). An investigation of Customer Behaviours in Social Media. European Journal of Economics, Finance and Administrative Sciences, 44 (44): 148-159.
• Erarslan, R. U. (2013). “Sosyal Medya Her An ve Her Yerde Görünür Olmak”. TheTurkish Online Journal of Design Art and Communication, 3 (4): 29- 37.
• Erdoğan, İ. ve Korkmaz, A. (2010). Öteki kuram. Ankara: Pozitif Matbaacılık.
• Eyel, C. Ş. ve Şen, B. (2019). “Influencer Pazarlama ve Tüketicilerin Influencer’lara Yönelik Tutumlarının Satın Alma Niyeti Üzerine Etkisi”. Bahçeşehir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Fortes, N. ve Rita, P. (2016). Privacy Concern Sand Online Purchasing Behaviour: Toward an Integrated Model. EuropeanResearch on Management and Business Economics, 22: 167–176.
• Freberg, K.,Graham, K., McGaughey, K., ve Freberg, L. A. (2011). Who are the Social Media İnfluencers? A Study of Public Perceptions of Personality. Public Relations Review, 37 (1): 90-92.
• Fuchs, C. (2011). “An AlternativeView of Privacy on Facebook.” Information, Vol: 2 (4): 140-165.
• Ge, J. ve Gretzel. U. (2018). Emoji Rhetoric: A Social Media Influence Reperspective. Journal of Marketing Management, 34 (15-16): 1272- 1295.
• Gedik, Y. (2020). Pazarlamada Yeni Bir Pencere: Dijital Pazarlama. Dijital Çağda İşletme Dergisi, 3 (1):.63-75.
• Geray, H. (2003). İletişim ve Teknoloji Uluslararası Birikim Düzeninde Yeni Medya Politikaları. Ankara: Ütopya Yayınları.
• Gönenli, G. ve Hürmeriç, P. (2012). Sosyal Medya: Bir Alan Çalışması Olarak Facebook Kullanımı. İstanbul: Beta Yayıncılık.
• Günay, G. (2012). Yeni Teknolojilerin Gençlerin Satın Alma Eğilimleri Üzerine Etkisi. Akademik Bakış Dergisi, 29: 1-20.
• Hall, S. (1998a). “Yerel ve Küresel: Küreselleşme ve Etniklik”. Küreselleşme ve Dünya-Sistemi. (Der.) King, A. D. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları, 39-61.
• Hall, S. (1998b). “Eski ve Yeni Kimlikler, Eski ve Yeni Etniklikler”. Kültür, Küreselleşme ve Dünya-Sistemi. (Der.) King, A. D. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları, .63-96.
• Hatton, G. (2018). Micro İnfluence Rvsmacro Influencers. http://www.socialmediatoday.com/news/microinfluencervsmacroinfluencers/516896/, (erişim: 02.02.2023).
• Hazar, M. (2011). Sosyal Medya Bağımlılığı-Bir Alan Çalışması. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 32: 151-175.
• Hülür, H. (2000). Toplumsal Bilim Söyleminde Yerellik. Selçuk İletişim Dergisi 1 (3): 103-116.
• İşlek, M. S. (2012). Sosyal Medyanın Tüketici Davranışlarına Etkileri: Türki¬ye’deki Sosyal Medya Kullanıcıları Üzerine Bir Araştırma. (Ya¬yınlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Konya: Karamanoğ¬lu Mehmet Bey Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kaplan, A. M., ve Haenlein, M. (2010). Users of the World, Unite! The Challenge Sand Opportunities of Social Media. Business Horizons, 53 (1): 59-68.
• Karakuş, M. (2022). Sosyal Medyanın ve Online Alışveriş Sitelerinin Tüketici Davranışlarına Etkisi Üzerine Nitel Bir Araştırma. Atatürk Üniversitesi Yayınları, 23: 1-8.
• Kazançoğlu, İ., Üstündağlı, E. ve Baybars, M. (2012). Tüketicilerin Sosyal Ağ Sitelerindeki Reklamlara Yönelik Tutumlarının Satın Alma Davranışla¬rı Üzerine Etkisi: ‘Facebook Örneği’. Uluslararası İktisadi ve İdari İnce¬lemeler Dergisi, 4 (8): 159-182.
• Keskin, S. ve Baş, M. (2015). Sosyal Medyanın Tüketici Davranışlarına Etki¬sinin Belirlenmesi. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 17 (3): 51-69.
• Kim, A. J., ve Ko, E. (2012). Do Social Media Marketing Activities Enhance Customere Quity? An Empirical Study of Luxury Fashion Brand. Journal of Business Research, 65 (10): 1480-1486.
• Kirtiş, K ve Karahan, A. (2011). To Be or not to Be in Social Media Arena as Them Ostcost-efficient Marketing Strategy After the Global Recession. Procedia Social and Behavioral Sciences, 24: 260-268.
• Kuo, Y. F., Wu, C. M. ve Deng, W. J. (2019). There Lationships Among Service Quality, Perceiv Edvalue, Customer Satisfaction and PostPurchase intention in Mobile Value-Added Services. Computers in Human Behavior, 25 (4): 887-896.
• Lea, B. R., Yu, W. B., Maguluru, N. ve Nichols, M., (2006), Enhancing Business Networks Using Social Network Based Virtual Communities. Industrial Management and Data Systems, 106 (1): 121-138.
• Marshall, G. (2005). Sosyoloji Sözlüğü. (Çev. D. Kömürcü ve O. Akın¬hay). İstanbul: Bilim-Sanat Yayınevi.
• Mayda, M. (2019). Endüstri 4.0 Sürecinde Tasarımda Dönüşüm. Route Educational and Social Science Journal, 6, (11): 1-21.
• Mayda, M. (2022). E-Bülten Haber İçeriklerinde Tasarımsal Empati. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10, (134): 210-232.
• Mayda, M. (2022). Digital Footprint Management in Digital Visual Culture. Erciyes İletişim Dergisi, 9, (2): 1031-1044.
• McCombs, M. E. ve Shaw, D. L. (1972). The Agenda-Setting Function of Mass Media. The Public Opinion Quarterly, 36 (2): 176-187.
• Mcphall, T. L. (1991). “Yeni Uluslararası Enformasyon ve İletişim Düzeni”, Enformasyon Devrimi Efsanesi: Modernleşme Kuram ve Uygulamalarının Eleştirisi. Kayseri: Rey Yayıncılık, 141-164.
• Mert, Y. (2018). Dijital Pazarlama Ekseninde Influencer marketing Uygulamaları. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 6 (2): 1299-1328.
• Mills, A. J. (2012). Virality In Social Media: The SPIN Framework. Joural of Public Affairs, 12 (2): 162-169.
• Mutlu, E. (1992). Kitle İletişim Kuramları ve Türkiye’de Basın Yayın Eğitimi. Ankara: Ankara Üniversitesi Basın Yayın Yüksekokulu Yıllığı (1991-1992).
• Noel, H. (2009). Consumer Behaviour. Switzerland: AVA Publishing.
• Nora, L. (2017). Influencer Marketing on Instagram. Master Thesis. Netherlands: University of Twente.
• Odabaşı, Y. (2006). Tüketim Kültürü Yetinen Toplumdan Tüketen Topluma. İstanbul: Sistem Yayınevi.
• Özata, N. (2009). Pazarlamanın ve İletişimin Yeni Kuralları. İstanbul: Mediacat Yayınevi.
• Özdemir, S. (1998). Medya Emperyalizmi ve Küreselleşme. İstanbul: Timaş Yayınları.
• Özkaynar, K. ve Yolcu, T. (2021). Dijital Pazarlama ve Markaların Müşteri Memnuniyeti. Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi, 4 (3): 584-598.
• Reynolds, T., Murray, B. T., Kolodinsky, J. ve Howell, J. (2015). Contrasting SelfReported Willingnessto Pay and Demonstrated Purchase Behavior for Energy-Saving Technologies in a Small Island Developing State. Energy for Sustainable Development, 27: 18-27.
• Robertson, R. (1998). Küreselleşme: Toplum Kuramı ve Küresel Kültür. (Çev. Ü. H. Yolsal). Ankara: Bilim ve Sanat Yayınevi.
• Sayımer, İ. (2008). Sanal Ortamda Halkla İlişkiler. İstanbul: Beta Yayıncılık.
• Shukla, P. ve Drennan, J. (2018). Interactive Effects of Individual and Group Level Variables on Virtual Purchase Behavior in Online. Communities. Information Management, 55 (5), 598-607.
• Taylan, H. ve Arklan, Ü. (2008). Medya ve Kültür: Kültürün Medya Aracılığıyla Küreselleşmesi. Sosyal Bilimler Dergisi, 10 (1): 85-97.
• Tomlinson, J. (1999). Kültürel Emperyalizm: Eleştirel Bir Giriş. (Çev. E. Zeybekoğlu). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Tomlinson, J. (2004). Küreselleşme ve Kültür, (Çev. A. Eker). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Torlak, Ö. (2000). Tüketim Bireysel Eylemin Toplumsal Dönüşümü. İstanbul: İnkılab Yayınevi.
• Turunç, Ö. (2016). Bilgi Teknolojileri Kullanımının İşletmelerin Örgütsel Performansına Etkisi Hizmet Sektöründe Bir Araştırma. Toros Üniversitesi İİBF Sosyal Bilimler Dergisi, 3 (5): 225-247.
• Ülken, H. Z. (1969). Sosyoloji Sözlüğü. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Vivian, J. (1999). Media of Mass Communication. Boston: Allynand Bacon.
• Vural Akıncı, B ve Bat, M. (2010). Yeni Bir İletişim Ortamı Olarak Sosyal Medya: Ege Üniversitesi İletişim Fakültesine Yönelik Bir Araştırma. Journal of Yaşar Univercity, 20 (5): 3348-3382.
• WeAreSocial 2022 Türkiye Raporu. (2022). https://recrodigital.com/we-aresocial-2022-turkiye-sosyal-medya-kullanimi-verileri (erişim: 25.12.2022).
• Yanıklar, C. (2006). Tüketimin Sosyolojisi. İstanbul: Birey Yayınları.
• Yaylagül, Ş. (2017). Sosyal Medya Fenomenlerine Bağlanmışlığın Belirlenmesi: Yükseköğretim Öğrencileri Üzerine Bir Uygulama. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4 (3): 219-235.
• Yılmaz, E.(2013). Markanızın Sosyal Medyada Olması İçin 32.00 Neden, 360 Derece Markalamada Pazarlama İletişimi. BrandAge Dergisi Eki, Sayı: 2.
• Yuldaşev, D. (2013). Teknoloji Okuryazarlığının Elektronik Ürün Satın Alma Niyeti Üzerine Etkisi. Akademik Bakış Dergisi, 38: 1-14.
• Zeren, D. ve Kaya, N. (2020), Dijital Pazarlama: Ulusal Yazının Bibliyometrik Analizi. Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(1): 35-52.