The Impact of Private Security on International Issues: The Case of the Wagner Group in the Russia-Ukraine War

Yıl 2023, , 53 - 74, 26.12.2023

Mustafa Kemal Öztopal

https://doi.org/10.59281/turkiz.1381456

Öz

The need for security is as old as human history. This need has continued to be the most basic need of societies and states as well as individuals. Because of the changes in security, threat perception and the structure of wars, the concept of security has changed over time. Security, which was classically the monopoly of the state, has been affected by both structural changes and the wave of privatization that accelerated after the global spread of the liberal understanding. The privatization of security has brought about the performance of some law enforcement services by private security companies and personnel in the field of internal security and the proliferation of private military security companies in the field of external security. Among these, private military security companies are used in many missions in different conflict areas, especially by large states. The main purpose of this study is to explain the concept of private security and private military companies and to analyze the role of Wagner Group, a private military security company, in the Russian-Ukrainian War.

Anahtar Kelimeler

Private Security, Private Military Security Companies, International Issues, Wagner Group, Russia, Ukraine

ÖZEL GÜVENLİĞİN ULUSLARARASI SORUNLAR ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: RUSYA-UKRAYNA SAVAŞINDA WAGNER GRUBU ÖRNEĞİ

Öz

Güvenlik ihtiyacı insanlık tarihi kadar eski bir ihtiyaçtır. Bu ihtiyaç bireylerin olduğu gibi toplumların ve devletlerin de en temel ihtiyacı olarak süregelmiştir. Güvenlik, tehdit algısı ve savaşların yapısında meydana gelen değişimler, güvenlik kavramının zaman içerisinde değişmesine sebep olmuştur. Klasik anlamda devletin tekelinde olan güvenlik hem yapısal değişiklikler hem de liberal anlayışın küresel çapta yaygınlaşması sonrası hızlanan özelleşme dalgasından nasibini almıştır. Güvenliğin özelleşmesi, iç güvenlik konusunda bazı kolluk hizmetlerinin özel güvenlik şirket ve personelince icra edilmesini, dış güvenlik konusunda ise özel askeri güvenlik şirketlerinin yaygınlaşmasını beraberinde getirmiştir. Bunlardan özel askeri güvenlik şirketleri özellikle büyük devletler tarafından farklı çatışma sahalarında birçok görevde kullanılmaktadır. Bu çalışmanın temel amacı özel güvenlik ve özel askeri güvenlik şirketi kavramını açıklamak ve bir özel askeri güvenlik şirketi olarak Wagner Grubu’nun Rusya-Ukrayna Savaşı’ndaki rolünü analiz etmektir.

Anahtar Kelimeler

Özel Güvenlik, Özel Askeri Güvenlik Şirketleri, Uluslararası Sorunlar, Wagner Grubu, Rusya, Ukrayna

Kaynakça

• Adams, T. K. (1999). The New Mercenaries and the Privatization of Conflict. Parameters. 29 (2): 5-25.
• Alabarda, Y. (2020). Wagner’den Blackwater’a özel askeri şirketler. Fikir Turu, 10 Şubat 2020, https://fikirturu.com/jeo-strateji/wagnerdenblackwatera-ozel-askeri-sirketler/ (erişim: 18.10.2023).
• Alpar, G. (2023). Paralı Askerler, Özel Askeri Şirketler ve Wagner Gerçeği. Stratejik Düşünce Enstitüsü, 2 Temmuz 2023, https://www.sde.org.tr/guray-alpar/genel/analiz-parali-askerler-ozelaskeri-sirketler-ve-wagner-gercegi-kose-yazisi-33389 (erişim: 20.10.2023).
• Askeroğlu, S. (2023). Rusya’nın paralı asker gücü Wagner nereye koşuyor? Fikir Turu, 24 Haziran 2023, https://fikirturu.com/jeostrateji/rusyanin-parali-asker-gucu-wagner-nereye-kosuyor/ (erişim: 23.10.2023).
• Batusov, Y. (2016). Mystery of Wagner’s identity unfolded: he is Russian officer and head of large private military company in Russia, who eliminated Mozgovoy, Dremov, and other terrorist leaders, and now is fighting in Syria. Censor.Net, 31 Mart 2016, https://censor.net/en/resonance/381743/mystery_of_wagners_identity_unfolded_he_is_russian_officer_and_head_of_large_private_military_company?__cf_chl_tk=E4eReRZRe3redygRssENo4aCdKbFH8T5YPwC63Gvloo-1698090867-0-gaNycGzNDJA (erişim: 23.10.2023).
• BBC News Türkçe (2020). Wagner Grubu: Libya'daki Rus paralı askerler hakkında neler biliniyor? 7 Ocak 2020, https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-51008162 (erişim: 23.10.2023).
• Ber, J. (2023). From Popasna to Bakhmut. The Wagner Group in the Russia-Ukraine War. Centre for Eastern Studies, 28 Nisan 2023, https://www.osw.waw.pl/en/publikacje/osw-commentary/2023-04-28/popasna-to-bakhmut-wagner-group-russia-ukraine-war (erişim: 08.11.2023).
• Bingöl, O. (2014). Ukrayna Krizinin Ulusal, Bölgesel-Küresel Bağlamı ve Gelecek Öngörüleri. Karadeniz Araştırmaları, 41 (41): 15-38. Birleşmiş Milletler. Protocol Additional to The Geneva Conventions of 12 August 1949, and Relating to the Protection of Victims of International Armed Conflicts (Protocol I), Of 8 June 1977. https://www.un.org/en/genocideprevention/documents/atrocitycrimes/Doc.34_AP-I-EN.pdf (erişim 25.10.2023).
• Çağlar, M. T. (2020). ABD’nin Irak Müdahalesinde Güvenliğin Özelleşmesi: Sözleşmeli Personel ve Özel Askeri ve Güvenlik Şirketlerinin Rolü ve Etkileri. SİYASAL: Journal of Political Sciences, 29 (1): 143-163.
• Deveci, M. (2023). Rus paramiliter grup: Wagner. Anadolu Ajansı, 24 Ağustos 2023, https://www.aa.com.tr/tr/dunya/rus-paramiliter-grupwagner/2975388 (erişim: 23.10.2023).
• Erdem, A. K. (2023). Wagner ile Ukrayna'da bir ilk yaşanıyor... Askeri güvenlik şirketi, özel operasyon dışında cephe savaşında kullanılıyor. Independent Türkçe, 2 Ocak 2023, https://www.indyturk.com/node/594271/d%C3%BCnya/wagner-ileukraynada-bir-ilk-ya%C5%9Fan%C4%B1yor-askeri-g%C3%BCvenlik-%C5%9Firketi-%C3%B6zel-operasyon (erişim: 24.10.2023).
• Euronews (2023). Wagner Ukrayna'da ‘stratejik’ Soledar kasabasını ele geçirdiklerini iddia etti Kiev yalanladı. 11 Ocak 2023, https://tr.euronews.com/2023/01/11/wagner-ukraynada-stratejiksoledar-kasabasini-ele-gecirdiklerini-iddia-etti-kiev-yalanladi (erişim: 24.10.2023).
• Euronews (2023). Aleksandr Lukaşenko: Wagner hayatta ve Belarus’ta yaşamaya devam edecek. 25 Ağustos 2023, https://tr.euronews.com/2023/08/25/aleksandr-lukasenko-wagnerhayatta-ve-belarusta-yasamaya-devam-edecek (erişim: 25.10.2023).
• Eş-Şami, T. (2023). Özel güvenlik şirketleri, nasıl küresel güç mücadelesinin aracı haline geldi? Independent Türkçe, 29 Ağustos 2023, https://www.indyturk.com/node/657821/dunya/ozelguvenlik-sirketleri-nasıl-kuresel-guc-mucadelesinin-araci-haline-geldi (erişim: 12.10.2023).
• Foxall, A. (2015). Putin’s Peninsula: Crimea’s Annexation and Deterioration. The Henry Jackson Society, Policy Paper No: 4, https://henryjacksonsociety.org/wpcontent/uploads/2015/03/Putins-Peninsula.pdf (erişim: 22.10.2023).
• Gürcan, E. (2015). Irak Savaşının Bilinmeyen Aktörleri: Özel Askeri Şirketler. (Yüksek Lisans Tezi) Ankara: Ufuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Independent Türkçe (2023). Rus güçlerinde Soledar çatlağı: Wagner'le ordu "zaferi" paylaşamadı. 14 Ocak 2023, https://www.indyturk.com/node/599106/d%C3%BCnya/rusg%C3%BC%C3%A7lerinde-soledar-%C3%A7atla%C4%9F%C4%B1-wagnerle-ordu-zaferi-payla%C5%9Famad%C4%B1 (erişim: 25.10.2023).
• İlbaş, S. (2023). Özel Askeri Şirketler Üzerine Bir İnceleme. Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi, 6 (2): 554-565.
• Kalkan, D. (2022). Devletin Güç Kullanma Tekeli ve Özel Askeri Şirketler. Bölgesel Araştırmalar Dergisi, 6 (1): 148-173.
• Keser, A. (2020). Özel Askeri Şirketlerin Küresel Yayılımı ve Geleceği. SETA, Sayı 154, https://setav.org/assets/uploads/2020/02/R154.pdf (erişim: 20.10.2023).
• Koçak, M. (2015). Bölgesel Çatışmadan Küresel Krize Doğu Ukrayna, SETA, Sayı 35, https://file.setav.org/Files/Pdf/20150810170743_135_doguukrayna_web.pdf (erişim: 23.10.2023).
• Lawlor, K., Hird, K. vd. (2002). Russian Offensive Campaign Assessment, October 19. The Institute for the Study of War (ISW), 19 Ekim 2022, https://www.iswresearch.org/ (erişim: 24.10.2023).
• Letrone, W. ve Cabus, T. (2023). The Wagner Group and the Question of the Legal Attribution of the Acts of Private Actors to a State. Cambridge Core Blog, 24 Temmuz 2023, https://www.cambridge.org/core/blog/2023/07/24/the-wagner-group-and-thequestion-of-the-legal-attribution-of-the-acts-of-privateactors-to-a-state/ (erişim: 24.10.2023).
• Mil, H.İ. (2014). Türkiye’de Özel Güvenlik Sistemi ve Yönetimi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4 (1): 117-134.
• NTV (2023). Wagner Ukrayna'nın Bahmut kentini Rus ordusuna teslim ediyor. 25 Mayıs 2023, https://www.ntv.com.tr/galeri/dunya/wagnerukraynanin-bahmut-kentini-rus-ordusuna- teslimediyor,VcfgjuFeX0ywDKZfNidhCQ/ALDN2ytHXEG0Oge7pzKs_g (erişim: 24.10.2023).
• Özalp, O. N. (2009). Özel Güvenlik ve Askeri Firmaların Uluslararası Hümaniter Hukuka Göre Statüsü ve Montreaux Dokümanı Bağlamında Yeni Arayışlar. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, 67 (1- 2): 57-77.
• Strom, K., Berzofsky, M. vd. (2009). The Private Security Industry: A Review of the Definitions, Available Data Sources, and Paths Moving Forward. The Office of Justice Programs, Aralık 2010, https://www.ojp.gov/pdffiles1/bjs/grants/232781.pdf (erişim: 11.10.2023).
• Taulbee, J. L. (2002). The privatization of security: Modern conflict, globalization and weak states. Civil Wars, 5 (2): 1-24.
• The Conversation (2023). What the Wagner Group revolt in Russia could mean for the war in Ukraine. 24 Haziran 2023, https://theconversation.com/what-the-wagner-group-revolt-inrussia-could-mean-for-the-war-in-ukraine-208428 (erişim: 08.11.2023).
• TRT Haber (2023). Rus devleti ile Wagner grubu arasında kriz çıktı. 24 Haziran 2023, https://www.trthaber.com/haber/dunya/rus-devletiile-wagner-grubu-arasinda-kriz-cikti-777213.html (erişim: 25.10.2023).
• Verlöy, A. (2004). Making a Killing. New Internationalist, 2 Mayıs 2004, https://newint.org/features/2004/05/01/private-militarycompanies/ (erişim: 13.10.2023).
• Yalçınkaya, H. (2006). Özel Askeri Sektörün Oluşumu ve Savaşların Özelleşmesi. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 61 (3), 247-277.
• Yiğit, Ö. Ü. (2023). Wagner Grubu kimdir, ne zaman kuruldu? Wagner ordusunun tarihçesi. NTV, 24 Haziran 2023, https://www.ntv.com.tr/dunya/wagner-grubu-kimdirwagner-grubutarihcesi,Gov96b270UOTotWZYbEy8w (erişim: 23.10.2023).