LİBERAL EKONOMİ BAKIŞIYLA TÜRK DEVLETLERİ TEŞKİLATI

Yıl 2024, Cilt: 15 Sayı: 2, 211 - 253, 31.08.2024

Dilay Nakış

https://doi.org/10.59281/turkiz.1518568

Öz

Liberalizm genel anlamda bireyin özgürlüğünü esas alan, kurumsal güçlerin gücünü sınırlayan, hukukun üstünlüğünü kabul eden, özel girişimleri destekleyen ve serbest piyasa ekonomisini savunan bir devlet anlayışı ve toplumsal düzen hedeflemektedir. Liberalizm, doğal düzene uygun ve doğal hakları olan kendiliğinden işleyen ekonomik serbest girişimin bulunmasıyla sosyal, siyasal ve ekonomik bir sistem kurmaktadır. Liberalizmi siyasal, sosyal ve ekonomik boyutlarıyla farklı bakış açılarıyla incelemek mümkündür. Bu çalışma liberalizmin ekonomik yönünü ele alarak Türk dünyasının birlikteliği üzerine kurulmuş olan Türk Devletleri Teşkilatı’na üye olan devletleri incelemeyi amaçlamaktadır. Bu amacı gerçekleştirebilmek için liberalizmi eleştirel bir bakış açısıyla inceleyerek Türk Devletleri Teşkilatı’nın liberal ekonomik politiğini açıklamaya çalışmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Liberal Ekonomi Politiği, Türk Devletleri Teşkilatı, Türk Devletlerinin Ekonomi İlişkileri, Liberal Ekonomi, Türk Devletleri Teşkilatının Kurumsal Yapısı

Organization of Turkic States from a Liberal Economic Perspective

Öz

Liberalism, in general, is a state understanding and societal order that prioritizes individual freedom, limits the power of certain institutional forces, upholds the rule of law, supports private enterprises, and advocates for a free market economy. It establishes a social, political, and economic system that aligns with natural order and natural rights, with self-regulating economic free enterprise. It is possible to examine liberalism from different perspectives: political, social, and economic. This study aims to examine the Organization of Turkic States, which is based on the unity of the Turkic world, by focusing on the economic aspect of liberalism. To achieve this aim, it critically examines liberalism and attempts to explain the liberal economic policy of the Organization of Turkic States.

Anahtar Kelimeler

Liberal Economic Policy, Organization of Turkic States, Liberal Economy, Economic Relations of Turkic States, Institutional Structure of the Organization of Turkic States

Kaynakça

• Aktan, C. C. (1994). Çağdaş Liberal Düşüncede Politik İktisat. Ankara: Takav Matbaacılık.
• Alagöz M., Saçık, S. ve Uçtu, R. (2004). Türk Cumhuriyetleri ile İlişkilerimize Ekonomik Açıdan Bir Yaklaşım. SÜSBE Dergisi, (12): 59-74.
• Aydilek, E. (2022). Türk Devletleri Teşkilatının Siyasi ve Ekonomik Potansiyeli. Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi, 5(3).
• Baki, M. (2014). Avrasya’da Bölgesel İşbirliği Sürecinden İşbirliği Mekanizmasına: Türk Konseyi. Bilge Strateji Dergisi, 6(11).
• Bal, S.G., Yayar, R. ve Karkacıer, O. (2009). Türkiye-Türk Cumhuriyetleri Dış Ticaret İlişkilerine Genel Bir Bakış. Gaziosman Paşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 4(1).
• Balcıoğlu, S. (2019). Türkiye-Özbekistan Ticari İlişkileri 1992-2017. (Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi) İstanbul: Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü.
• Bıyıklı, M. (2018). Türk Keneşi Bünyesinde Kurulan Türk İş Konseyi’nin Türk Dünyası Ekonomik İşbirliği Açısından Yeri ve Önemi. IX. International Congress on Entrepreneurship Proceedings.
• Çetin, H. (2001). Liberalizmin Temel İlkeleri. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 2(19).
• DEİK Azerbaycan Ülke Bülteni (2012). http://deik.org.tr/uploads/azerbaycan-ulke-bulteni.pdf (erişim: 10.01.2024).
• DEİK Kazakistan Ülke Bülteni (2012). http://deik. org.tr/uploads/kazakistan-ulke-bulteni.pdf (erişim: 10.01.2024).
• DEİK Kırgızistan Ülke Bülteni (2018). https://www.deik.org.tr/ulke-bultenleri-kirgizistan-ulke-bulteni- agustos-2018 (erişim: 10.01.2024).
• DEİK Macaristan Ülke Bülteni (2011). https://www.deik.org.tr/country-profiles-turkiye-macaristan-ekonomik-ve-ticari-iliskiler-notu (Erişim: 08.08.2024).
• DEİK Türkiye- KKTC İş Konseyi. https://deik.org.tr/turkiye-avrupa-is-konseyleri-turkiye-k-k-t-c-is-konseyi (erişim: 08.08.2024).
• DEİK Türkiye-Türkmenistan Ticari ve Ekonomik İlişkileri (2012). https://www.deik.org.tr/ulke-bultenleri-kirgizistan- ulke-bulteni-agustos-2018 (erişim: 10.01.2024).
• Erdut, Z. (2004). Liberal Ekonomi Politikaları ve Sosyal Politika. Çalışma ve Toplum Dergisi, 2.
• Humbatov, M. ve Sarı, K. (2017). Turkic Council Countries: Infrastructure, Trade, Logistics and Trasnsportation. Bakü: SAM-Center for Strategic Studies.
• Kapluhan. E. (2021). Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ve Türkiye Cumhuriyeti Arasındaki Ekonomik İlişkiler. Yeni Türkiye Dergisi, 1(120).
• Kasım Eren, K. (2012). Bağımsız Devletler Topluluğu İçinde Türk Cumhuriyetleri. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi İİBF Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 1(1).
• Kaygusuz, Y. (2020). Kuruluşunun 10.Yılında Türk Konseyi’nin Türkiye ile Diğer Üye Ülkeler Arasındaki Ticarete Etkileri. TESAM Akademi Dergisi, 8(1).
• Kazgan, G. (2014). İktisadi Düşünce veya Politik İktisadın Evrimi. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• KTTO Kıbrıs Türk Ticaret Odası Ekonomi Bülteni (2021). https://ktto.net/wp-content/uploads/2020/10/ktto-2021-%C4%B1.-ceyrek-ekonomi-bulteni.pdf (erişim: 08.08.2024).
• Öztürk, Ş. ve Taştan, T. (2021). Devletçi Ekonomi- Liberal Ekonomi Karşılaştırması: Türkiye Üzerine Bir Değerlendirme. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(26).
• Tanınmış Yücememiş, B.; Arıcan, E. ve Alkan, U. (2017). Türkiye- Özbekistan-Kazakistan Ekonomik İlişkileri ve Bankacılık Sistemi. MÜ Bankacılık ve Sigortacılık Yüksekokulu Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 9(17).
• Tayyar, A. ve Çetin, B. (2013). Liberal İktisadi Düşüncede Devlet. CÜ İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 14(1). TDK Türk Dil Kurumu Sözlük. https://sozluk.gov.tr/ (erişim: 29.12.2023).
• TDT 1. Zirve Bildiri (2011). https://www.turkicstates.org/assets/pdf/temel_belgeler/1-zirve-bildirisi-8-tr.pdf (erişim: 08.08.2024).
• TDT Gümrük İşbirliği. https://turkicstates.org/tr/haberler/turk-konseyi-gumruk-isbirligi-calisma-grubu-10-toplantisi-12-aralik-2018-tarihinde-astanada-gerceklestirildi_1733 (erişim: 05.01.2024).
• TDT Kardeş Limanlar Toplantısı. https://turkicstates.org/tr/haberler/turk-devletleri-teskilati-kardes-limanlar-toplantisi-taskentte-duzenlendi_2663 (erişim: 05.01.2024).
• TDT Organizasyon Tarihçesi. https://www.turkicstates.org/tr/organizasyon-tarihcesi (erişim: 01.01.2024).
• TDT Ortaklar. https://www.turkicstates.org/tr/uluslararasi-ortaklar (erişim: 01.01.2024).
• TDT Tarihçe. https://www.turkicstates.org/tr/turk-konseyi-hakkinda (erişim: 08.08.2024).
• TDT Türk Devletlerinin Ekonomik Görünümleri (2023). https://www.turkicstates.org/tr/yayinlar/turk-devletlerinin-ekonomik-gorunumu-2023-yillik-raporu_29 (erişim: 08.08.2024).
• TEPAV Türkiye Ekonomi Politikaları. Türkiye - KKTC İş Yapma Fırsatları. https://tobb.org.tr/IkiliOdalar/TurkiyeKKTCTO (erişim: 08.08.2024).
• TOBB (2019). Türk Ticaret ve Sanayi Odası'nın ilk Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu oldu. 31.07.2019, https://www.tobb.org.tr/Sayfalar/Detay.php?rid=24778&lst=MansetListesi (erişim: 08.08.2024).
• TÜİK 2023 Verileri. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Dis-Ticaret-Istatistikleri-Kasim-2023-49629 (erişim: 10.01.2024).