Bazı Amerikan Anaçlarının Kabarcık ve Hönüsü (Mahrabaşı) Üzüm Çeşitlerinde Aşı Başarısı ve Fidan Kalitesi Üzerine Etkileri

Yıl 2018, Cilt: 5 Sayı: 3, 331 - 338, 26.07.2018

Muhammet Ali Gündeşli

https://doi.org/10.30910/turkjans.448383

Cited By: 3

Öz

Bu araştırma fidanlık şartlarında Kabarcık ve
Hönüsü (Mahrabaşı) üzüm çeşitlerinin 1103 Poulsen ve 110 Richter Amerikan asma
anaçları üzerine aşılı fidanlarda; fidan randıman ve kalitesine üzerine
etkilerini belirlemek amacıyla 2016-2017 yıllarında yürütülmüştür. Araştırmada
Kabarcık ve Hönüsü üzüm çeşitleri, omega aşı yöntemi ile iki farklı anaç (1103
Poulsen ve 110 R) üzerine aşılanmıştır. Parafinlenen aşılı çelikler, su
kültüründe 4 hafta süre ile iklim odasında (23-25°C ve % 75-90 oransal nem)
beklemeye alınmıştır. Aşı kesitinin %75’ini saracak şekilde kallus oluşturan
aşılı çelikler, bahçe
toprağı, perlit, dere mili ve yanmış
ahır gübresinden (1:1:0.5:0.5) oluşan harç ortamına dikilerek, 6 hafta
kontrollü şartlarda (25 ve 27°C, % 70-75 oransal nem ve 16 saat fotoperiyot)
köklendirilmeye bırakılmıştır. Köklenen fidanlar dış şartlara aktarılarak
gölgeleme evine alınmıştır.Araştırma sonucunda, aşı yerinde kaynaşma oranı (%),
kaynaşma düzeyi (0- 4), anaç kalınlığı (mm), aşı noktası kalınlığı (mm), sürme
ve köklenme oranı (%), kök sayısı (adet/fidan), kök uzunluğu (cm) ve fidanlığa
dikilebilecek aşılı çelik oranı (%) ile fidan kalitesi ve eldesi yönünden
anaçların farklı etkilere sahip olduğu tespit edilmiştir. Fidan randımanı
bakımından, en iyi sonuç Kabarcık/1103 Poulsen (%60.66) elde edilmiş; en düşük
fidan randımanı ise, %37.00 ile Kabarcık/ 110-R’de belirlenmiştir. En yüksek
köklenme oranı ise %68.50 ile 1103 Poulsen anacında gerçekleşmiştir.
Araştırmanın yürütüldüğü bölge şartlarında, üzüm çeşitlerinin gösterdiği en iyi
fidan kalitesi 1103 Poulsen anacı üzerine aşılı çeşitlerde olduğu
belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Anaç, kabarcık, hönüsü (mahrabaşı), 1103 Poulsen, 110-R, Kahramanmaraş.

The Effects of Some American Rootstocks on Grafting Success and the Quality of Grafted-Vine in Kabarcik and Hönüsü Grapevine Cultivars

Öz

This
research was carried out under nursery conditions, in 2016-2017 with the aim of
determining the take the ratio of grafted vines and quality of grapevine saplings
of Kabarcık and Hönüsü varieties grafted on American rootstocks (1103 Poulsen
and 110-R). Grapevine ‘cv. ‘Kabarcık’ and ‘Hönüsü’ was grafted on two different
rootstocks by omega grafting method. Paraffined grafted cuttings were
stratified in kept in a water bath and then placed into climate room (23-25°C
and 75-80% relative humidity) for 4 weeks. Grafted cuttings, having 75%
callusing on graft union were planted in garden land, perlite, stream shaft and
burnt farmyard manure (1:1:0.5:0.5) mixture and rooted under controlled
conditions (25 and 27 °C, % 70-75 relative humidity and 16 h photoperiod) for
six weeks. The rooted seedlings were transferred to the shading house by
transferring them to external conditions. As a result of this
study, the rootstocks
had different effects in terms of callusing, rooting and sprouting ratios (%),
callusing levels (0-4), rootstock thickness (cm), vaccination point
thickness (mm) number of roots, root length (cm) the ratio of grafted cuttings
having planting quality (%) and the ratio of grafted vines (%). Regarding the
ratio of grafted vines, the best results were obtained from Kabarcık/1103
Poulsen (60.66%), the lowest ratio was determined in 110-R with 37.00%.
The highest rooting rate was achieved in 1103 Poulsen rootstock with 68.50%.
Under the conditions of the study area, the best variety quality of the grape
varieties was determined to be in the grafted varieties on 1103 Poulsen
rootstock.  .

Anahtar Kelimeler

Rootstock, kabarcık, hönüsü (mahrabaşı), 1103 Poulsen, 110-R, Kahramanmaraş.

Kaynakça

• Ağaoğlu, Y., Çelik, H. 1978. Bazı Amerikan asma anaçlarında ethrel uygulamaları ve dikim şekillerinin köklenme üzerine etkileri. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yıllığı, Cilt: 27, Fasikül l’den Ayrı Basım.
• Akman, İ., Ilgın, C. 1991. Tüplü asma fidanı üretiminde başarıyı etkileyen faktörler. T.C. Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı Türkiye I. Fidancılık Sempozyumu, Ankara.
• Anonim, 2017. Kamu/Özel Sektör Fidan Üretimleri 2004, 2005, 2006. Tarım ve Köy isleri Bakanlığı. Bitkisel Üretim Birimi. http://fidan.gov.tr (14.07.2009).
• Altındisli, A., Kara, S., Kısmalı, D. 1998. Tüpte ve kasada farklı ortamların fidan randımanı ve kalitesine etkileri. 4. Bağcılık Semp., Yalova, s.217-221.
• Arslan, S. 2015. Ürün Raporu. Tarımsal Ekonomi ve Politika Geliştirme Enstitüsü.. TEPGE Yayın No: 268. ISBN:978-605-9175-41-8.
• Cangi, R. 1998. Asma fidanı gelişimine anaçların etkileri üzerine bir araştırma. 4. Bağcılık Semp. Yalova. s.412-416.
• Cangi, R., Kelen, M., Doğan, A. 1999. Serin iklim koşullarında asma fidanı üretim olanakları. Türkiye III. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, Eylül 1999, Ankara, s.430-435.
• Çakır, A., Karaca, N., Sidfar, M., Baral, Ç., Söylemezoğlu, G. 2013. Sultani çekirdeksiz üzüm çeşidinin farklı Amerikan asma anaçları ile aşı tutma oranlarının belirlenmesi. YYÜ. TAR. BİL. DERG. 23(3): 229-235.
• Çelik, H., Ağaoğlu, Y.S. 1979. Aşılı köklü asma fidanı üretiminde farklı çeşit/anaç kombinasyonlarının aşıda başarı üzerine etkileri. Ank. Üniv. Zir. Fak. Yıllığı 79(1): 222-232.
• Çelik, H. 1982. Kalecik Karası/ 41 B Aşı Kombinasyonu İçin Ser Koşullarında Yapılan Aşılı Köklü Fidan Üretiminde Değişik Köklenme Ortamları ve NAA Uygulamalarının Etkileri. Ank. Üniv. Zir. Fak. (Basılmamış Doçentlik Tezi), 73s.
• Çelik, H. 1985. Asılı koklu asma fidanı üretiminde başarıyı etkileyen etmenler. Türkiye I. Bağcılık Semp., Cilt I., Tekirdağ, s.139-153.
• Çelik, H., Akgül, V. 1992. Aşılı Asma fidanı üretiminde değişik katlama yöntemlerinin aşıda başarı üzerine etkileri. Türkiye I. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, 13-16 Ekim, Cilt 2: 455-458. İzmir.
• Çelik, H., Odabaşı, F. 1994. Bağcılıkta uyuşma ve afinite. Hasat Dergisi (Ocak): 37-41.
• Çelik, H., Odabaşı, F. 1995. Farklı anaçlar üzerine aşılanan bazı uzum üzerinde ası tipi ve asılama zamanlarının fidanların büyüme ve gelişmeleri üzerine etkileri. Türkiye II. Bahçe Bit. Kong. Cilt II. Adana. s.464-468.
• Çelik, H., Ağaoğlu, Y.S. Fidan, Y., Marasalı, B., Söylemezoğlu, G. 1998. Genel Bağcılık. Sunfidan A.Ş. Mesleki Kitaplar Serisi:1, Fersa Matbaacılık, Kızılay-Ankara.
• Çelik, H., Kunter, B., Söylemezoğlu., G., Ergül, A., Çelik, H., Karataş, H., Özdemir, G., Atak, A. 2010. Bağcılığın Geliştirilmesi Yöntemleri ve Üretim Hedefleri. Türkiye Ziraat Mühendisliği VII. Teknik Kongresi Bildiri Kitabı, Cilt 1: 493-513, Ankara.
• Çoban, H., Kara, S. 2003. Bazı üzüm (Vitis vinifera L.) çeşitlerinin asma anaçları ile aşı tutma durumu ve fidan kalitesine etkileri üzerine araştırmalar. Anadolu Ege Tarımsal Araştırmalar Enstitüsü Dergisi, 13(1): 176-187.
• Eriş, A., Soylu, A., Türkben, C. 1989. Aşılı köklü asma fidanı üretiminde bazı uygulamaların aşı yerinde kallus oluşumu ve köklenme üzerine etkileri. Bahçe, 18 (1-2): 29-34.
• Ecevit, F., Baydar, N. 2000. Asılı asma Fidanı Üretiminde Farklı Asılama Yöntemlerinin Asıda Başarı Üzerine Etkileri. II. Ulusal Fidancılık Semp. Ödemis.
• Göktaş, A. 2008. Üzüm Yetiştiriciliği. Eğirdir Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü Müd. Yayın No:18. Yayın Tarihi: 01.01.2008.
• Hartman, H.T., Kester, D.E. 1974. Bahçe Bitkileri Yetiştirme Tekniği (Çevirenler; Kaşka, N. ve Yılmaz, H.,). Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları: 79. Ders Kitapları: 2. 601 s.
• Kamiloğlu, Ö., Tangolar, S. 1995. Aşılı asma fidanı üretiminin geliştirilmesi üzerinde bir araştırma. Türkiye II. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, Adana. Cilt II, s.447-451.
• Laszlo, I., Valeanu, L. 1969. The storage of vine propagating material under controlled temperature conditions. Rev. Hort. Vitis. 18(19): 40-50.
• Söylemezoğlu, G., Kunter, B., Akkurt, M., Sağlam, M., Ünal, A., Buzrul, S., Tahmaz, H. 2015 Bağcılığın Geliştirilmesi Yöntemleri ve Üretim Hedefleri. Türkiye Ziraat Mühendisliği VIII. Teknik Kongresi, s.606-630.
• Sivritepe, N., Türkben, C. 2001. Müşküle Üzüm çeşidinde farklı anaçların aşıda başarı ve fidan randımanı üzerine etkileri. Uludağ Üniv. Zir. Fak. Derg., 15(2001): 47-58.
• Sucu, S., Yağcı, A. 2017. Bazı asma anaçları ve bu anaçlar üzerine aşılı sultani çekirdeksiz çeşidinde fidan randımanı ve kalite özelliklerinin belirlenmesi. Ege Üniv. Ziraat Fak. Derg., 2017, 54(1): 53-59 ISSN 1018–8851.
• Tangolar, S., Ergenoğlu, F. 1989. Değişik anaçların erkenci bazı uzum çeşitlerinde vegetatif gelişimi üzerine etkileri. Doğa, 13(3B): 1242-1266.
• Tuncel, R., Dardeniz, A. 2013. Aşılı asma çeliklerinin fidanlıktaki vejetatif gelişimi ve randımanları üzerine katlamanın etkileri. Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi 6(1): 118-122, 2013.ISSN: 1308-3945, E-ISSN: 1308-027X.
• Türkben, C., Sivritepe, N. 2000. Asılı koklu asma fidanı üretiminde bazı dışsal uygulamaların ası yerinde kallus oluşumu ve kökleşme üzerine etkileri. II. Ulusal Fidancılık Semp. Ödemiş. s.29.
• TÜİK, 2017. Türkiye İstatistik Kurumu. http://www.tuik.gov.tr/(Erişim tarihi:08.11.2017).