Çeltik Üretiminde Maliyet Faktörlerinin Farklılık Analizleri: Çanakkale İli Örneği (*)

Yıl 2020, Cilt: 7 Sayı: 4, 1078 - 1086, 20.10.2020

Arif Semerci

https://doi.org/10.30910/turkjans.711440

Cited By: 1

Öz

İnsan beslenmesinde önemli yer tutan ürünlerden biri de pirinçtir. Dünya pirinç üretimi 2016/17 döneminde 483 milyon ton düzeyine ulaşmıştır. Üretimin yaklaşık %74’ünü başta Çin olmak üzere, Hindistan, Endonezya, Bangladeş ve Vietnam karşılamaktadır. 2017 yılı FAO verilerine göre dünya çeltik üretim alanları 167,2 milyon ha, üretim miktarı ise 770 milyon ton olarak gerçekleşmiştir. Türkiye’nin ekim alanlarındaki payı %0,07, üretim miktarındaki payı ise %0,12 olup pirinçte kendine yeterlilik oranı %70’tir. 2018 yılı TÜİK verilerine göre Türkiye’de çeltik üretim alanı 120.142 ha, üretim miktarı ise 940 bin ton olarak gerçekleşmiştir. Çanakkale ili ülke genelinde çeltik ekim alanlarından aldığı %6,95 ve üretim miktarındaki %6,71 pay ile 4.sırada yer almaktadır. İlde ortalama çeltik verimi 755,37 kg/da olup, ülke verim değerinin (782,40 kg/da) altındadır. Araştırmanın yürütüldüğü ilde Tabakalı Örnekleme Yöntemine göre belirlenen 74 işletmeden elde edilen verilerle çeltik üretimi ekonomik boyutlarıyla incelenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre incelenen işletmelerde; çeltik üretim alanları bitkisel üretim deseninde %44’lük pay ile ilk sırada yer almakta olup, ortalama çeltik üretim alanı 141,36 da, verim değeri ise 785,18 kg/da olarak hesaplanmıştır. Araştırma sonucunda birim alandan ortalama 785,18 kg/da çeltik elde edebilmek için dekara başına; 21,79 kg tohum, 37,15 kg saf gübre, 1,07 lt tarımsal mücadele ilacı ve 26,26 lt mazot ve çeltik ürününün sulanması amacıyla 218,60 KW elektrik enerjisi ile 12 saat insan işgücü ve makine çekigücüne ihtiyaç duyulduğu tespit edilmiştir. Yapılan analizler sonucunda birim alana kullanılan girdi miktarı bakımından işletme grupları arasında; sulamada kullanılan işgücü ve elektrik ile tarımsal mücadele ilacında istatistiki yönden farklılıklar olduğu saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Çeltik, Maliyet Faktörleri, Farklılık Analizi, Çanakkale

Destekleyen Kurum

Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi

Proje Numarası

FBA-2018-2605

Teşekkür

FBA-2018-2605 nolu proje, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi’nce desteklenmiştir. Projenin yürütülmesi aşamasında vermiş oldukları teknik desteklerden dolayı başta Tarım ve Orman Bakanlığı Çanakkale İl Müdürlüğü olmak üzere Biga, Ezine ve Gelibolu İlçe Müdürlüğü yöneticileri ve teknik personeline, anket aşamasında sorulara vermiş oldukları içten ve samimi cevaplar nedeniyle çeltik üreticilerine teşekkür ederim.

Kaynakça

• Çakıcı, M., Oğuzhan, A., Özdil. T. 2003. Temel İstatistik II (Gözden Geçirilmiş ve Genişletilmiş 4. Baskı. Özal Basımevi. İstanbul. s.127
• Çiçek, A. ve Erkan, O. 1996. Tarım Ekonomisinde Araştırma ve Örnekleme Yöntemleri. GOP Ün. Ziraat Fak. Yay. No:6,Tokat.
• FAO,2019. Bitkisel üretim istatistikleri. (erişim: http://www.fao.org/faostat/en/#data/QC, 29.04.2019)
• Green, S.B., Salkind, N.J., Akey, T.M. 2000. Using SPSS For Windows, Analyzing and Understanding Data. Second Edition. Prentice Hall Inc., Upper Saddle River. New Jersey, USA. S.149 (430 s.)
• TOB, 2017. 2016 Yılı Hububat Sektör Raporu. Toprak Mahsulleri Ofisi Genel Müdürlüğü. 61 s. (http://www.tmo.gov.tr/Upload/Document/hububatsektorraporu2016.pdf, 27.04.2019).
• TOB, 2019a. Çanakkale İl Tarım ve Orman Müdürlüğü, “Çiftçi Kayıt Sistemi verileri”.
• TOB, 2019b.Tarım Ürünleri Piyasaları-Çeltik. Tarım ve Orman Bakanlığı, Tarımsal Ekonomi ve Politika Geliştirme Enstitüsü Yayınları, Ocak,2019. Ürün No:05, Ankara ( erişim: https://arastirma.tarimorman.gov.tr/tepge/Belgeler/PDF%20Tar%C4%B1m%20%C3%9Cr%C3%BCnleri%20Piyasalar%C4%B1/2019-Ocak%20Tar%C4%B1m%20%C3%9Cr%C3%BCnleri%20Raporu/2019-Ocak%20%C3%87eltik.pdf, 13.12.2019).
• TÜİK, 2019. Veritabanı/Tarım/Bitkisel Üretim İstatistikleri. (tahıllar üretim bilgileri). (erişim: https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=92&locale=tr, 05.12.2019).
• Yamane, T. 2010. Temel Örnekleme Yöntemleri. Literatür Yayınları (çev. A. Esin). İstanbul, s.528.