Sedir Odununun Bazı Fiziksel ve Mekanik Özelliklerinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma

Yıl 2021, Cilt: 8 Sayı: 1, 43 - 52, 23.01.2021

Fatih Tuncay Efe

https://doi.org/10.30910/turkjans.809010

Cited By: 2

Öz

Toros sediri Türkiye’de Akdeniz bölgesinde doğal olarak yetişen bir ağaç türüdür. Toros Sedirinin odunu, biyolojik olarak oldukça dayanıklı olması nedeniyle geçmişte birçok kullanım alanı bulmuştur. Toros sediri odununun yoğunluk, genişleme yüzdeleri, lif doygunluk noktası, su alma yüzdesi gibi fiziksel özellikleri ve ayrıca, eğilme direnci, elastikiyet modülü, şok direnci ve vida tutma direnci gibi mekanik özellikleri araştırılmıştır. Elde edilen verilere göre, Toros sediri odununun tam kuru yoğunluğu, hacmen genişleme yüzdesi, lif doygunluk noktası sırasıyla; 497 kgm-3, %10.6 ve %21.3 olarak belirlenmiştir. Ayrıca, eğilme direnci, elastikiyet modülü, şok direnci ve vida tutma kapasitesi (radyal, teğet ve enine yönde) sırasıyla; 94.3 Nmm-2, 8069 Nmm-2, 0.210 kgmcm-2 ve (29.7 Nmm-2, 31.4 Nmm-2and 28.5 Nmm-2) olarak tespit edilmiştir. Elde edilen bu verilere göre; Toros sediri odununun orta yoğunluk değerine, düşük genişleme yüzdesine ve düşük lif doygunluk noktasına sahip olduğu söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Toros sediri, mekanik özellikler, fiziksel özellikler

Destekleyen Kurum

Bu araştırma, kamu, ticari veya kâr amacı gütmeyen sektörlerdeki finansman kuruluşlarından belirli bir hibe almamıştır.

Teşekkür

Değerli desteklerinden dolayı Sayın Prof. Dr. Bekir Cihad BAL ve Sayın Dr. Öğretim Üyesi Vedat ÇAVUŞ’a çok teşekkür ederim.

Kaynakça

• As, N., Koç, H., Doğu, D., Atik, C., Aksu, B., Erdinler, S., 2001. Türkiye’de Yetişen Endüstriyel Öneme Sahip Ağaçların Anatomik, Fiziksel, Mekanik ve Kimyasal Özellikleri. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi. Yayın No: 51 (1): 71-88
• Atılgan, A., Ulusoy, H., Peker, H., 2017. Bazı odun türlerinde bitki ekstrakt boyasının eğilme direnci/elastiklik modülüne etkisi. Biyoloji Bilimleri Araştırma Dergisi, 10(1): 10-13.
• Ay, N., 1994. Duglas Odununun (Pseudotsuga menziesii (Mirb.) Franco) Anatomik, Fiziksel ve Mekanik Özellikleri, Doktora Tezi, Orman Endüstri Mühendisliği A.B.D., Fen Bilimleri Enstitüsü, Karadeniz Teknik Üniversitesi.
• Ayata, Ü., 2020. Ayous odununun bazı teknolojik özelliklerinin belirlenmesi ve ısıl işlemden sonra renk ve parlaklık özellikleri. Mobilya ve Ahşap Malzeme Araştırmaları Dergisi, 3(1): 22-33. DOI: 10.33725/mamad. 724596.
• Ayata, Ü., Çavuş, V., Bal, B., C., Efe, F., T., 2018. Dut, Doğu Çınarı, Kızılçam ve Sedir Ağaç Türlerinde Janka Sertlik Değerinin Belirlenmesi. 2nd International Symposium on Innovative Approaches in Scientific Studies, November 30- December 2, 2018, Samsun, Turkey, SETSCI Conference Indexing System, Volume 3, 1490-1494.
• Aydın, İ., Çolak, S., 2003. Buharlama işlemi yapılmış ladin (picea orientalis l.) Odununun bazı Fiziksel ve mekanik özelliklerindeki değişmeler. Kafkas Üniversitesi Artvin Orman Fakültesi Dergisi (2003) : 1-2 (63-67).
• Bal, B. C., 2011. Okaliptüs grandis (Eucalyptus grandis W. Hill ex maiden) odununun fiziksel ve mekanik özellikleri ve lamine ağaç malzeme üretiminde kullanılması üzerine araştırmalar. KSÜ, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora tezi.
• Bal, B., C., Bektaş, İ, 2012. The physical properties of heartwood and sapwood of Eucalyptus grandis. Pro Ligno, 8(4): 35-43.
• Bal, B., C., Bektaş, İ., 2018. Kayın ve kavak odunlarında bazı fiziksel özelliklerle yoğunluk ilişkisinin belirlenmesi. Mobilya ve Ahşap Malzeme Araştırmaları Dergisi, 1(1): 1-10.
• Bal, B., C., Bektaş, İ., Kaymakçı, A., 2012. Toros Sedirinde Genç Odun ve Olgun Odunun Bazı Fiziksel ve Mekanik Özellikleri. KSÜ Mühendsilik Bilimleri Dergisi, 15(2): 17-27.
• Bektaş, İ., 1997. Kızılçam (Pinus brutia Ten.) Odununun Teknolojik Özellikleri ve Yörelere Göre Değişimi, Doktora Tezi, Orman Endüstri Mühendisliği A.B.D., Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul Üniversitesi.
• Berkel, A., 1954. Lübnan sedirinin teknik vasıfları. Tarım Bakanlığı Orm. Gen. Müd. Yayın No: 93, 86 s. Ankara.
• Bozkurt, Y., Erdin, N., 1997. Ağaç Teknolojisi Ders Kitabı. İ.Ü. Orman Fakültesi, Yayın no: 445, S:136 ve 336, İstanbul.
• Bozkurt, Y., Erdin, N., 2011. Ağaç Teknolojisi Ders Kitabı. İ.Ü. Orman Fakültesi, İstanbul Üniversitesi Yayın No: 5029, Orman Fakültesi Yayın No: 445, ISBN No: 978-975-404-900-8, İstanbul.
• Bozkurt, Y., Göker, Y., 1996. Fiziksel ve Mekanik Ağaç Teknolojisi. İ.Ü., Orman Fakültesi Yayınları, Üniversite Yayın No: 3944, İstanbul.
• Çavuş, V., 2020. Kokulu ardıç odununun bazı fiziksel ve mekanik özellikleri üzerine bir araştırma. Mobilya ve Ahşap Malzeme Araştırmaları Dergisi, 3(1): 1-9. DOI: 10.33725/mamad.717060.
• Çetin, F., Gündüz, G., 2016. Türkiye’deki Bazı Ağaç Türü Odunlarının Fiziksel Özellikleri Üzerine Yapılan Araştırmaların Değerlendirilmesi. Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 2016, 18 (2): 175-193.
• Demetçi, Y., E., 1986. Toros sediri odununun bazı fiziksel ve mekaniksel özellikleri üzerine araştırmalar. Orm. Araş. Enst. Teknik Bülten No: 180, 59 s. Ankara.
• Doğu, D., Koç, H., As, N., Atik, C., Aksu, B., Erdinler, S., 2001. Türkiye’de yetişen endüstriyel öneme sahip ağaçların temel kimlik bilgileri ve kullanıma yönelik genel değerlendirme. İÜ, Orman Fakültesi Dergisi, Seri B, Cilt: 51, Sayı: 2.
• Ferah, O., 1991. Bazı önemli ağaç türlerimizin vida ve çivi tutma direnç özelliklerinin belirlenmesi. Ormancılık Araştırma Enstitüsü Yayınları, Teknik Bülten, No:252, Ankara.
• Göker, Y., 1992. Türkiye Akdeniz Bölgesi Ormanları ve Ormancılığına İlişkin Yaklaşımlar: Akdeniz Bölgesi Doğal Ağaç Türlerinin Teknolojik ve Endüstriyel Özellikleri. İÜ Orman Fakültesi Ormancılık Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürlüğü Yayınları, Müdürlük Yayın No 1, 169-180, İstanbul. 1992.
• Güleç, T., 2011. Kahramanmaraş bölgesinde büyük göknar kabuk böceği (Pityokteines curvidens)’den zarar görmüş Toros göknar odununun bazı fiziksel, kimyasal ve mekanik özelliklerinin belirlenmesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş.
• Gündüz, G., 1999. Camiyanı Karaçamı (Pinus nigra Arn. subsp. pallasiana var. Pallasiana)’nın Bazı Anatomik, Teknolojik ve Kimyasal Özellikleri, Orman Endüstri Mühendisliği A.B.D., Doktora Tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi.
• Karademir, E., 2012. Jeotermal akışkanlarla emprenye edilen ahşabın performansı: Uşak yöresi örneği, Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Orman Endüstri Mühendisliği Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Isparta, 72 s.
• Kardaş, İ., 2014. Kütahya-Simav yöresi jeotermal kaynaklarının emprenye maddeleri açısından incelenmesi ve bu kaynakların ahşabın bazı özellikleri üzerine etkilerinin araştırılması, Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Orman Endüstri Mühendisliği Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Isparta, 83 s.
• Korkut, S., Bektaş İ., 2008. The effects of heat treatment onphysical properties of Uludag ̆ fir (Abies bornmuelleriana Mattf.)and Scots pine (Pinus sylvestris L.) wood, Forest Products Journal Vol. 58, no.3.
• Malkoçoğlu, A., 1994. Doğu Kayını (Fagus orientalis L.) Odununun Teknolojik Özellikleri. Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Trabzon.
• Öktem, E., Sözen, R., 1992. Sedir odununun anatomik ve teknolojik özellikleri ile kullanım yerleri. Ormancılık Araştırma Enstitüsü Yayınları, Muhtelif Yayınlar Serisi: 66, El Kitabı Dizisi: 6, Sedir, sayfa: 287-297, Ankara.
• Örs, Y., Keskin, H., 2001. Ağaç Malzeme Bilgisi, Gazi Üniversitesi Ders Kitabı. S:77, Ankara.
• Özan, Z., E., Onat, S., M., Aydemir D., 2017. Sarıçam ve Uludağ Göknar Odunlarının Bazı Özellikleri Üzerine Termal Muamelenin Etkileri, Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 19(1): 187-193, DOI: 10.24011/barofd.313318.
• Özçiftçi, A., Batan, F., 2009. Bor yağının ağaç malzemenin bazı mekanik özelliklerine etkisi, Politeknik Dergisi, 12(4): 287-292.
• Perçin, O., Ayan, S., 2012. Isıl İşlem Uygulanmış Ağaç Malzemede Vida Çekme Direncinin Belirlenmesi, İleri Teknoloji Bilimleri Dergisi, Cilt 1, No 1, 57-68, 2012.
• Perçin, O., Yaşar, Ş., Ş., Altunok, M., Uzun, O., 2017. Determination of Screw Withdrawal Resistance of Some Heat-Treated Wood Species, Drvna Industrıja 68 (1) 61-68 (2017).
• Sofuoğlu, D., Kurtoğlu A., 2015. Effects of Machining Conditions on Surface Roughness in Planing and Sanding of Solid Wood. Drvna industrija: Scientific journal of wood technology, Vol. 66 No. 4, 2015.
• TS 2471, 1976. Odunda Fiziksel ve Mekaniksel Deneyler İçin Rutubet Miktarı Tayini. Türk Standartları Enstitüsü, Ankara, 1976.
• TS 2472, 1976. Odunda Fiziksel ve Mekaniksel Deneyler İçin Birim Hacim Ağırlığı Tayini. Türk Standartları Enstitüsü, Ankara, 1976.
• TS 2474, 1976. Odunun Statik Eğilme Dayanımının Tayini. Türk Standartları Enstitüsü, Ankara, 1976.
• TS 2477, 1976. Odunun Çarpmada Eğilme Dayanımının Tayini. Türk Standartları Enstitüsü, Ankara, 1976.
• TS 2478, 1976. Odunun Statik Eğilmede Elastiklik Modülünün Tayini. Türk Standartları Enstitüsü, Ankara, 1976.
• TS 4084, 1983. Odunda Radyal ve Teğet Doğrultuda Şişmenin Tayini. Türk Standartları Enstitüsü, Ankara, 1983.
• TS 4086, 1983. Odunda Hacimsel Şişmenin Tayini. Türk Standartları Enstitüsü, Ankara, 1983.
• TS EN 13446, 2005. Ahşap Esaslı Levhalar - Bağlayıcıların Geri Çıkma Kapasitesinin Tayini. 2005 Türk Standartları Enstitüsü, Ankara.