Posof Yöresi Elma Popülasyonunda Periyodisite Göstermeyen Tipler

Yıl 2021, Cilt: 8 Sayı: 2, 388 - 395, 23.04.2021

Abdullah Osmanoğlu , Fikri Balta

https://doi.org/10.30910/turkjans.854913

Cited By: 2

Öz

Posof Merkez ilçe ve bağlı köylerinde yürütülen bu araştırmada, mevcut elma genetik kaynaklarının morfolojik ve pomolojik özelliklerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bölgenin elma çeşit varlığı içerisinden seçilen 111 elma genotipinden periyodisiteye eğilim bakımından üstün ve ümitvar tipler tespit edilmeye çalışılmıştır. Çalışma süresince düzenli meyve veren tipler ‘periyodisite göstermeyen tipler’ olarak belirlenmiştir.
Çalışmanın sonuçlarına göre; seçilen 111 elma tipinden 13 tanesinden (POSOF-02, POSOF-04, POSOF-07, POSOF-26, POSOF-32, POSOF-48, POSOF-61, POSOF-62, POSOF-68, POSOF-69, POSOF-70, POSOF-86, POSOF-103) her yıl düzenli meyve alınmıştır. Bu elma genotiplerinde; ortalama meyve eti sertliği 9.04–14.36 libre, meyve ağırlığı 155.50–241.5 gr, meyve eni 74.1–87.9 mm, suda çözünebilir kuru madde miktarı %9.0–15.0 olarak tespit edilmiştir. Hasada en erken Ekim ayının ilk haftası ile en geç üçüncü haftasında başlanırken, tam çiçeklenmeden hasada kadar geçen gün sayıları en kısa 152 gün ile en uzun 164 gün olmuştur.

Anahtar Kelimeler

Elma, Posof, Periyodisite, Seleksiyon

Kaynakça

• Akça, Y., 1990. Van ve Çevresinde Yetiştirilen Mahalli Elma Çeşitlerinin Morfolojik ve Pomolojik Özellikleri Üzerinde Bir Araştırma. (yüksek lisans tezi, basılmamış). YYÜ Fen Bil. Enst., Van.
• Akça, Y., Şen, S.M., 1990. Gürün ve Çevresinde Yetiştirilen Mahalli Elma Çeşitlerinin Pomolojik Özellikleri Üzerine Bir Araştırma. Y.Y.Ü.Z.F. Dergisi, 1 (1): 12-14.
• Akça Y, Şen SM., 1991. Van ve Çevresinde Yetiştirilen Mahalli Elma Çeşitlerinin Morfolojik ve Pomolojik Özellikleri Üzerine Bir Araştırma. Y.Y.Ü.Z.F. Dergisi, 1 (1): 109-128.
• Balta F, Uca O., 1996. Iğdır’da Yetiştirilen Önemli Yazlık Mahalli Elma Çeşitlerinin Morfolojik ve Pomolojik Özellikleri. Y.Y.Ü.Z.F. Dergisi, 6 (1): 87-95.
• Bayadze M., 1980. New Promising Apple Varieties. Plant Breeding, 50 (11): 45.
• Bolat, S. 1991. Konya İlinde Kaliteli Yazlık Elma Tiplerinin Seleksiyon Yoluyla Islahı Üzerine Bir Araştırma (doktora tezi, basılmamış). AÜ. F.B.Enst., Erzurum.
• Bongers, A. J., Risse, L. A., Bas, V. G., 1994. Physical and Chemical Charecteristics of Apple in European Markets. Hort Tech., 4 (3): 290-294.
• Bostan, S. Z., İslam, A., Kurt, H., 1997. Mahalli Elma Çeşitlerinde Bazı Meyve Özelliklerinin Hasada Kadar Olan Değişimi ve Uygun Hasat Zamanının Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma. Yumuşak Çekirdekli Meyveler Sempozyumu Bildiri Kitabı, Yalova. 259-266.
• Cripps SEL, Richards LA, Mairata AM., 1993. “Pink Lady” Apple. Hort Science, 28(10): 1057.
• Doğan, A., 2001. Erzincan İlinde Yetiştiriciliği Yapılan Sakı Elma Çeşitlerinin Klon Seleksiyonu Yolu İle Islahı (yüksek lisans tezi, basılmamış). A.Ü.F.B. Enst., Erzurum.
• Edizer, Y., Güneş, M., 1997. Tokat Yöresinde Yetiştirilen Yerel Elma ve Armut Çeşitlerinin Bazı Pomolojik Özellikleri Üzerine Bir Araştırma. Yumuşak Çekirdekli Meyveler Sempozyumu. 2-5 Eylül 1997, Yalova. 53-60.
• Edizer, Y., Bekar, T., 2006. Tokat Merkez İlçede Yetiştirilen Bazı Yerel Elma Çeşitlerinin Fenlojik ve Pomolojik Özelliklerinin Belirlenmesi. GOP, Ziraat Fak. Dergisi, 24 (1): 1-8.
• Eltez M, 1983. Niğde Yöresinde Üstün Özellikli ve Özellikle Meyve Periyodisitesi Göstermeyen Amasya Elma Tiplerinin Seleksiyonu (basılmamış doktora tezi). ÇÜ, Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana.
• Fischer M, Fischer C., 2002. Pinova Apple Cultivar. The Compact Fruit Tree, 35 (1): 19-20.
• Goffreda JC, Voordeckers A, Mehlenbacker SA., 1995. “NJ55” Apple. HortScience, 32 (2): 387-388.
• Granger RL, Khanizadeh S, Groleau Y, Fortin CN., 1997. “Primevere” Apple. HortScience, 32 (2): 331-332.
• Güleryüz M, 1977. Erzincan’da Yerleştirilen Bazı Önemli Elma ve Armut Çeşitlerinin Pomolojileri ve Döllenme Biyolojileri Üzerine Bir Araştırmalar. Atatürk Üniversitesi Yayınevi, No: 229, Erzurum. 181s.
• Hampson CR, McNew R, Azarenko A, Berkett L, Barritt B, Belding R, Brown S, Cilements J, Ciline J, Cowgill W, Crassweller R, Garcia E, Greene D, Greene G, Merwin I, Miller D, Miller S, Obermiller J D, Rom C, Roper T, Schupp J, Stover E., 2004. Performance of Apple Cultivars in the 1995 NE-183 Regional Project Planting : II. Fruit Quality Characteristics. Journal of the American Pomological Society, 58 (2): 65-77.
• Harris SA, Robinson JP, Juniper BE., 2002. Genetic Clues to the Originof the Apple. Trends in Genetics, 18 (8): 426-430.
• Hernandez, D. B., Ciordia-Ara, M., Coque-Fuertes, M., Pereira-Lorenzo, S., 2003. Performance of Six Asturian Apple (MalusxDomestica) Cultivars Growing on Two Rootstocks for Cider Production. Journal of the American Pomological Society, 57 (3): 121-127.
• Janick J, Cummis JN, Brown SK, Hemmat M., 1996. Apples. Fruit Breeding 1, Tree and Tropical Fruits, John Wiley and Sons, Inc. NewYork. 1-77.
• Janick J, 2001. “GoldRush” Apple. Journal American Pomological Society, 55 (4): 194-196.
• Karadeniz, T., Gökalp, G., 1996. Ulus ve Maden ilçelerinde yetiştirilen mahalli elma çeşit ve tipleri üzerinde pomolojik ve morfolojik çalışmalar. YYÜ, Ziraat Fak. Dergisi, 6(2): 115-125 s.
• Karlıdağ H, Eşitken A., 2006. Yukarı Çoruh Vadisinde Yetişen Elma ve Armut Çeşitlerinin Bazı Pomolojik Özelliklerinin Belirlenmesi. Y.Y.Ü.Z.F. Dergisi, 16 (2): 93-96.
• Kaya, T., Balta, M.F., 2007. Gevaş Yöresi Elma Seleksiyonları – 1, V.Ulusal Bahçe Bitk. Kong., 4-7 Eylül 2007, Erzurum. 570-574.
• Kaya, T., Balta, F., 2009. Van Yöresi Elma Seleksiyonları. Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi 2(2): 25-30.
• Koike, H., Tamai, H., Ono, T., Shigehara, I., 2003. Influence of Time of Thinning on Yield, Fruit Quality and Return Flowering of “Fuji” Apple. Journalof the American Pomological Society, 57 (4): 169-173.
• Lei ZY, Xu QH, Ming ZX., 1996. The New Early Apple Selection 135-1. South China Fruits, 25 (3): 46-47.
• Luby JJ, Bedford D, 2006. Register of New Fruit and Nut Cultivars. Hortscience, 41 (5): 1101-1133.
• Oğuz, H. İ., Aşkın, M. A., 1993. Erçiş’te Yetişen Mahalli Elma Çeşitlerinin Morfolojik ve Pomolojik Özellikleri Üzerine Araştırmalar. YYÜ, Ziraat Fak. Dergisi, 3 (2): 281-298.
• Osmanoğlu A., 2019. M111 Anacı Üzerine Aşılı Standart Elma Çeşitlerinin Bazı Fiziksel Gelişim Durumlarının İncelenmesi. III. International Conference on Agriculture, Food, Veterinary and Pharmacy Sciences 11-16 Nisan 2019, Trabzon. 313-321.
• Özbek S, 1977. Genel Meyvecilik. Çukurova Üniversitesi Yayınları No: 111, Adana. 386.
• Özbek S, 1978. Özel Meyvecilik. Ç.Ü.Z.F. Yayınları, No: 128, Adana. 486s.
• Özbek S, 1993. Genel Meyvecilik. Ç.Ü.Z.F. Yayınları, No: 31, Adana. 386s.
• Özçagıran R, Ünal A, Özeker E, İsfendiyaroglu M., 2004. Ilıman İklim Meyve Türleri (Yumusak Çekirdekli Meyveler). Cilt:2, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, No: 556, İzmir. 212.
• Pırlak L, Güleryüz M, Aslantaş R, Eşitken A., 1997. Erzurum İlinin Tortum ve Uzundere İlçelerinde Yetişen Yazlık Elma Tiplerinin Seleksiyon Yoluyla Islahı Üzerinde Bir Araştırma. Yumuşak Çekirdekli Meyveler Sempozyumu. 2-5 Eylül 1997, Yalova. 21-28.
• Serdar, Ü., Ersoy, B., Öztürk, A., Demirsoy, H., 2007. Saklı Cennet Camili’de Yetiştirilen Yerel Elma Çeşitleri. V.Ulusal Bahçe Bitk. Kong., 4-7 Eylül 2007, Erzurum. 575-579.
• Şen, S. M., Bostan, S. Z., Cangi, R., Kazankaya, A., Oğuz, H.İ., 1992. Ahlat ve Çevresinde Yetiştirilen Mahalli Elma Çeşitlerinin Morfolojik ve Pomolojik Özellikleri. YYÜ, Ziraat Fak. Dergisi, 2 (2): 53-65.
• Tolmacheva AS., 1991. Lada Winter Apple Veriety. Horticutural Abstracts, 61(6): 52.
• Yoshida, Y., Haniuda, T., Sanada T., Masuda, T., Bessho, H., Sadamori, S., 1986. The New Apple. Plant Breeding, 56: 4.