Quince A Anacının Çöğür Anacı Olarak Kullanım Potansiyelinin Belirlenmesi

Year 2021, Volume: 8 Issue: 3, 729 - 735, 26.07.2021

Müge Şahin

https://doi.org/10.30910/turkjans.878310

Abstract

Yumuşak çekirdekli meyve türleri içerisinde üretimi en yüksek olan 3. tür ayvadır ve artan üretim ile birlikte uygun anaçlara olan ihtiyaçta artış göstermektedir. Son zamanlarda anaç üretiminde vejetatif yöntemlerin yaygın olarak kullanılmasının yanı sıra bu yöntemdeki bazı dezavantajlardan dolayı generatif yöntemlerinde kullanımı yüksektir. Bu çalışmada, dünyada yaygın olarak hem ayva hem de armut ve yenidünya için anaç olarak kullanılan Quince A anacının çöğür anacı olarak kullanım potansiyeli araştırılmıştır. Tohumlara + 4 C0 de 8 hafta soğuk katlama uygulaması yapılmış ve maksimum çimlenme oranına (% 73.5), tohum ekiminden 25. gün sonra ulaşılmıştır. Çöğür gelişimi ile ilgili gövde çapı, sürgün boyu ve pişkinlik oranı parametreleri ve bunların minimum, maksimum, ortalama, standart sapma ve varyasyon katsayıları belirlenmiştir. Gövde çapı 4.91-7.98 mm, sürgün boyu 20.02-46.60 cm, pişkinlik oranı ise 2.86-8.34 cm/mm arasında değişim göstermiştir. Varyasyon katsayıları, gövde çapı için % 11.99, sürgün boyu için % 23.48 ve pişkinlik oranı için ise % 22.80 olarak belirlenmiştir ve hem çimlenme hem de homojen çöğür gelişimi açısından Quince A’nın çöğür anacı olma potansiyelinin yüksek olduğu tespit edilmiştir.

Keywords

Cydonia oblonga M, çöğür anacı, pişkinlik oranı, çimlenme oranı, varyasyon katsayısı

References

• Aygun, A., San, B., Dumanoglu, H. and Celik, M. 2006. Propagation by mound layering of some selected "SO" quince genotypes (Cydonia oblonga) as compatible rootstocks for pears (Pyrus communis). New Zealand Journal of Crop and Horticultural Science, 34; 191-193.
• Bayala, J., M. Dianda, J. Wilson, S.J. Ouédraogo and K. Sanon, 2009. Predicting field performance of five irrigated tree species using seedling quality assessment in Burkina Faso, West Africa. New For., 38: 309‒322.
• Bolat, İ. 1994. Erzincan Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü fidanlık arazisinde bazı meyve türlerinde çöğür gelişiminin incelenmesi üzerine bir araştırma. Atatürk Ü. Zir. Fak. Der, 25(1): 67-77.
• Browning, G., & Watkins, R. 1991. Preliminary evaluation of new quince (Cydonia oblonga Miller) hybrid rootstocks for pears. Journal of Horticultural Science, 66(1), 35-42.
• Çelik, H., M. Çelik, R. Yalçın, 2000. Türkiye'de Meyve ve Asma Fidancılığının Stratejik Açıdan Değerlendirilmesi. II. Ulusal Fidancılık Sempozyumu. 25-29 Eylül 2000 Ödemiş-Bademli.
• Dall'Orto, F. A. C., Ojima, M., Pio, R., & Chagas, E. A. 2007. Avaliação da capacidade reprodutiva de algumas cultivares de marmeleiros visando a obtenção de porta-enxertos. Ciência e Agrotecnologia, 31(2): 274-278.
• Demir, Ş., Durceylan, M.E. 1998. Yenidünya Anaç Projesi. T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü Narenciye ve Seracılık Araştırma Enstitüsü, Sonuç Raporu, 16 s.
• Dolcet-Sanjuan, R., Mok, D.W.S., Mok, M.C., 1990. Micropropagation of Pyrus and Cydonia and their responses to Fe-limiting conditions, Plant Cell Tiss. Organ Cult., 21, 191–199.
• Dumanoğlu, H., Aygün, A. 1999. Seçilmiş bazı S.Ö. ayva anaçlarında mikroçeliklerin in vitro köklenmesi üzerine IBA, NAA ve karanlık uygulamalarının etkileri Türkiye III. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, Ankara, Türkiye, 14-17 Eylül 1999, 233−237.
• El-Dengawy, E. R. F. 2005. Promotion of seed germination and subsequent seedling growth of loquat (Eriobotrya japonica, Lindl) by moist-chilling and GA3 applications. Scientia Horticulturae, 105(3), 331-342.
• Ersin Atay, Seçkin Gargın, Özgür Çalhan, A. Nilgün Atay, Sinan Butar. 2011. Ege-2, Ege-22 ve Eşme Ayva Çeşitlerinin Odun Çelikleriyle Çoğaltılması. Uluslararası Katılımlı I. Ali Numan Kıraç Tarım Kongresi ve Fuarı, 2441-2444.
• G. Browning & R. Watkins 1991. Preliminary evaluation of new quince (Cydonia oblonga Miller) hybrid rootstocks for pears, Journal of Horticultural Science, 66:1, 35-42, DOI: 10.1080/00221589.1991.11516122
• Gülcan, R., 1991. Meyve Ağaçlarında Anaç Islahı. Türkiye 1. Fidancılık Sempozyumu. Ankara, 185-194.
• Hai-qing, Y. U., & Hai, H. U. 2014. Investigation on Seed Characteristics and Germination Conditions of Malus toringoide. Journal of Sichuan Forestry Science and Technology, 2014, 35(3): 61-64. doi: 10.16779/j.cnki.1003-5508.2014.03.014
• Hartmann, H. T., & Kester, D. E. 1975. Plant propagation: principles and practices. Prentice-Hall. Jaenicke, H. 1999. Good tree nursery practices: practical guidelines for research nurseries. ICRAF, Nairobi, pp 8–15.
• Kaçal, E., Çalışkan, O., Arif, Atak., Aydınlı, M., Öztürk, G., ve Bayav, A. 2020. Karadut tohumlarının çimlenmesi üzerine prolin ve sıcaklık uygulamalarının etkileri. Mustafa Kemal Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 25(2), 181-188.
• Kaya, Ö., Şahiner Öylek, H., Keskin, S., Aslan, A., Esmek, İ., Özkan, N., Kokargül, R., Albayrak, S., Ercişli, S., Kan, T. 2018. Selection of seedling rootstock for apricot. Research in Plant biology. 8: 29-36. doi: 10.25081/ripb.2018.v8.3659
• Koçal, H., Pırlak, L. 2011. Bazı Prunus Klon ve Çöğür Anaçlarının Alyanak ve Roksana Kayısı Çeşitleriyle Aşı Uyuşma Düzeylerinin Belirlenmesi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 48(1), 39-45.
• Koyuncu, F., M.A. Aşkın, K. Kepenek, 2000. Isparta Yöresinde Meyve Fidanı Üretim Durumu. II. Ulusal Fidancılık Sempozyumu. 25-29 Eylül 2000 Ödemiş-Bademli
• Kviklys, D., & Kvikliene, N. 2002. Pear rootstock effect on growth, productivity and fruit internal quality. In I International Symposium on Rootstocks for Deciduous Fruit Tree Species 658 (359-363).
• Liu, B., Zhao, D., Zhang, P., Liu, F., Jia, M., & Liang, J. 2020. Seedling evaluation of six walnut rootstock species originated in China based on principal component analysis and cluster analysis. Scientia Horticulturae, 265, 109-212.
• Lombard, P. B. and Westwood, M. N., 1987. Pear rootstocks, in Rootstocks for Fruit Crops, eds. R. C. Rom and R. F. Carlson (New York, NY: John Wiley and Sons, Inc.), 145-183.
• Marangoni, B., Mazzanti, F. 1999. Pear rootstocks. Informatore Agrario Supplemento, 55(6): 33-38.
• Morini, S. and Sciutti, R., 1991. In vitro propagation of quince clonal rootstoks, Agric. Mediterr., 121, 56–59.
• Niu, X., Zhang, L., Liu, L., & Zhao, Y. 2012. Effect of different treatment on seed germination of Malus baccata. Guizhou Agricultural Sciences, (11):56-62.
• Pipinis, E., Milios, E., Karaoglanidou, E., & Smiris, P. 2012. Effects of gibberellic acid, kinetin and cold stratification on seed germination of Pyrus pyraster Burgsd. and Malus dasyphylla Borkh. species. In International Scientific Conference Forests in Future-Sustainable Use, Risks and Challenges. Institute of Forestry, Belgrade (Serbia).
• Polat, A.A. 1995. Quince-A anacının yenidünyalarda vegatatif büyüme üzerine etkileri. Derim, 12(2):84-88. Rubio-Cabetas, M.J., 2012. Present and future trends in peach rootstock breeding worldwide. Acta Hortic. 962, 81–90. https://doi.org/10.17660/ActaHortic.2012.962.10.
• Sansavini, S., 2007. Portinnesti, In: Angelini, R. (Ed.), Il pero. Bayer Crop Science S.r.l., Milan, Italy, pp. 270–281.
• Szymajda, M., Sitarek, M., Pruski, K., & Żurawicz, E. 2019. A potential of new peach (Prunus persica L.) seed tree genotypes for the production of generative rootstocks. Scientia Horticulturae, 256, 108618.
• Şahin, M., 2020. Seedling Properties and Fire Blight Resistance on open pollinated Chaenomeles japonica Hybrids in Turkey. II. International Agricultural, Biological & Life Science Conference September 1-3, 2020. Edirne, Turkey. Proceeding book p. 1152-1160.
• Şahi̇n, M., Mısırlı, A., Özaktan, H. 2020a. Ateş Yanıklığına Tolerant Ayva Tiplerinin Seleksiyon Islahı: Doğu Marmara Bölgesi. Anadolu Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü Dergisi 30(1):1-10. doi: 10.18615/anadolu.727173.
• Şahi̇n, M., Mısırlı, A., Özaktan, H. 2020b. Determination of fire blight (Erwinia amylovora) susceptibility in Turkey’s Cydonia oblonga Mill. Germplasm. European Journal of Plant Pathology. 157(2):227-237. doi: 10.1007/s10658-020-01971-5.
• Şahi̇n, M., Mısırlı, A., Gökkür, S., Aksoy, D., & Özaktan, H. 2020c. Application of Hybridization Breeding Technique for Fire Blight Resistance on Cydonia Oblonga: A Base Study on Susceptibility, Heterosis, and Heterobeltiosis Parameters, International Journal of Fruit Science, 20:sup3, S1458-S1469, DOI: 10.1080/15538362.2020.1804515
• Tepe, S., Koyuncu, M. A. 2019. Farklı anaçların ‘Akko XIII’ yenidünya çeşidinde meyve kalitesi üzerine etkileri. Derim 36(2):135-140 doi: 10.16882/derim.2019.567965
• Thompson, B. E. 1985. Seedling morphological evaluation- What can you tell by looking? In: “Evaluating seedling quality: principles procedures and predictive abilities of majortests” (Duryea ML ed). Proc. Workshop 16-18 October 1984. For. Res Lab., Oregon State University, Corvallis, Oregon, pp. 59-71.
• Tsakaldimi, M., P. Ganatsas and D.F. Jacobs, 2013. Prediction of planted seedling survival of five Mediterranean species based on initial seedling morphology. New For., 44: 327‒339.
• Yan, W. 2017. Effects of different treatments on the germination of Malus hupehensis (Pamp) Rehd Seeds. Agricultural Technology & Equipment, (6), 2.
• Yıldırım, A. N., Koyuncu, F. 2005. Isparta İli Meyve Fidancılığı Üzerine Bir Çalışma. Derim, 22(1), 20-28.
• Yılmaz, S., & Akça, Y. 2016. Tüplerde yetiştirilen farklı ceviz (Juglans regia) çeşitlerine ait çöğürlerin bazı morfolojik özelliklerinin ve kalitelerinin belirlenmesi. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 33 (3): 157-166. doi:10.13002/jafag950.
• Yilmaz, M. 2008. Optimum germination temperature, dormancy, and viability of stored, non-dormant seeds of Malus trilobata (Poir.) C.K. Schneid. Seed Science and Technology 36: 747-756.