Çiftçilerin coğrafi işaretli ürünlere yönelik bilgi düzeyleri ile bilgilenme isteklerinin analizi: Çanakkale ili örneği

Yıl 2022, Cilt: 9 Sayı: 4, 1123 - 1130, 18.10.2022

Bengü Everest , Abdullah Aker , Rabia Uğurlu Ege , Bahar Çıracı

https://doi.org/10.30910/turkjans.1152899

Cited By: 3

Öz

Bir bölgenin ürünü diğer bölgelere göre ün kazanmış olabilir ve bu ün tüketiciler tarafından tercih sebebi olabilir. Bu durum tüketiciye güven verir ve ürün iç ve dış pazarlarda daha iyi koşullarda pazarlanabilir. Bunu sağlamanın yolu ise ürünlere coğrafi işaret almaktır. Bu bağlamda coğrafi işaretli ürün kavramının hem tüketici hem de üretici açısından farkındalığı önemlidir. Bu çalışmada Çanakkale ilindeki çiftçilerin coğrafi işaretli ürünlere ilişkin bilinçleri ele alınmıştır. Bu kapsamda 267 çiftçi ile anket çalışması yapılmış ve veriler ki-kare analizi ile değerlendirilmiştir. Böylece Çanakkale ilindeki çiftçilerin coğrafi işaret kavramından haberdar olma durumları, bu konuya ilişkin eğitim alma istekleri, coğrafi işaret tescili alma sürecinde rol alma istekleri ile bölgelerinin coğrafi işaretli ürünlerle tanınıp kırsal turizm faaliyetlerinin artırılması yönelik isteklilikleri ortaya konmuştur. Elde edilen bulgulara göre çiftçilerin sadece %21,3’ü coğrafi işaretli ürünler hakkında detaylı bilgi sahibidir ve %71,9’u coğrafi işaretli ürün konusunda eğitim almak istemektedir. Yapılan ki-kare analiz sonucuna göre ise çiftçilerin coğrafi işaret konusunda eğitim alma istekleri ile yaş, ikamet yeri, tarımsal kurumları ziyaret, tarımsal toplantılara katılım, internet kullanımı, tarımsal yayınlara üyelik ve gelir arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Çiftçi, coğrafi işaretli ürün, kırsal kalkınma, Çanakkale

Kaynakça

• Alataş, C. (2021). Coğrafi İşaretli Ürünlerin Yer Markalaşması ve Tüketicinin Referans Fiyatı Ödeme Durumu ile İlişkisi, TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi.
• Arıkan, M. (2017). Türkiye’de Coğrafi İşaretli Ürünlerin Kırsal Alana Olan Etkilerinin Üretici Açısından Belirlenmesi: Finike Portakalı Örneği. Akdeniz Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi
• Arslaner A., Salık, M. A. (2018). Potansiyel Bir Coğrafi İşaret: Saruç. Erzincan Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 11(1), 74-84.
• Baran, D., Topçu Y. (2018). Coğrafi İşaretli Erzurum Küflü Peyniri’nin Tüketici Tercihlerine Dayalı Pazarlama Taktik ve Stratejileri. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi, 21(2), 191-202.
• Çakaloğlu, M. (2015). Marka Ürünler, Coğrafi İşaret ve Tüketici Algısı, Akdeniz Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İktisat Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi.
• Çalişkan, V., & Koç, H.. (2012). Türkiye’de Coğrafi İşaretlerin Dağılış Özelliklerinin ve Coğrafi İşaret Potansiyelinin Değerlendirilmesi. Doğu Coğrafya Dergisi, 17(28), 193-214.
• Çanakkale İl Tarım ve Orman Müdürlüğü (2018). Çiftçi Kayıt Sistemi (ÇKS) Verileri. Çanakkale Doğan, N., & Adanacıoğlu, H. (2021). Coğrafi İşaretli Ürünlerin Pazarlama Karması (4P) Analizi: Gümüşhane İli Kürtün Araköy Ekmeği Örneği. XV. IBANESS İktisat, İşletme ve Yönetim Bilimleri Kongreler Serisi – Plovdiv / Bulgaristan
• Doğanlı, B. (2020). Coğrafi İşaret, Markalaşma ve Kırsal Turizm İlişkileri. İnsan ve Sosyal Bilimler Dergisi, 3(2), 525-541.
• Güler, T. (2019). Coğrafi İşaretli Erzurum Kadayıf Dolması Tüketici Tercihleri ve Ödeme İstekliliğinin Analizi. Atatürk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı, Tarım İşletmeciliği Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi.
• Kalekahyası, S. (2022). Bayburt İlindeki Coğrafi İşaret Almış Yöresel Ürünlerin Bilinirlik Düzeyi ve Tüketici Tutumlarına Etkisi. Bayburt Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Organik Tarım İşletmeciliği Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi.
• Kan, M, Gülçubuk, B., & Küçükçongar, M. (2012). Coğrafi İşaretlerin Kırsal Turizmde Kullanılma Olanakları. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 2012(1), 93-101.
• Kan, M., Gülçubuk, B. (2008). Kırsal Ekonominin Canlanmasında ve Yerel Sahiplenmede Coğrafi İşaretler. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 22(2), 57-66.
• Kantaroğlu, M., & Demirbaş, N. (2018). Türkiye’de Coğrafi İşaretli Gıda Ürünleri Üretim Potansiyelinin Değerlendirilmesi. IBANESS Kongreler Serisi, 21(22), 514-520.
• Küçükyılmaz, S. (2019). Tüketicilerin Coğrafi İşaretli Ürün Farkındalığı ve Algısının Analizi. Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Ana Bilim Dalı, Pazarlama Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi.
• Mercan, Ş. O., & Üzülmez, M. (2014). Coğrafi İşaretlerin Bölgesel Turizm Gelişimindeki Önemi: Çanakkale İli Örneği. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 29(2), 67-94.
• Newbold, P. (1995). Statistics for business and economics (p. 1016). Upper Saddle River: Prentice Hall Inc Oraman, Y. (2015). Türkiye’de Coğrafi İşaretli Ürünler. Balkan ve Yakın Doğu Sosyal Bilimler Dergisi, 1(1), 76-85.
• Pektaş, G. Ö. E., Kahraman, C., & Alkan, G. (2018). Türkiye’de Coğrafi İşaretler ve İhracat Pazarlaması Açısından Değerlendirilmesi. Doğu Coğrafya Dergisi, 23(39), 65-82.
• Raimondi, V., Falco, C., Curzi, D., & Olper, A. (2020). Trade Effects of Geographical Indication Policy: The EU case. Journal of Agricultural Economics, 71(2), 330-356.
• Sancak, K. (2019). Ankara İli Çankaya İlçesinde Coğrafi İşaretli Ürünlerde Tüketici Algısı (Beypazarı Kurusu, Çubuk Turşusu, Kalecik Karası Üzümü Örneği). Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi.
• Suna, B., Uçuk C. (2018). Coğrafi İşaret ile Tescil Edilmiş Ürüne Sahip Olmanın Destinasyon Pazarlamasına. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 100, 118.
• Şahin, G. (2013). Coğrafi İşaretlerin Önemi ve Vize (Kırklareli)’nin Coğrafi İşaretleri. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (15), 23-37.
• Tanrıkulu, M., Doğandor, E. (2021). Coğrafi İşaretleri ve Coğrafi İşaret Potansiyeliyle Bolu İli. Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(1), 223-257.
• Toklu, İ. T. (2016). Tüketiciler Coğrafi İşaret İçin Daha Fazla Ödemek İster Mi? Artvin Balı Üzerine Bir Araştırma. Karadeniz Araştırmaları, (52), 171-190.
• Yılmaz, M. (2020). Coğrafi İşaretli ve Organik Ürünler ile İlgili Tüketicilerin Bilgi Seviyeleri, Tutumları Ve Tüketim Davranışları: Samsun İli Örneği, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi.