Soğuk İklim Kenti Erzurum’da Arboretum Oluşturulması Üzerine Örnek Bir Uygulama

Yıl 2023, Cilt: 10 Sayı: 3, 571 - 582, 23.07.2023

Mehmet Akif Irmak , Cihad Bilge

https://doi.org/10.30910/turkjans.1295834

Öz

Bu çalışmada, Erzurum Atatürk Üniversitesi Biyoçeşitlilik Bilim Müzesi (ABMM)’ne ait alanda, Atatürk Üniversitesi Arboretumu’nun tasarım ve uygulama aşamaları değerlendirilmiştir. Bu kapsamda soğuk iklim bölgelerindeki arboretum çalışmaları için izlenecek aşamalar ortaya konulmuştur. Yapılan bu çalışmada alan özellikleri, arboretum peyzaj projesi tasarım aşamaları, belirlenen bitki türleri ve bu türlerin temini, uygulama aşamaları ile ilgili karşılaşılan problemler ve elde edilen kazanımlar aktarılmıştır. Alan tesviyesinin uygun hale getirilmesi, sulama tesisatının uygulanması, bitkilerin belirlenerek sahaya dikilmesi, çimlendirme ve diğer peyzaj özelliklerinin detayları hakkında bilgiler verilmiştir. Çalışma içeriğinde, Erzurum koşullarında 1.3 ha alan üzerinde tasarımı yapılan ve 92 odunsu türün (32 iğne yapraklı, 60 geniş yapraklı) sergilendiği arboretumun oluşturulması, gerek türlerin belirlenmesi gerekse bu türlerin peyzaj alanlarına entegre edilmesi açısından izlenecek yolların belirlendiği bir süreç ortaya konulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Erzurum Arboretumu, ATA Arboretumu, Atatürk Üniversitesi Arboretumu, Bitki Müzesi

Destekleyen Kurum

Atatürk Üniversitesi BAP Birimi

Proje Numarası

FBG-2022-10573

An Example Application Regarding The Establishment of An Arboretum in Erzurum, A Cold Climate City

Öz

In this study, the design and implementation stages of Atatürk University Arboretum were evaluated in the area belonging to Erzurum Atatürk University Biodiversity Science Museum (ABMM). In this context, the steps to be followed for arboretum studies in cold climatic regions are presented. In this study, the characteristics of the area, the design stages of the arboretum landscape project, the determined plant species and the supply of these species, the problems encountered in the application stages and the gains obtained are conveyed. Information was given about making the area leveling suitable, applying the irrigation system, determining the plants and applying them to the field, germination and other landscaping features. In the content of the study, a process was set forth in the formation of the arboretum, which was designed on a 1.3 ha area in Erzurum conditions and exhibited 92 woody species (32 coniferous, 60 broad-leaved), and the ways to be followed in terms of both identifying the species and integrating these species into the landscape areas.

Proje Numarası

FBG-2022-10573

Kaynakça

• Aslanboğa, İ. 2002. Bitkilendirmenin İlkeleri. Orman Bakanlığı, Ege Ormancilik Araştırma Mud., Urla, Izmir, p 128.
• Barış, M. 2005. Kent Planlaması. Kent Ekosistemi ve Ağaçlar. Planlama 4:156–163.
• Boiko, T. O., Dementieva, O. I. 2018. The tree vegetation of the Kherson State Agrarian University Arboretum. Ukrainian journal of ecology, 8(2), 120-127.
• Bradshaw, A., Hunt, B., Walmsley, T. 1995. Trees in the urban landscape. Principles and practice, E. and F.N. Spon, London
• Eminağaoğlu, Ö. (Ed.), 2015. Artvin’in Doğal Bitkileri, İstanbul: Promat.
• Gill, S., Handley, J., Ennos, R., Pauleit, S. 2007. Adapting cities for climate change: the role of the green infrastructure. J Built Environ 33(1): 115–133.
• Gómez-Munoz, V.M., Porta-Gándara, M.A., Fernández, J.L. 2010. Effect of tree shades in urban planning in hot arid climatic regions. Landsc Urban Plan 94(3–4):149–157.
• Irmak, M.A., 2013. "Use of native woody plants in urban landscapes", Journal of Food, Agriculture and Environment (JFAE) (ISI), 1305-1309 pp.
• Irmak, M.A., Yılmaz, S., Mutlu, E., Yılmaz, H., 2018. Assessment of the effects of different tree species on urban microclimate. Environmental Science and Pollution Research (2018) 25:15802–15822, https://doi.org/10.1007/s11356-018-1697-8.
• Leuzinger, S., Vogt, R., Körner, C. 2010. Tree surface temperature in an urban environment. Agric For Meteorol 150(1):56–62.
• MGM, 2023. Meteoroloji Genel Müdürlüğü Verileri. (https://mgm.gov.tr/)
• Morgan, E. C., 2009. The vegetation and vascular flora of the Bartlett Arboretum Forest. The Journal of the Torrey Botanical Society, 532-540.
• Nowak, D.J., Dwyer, J.F. 2000. Understanding the benefits and costs of urban forest ecosystems. In: Kuser JE (ed) Handbook of urban and community forestry in the Northeast. Plenum Publishers, New York, p 11–25.
• Önen, N., Yılmaz, O., 2001. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Kampüslerinde Arboretum Oluşturulması Üzerine Bir Araştırma. Journal of Agricultural Sciences, 7(01), 134-141.
• Özyavuz, M., Korkut, A. B., 2008. Trakya Üniversitesi Güllapoğlu Arboretumu Peyzaj Planlama Çalışmaları. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 5(3), 297-307.
• Posavec, S., Beljan, K., Herceg, N., Pezdevšek Malovrh, Š. 2012. Contingency Valuation of Croatian Arboretum Opeka. South-east European forestry: SEEFOR, 3(2), 97-101.
• Sarvašová, I., Kiráľová, A. 2018. Educational Tourism in Arboretum–The Case of Borová Hora, Journal of Tourism and Services, 9(16), 31-44.
• Trowbridge, P.J, Bassuk, N.L. 2004. Trees in the urban landscape; site assessment, design and installation. John Wiley & Sons Inc., New Jersey, p 203.
• TUBİVES, 2023. Türkiye Bitkileri Veri Servisi.
• TÜİK, 2022. Türkiye İstatistik Kurumu Verileri.
• URL-1, 2023. Atatürk Arboretumu Resmi İnternet Sayfası, https://ataturkarboretumu.ogm.gov.tr/tr/sayfa/genel-bilgiler).
• URL-2, 2023. Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi Resmi İnternet Sayfası. https://www.ngbb.org.tr/arboretum.html).
• URL-3, 2023. Plants For A Future. https://pfaf.org/user/Default.aspx
• Uzun, Ö. F., Gül, A., Türker, H. B., Keleş, E. 2016. Soğuk İklim Koşullarında Kent Peyzajında Kullanılabilecek Bitki Türleri ve Bitkisel Tasarım Yaklaşımları. International Winter Cities Symposium, Proceedings Book (Electronic Book), ISBN No: 978-975-442-811-7, p. 228-242. 10-12 February, Erzurum.
• Walker, T. 1991. Planting Design. Van Nostrand Reinhold, New York, p.196
• Yaltırık, F., Efe, A. (1996). Otsu Bitkiler Sistematiği. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Yayınları, 10.
• Yılmaz, S., Toy, S., Irmak, M. A., Yılmaz, H. 2007 a. Determination of climatic differences in three different land uses in the city of Erzurum, Turkey. Build Environ 42 (4):1604–1612
• Yılmaz, S., Toy, S., Yılmaz, H. 2007 b. Human thermal comfort over three different land surfaces during summer in the city of Erzurum, Turkey. Atmosfera 20 (3):289–297.
• Yu, C., Hien, W.N. 2006. Thermal benefits of city parks. Energy Build 38:105–120.