Analysis of the Current Situation of Wheat Cultivation in Bingol Province

Yıl 2023, Cilt: 10 Sayı: 4, 960 - 976, 13.10.2023

Celal Aral , Hasan Kılıç , Ersin Karakaya

https://doi.org/10.30910/turkjans.1317150

Öz

This study was conducted with the aim of analyzing the current situation of wheat production companies in Bingol province, identifying the problems they face, and providing solution recommendations. The material of the research consists of " Proportional Sampling Method” " forms conducted face-to-face with 181 wheat producers identified through the "Relative Sampling Method" in Bingöl province and its districts in August-September and October 2021. It was determined that the average area allocated for wheat production in the visited farms was 30 decares. The declared wheat yield in the investigated farms, depending on the land size, was found to be an average of 278 kg/decare. As a result of the study, it was determined that wheat is predominantly grown in rain-dependent conditions using conventional methods, with 97.1% of the surveyed farms growing winter wheat and 2.9% growing spring wheat. Due to low nitrogen usage and consequently low protein content in the grain, the product has limited marketing opportunities. It was found that the average age of participating producers is 58.8 due to the migration of the young population to urban centers. Despite high precipitation in the province, the desired yield level cannot be achieved mainly due to soil structure, unresponsive producer profile to innovation, and other reasons. It is possible to increase the yield to higher levels by addressing the problems through researcher, publisher, and producer cooperation, focusing on improving soil structure and developing cultivation techniques. On the other hand, considering the small land size and low fertilizer and pesticide usage rate, the province can be evaluated as an opportunity for organic farming, which can lead to higher profitability for producers.

Anahtar Kelimeler

Bingol province, wheat, organic farming, agricultural production methods

Bingöl İli Buğday Yetiştiriciliğinin Mevcut Durum Analizi

Öz

Bu çalışma; Bingöl ilindeki buğday üretimi yapan işletmelerin mevcut durumunu analiz etmek ve karşılaştıkları problemleri tespit ederek, çözüm önerileri getirmek amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın materyali, Bingöl ili ve ilçelerinde ‘Oransal Örnekleme Yöntemi’’ ile tespit edilen 181 buğday üreticisiyle 2021 yılı Ağustos-Eylül ve Ekim aylarında yüz yüze yapılmış anketlerden oluşmaktadır. İşletmelerde buğday üretimi için ayrılan ortalama alanın 30 da olduğu belirlenmiştir. İşletmelerde arazi büyüklüğüne bağlı olarak beyan edilen buğday veriminin işletmeler ortalamasında 278 kg/da olduğu tespit edilmiştir. İncelenen işletmelerde buğdayın %97.1 nispetinde kışlık, %2.9 nispetinde de yazlık (bahar) olarak, ekseriyetle yağışa dayalı şartlarda konvansiyonel metotlarla yetiştirildiği belirlenmiştir. Düşük azot kullanımından dolayı danede düşük protein oranı sebebiyle ürünün sınırlı pazarlama imkânı olduğu belirlenmiştir. Genç nüfusun şehir merkezlerine göç etmelerinden dolayı üreticilerin yaş ortalamasının 58.8 olduğu tespit edilmiştir. Çalışma sonucunda; ilde yüksek yağışa rağmen başta toprak yapısı ve yeniliği takip etmeyen üretici profili ve diğer sebeplerden dolayı arzu edilen verim seviyesine ulaşılamayacağı kanısına varılmıştır. Başta toprak yapısının iyileştirilmesi olmak üzere yetiştirme tekniklerinin geliştirilmesine yönelik araştırıcı, yayımcı ve üretici işbirliği ile problemler ele alınarak verimin daha yüksek seviyelere çıkarılması mümkün görülmektedir. Öte yandan küçük arazi boyutu, düşük gübre ve pestisit kullanım oranına sahip ilin organik tarım için bir fırsat olarak değerlendirilmesi ile üretici karlılığı daha üst seviyelere çıkarılabilir.

Anahtar Kelimeler

Bingöl ili, buğday, organik tarım, tarımsal üretim metotları

Kaynakça

• Acar M, Bulut E 2009. Türkiye’de ve Dünyada Tarımsal Destekleme Politikalarında Son Gelişmeler, S. Ü. Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi 11(17): 1-19
• Alemu, D., Bishaw, Z. 2016. Barley yield gaps, varietal adoption, and seed commercial behavior of smallholder farmers in Ethiopia, CRP DC and CRP GL Review Meeting poster.
• Anonim, 2022. Tahılın Ukrayna’dan çıkarılması dünya için neden önemli? (https://www.bbc.com/turkce/articles/cndy1jr6n8po). (Erişim tarihi: 12.06.2023)
• Balla, L., Szunics, L. ve Bedo, Z. 1987. Hızlandırılmış buğday ıslah yöntemleri. TÜBİTAK Türkiye Tahıl Simpozyumu, 6-9 Ekim, Bursa: 415-428.
• Bayramoğlu, Z., Çelik, Y., Gündüz, O., Karakayacı, Z. 2014. Tarımsal işletme tipolojilerine göre risk faktörlerinin algılanması ve risk yönetim stratejilerinin belirlenmesi, 113K429 nolu TUBİTAK Projesi sonuç raporu 2014, Konya
• Bulut, S. 2017. Kayseri’de tahıl tarımı, verimlilik sorunları ve çözüm önerileri. Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi 33(3): 83-94
• Bulut, S., Uçan, S., Öztürk, A. 2013. Kayseri ilinde buğday tarımı, verimlilik sorunları ve çözüm önerileri. Türkiye 10. Tarla Bitkileri Kongresi, 9-13 Eylül 2013, Konya, 184-189
• Çelik, Y., Bayramoğlu, Z., Gündüz, O., Karakayacı, Z. 2016. Konya ilinde farklı işletme tiplerinin yıllık faaliyet sonuçları ve karlı işletme tipinin tespiti. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 3 (2): 161–171
• Erdem Yılmaz, R. 2010. Kırşehir ili merkez ilçede buğday yetiştiriciliği yapan tarım işletmelerinin ekonomik analizi. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Kırşehir, Türkiye, s.98
• FAO, 2014. Food and Agriculture Organization of the United Nations. FAOSTAT statistical database. http://faostat.fao.org/ (Erişim Tarihi 05.06.2020)
• Gül, H., Gül, M., Acun, S., Türk Aslan, S., Öztürk, A., Kara, B., Akman, Z. 2015. Tarım İşletmelerinde Buğday Tohumu Kullanımı ve Sorunları: Burdur ve Isparta İlleri Örneği. Türk Tarım - Gıda Bilim ve Teknoloji dergisi, 3(9), 732 - 741.
• Güldal, H.T., Özçelik, A. 2017. Buğday yetiştiriciliğinde toprak analizi sonucuna göre kullanılan gübrenin maliyete etkilerinin belirlenmesi: Konya ili Cihanbeyli ilçesi örneği. Journal of Adnan Menderes University, Agricultural Faculty, 14 (1): 9-15
• Halter, A.N., Mason, R. 1978. Utility measurement for those who need to know, Western Journal of Agricultural Economics, 99-109.
• Kara, A., Kadıoğlu, S., Küçük, N., Günay, G. 2002. Erzurum, Kars, Ardahan ve Ağrı illerinde çayır, mera ve yem bitkilerine dayalı tarımsal üretim sistemlerinde üretimi sınırlayan faktörler ve çiftçi problemlerinin tespiti projesi sonuç raporu (basılmamış), Proje No: TAGEM, TA/98/11/01/002, Doğu Anadolu Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Erzurum
• Kara, A., Kadıoğlu, S., Küçüközdemir, Ü., Yıldırım, T., Olgun, M., Küçük, N. 2008. Kuzeydoğu Anadolu’da Buğday Tarımı ve Sorunları. Ülkesel Tahıl Sempozyumu, 2-5 Haziran 2008, Konya, Türkiye, s. 802-815
• Karakayacı, Z., Oğuz, C. 2006. Konya ili Ereğli ilçesi tarım arazileri için kapitalizasyon oranının tespiti, Selçuk Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, 20(40):21-26.
• Karakuş, S. 2017. Toprak Mahsulleri Ofisi'nin üretici kararları üzerindeki etkisi; Konya ili Çumra ilçesi örneği, Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi Konya, Türkiye s.121
• Kaya S.,Özedengiz A. Ve Özdengiz A.2014.Erzurum-Sakalıkesik Ovası Sulama Suyu İhtiyacının Bilgisayar Programı Kullanılarak Belirlenmesi. Research in Agricultural Sciences. 44(1):33-41
• Keleş İ, Hacıseferoğulları H (2016) Konya ili çumra ilçesi tarım işletmelerinin tarımsal yapı ve mekanizasyon özelliklerinin belirlenmesi. Selçuk Tarım Bilimleri Dergisi 3(1): 48-58
• Kılıç H and Yağbasanlar T (2010). The Effect of Drought Stress on Grain Yield, Yield Components and some Quality Traits of Durum Wheat (Triticum turgidum ssp. durum) Cultivars. Not. Bot. Hort. Agrobot. Cluj 38 (1), 164-170
• Kılıç, H. , Aktaş, H. , Kendal, E. & Bayram, Y. (2020). Bazı Ekmeklik Buğday Genotiplerinin Süneye (Eurygaster integriceps Put.) Mukavemet Bakımından Değerlendirilmesi. Muş Alparslan Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 8 (1) , 715-723
• Kılıç, H. 2018. Cereal storage in spike. II. International Creation Congress on the Ligth of Sciences (8th-9th November 2018, Erzurum, TURKEY), s.361-370.
• Kızılaslan, N., Kızılaslan, H. 2005. Türkiye’de Kimyasal Gübre Kullanımı ve Tokat İli Artova İlçesinde Kimyasal Gübredeki Uygulamalar Gübreleme–Çevre İlişkileri. Tarımsal Ekonomi Araştırma Enstitüsü (TEAE) Yayınları ISBN:975-407
• Konyalı, S., Gaytancıoğlu, O. 2007. Türkiye’de buğdayda uygulanan tarım politikaları ve Trakya bölgesi buğday üreticilerinin sorunları. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 2007 4(3): 249-259
• Köksal, Ö., Cevher, C. 2015. Buğday tarımında sertifikalı tohumluk tercihini etkileyen faktörler üzerine bir araştırma. Tarım Ekonomisi Araştırmaları Dergisi, 1(1): 29-39
• Küçükçongar, M., Cevher, C., Kan, M., Kan, A., Taner, S., Hekimhan, H., Arısoy, Z., Taner, A., Kaya, Y., Karabak, S. 2006. Orta Anadolu bölgesinde buğday üretiminde kullanılan teknolojilerin belirlenmesi. TAGEM Proje No TA/04/03/01/007 Ankara, TA/04/03/01/007, Konya
• Küçükçongar, M., Kan, M., Özdemir, F. 2014. Doğrudan ekim yönteminin buğday tarımında kullanımı ve çiftçi görüşlerinin belirlenmesi: Konya ili örneği. Bahri Dağdaş Bitkisel Araştırma Dergisi/Journal of Bahri Dagdas Crop Research, 1(2):26-35
• Kün, E., Avcı, M., Uzunlu, V., Zencirci, N. 1995. Serin iklim tahılları tüketim projeksiyonları ve üretim hedefleri. Türkiye Ziraat Mühendisliği Teknik Kongresi. 9–13 Ocak, Ankara, 417–428
• Newbold, P. 1995. Statistics for Business and Economics, Prentice Hall Inc., USA. Pages 1016.
• Özdal, K., Cevher, C. 2015. Buğday Tarımında Sertifikalı Tohumluk Tercihini Etkileyen Faktörler Üzerine Bir Araştırma. Agricultural Technology, Agricultural Extension Services. 29-39. (https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/136465)
• Öztekin M (2017) Adana ili Karataş ilçesi köylerindeki çiftçilerin sosyo-ekonomik yapısı ve buğday yetiştiriciliğinde karşılaştıkları sorunların tespiti. T.C. Mustafa Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Hatay, Türkiye, s. 69
• Öztürk, F (2020) Muş İli Buğday Üretimini Etkileyen Faktörlerin Mevcut Durumu Ve Analizi. Bingöl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri ABD, Yüksek Lisans Tezi. Bingöl, s. 75
• Öztürk, F. , Kılıç, H. & Karakaya, E. (2023). Muş İli Buğday Üretiminin Mevcut Durum Analizi . Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi , 10 (1) , 116-132.
• Partigüç F. 2009. KONYA yöresi yerel populasyonlarından seçilen ekmeklik buğday hatlarının sulu ve kuru koşullarda verim, kalite ve agronomik özelliklerinin Belirlenmesi Yüksek Lisans Tezi Tarla Bitkileri Anabilim Dalı Konya, 2009 Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Roth GW, Marshall HG, Hatley OEHill RR. 1984. Effect of managementpractices on grainyield, test weight and lodging of soft red winter wheat. Agron, J. 76: 379-383
• Sessiz A, Turgut MM, Pekitkan FG, Esgici R (2006) Diyarbakır ilindeki tarım işletmelerinin tarımsal yapı ve mekanizasyon özellikleri, Tarım Makinaları Bilimi Dergisi 2(1): 87-93
• Taşcı R, Bayramoğlu Z (2017) Arpa çeşitlerinin üretim, pazarlama ve işleme açısından önemi. Türk Tarım–Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi 5(8): 923-934
• Taşcı, R., Karabak, S., Bolat, M., Pehlivan, A., Şanal, T., Acar, O., Külen, S., Güneş, E., Albayrak, M. 2016 Ankara ilinde buğday çeşitlerinin un sanayisinde kullanım durumu, ekmek fırınlarının un tercihi ve ekmekte tüketici istekleri Proje Sonuç Raporu, GTHB TAGEM Ankara
• Taşcı, R. 2018. Arpa üretim, pazarlama ve işleme yapısının analizi: Konya ili örneği. T.C. Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, Doktora Tezi, Konya, Türkiye, s.252
• TEPGE, 2021. Tarımsal Ekonomi ve Politika Geliştirme Enstitüsü. Hazırlayan Dr. Kübra POLAT. (https://arastirma.tarimorman.gov.tr/tepge) (Erişim tarihi: 18.08.2022)
• TÜİK. 2015. Türkiye İstatistik Kurumu, Tarım İstatistikleri, Ankara. www.tuik.gov.tr. (Erişim Tarihi 05.06.2023)
• TÜİK. 2019. Türkiye İstatistik Kurumu, Tarım İstatistikleri, Ankara. www.tuik.gov.tr. (Erişim Tarihi 05.06.2020)
• TÜİK. 2021. Türkiye İstatistik Kurumu, Tarım İstatistikleri, Ankara. www.tuik.gov.tr. (Erişim Tarihi 05.06.2023)
• TÜİK. 2022. Türkiye İstatistik Kurumu, Tarım İstatistikleri, Ankara. www.tuik.gov.tr. (Erişim Tarihi 05.06.2023)
• USDA, 2021. U.S. Department Of Agrıculture (https://www.usda.gov/) (Erişm Tarihi: 05.06.2023)
• Üçpınar, F. 2016. Konya ili Derbent ilçesi taze fasulye üretimi yapılan tarım işletmelerinin ekonomik analizi, Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Konya s.130
• Ünalan, A., Serbester, U., Çınar, M., Ceyhan, A., Akyol, E., Şekeroğlu, A., Erdem, T., Yılmaz, S. 2013. Niğde İli Süt Sığırcılığı İşletmelerinin Mevcut Durumu, Başlıca Sorunları ve Çözüm Önerileri, Türk Tarım–Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi, 1(2): 67-72
• Zencirci N ve Baran İ. 2015. Kuru tarım alanları için geliştirilen ekmeklik buğday çeşitleri ile sağlanan genetik ilerleme üzerine bir araştırma Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü, 1 (1), Ankara