Determination of Bud Fertility in Some Grape Varieties by Determining Cluster Formation Positions

Yıl 2024, Cilt: 11 Sayı: 2, 417 - 430, 30.04.2024

Mehmet İlhan Odabaşıoğlu

https://doi.org/10.30910/turkjans.1436791

Öz

One of the most important goals in viticulture is to obtain high yields from grapevines and therefore increase the amount of fresh grapes produced per unit vineyard area. Although many cultural practices are carried out in vineyards for this purpose, determining the optimum pruning level to be applied to grapevines has particular importance. Because the winter buds located on the one-year-old canes of the grapevines carry the green shoots' primordiums that will form the clusters, and the high productivity bud levels of grape varieties may differ from each other. This study was conducted in 2022-2023 to determine the bud fertility of twelve grape varieties belonging to the Vitis vinifera L. species, taking into account their cluster formation positions. In all grape varieties examined, the fertility levels of the first 10 buds on the shoots were found to be different from each other. In addition, it has been determined that grape varieties differ from each other in terms of the fertility level of a certain bud position. Moreover, it has been determined that the bud fertility levels of a grape variety can be determined by examining the cluster formation positions, and it has been concluded that this method can be recommended to producers thanks to its ease of application in practice. In light of the findings obtained; it was concluded that the Şiraz grape variety should be pruned from the 4th bud while Trakya İlkeren, Yalova İncisi, Alphonse Lavallée, Boğazkere grape varieties from the 4th or 5th bud, Perlette, Red Globe, Banazı Karası, Öküzgözü grape varieties from the 5th bud, Flame Seedless, Royal, Italia grape varieties from the 5th or 6th bud.

Anahtar Kelimeler

Node, Pruning, Winter bud, Cluster number, Fruitfulness, Vitis vinifera L.

Bazı Üzüm Çeşitlerinde Salkım Teşekkül Pozisyonlarının Belirlenmesiyle Göz Verimliliğinin Saptanması

Öz

Bağcılıkta en önemli hedeflerden biri omcalardan yüksek verim elde etmek ve dolayısıyla birim alanda üretilen yaş üzüm miktarını arttırmaktır. Bu amaca yönelik bağlarda pek çok kültürel uygulama yapılmakta ise de omcalara uygulanacak optimum budama düzeyinin belirlenmesi özel bir öneme sahiptir. Çünkü asmaların bir yaşlı dalları üzerinde yer alan kışlık gözleri, salkımları oluşturacak olan yazlık sürgünlerini taslak halinde taşımakta ve üzüm çeşitlerinin yüksek verimliliğe sahip göz düzeyleri birbirlerinden farklılık gösterebilmektedir. Bu çalışma, Vitis vinifera L. türüne ait on iki üzüm çeşidinin göz verimliliklerinin salkım teşekkül pozisyonları dikkate alınarak belirlenmesi amacıyla 2022-2023 yıllarında yürütülmüştür. İncelenen tüm üzüm çeşitlerinde, sürgünler üzerinde yer alan ilk 10 gözün verimlilikleri birbirlerinden farklı bulunmuştur. Bununla birlikte, belirli bir göz pozisyonunun verimliliği bakımından üzüm çeşitlerinin birbirlerinden farklılık gösterdiği belirlenmiştir. Dahası, salkım teşekkül pozisyonları incelenerek bir üzüm çeşidinin göz verimliliğinin belirlenebileceği saptanmış ve bu yöntemin pratikte uygulama kolaylığı sayesinde üreticilere tavsiye edilebileceği kanaatine varılmıştır. Elde edilen bulgular ışığında; Şiraz üzüm çeşidinin 4. göz üzerinden, Trakya İlkeren, Yalova İncisi, Alphonse Lavallée ve Boğazkere üzüm çeşitlerinin 4. veya 5. göz üzerinden, Perlette, Red Globe, Banazı Karası ve Öküzgözü üzüm çeşitlerinin 5. göz üzerinden, Flame Seedless, Royal ve Italia üzüm çeşitlerinin ise 5. veya 6. göz üzerinden budanması gerektiği sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Boğum, Budama, Kış gözü, Salkım sayısı, Verimlilik, Vitis vinifera L.

Kaynakça

• Abdel-Mohsen, M.A. 2013. Application of various pruning treatments for improving productivity and fruit quality of Crimson Seedless grapevine. World Journal of Agricultural Sciences, 9(5): 377-382.
• Ağaoğlu, Y.S. 1999. Bilimsel ve Uygulamalı Bağcılık (Asma Biyolojisi). Kavaklıdere Eğitim Yayınları No: 1, Cilt 1, Ankara. 205s.
• Ağaoğlu, Y.S. 2002. Bilimsel ve Uygulamalı Bağcılık (Asma Fizyolojisi-I). Kavaklıdere Eğitim Yayınları No: 5, Cilt 2, Ankara. 445s.
• Akın, A., Çotur, E., Değirmenci, A. 2011. Konya ve Kayseri’de Yetiştirilen Bazı Üzüm Çeşitlerinin Göz Verimliliklerinin Belirlenmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 21(3): 220-224.
• Akin, A., Dardeniz, A., Ates, F., Celik, M. 2012. Effects of various crop loads and leaf fertilizer on grapevine yield and quality. Journal of Plant Nutrition, 35(13): 1949-1957.
• Amiri, M.E., Fallahi, E. 2007. Influence of mineral nutrients on growth, yield, berry quality, and petiole mineral nutrient concentrations of table grape. Journal of Plant Nutrition, 30(3): 463-470.
• Boss, P.K., Buckeridge, E.J., Poole, A., Thomas, M.R. 2003. New insights into grapevine flowering. Functional Plant Biology, 30(6): 593-606.
• Carmona, M.J., Chaïb, J., Martínez-Zapater, J.M., Thomas, M.R. 2008. A molecular genetic perspective of reproductive development in grapevine. Journal of Experimental Botany, 59(10): 2579-2596.
• Costantini, E., Landi, L., Silvestroni, O., Pandolfini, T., Spena, A., Mezzetti, B. 2007. Auxin synthesis-encoding transgene enhances grape fecundity. Plant Physiology, 143(4): 1689-1694.
• Cus, F. 2004. Influence of crop load on yield and grape quality of cv. `Chardonnay`. Acta Agriculturae Slovenica, 83(1): 73-83.
• Çelik, H. 1999. Amasya’da Yetişen Bazı Üzüm Çeşitlerinin Göz Verimliliklerinin Belirlenmesi Üzerine Araştırmalar. Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 23(Ek Sayı): 685-690.
• Çelik, H. 2002. Üzüm Çeşit Kataloğu. Sun Fidan A.Ş. Mesleki Kitaplar Serisi, No:2, Ankara, 165s.
• Çelik, H. 2006. Üzüm Çeşit Kataloğu. Sun Fidan A.Ş., Mesleki Kitaplar Serisi, No:3, Ankara, 165s.
• Çelik, H., Ağaoğlu, Y.S., Fidan, Y., Marasalı, B., Söylemezoğlu, G., 1998. Genel Bağcılık. Sunfidan A.Ş. Mesleki Kitaplar Serisi, No:1, Ankara, 253s.
• Çelik, H., Köse, B., Ateş, S., Karabulut, B. 2015. Rize İlinden Selekte Edilen Kokulu Üzüm (Vitis labrusca L.) Tiplerinin Göz Verimliliklerinin Saptanması. Selçuk Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi-A, 27: 238-245.
• Çelik, M. 2022. Determination of Bud Fertility and Pruning Type of Some Table Grapes. IV. Balkan Agricultural Congress, 31 August – 02 September, Edirne-Turkey, p.837-842.
• Çelik, T., Odabaşıoğlu, M.İ., Kuzucu, M. 2023. Asmada Göz Verimliliği ve Kış (Verim) Budaması Çalışmaları. “Alınmıştır: Bahçe Bitkileri Faaliyetlerinde Yenilikçi Yaklaşımlar-3”. (ed) Çakır, A., Odabaşıoğlu, M.İ., İksad Yayınevi, Ankara, s.249-286.
• Çelik, S. 2011. Bağcılık (Ampeloloji) Cilt 1 (3.Baskı). Anadolu Matbaa San. ve Tic. Ltd. Şti., Tekirdağ, 428s. Dardeniz, A., Kısmalı, İ. 2005. Bazı Sofralık Üzüm Çeşitlerinde Kış Gözü Verimliliğinin Saptanması ile Optimum Budama Seviyelerinin Tespiti Üzerine Araştırmalar. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 42(2): 1-10.
• Del Zozzo, F., Poni, S. 2024. Climate Change Affects Choice and Management of Training Systems in the Grapevine. Australian Journal of Grape and Wine Research, Article ID 7834357.
• Dobrei, A., Dobrei, A., Posta, G., Danci, M., Nistor, E., Camen, D., Mălăescu, M., Sala, F. 2016. Research concerning the correlation between crop load, leaf area and grape yield in few grapevine varieties. Agriculture and Agricultural Science Procedia, 10: 222-232.
• Dölek, T. 2017. Siirt Yöresinde Yetiştirilen Bazı Üzüm Çeşitlerinin Göz Verimliliklerinin Belirlenmesi ve Farklı Göz Şarjı Uygulamalarının Verim ve Kaliteye Etkisi. Siirt Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Siirt, 41s.
• Durmuş, M., Dardeniz, A., Gündoğdu, M.A. 2016. Yalova İncisi Üzüm Çeşidinde Omcanın Farklı Kısımlarından Süren Yazlık Sürgünlerin Bazı Önemli Özelliklerinin Belirlenmesi. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 3(4): 272-279.
• Ecevit, F.M., Akın, A. 1995. Konya İli Akören, Güneysınır ve Hadim Yörelerinde Yetiştirilen Bazı Üzüm Çeşitlerinin Göz Verimlilikleri Üzerinde Araştırmalar. Türkiye II. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, 3-6 Ekim, Adana, Cilt:II, s.582-585.
• Eleonora, N., Alina, D., Dobrei, A., Ciorica, G. 2019. Studies on growth and yield components in Merlot, Pinot noir and Syrah varieties. Journal of Horticulture, Forestry and Biotechnology, 23(1): 44-50.
• Eltom, M., Winefield, C.S., Trought, M.C.T. 2014. Effect of pruning system, cane size and season on inflorescence primordia initiation and inflorescence architecture of Vitis vinifera L. Sauvignon Blanc. Australian Journal of Grape and Wine Research, 20(3): 459-464.
• FAOSTAT, 2023. Food and Agriculture Organization Corporate Statistical Database. https://www.fao.org/faostat/en/#data/QCL (Erişim tarihi: 10.11.2023)
• Fatahi, R., Ebadi, A., Vezvaei, A., Zamani, Z. Ghanadha, M.R. 2004. Relationship Among Quantitative and Qualitative Characters in 90 Grapevine (Vitis vinifera) Cultivars. Acta Hortic., 640: 275-282.
• Fawzi, M.I.F., Laila, F.H., Shahin, M.F.M., Merwad, M.A., Genaidy, E.A.E. 2015. Effect of vine bud load on bud behavior, yield, fruit quality and wood ripening of Superior grape cultivar. International Journal of Agricultural Technology, 11(5): 1275-1284.
• Ferrara, G., Mazzeo, A. 2021. Potential and Actual Bud Fruitfulness: A Tool for Predicting and Managing the Yield of Table Grape Varieties. Agronomy, 11: 841.
• Fidan, Y. 1966. Sofralık Üzüm Çeşitlerinden Hafızali, Hamburg Misketi, Çavuş, Balbal ve Razakının Tomurcuk Yapıları ile Mahsuldarlık Durumları Üzerinde Araştırmalar. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Ankara, 89s.
• Gaser, A.S.A. 2006. Evaluation of some newly-introduced grape cultivars under Egyptian conditions with special stress on some morphological characteristics. J. Agric. Sci. Mansoura Univ., 31(11): 7305-7320.
• Gaser, A.S.A., El-Wafa, T.S.A.A., Farag, A.R.A. 2023. Evaluation and Morphological Characteristics of some Newly–Introduce Grape Cultivars under Egyptian Environmental Conditions. Horticulture Research Journal, 1(1): 121-137.
• Goldammer, T. 2013. Grape Grower’s Handbook, A Complete Guide to Viticulture for Wine Production (1st edition). Apex Publishers, Virginia.
• Guilpart, N., Metay, A., Gary, C. 2014. Grapevine bud fertility and number of berries per bunch are determined by water and nitrogen stress around flowering in the previous year. European Journal of Agronomy, 54: 9-20.
• Gutierrez-Gamboa, G., Diaz-Galvez, I., Moreno-Simunovic, Y. 2018. Effects of bud nodal position along the cane on bud fertility, yield component and bunch structure in ‘Carménère’ grapevines. Chilean Journal of Agricultural Research, 78(4): 580-586.
• Howell, G.S. 2001. Sustainable grape productivity and the growth-yield relationship: A review. American Journal of Enology and Viticulture, 52(3): 165-174.
• IPGRI, UPOV, OIV. 1997. Descriptors for Grapevine (Vitis spp.). International Union for the Protection of New Varieties of Plants, Geneva, Switzerland/Office International de la Vigne et du Vin, Paris, France/International Plant Genetic Resources Institute, Rome, Italy.
• ITC, 2023. International Trade Centre Trade Statistics. https://intracen.org/resources/data-and-analysis/trade-statistics (Erişim tarihi: 10.11.2023)
• James, A., Mahinda, A., Mwamahonje, A., Rweyemamu, E.W., Mrema, E., Aloys, K., Swai, E., Mpore, F.J., Massawe, C. 2023. A review on the influence of fertilizers application on grape yield and quality in the tropics. Journal of Plant Nutrition, 46(12): 2936-2957.
• Kara, Z., Sabır, A., Yazar, K., Doğan, O., Omar, A.İ.O. 2017. Fruitfulness of Ancient Grapevine Varety ‘Ekşi Kara’ (Vitis vinifera L.). Selcuk Journal of Agriculture and Food Sciences, 31(3): 62-68.
• Karataş, H., Ağaoğlu, Y.S. 2005. Asmalarda Göz Verimliliği. Alatarım, 4(1): 13-22.
• Keller, M. 2020. The Science of Grapevines: Anatomy and Physiology (3th edition). Academic Press, Cambridge, MA, USA.
• Khanduja, S.D., Balasubrahmanyam, V.R. 1972. Fruitfulness of grape vine buds. Economic Botany, 26(3): 280-294.
• Kim, S.J., Park, S.J., Jung, S.M., Noh, J.H., Hur, Y.Y., Nam, J.C., Park, K.S. 2014. Growth and fruit characteristics of ‘Cheongsoo’grape in different trellis systems. Horticultural Science and Technology, 32(4): 427-433.
• Kurtural, S.K., Dami, I.E., Taylor, B.H. 2006. Effects of pruning and cluster thinning on yield and fruit composition of Chambourcin' grapevines. HortTechnology, 16(2): 233-240.
• Leao, P.C.D.S., Chaves, A.R.D.M. 2019. Training systems and rootstocks on yield and agronomic performance of ‘Syrah’ grapevine in the Brazilian semiarid. Ciência e Agrotecnologia, 43: e005719.
• Masoud, A.A.B. 2012. Effect of organic and bio nitrogen fertilization on growth, nutrient status and fruiting of Flame seedless and Ruby Seedless grapevines. Research Journal of Agriculture and Biological Sciences, 8(2): 83-91.
• Miele, A., Rizzon, L.A. 2017. Rootstock-Scion Interaction 1. Effect on the Yield Components of Cabernet Sauvignon Grapevine. Rev. Bras. Frutic., 39(1): e-820.
• Miras-Avalos, J.M., Araujo, E.S. 2021. Optimization of vineyard water management: Challenges, strategies, and perspectives. Water, 13(6): 746.
• Monteiro, A.I., Malheiro, A.C., Bacelar, E.A. 2021. Morphology, physiology and analysis techniques of grapevine bud fruitfulness: A review. Agriculture, 11(2): 127.
• Mullins, M.G. 1966. Test-plants for investigation of the physiology of fruiting in Vitis vinifera L. Nature, 209(5021): 419-420.
• Odabaş, F. 1976. Erzincan’da Yetiştirilen Bazı Önemli Üzüm Çeşitlerinin Floral Gelişme Devrelerinin Tetkiki ile Gözlerin Bulundukları Yere Göre Verimliliğin Saptanması ve Bu Çeşitlerin Döllenme Biyolojileri Üzerinde Araştırmalar. Atatürk Üniversitesi Basım Evi, No: 466, Erzurum, 130s.
• Odabasıoglu, M.I. 2021. The Effect of Different Pruning Applications on Grape Yield and Some Pomological Characteristics in Shiraz (Vitis vinifera L.) Grape Variety. ISPEC 8th International Conference on Agriculture, Animal Sciences and Rural Development, 24-25 December, Bingöl-Turkey, p.1024-1043.
• Odabaşıoğlu, M.I. 2023. Comparison of Various Effective Heat Summation Requirement (Growing Degree-Day) Calculation Methods on Different Grape Cultivars. Applied Ecology & Environmental Research, 21(6): 5141-5162.
• Odabaşıoğlu, M.İ. 2020. Semi-Arid Koşullarda Farklı Anaçlar Üzerinde Yetiştirilen Sofralık Üzüm Çeşitlerinin Verim, Kalite ve Çekirdek Özellikleri ile Stoma Morfolojilerinin İncelenmesi. Harran Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Şanlıurfa, 307s.
• Odabaşıoğlu, M.İ., Gürsöz, S. 2020. Yarı Kurak İklim Koşullarında Farklı Anaçlar Üzerinde Yetiştirilen Sofralık Üzüm Çeşitlerinin Bazı Çekirdek Özellikleri ile Yağ Asidi Kompozisyonlarının Belirlenmesi. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 7(1): 73-86.
• OIV, 2023. International Organisation of Vine and Wine Statistics. https://www.oiv.int/what-we-do/data-discovery-report?oiv (Erişim tarihi: 10.11.2023)
• Önder, M, Dardeniz, A. 2015. Sofralık Üzüm Çeşitlerinde Yıllık Dalların Odunlaşma Düzeyi ile Göz Verimliliği Arasındaki İlişkilerin Belirlenmesi. Selçuk Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi-A, 27: 98-107.
• Özgür, A., Cangi, R., Uzun, T. 2021. Narince Üzüm Çeşidinde Salamuralık Yaprak Toplamanın Yıllık Dal Kalitesi ve Göz Verimliliğine Etkisi. Akademik Ziraat Dergisi, 10(1): 1-10.
• Poni, S., Gatti, M., Palliotti, A., Dai, Z., Duchêne, E., Truong, T.T., Ferrara, G., Matarrese, A.M.S., Gallotta, A., Bellincontro, A., Tombesi, S. 2018. Grapevine quality: A multiple choice issue. Scientia Horticulturae, 234: 445-462. Popovic, T., Matijasevic, S., Raicevic, D., Mijovic, S. 2020. Influence of vine loads with fertile buds on grape yield and quality of variety ŽiŽak in podgorica vineyard area. Agriculture and Forestry, 66(3): 241-250.
• Reynolds, A.G., Heuvel, J.E.V. 2009. Influence of grapevine training systems on vine growth and fruit composition: a review. American Journal of Enology and Viticulture, 60(3): 251-268.
• Rives, M., 2000. Vigour, pruning, cropping in the grapevine (Vitis vinifera L.). I. A literature review. Agronomie, 20(1): 79-91.
• Romero, P., Muñoz, R.G., Fernández-Fernández, J.I., del Amor, F.M., Martínez-Cutillas, A., García-García, J. 2015. Improvement of yield and grape and wine composition in field-grown Monastrell grapevines by partial root zone irrigation, in comparison with regulated deficit irrigation. Agricultural Water Management, 149: 55-73.
• Sabir, A., Yazar, K., Sabir, F., Kara, Z., Yazici, M.A., Goksu, N. 2014. Vine growth, yield, berry quality attributes and leaf nutrient content of grapevines as influenced by seaweed extract (Ascophyllum nodosum) and nanosize fertilizer pulverizations. Scientia Horticulturae, 175: 1-8.
• Sanchez, L.A., Dokoozlian, N.K. 2005. Bud microclimate and fruitfulness in Vitis vinifera L. American Journal of Enology and Viticulture, 56(4): 319-329.
• Srinivasan, C., Mullins, M.G. 1981. Physiology of flowering in the grapevine—a review. American Journal of Enology and Viticulture, 32(1): 47-63.
• Şen, A., Atak, A. 2020. Bud Fertility Determination of Some New Table Grape Cultivars (Vitis vinifera). Bahçe, 49(1): 43-49.
• Tangolar, S., Tangolar, S., Cantürk, S., Ada, M., Korkmaz, E. 2023. Melezleme Islahı ile Elde Edilen Bazı Sofralık Üzüm Çeşitlerinde (V. vinifera L.) Göz Verimliliğinin Belirlenmesi. Çukurova Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, 38(2), 299-316.
• Teker, T., Altindisli, A. 2021. Excessive pruning levels in young grapevines (Vitis vinifera L. cv. Sultan 7) cause water loss in seedless cluster berries. International Journal of Fruit Science, 21(1): 979-992.
• Tomasi, D., Gaiotti, F., Petoumenou, D., Lovat, L., Belfiore, N., Boscaro, D., Mian, G. 2020. Winter pruning: Effect on root density, root distribution and root/canopy ratio in Vitis vinifera cv. Pinot Gris. Agronomy, 10(10): 1509.
• Uray, Y., Köse, B., Çelik, H., Karabulut, B., Bayram, K. 2023. Determination of Bud Fruitfulness of New Bred Foxy Grape (Vitis labrusca L.) Cultivars Under Vineyard and Growing Room Conditions. Erwerbs-Obstbau, 65: 2109-2118.
• Uyak, C., Doğan, A. 2018. Bud Fertility of Local Grape Cultivars Grown in Şemdinli (Hakkâri). Journal of Agricultural Faculty of Gaziosmanpasa University, 35(3): 203-208.
• Uyak, C., Doğan, A. 2023. Muş Yöresinde Yetiştirilen Bazı Üzüm Çeşitlerinin Göz Verimliliklerinin Belirlenmesi. Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 3(1): 66-78.
• Uzun, İ. 2011. Bağcılık El Kitabı (2.Baskı). Hasad Yayıncılık, İstanbul, 155s.
• Vasconcelos, M.C., Greven, M., Winefield, C.S., Trought, M.C.T., Raw, V. 2009. The flowering process of Vitis vinifera: a review. American Journal of Enology and Viticulture, 60(4): 411-434.
• Verdenal, T., Dienes-Nagy, Á., Spangenberg, J.E., Zufferey, V., Spring, J.L., Viret, O., Marin-Carbonne, J., Van Leeuwen, C. 2021. Understanding and managing nitrogen nutrition in grapevine: A review. Oeno One, 55(1): 1-43.
• VIVC, 2023. Vitis International Variety Catalogue. https://www.vivc.de/index.php?r=passport%2Findex (Erişim tarihi: 10.11.2023)
• Vilar, P.F.I., Souza, E.I.D., Santos, L.D.S., Martinez, E.A., Ribeiro, V.G. 2017. Phytoregulators on Bud Fertility and Cluster Quality of ‘Thompson Seedless’ grapes Grafted Onto ‘Ramsey’rootstock. Revista Caatinga, 30(1): 97-108.
• Winkler, A.J., Cook, J.A., Kliewer, W.M., Lider, L.A. 1974. General Viticulture (2nd edition). Univ. of Calif. Press, Berkeley.
• Zinni, A., Bahar, E., Korkutal, İ. 2023. Michele Palieri Üzüm Çeşidinin Göz Verimliliği Üzerine Yaprak Alma ve Uç Almanın Etkileri. Bahçe, 52(Özel Sayı 1): 138-146.
• Zohary, D., Hopf, M., Weiss, E. 2012. Domestication of Plants in the Old World: The origin and spread of domesticated plants in Southwest Asia, Europe, and the Mediterranean Basin (4th edn). Oxford University Press.
• Zufferey, V., Spring, J.L., Verdenal, T., Dienes, A., Belcher, S., Lorenzini, F., Koestel, C., Rösti, J., Gindro, K., Spangenberg, J., Viret, O. 2017. The influence of water stress on plant hydraulics, gas exchange, berry composition and quality of Pinot Noir wines in Switzerland. Oeno One, 51(1): 37-57.