Okul Mutluluğunu Yordayan Bir Faktör: Öğretmenlerin Politik Becerileri

Yıl 2020, Cilt: 7 Sayı: 2, 130 - 149, 25.05.2020

Mustafa Özgenel , Büşra Nur Bozkurt

https://doi.org/10.33907/turkjes.701230

Cited By: 5

Öz

Bu araştırmanın amacı öğretmenlerin politik becerilerinin okul mutluluğunu yordayıp yordamadığının belirlenmesidir. Bu bağlamda araştırmada ilişkisel tarama yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini İstanbul ili Ümraniye ve Üsküdar ilçesi devlet okullarında görev yapmakta olan öğretmenler oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemi tabakalı örneklem metoduyla seçilmiştir ve her okul kademesinden toplam 440 öğretmen üzerinde bir anket uygulanmıştır. Verilerin toplanmasında ‘‘Politik Beceri Ölçeği’’ ve ‘‘Okul Mutluluğu Ölçeği’’ kullanılmıştır. Verilerin analizi için ilk önce normallik testi yapılarak verilerin normal dağılım gösterdiğine karar verilmiş, daha sonra parametrik testlerin uygulanmasına geçilmiştir. Öğretmenlerin politik becerileri ve algıladıkları okul mutluluğunun cinsiyet ve eğitim düzeyi değişkenlerine göre analizi için t-testi, kıdem ve okul kademesi değişkenlerine göre analizi için ise tek yönlü varyans (ANOVA) analizi uygulanmıştır. İki değişken arasındaki korelasyonun belirlenmesi için Pearson Korelasyon; politik becerilerin okul mutluluğunu yordayıp yordamadığına yönelik olarak ise basit regresyon analizi kullanılmıştır. Analiz sonucunda öğretmenlerin politik becerilerinin ve okul mutluluk düzeylerinin yüksek olduğu tespit edilmiştir. Bulgulara göre politik beceriler değişkeninde cinsiyete göre anlamlı farklılık bulunurken diğer değişkenlere göre anlamlı farklılık bulunamamıştır. Okul mutluluğu değişkeninde ise okul kademesi ve eğitim düzeyi değişkenlerinde anlamlı farklılık gözlenirken cinsiyet ve kıdem değişkenlerinde anlamlı farklılığa rastlanmamıştır. Aynı zamanda öğretmenlerin politik becerileri ile okul mutluluğu arasında anlamlı bir ilişkinin olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bulgulara göre öğretmenlerin politik becerileri, okul mutluluğunu anlamlı bir şekilde yordamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Politik Beceri, Politik Davranış, Örgütsel Mutluluk, Okul Mutluluğu

Kaynakça

• Ahearn, K. K., Ferris, G. R., Hochwater, W. A., Douglas, C. & Ammeter, A. P. (2004). Leader Political Skill and Team Performance. Journal of Management, 30: 309-327.
• Akpınar, R. B. (2004). Duygusal Yüz İfadelerini Anlama Becerisini Geliştirmeye Yönelik Örnek Bir Eğitim Programı. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 1-10.
• Aktaş, U. (2017). Örgüt ikliminin politik davranışlara olan etkisinde algılanan örgütsel adaletin aracılık rolü (Yüksek Lisans Tezi). Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tokat.
• Argon, T ve Cicioğlu, M. (2017). Meslek Lisesi Öğretmenlerinin Eğitime İnanma Düzeyleri ile Öğretme Motivasyonları. International Journal of Social Science, 57(1): 1-23.
• Arslan, Y. (2018). Öğretmenlerin farklılıkların yönetimi yaklaşımlarına ilşikin algıları ile örgütsel mutluluk algıları arasındaki ilişki (Doktora Tezi). Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
• Asıcı, E. ve İkiz, F. E. (2018). Okulda Öznel İyi Oluşun Okul İklimi ve Öz-Yeterlik Açısından Yordanması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi.
• Atay, S. (2010). Geliştirilebilir Yönetim Becerisi: Teorik ve Ampirik Yönleriyle “Politik Yeti”, Amme İdaresi Dergisi, 43(2): 65-80.
• Bilgin, D. (2018). Understanding the relationship between happiness and creativity in terms of the dimensions of psychological and subjective well-being (Yüksek Lisans Tezi). Istanbul Bilgi University The Graduate School of Social Sciences Industrial/Organizational Psychology, İstanbul.
• Bird, J. M. & Markle, R. S. (2012). Subjective Well-Being in School Environments: Promoting Positive Youth Development Through Evidence-Based Assessment and Intervention. American Journal of Orthopsychiatry, 82(1): 61-66. DOI: 10.1111/j.1939- 0025.2011.01127.x
• Bostancı, A. B., Tosun, A., Gidiş, Y. ve Karaca, O. (2016). Öğretmenlerin Politik Yetileri ile Akademik İyimserlikleri ve İşe Karşı Olumlu Duygu Durumları Arasındaki İlişki. 3nd Eurasian Educational Research Congress. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Muğla.
• Bulut, A. (2015). Ortaöğretim öğretmenlerinin örgütsel mutluluk algılarının incelenmesi: bir norm çalışması (Doktora Tezi). Gaziantep Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı, Gaziantep.
• Bulut, S. (2018). Üniversite öğrencilerinin sahip olduğu değerler psikolojik iyi oluş ve mutluluk düzeyleri arasındaki yordayıcı ilişkiler (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı, (17. Bs.). Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Cihangir Çanyaka, Z. (2009). Öğretmen Adaylarında Temel Psikolojik İhtiyaçların Doyumu ve İyi Olma. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(3): 691-711.
• Cingöz, A. (2013). Politik Yetenekler ve Öz-Yönlendirmenin (Kendini Kurgulamanın) Algılanan Kariyer Başarısı Üzerindeki Etkisini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma. Selçuk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 13(26): 153-179.
• Creswell, J. W. (2017). Eğitim Araştırmaları: Nicel ve Nitel Araştırmanın Planlanması, Yürütülmesi ve Değerlendirilmesi. İstanbul: Edam.
• Çıtak, M. (2011). Politik yeti ve örgütsel bağlılık arasındaki ilişki: Yöneticiler üzerine bir araştırma (Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Demir, R. (2017). Öğretmen adaylarının mutluluk, iyimserlik, yaşam anlamı ve yaşam doyumlarının incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Gaziantep Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Gaziantep.
• Duman, S. (2014). Öğretmen adaylarında özgünlük ve öz-duyarlığın mutluluk ile ilişkisinin incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Düzgün, O. (2016). Ortaokulda görev yapmakta olan öğretmenlerin mutluluk düzeyleri ile sınıf yönetimi becerileri arasındaki ilişki (Yüksek Lisans Tezi). Gaziosmanpaşa Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Tokat.
• Engels, N., Aelterman, A., Petegem, K. V., & Schepens, A. (2004). Factors Which Influence the Well-Being of Pupils in Flemish Secondary Schools. Educational Studies, 30(2): 127-143.
• Eryılmaz, İ., Dirik, D. ve Altın Gülova, A. (2017). İş Tatmininin Belirleyicisi Olarak Lider-Üye Etkileşimi ve Politik Yetinin Düzenleyici Rolü. UİİİD-IJEAS, (16. UİK Özel Sayısı):167-182.
• Ferris, G. R., Perrewé, P. L., Anthony, W. P. & Gilmore, D. C. (2000). Political Skill at Work. Organizational Dynamics, 28(4): 25-37.
• Ferris, G. R., Treadway, D. C., Kolodinsky, R. W., Hochwarter, W. A., Kacmar, C. J. & Douglas, C. (2005). Development and Validation of The Political Skill Inventory. Journal of Management, 31(1): 126-152.
• Ferris, G. R., Davidson, S. L., Perrewe´, P. L. & Atay, S. (2010). İş Yaşamında Politik Yeti (2. Bs.). İstanbul: Namar Yayınları.
• Gürzap, C. (2003). Konuşan İnsan. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Hung, H. K., Yeh, R. S. & Shih, H. Y. (2012). Voice Behavior and Performance Ratings: The Role of Political Skill. International Journal of Hospitality Management, 31(2): 442-450.
• Izard, C. E. (1991). The Psychology of Emotions. New York: Plenum Press.
• Kara, M. M. (2010). The relation of job satisfaction with happiness and success level (Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Karahan, G. (2018). Örgütsel iletişimde işe ilişkin duyuşsal iyilik algısı ile öznel mutluluk arasındaki ilişkinin incelenmesi: Türkiye’de havayolu şirketlerinde kabin memurları üzerine bir alan araştırması (Doktora Tezi). Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Kızılay, A. (2018). Psikolojik güçlendirmenin mutluluk ve iş tatmini üzerindeki etkisi (Yüksek Lisans Tezi). Maltepe Üniversitesi, İstanbul.
• Koçmar, S., Ünsar, A. S. ve Oğuzhan, A. (2019). Politik Beceri ve Kariyer Tatmini İlişkisi: Bir Alan Çalışması. Akademik Bakış Dergisi, 71.
• Kolodinsky, R. W., Hochwarter, W. A. & Ferris, G. R. (2004). Nonlinearity in the Relationship Between Political Skill and Work Outcomes: Convergent Evidence from Three Studies. Journal of Vocational Behavior, 65(2): 294-308.
• Kurt, Ş. (2018). Öğretmenlerin politik yetileri ile akademik iyimserlik düzeyleri arasındaki ilişki (Yüksek Lisans Tezi). Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Uşak.
• Nair, A. (2018). Okul müdürlerinin liderlik stilleri ile politik becerileri arasındaki ilişki (Tekirdağ Örneği) (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Özdemir, M. (2018). Liderlik Yönelimi ve Politik Beceri Arasındaki İlişkinin Okul Müdürlerinin Görüşlerine Göre İncelenmesi. Ege Eğitim Dergisi Ege Journal of Education, 19(1): 116-134.
• Özdemir, M. ve Gören, S. Ç. (2015). Politik Beceri Envanterinin Eğitim Örgütlerinde Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmaları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 21(4): 521-536.
• Özdemir, M. ve Gören, S. Ç. (2016). Politik Beceri ve Psikolojik Sermaye Arasındaki İlişkinin Öğretmen Görüşlerine Göre İncelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(2): 333-345.
• Öztaş, İ. (2018). Farklı kurumlarda çalışan memurların serbest zaman doyum ve mutluluk düzeylerinin belirlenmesi (Kırıkkale İli Örneği) (Yüksek Lisans Tezi). Ağrı İbrahin Çeçen Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ağrı.
• Perrewe, P. L. & Nelson, D. L. (2004). Gender and Career Success: The Facilitative Role of Political Skill. Organizational Dynamics, 33(4): 366–378.
• Pfeffer, J. (1981). Power in Organizations. Marshfield, Mass. : Pitman Publisher.
• Saygın, Y. ve Arslan, C. (2009). Üniversite Öğrencilerinin Sosyal Destek, Benlik Saygısı ve Öznel İyi Oluş Düzeylerinin İncelenmesi. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 28: 207-222.
• Schmidt, K. & Cohn, J.F. (2001). Human Facial Expressions as Adaptations: Evolutionary Questions in Facial Expression Researchll. Yearbook of Physical Anthropolgy, 44(3): 3-24.
• Seligman, M. E. P., Ernst, R. M., Gillham, J., Reivich, K. & Linkins, M. (2009). Positive Education: Positive Psychology and Classroom İnterventions. Oxford Review of Education, 35(3): 293-311.
• Sezer, S. ve Can, E. (2019). School Happiness: A Scale Development and Implementation Study. Eurasian Journal of Educational Research, 79: 167-190.
• Şahin, M., Aydın, B., Sarı, S. V., Kaya, S. ve Pala, H. (2012). Öznel İyi Oluşu Açıklamada Umut ve Yaşamda Anlamın Rolü. Kastamonu Eğitim Dergisi, 20(3): 827-836.
• Tabachnick, B. G. & Fidell, L. S. (2013). Using Multivariate Statistics. Boston: Pearson.
• Talebzadeh, F. & Samkan, M. (2011). Happiness for Our Kids in Schools: A Conceptual Model. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 29: 1462-1471.
• Tingaz, E. O. (2013). Beden eğitimi ve spor öğretmenleri ile bazı öğretmen adaylarının duygusal zeka ve mutluluklarının karşılaştırılması (Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Toprak, H. (2014). Ergenlerde mutluluk ve yaşam doyumunun yordayıcısı olarak psikolojik sağlamlık ve psikolojik ihtiyaç doyumu (Yüksek Lisans Tezi). Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
• Uğurlu, E. ve Bostancı, A. B. (2017). Öğretmenlerin Politik Yetileri ile Örgütsel Muhalefet Düzeyleri Arasındaki İlişki. Journal of Sciences, 14(4): 4050-4064.
• Uusitalo-Malmivaara, L. (2012). Global and School-Related Happiness in Finnish Children. Journal of Happiness Studies, 13: 601-619.
• Yazıcı, Ö. F. (2015). Beden eğitimi öğretmeni adaylarının mutluluk ve zindelik düzeylerinin incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Trabzon.
• Yıldıztaşı, M. B. (2017). Politik beceri ile örgütsel tükenmişlik ilişkisinin ortaokul öğretmenlerinin görüşlerine göre incelenmesi (Yalova İli Örneği) (Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Eğitim Yönetimi, Teftişi, Planlaması ve Ekonomisi Bilim Dalı, Ankara.
• Warr, P. (2007). Work, Happiness and Unhappiness. New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates.
• Warr, P. (2013). Sources of Happiness and Unhappiness in the Workplace: A Combined Perspective. Journal of Work and Organizational Psychology, 29: 99-106.
• Waterman, A. S. (1993). Two Conceptions of Happiness: Contrasts of Personal Expressiveness (Eudaimonia) and Hedonic Enjoyment. Journal of Personality and Social Psychology, 64(4): 678-691.