“Çevre Eğitimi” Konusunda Yayınlanan Eğitim Araştırmaları Makalelerinin Bibliyometrik Profili

Yıl 2023, Cilt: 10 Sayı: 2, 173 - 192, 31.05.2023

Kerem Bozdoğan , Dilek Şahinpınar , Emrullah Karatekin

https://doi.org/10.33907/turkjes.1141059

Öz

Bu çalışmada çevre eğitimine ilişkin akademik makalelerin bibliyometrik parametreler açısından incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmada nitel araştırma yaklaşımlarından biri olan durum çalışması yöntemi kullanılmış ve bibliyometrik analiz tekniği kullanılmıştır. Bibliyometrik veriler WoS veri tabanından alınmıştır. Verilerin taranma aralığı 1975-3 Mayıs 2021 tarihleri arası olarak sınırlandırılmıştır. Yapılan analizlerden elde edilen sonuçlara göre 1975-3 Mayıs 2021 tarihleri arasında WoS veri tabanında kayıtlı 69.140.265 çalışma tespit edilmiş ve bu çalışmaların 6420 tanesinin çevre eğitimi ile ilgili yapılan çalışmalar olduğu görülmüştür. Bu çalışmalardan 2516 tanesinin eğitim/eğitim araştırmaları kategorisinde yapıldığı belirlenmiştir. Çevre eğitimi ile ilgili en çok yapılan çalışmanın 2255 çalışma ile makale olduğu görülmüştür. Bu makalelerden 1148 tanesinin son beş yılda yayınlandığı belirlenmiştir. Bu oran eğitim/eğitim araştırmaları kategorisinde çevre eğitimi ile ilgili yapılan çalışmaların her geçen yıl daha da arttığına işaret etmektedir. Çevre eğitimi konusunda alana katkı sağlayan 1116 farklı yazar belirlenmiştir. 2255 makalede çevre eğitimi ile ilgili olarak toplamda 1407 farklı anahtar kelimenin kullanıldığı görülmüştür. Çevre eğitimine ilişkin olarak en etkin bilimsel derginin “Journal of Environmental Education” olduğu görülmüştür. Ayrıca alana katkıda bulunan araştırmacıların 68 farklı ülkeden oldukları tespit edilmiştir. Bu kapsamda en aktif ülkenin Amerika Birleşik Devletleri olduğu, bunu sırasıyla Brezilya ve Avustralya’nın izlediği görülmüştür. 88 makale ile Türkiye’nin 68 ülkeden yedinci sırada yer alması, çevre eğitimi alanına ilişkin ilgili önemli çalışmaların yapıldığının bir göstergesidir.

Anahtar Kelimeler

Çevre Eğitimi, Bibliyometre, Web of Science

Kaynakça

• Aksoy, B., Bozdoğan, K., & Sönmez, Ö.F. (2021). An evaluation of the publications in the field of geography education: bibliometric analysis based on the web of science database. Review of International Geographical Education, 11(2), 540-557.
• Alkış Küçükaydın, M., & Uluçınar Sağır, Ş. (2019, Haziran). Ortaokul öğrencilerinin çevreye yönelik davranışları ve çevre sorunlarına çözüm önerileri. Sunuldu VI. International Eurasian Educational Research Congress, Ankara.
• Aslan Efe, H. (2015). Animasyon destekli çevre eğitiminin akademik başarıya, akılda kalıcılığa ve çevreye yönelik tutuma etkisi. Journal of Computer and Education Research, 3(5), 130-143.
• Ballantyne, R., Fien, J., & Packer, J. (2001). School environmental education programme impacts upon student and family learning: A case study analysis. Environmental Education Research, 7, 23-37.
• Bogardi, J. J., Dudgeon, D., Lawford, R., Flinkerbusch, E., Meyn, A., Pahl-Wostl, C., Vielhauer, K., & Vörösmarty, C. (2012). Water security for a planet under pressure: interconnected challenges of a changing world call for sustainable solutions. Current Opinion in Environmental Sustainability, 4(1), 35-43.
• Bordons, M., & Barrigón, S. (1992). Bibliometric analysis of publications of Spanish pharmacologists in the SCI (1984–89) Part II. Scientometrics, 25(3), 425-446.
• Bozdoğan, A.E. (2020a). “Planetaryum” konusunda yayınlanan eğitim araştırmaları makalelerinin web of science veri tabanına dayalı bibliyometrik değerlendirilmesi. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 27(16), 150-173.
• Bozdoğan, K. (2020b). A bibliometric analysis of educational studies about museum education. Participatory Educational Research (PER), 7(3), 161-179. DOI: 10.17275/per.20.40.7.3
• Chao, C. C., Yang, J. M., & Jen, W. Y. (2007). Determining technology trends and forecasts of RFID by a historical review and bibliometric analysis from 1991 to 2005. Technovation, 27(5), 268-279.
• Chiu, W. T., & Ho, Y. S. (2007). Bibliometric analysis of tsunami research. Scientometrics, 73(1), 3-17.
• Derevenskaia, O. (2014). Active learning methods in environmental education of students. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 131, 101-104.
• Eroğlu, E. & Yıldırım, H. İ. (2020). Argümantasyon tabanlı öğrenme yaklaşımının ortaokul 6. sınıf öğrencilerinin çevreye yönelik tutum, davranış ve başarılarına etkisi. Gazi Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(1), 42-68.
• Farmer, J., Knapp, D., & Benton, G.M. (2007). An elementary school environmental education field trip: Long-term effects on ecological and environmental knowledge and attitude development. The Journal of Environmental Education, 38(3), 33-42.
• Frantz, C. M., & Mayer, F. S. (2014). The importance of connection to nature in assessing environmental education programs. Evaluating Environmental Education, 41, 85–89. Güler Yıldız, T. (2009). Ekoloji temelli bir çevre eğitiminin öğretmenlerin çevre eğitimine karşı görüşlerine etkileri. Eğitim ve Bilim, 34 (151), 30-43.
• Güzelyurt, T. & Özkan, Ö. (2017). Okul öncesi dönemde çevre eğitimi uygulama örneği: merhaba kozalak ve kozalağın sesi etkinlikleri. Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 12(28), 409-428.
• Karagöz, B. & Koç Ardıç, İ. (2019). Ana dili eğitimi dergisinde yayımlanan makalelerin bibliyometrik analizi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 7(2), 419-435.
• Kirsop-Taylor, N., Appiah, D., Steadman, A., & Huggett, M. (2021) Reflections on integrating the political into environmental education through problem-based learning and political ecology. The Journal of Environmental Education, 52(1), 1-13.
• Legault, L., & Pelletier, L. (2000). Impact of an environmental education program on student’ and parents’ attitudes, motivation, and behaviours. Canadian Journal of Behavioural Science, 32, 243-250.
• Li, Y. (2018). Study of the effect of environmental education on environmental awareness and environmental attitude based on environmental protection law of the people’s republic of China. EURASIA Journal of Mathematics, Science and Technology Education, 14(6), 2277-2285.
• Liefländera, A.K., Fröhlicha, G., Bognera, F. X, & Schultzb, W.P. (2013). Promoting connectedness with nature through environmental education. Environmental Education Research,19(3), 370-384.
• Otto, S., & Pensini, P. (2017). Nature-based environmental education of children: Environmental knowledge and connectedness to nature, together, are related to ecological behaviour. Global Environmental Change, 47, 88-94.
• Potter, G. (2010). Environmental education for the 21st century: Where do we go now? Journal of Environmental Education, 41(1), 22-33.
• Roczen, N., Kaiser, F. G., Bogner, F. X., Wilson, M. (2016). A competence model for environmental education. Environment & Behavior, 46(8), 972-992.
• Sezgin Selçuk, G. (2019). Tarama yöntemi. H. Özmen ve O. Karamaustafoğlu (Ed.) İçinde Eğitimde araştırma yöntemleri (s.140-161). Pegem Akademi
• Sönmez, Ö.F. (2020). Bibliometric analysis of educational research articles published in the field of social study education based on web of science database. Participatory Educational Research, 7(2), 216-229.
• Sönmez, Ö.F. & Bozdoğan, K. (2020). Bibliometric analysis of values education researches based on web of science database. International Journal of Education Technology and Scientific Researches, 1543–1577.
• Teksoz, G., & Şahin, E. (2012). Modeling environmental literacy of university students. Journal of Science Education & Technology, 21(1), 157-166.
• Tsay, M. Y. (2008). A bibliometric analysis of hydrogen energy literature, 1965–2005. Scientometrics, 75(3), 421-438.
• Van Eck, N. J., & Waltman, L. (2017). Citation-based clustering of publications using CitNetExplorer and VOSviewer. Scientometrics, 111(2), 1053–1070.
• Vaughan, C., Gack, J., Solorazano, H., & Ray, R. (2003). The effect of environmental education on schoolchildren, their parents, and community members: A study of intergenerational and intercommunity learning. The Journal of Environmental Education, 34(3), 12-21.