KAHRAMANMARAŞ ŞEHRİNİN BUGÜNKÜ VE GEÇMİŞTEKİ MEŞE (Quercus L.) VARLIĞI ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

Yıl 2018, Cilt: 2 Sayı: 2, 148 - 155, 31.10.2018

Mahmut D. Avşar , Tolga Ok

https://doi.org/10.32328/turkjforsci.414635

Öz

Meşeler (Quercus
spp.), ülkemizde hak ettiği kıymeti pek görememiş; bununla birlikte, orman ve
şehir ekosistemleri için çok kıymetli odunsu bitkilerdir. Kahramanmaraş
şehrinde hâlen 5 adet meşe taksonunun tabiî olarak bulunduğu belirlenmiştir.
Şehirde meşe varlığı çok sınırlı olup, kermes meşesinin (Quercus coccifera) varlığı diğer taksonlara göre nispeten daha
fazladır. Kahramanmaraş şehrinin geçmişte sahip olduğu ormanlarda meşelerin
özellikle de kermes meşesi, mazı meşesi (Quercus
infectoria subsp. veneris) ve İran palamut meşesinin (Quercus brantii) önemli bir yeri olduğu
tahmin edilmektedir. Meşelerin insan yerleşimleri ve şehirleşmeye bağlı olarak
geniş ölçüde faydalanma ve tahribata tâbi tutulduğu; böylece, şehirdeki meşe
varlığının tarihi süreç içerisinde çok azaltıldığı düşünülmektedir. Şehirdeki
mevcut meşe bakiyeleri imkânlar ölçüsünde korunmalı ve Kahramanmaraş’taki şehir
içi ağaçlandırmalarda meşe taksonlarına da yer verilmelidir.

Anahtar Kelimeler

Meşe, tabiî yayılış, şehirleşme, şehir içi ağaçlandırma, Kahramanmaraş

AN EVALUATION ON THE PRESENT AND PAST EXISTENCE OF OAK (Quercus L.) IN THE KAHRAMANMARAŞ CITY

Öz

Oaks (Quercus spp.) have not seen much of the value they deserve in our
country; however, they are very valuable woody plants for forest and urban
ecosystems. It was determined that there were currently 5 oak taxa naturally in
the Kahramanmaraş city. The existence of oak in the city was very limited, and
the existence of kermes oak (Quercus
coccifera) was relatively more than the other taxa. In the forests of the Kahramanmaraş
city in the past, it has been estimated that the oaks, especially kermes oak, gall
oak (Quercus infectoria subsp. veneris) and Persian oak (Quercus brantii), had an important place.
It has been thought that the oaks have been subjected to extensive use and
destruction due to human settlements and urbanization; and thus the oak existence
in the city has been greatly reduced in the historical process. The current oak
remnants in the city should be preserved to the extent possible, and the oak
taxa should also be included in urban afforestation in Kahramanmaraş.

Anahtar Kelimeler

Oak, natural distribution, urbanization, urban afforestation

Kaynakça

• Aksoy, H. (1985). Silvikültür I, Silvikültürün biyolojik temeli. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi, İstanbul.
• Anonim, (2007). Kahramanmaraş Meteoroloji İstasyon Müdürlüğü 1975-2005 yılları arası iklim verileri. Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü, Ankara.
• Anonim, (2017). Türkiye orman varlığı 2015. Orman ve Su İşleri Bakanlığı Orman Genel Müdürlüğü, Ankara.
• Ata, C. (1995). Silvikültür tekniği ders kitabı. Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Bartın Orman Fakültesi, Yayın No:4/3, Bartın.
• Atay, İ. (1987). Doğal gençleştirme yöntemleri I-II. İstanbul Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayın No:3461/1, İstanbul.
• Atay, İ. (1988). Kent ormancılığı. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi, Yayın No:3512/393, İstanbul.
• Avşar, M. D. (2002). Kahramanmaraş-Başkonuş Dağında varlığı oldukça azalan odunsu taksonlar ve alınabilecek silvikültürel önlemler. Doğu Akdeniz Ormancılık Araştırma Müdürlüğü DOA Dergisi, 8, 119-136.
• Avşar, M. D., & Ayyıldız, V. (2004). Kahramanmaraş-Yavşan Dağı’nda bazı Toros sediri ve Toros göknarı tohumlarının kar üzerinde çimlenmeleri üzerine gözlemler. Orman ve Av, 81(4), 38-39.
• Browne, R. (2012). A simple guide to planting oaks in Australia. Xlibris Corporation, Bloomington, IN.
• Çepel, N. (1983). Orman ekolojisi (2. baskı). İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi, Yayın No:3140/337, İstanbul.
• Gürbüz, M. (2001). Kahraman Maraş Merkez İlçe’nin beşerî ve iktisadî coğrafyası. Kahraman Maraş Valiliği İl Kültür Müdürlüğü, Yayın No:2, Kahraman Maraş.
• Hedge, I. C., & Yaltırık, F. (1982). Quercus L. In P. H. Davis (Ed.), Flora of Turkey and the East Aegean Islands (pp. 659-683). Vol. 7, Edinburgh University Press, Edinburgh.
• İnal, S. (1955). Meşe (Quercus) hakkında etimolojik ve tarihî etüdler. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, Seri B, 5(1), 100-111.
• Kayacık, H. (1996). Türkiye’nin hayat ağacı meşe: Quercus L. Orman Mühendisliği, 33(2), 19-22.
• Korkmaz, H. (2001). Kahraman Maraş Havzası’nın jeomorfolojisi. Kahraman Maraş Valiliği İl Kültür Müdürlüğü, Yayın No:3, Kahraman Maraş.
• Odabaşı, T., & Boydak, M. (1984). Güneydoğu Anadolu Projesinde (GAP) ormancılığın yeri ve katkıları. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, Seri B, 34(3), 33-48.
• Saatçioğlu, F. (1976). Silvikültür I, Silvikültürün biyolojik esasları ve prensipleri (2. baskı). İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi, Yayın No:2187/222, İstanbul.
• Yaltırık, F. (1984). Türkiye meşeleri teşhis kılavuzu. Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığı Orman Genel Müdürlüğü, İstanbul.
• Yılmaz, H. (2014). Quercus L. (Meşeler). In Ü. Akkemik (Ed.), Türkiye’nin doğal-egzotik ağaç ve çalıları 1 (s. 673-702). Orman ve Su İşleri Bakanlığı Orman Genel Müdürlüğü, Ankara.