AN EVALUATION ON SOME TERMS AND EXPRESSIONS RELATED TO SEED QUALITY

Yıl 2020, Cilt: 4 Sayı: 2, 436 - 441, 24.10.2020

Mahmut D. Avşar

https://doi.org/10.32328/turkjforsci.761195

Öz

In the studies relating to seed quality in terms of seed germination, some terms or expressions can sometimes be used incorrectly. Filled seed, empty seed, sound seed, viable seed and dormancy are frequently used terms during determining the quality of seeds. Seed with embryo and endosperm (or megagametophyte) is called filled seed; seed without these two tissues is called empty seed. Seed having germination capability is called sound seed or viable seed. While empty seed and filled seed are opposite terms, sound seed and viable seed are synonymous terms. Dormancy is the inability to germinate in sound or viable seeds. The terms or expressions filled seed-sound seed, live seed-viable seed and germination barrier-dormancy are not synonymous. While live seed is an expression that states the seed having life; germination barrier is an expression stating a reason that prevents the germination. In the researches and practices related to seed quality, the terms and expressions in question should be used accurately and in place.

Anahtar Kelimeler

Seed, seed quality, germination, term, forestry

TOHUM KALİTESİ İLE İLGİLİ BAZI TERİM VE İFADELER ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

Öz

Tohum çimlenmesi kapsamında tohum kalitesi ile ilgili çalışmalarda, bazı terim veya ifadeler bazen hatalı olarak kullanılabilmektedir. Dolu tohum, boş tohum, sağlam tohum, yaşayabilir tohum ve uyku hâli, tohumların kalitesinin belirlenmesi sırasında sıkça kullanılan terimlerdir. Embriyo ve endospermi (ya da megagametofiti) bulunan tohuma dolu tohum, bu iki dokuyu içermeyen tohuma boş tohum denmektedir. Çimlenme yeteneği bulunan tohuma, sağlam tohum veya yaşayabilir tohum adı verilmektedir. Boş tohum ile dolu tohum karşıt terimler iken, sağlam tohum ile yaşayabilir tohum eş anlamlı terimlerdir. Uyku hâli, sağlam ya da yaşayabilir tohumlardaki çimlenememe durumudur. Dolu tohum-sağlam tohum, canlı tohum-yaşayabilir tohum ve çimlenme engeli-uyku hâli terim veya ifadeleri anlamdaş değildir. Canlı tohum, hayata sahip olan tohumu; çimlenme engeli ise, çimlenmeye mani olan bir sebebi belirten ifadelerdir. Tohum kalitesi ile ilgili araştırma ve uygulamalarda, söz konusu terim ve ifadeler doğru ve yerinde kullanılmalıdır.

Anahtar Kelimeler

Tohum, tohum kalitesi, çimlenme, terim, ormancılık

Kaynakça

• Bonner, F. T. (1984) Glossary of seed germination terms for tree seed workers. New Orleans, LA: U.S. Department of Agriculture Forest Service Southern Forest Experiment Station.
• Bonner, F. T. & Karrfalt, R. P. (Ed.). (2008) The woody plant seed manual. Washington, DC: U.S. Department of Agriculture Forest Service.
• Boydak, M. & Çalışkan, S. (2014) Ağaçlandırma. İstanbul: Ormancılığı Geliştirme ve Orman Yangınları ile Mücadele Hizmetlerini Destekleme Vakfı.
• Bradbeer, J. W. (1988) Seed dormancy and germination. New York, NY: Chapman and Hall.
• Edwards, D. G. W. & Wang, B. S. P. (1995) A training guide for laboratory analysis of forest tree seeds. Victoria, BC: Natural Resources Canada Canadian Forest Service Pacific Forestry Centre.
• Genç, M. (2012) Süs bitkisi yetiştiriciliği (Temel üretme teknikleri), I. Cilt (2. bs.). Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi.
• Gezer, A. & Yücedağ, C. (2006) Orman ağaçları tohumları ve tohumdan fidan yetiştirme tekniği ders kitabı. Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi.
• Leadem, C. L., Gillies, S. L., Yearsley, H. K., Sit, V., Spittlehouse, D. L. & Burton, P. J. (1997) Field studies of seed biology. Victoria, BC: British Columbia Ministry of Forests.
• Longman, K. A. (2003) Raising seedlings of tropical trees. London: Commonwealth Science Council.
• Saatçioğlu, F. (1971) Orman ağacı tohumları (3. bs.). İstanbul: İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi.
• Schmidt, L. (2000) Guide to handling of tropical and subtropical forest seed. Humlebaek: Danida Forest Seed Centre.
• Ürgenç, S. İ. (1998) Ağaçlandırma tekniği (2. bs.). İstanbul: İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi.
• Willan, R. L. (1987) A guide to forest seed handling, With special reference to the tropics. Rome: Food and Agriculture Organization of the United Nations.