QUALITATIVE AND QUANTITATIVE ANALYSIS OF ACTIVE GREEN SPACE IN KAHRAMANMARAŞ CITY

Yıl 2021, Cilt: 5 Sayı: 2, 310 - 326, 31.10.2021

Dilay Zülkadiroğlu , Cengiz Uslu

https://doi.org/10.32328/turkjforsci.869616

Cited By: 1

Öz

This study is aimed to classify the active green spaces in Kahramanmaraş city according to their qualities. Based on Dulkadiroğlu and Onikişubat districts data from Kahramanmaraş municipalities 176 areas have been identified as active green spaces in the city centre. The determined areas have been digitized with geographic information system (GIS) software. The study methodology was developed based on the determination of qualifications of green spaces with using 1/10.000 scale existing maps obtained from municipalities, satellite images and on-site observations. As a result of the evaluation, green spaces were classified four categories including children's playground, neighbourhood park, district park and city park. Consequently active green spaces were determined as following; 121 playgrounds, 41 neighbourhood parks, 7 district parks and 7 city parks . The mapping was performed by considering the quality and quantity of active green spaces and numerical data were obtained. Suggestions, which affect the planning decision were developed in line with the results of study

Anahtar Kelimeler

green space, urban green space, area qualities, gis

KAHRAMANMARAŞ KENTİ AKTİF YEŞİL ALANLARININ NİTELİKSEL VE NİCELİKSEL ANALİZİ

Öz

Bu çalışmada Kahramanmaraş kentinde bulunan aktif yeşil alanların niteliklerine göre sınıflandırılması ve mekânsal dağılımlarının saptanması amaçlanmıştır. Kent dokusunda aktif yeşil alan niteliğine sahip 176 adet alan belirlenmiştir. Belediyelerden alınan 1/10.000 uygulama imar haritaları, uydu görüntüleri ve yerinde gözlemler ile niteliklerin belirlenmesine dayalı bir yöntem geliştirilmiştir. Araştırma verileri sonucunda nitelikleri doğrultusunda aktif yeşil alanlar çocuk oyun alanı, mahalle parkı, semt parkı ve kent parkı olarak dört kategoride değerlendirilmiştir. Değerlendirmede yeşil alanların 121 adedi çocuk oyun alanı, 41 adedi mahalle parkı, 7 adedi semt parkı ve 7 adedi kent parkı olarak belirlenmiştir. Aktif yeşil alanların nitelik ve nicelik durumları haritalanıp, mekansal ve sayısal dağılımlar elde edilmiştir. Bu veriler incelendiğinde kent genelinde yaygın aktif yeşil alan büyüklüğünün %32,9 ile 5.000 m²- 2.000 m² genişliğe olduğu saptanmıştır. Bu büyüklüğe sahip yeşil alanlar genellikle yapılaşma hızının son yıllarda arttığı kentin batı bölgelerinde yoğun dağılımlıdır. Aktif Yeşil alanlarda %40,3’lük orana en yoğun eğim niceliği %6-12’dir. Kentin kuzey batı yönündeki alanlar yüksek eğim nicelikleri ile kent genelinden farklık göstermektedir. Araştırma alanı genelinde %42,6’lık oran ile seyrek bitkisel varlığı yaygındır. 

Anahtar Kelimeler

Aktif yeşil alanlar, aktif yeşil niteliği, mekansal dağılım, Kahramanmaraş, cbs

Kaynakça

• Altunkasa, M. F. (2004). Adana’nın Kentsel Gelişim Süreci ve Yeşil Alanlar. Adana Kent Konseyi Çevre Çalışma Grubu Bireysel Raporu. Adana, 23 s.
• Altunkasa, M. F., Berberoğlu, S., Uslu, C. (2011). Sosyal Donatı Alanlarının Kentsel Yaşam Niteliği Yönünden Değerlendirilmesi: Kültürel Mekanlar, Açık Alanlar ve Yeşil Alanlar Açısından Adana Kenti İçin Bir Model Önerisi. Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) Projesi, Proje No:109Y153.
• Ayaşlıgil, T. (1996). “ Çanakkale Kentinin Yeşil Alan Sistemi, Çanakkale İli Yerleşim ve Çevre Sorunları Sempozyumu “ ( 9-13 Eylül 1996 ), Çanakkale.
• Bilgili, B., C., Çığ, A., Şahin, K. (2011). Van Kenti Kamusal Yeşil Alanlarının Yeterliliğinin Ulaşılabilirlik Yönünden Değerlendirilmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi (YYU J AGR SCI), 21(2): 98-103.
• Chaveza, A. C., Islama, S., Rosemary, R.C., Mceachana, U. (2019). Not a level playing field: A qualitative study exploring structural,community and individual determinants of greenspace use amongst low lowincome multi-ethnic families,Elsevier, Health and Place 56 (2019) 118–126
• Çinçinoğlu, A. (2001). Antakya Kenti Açık ve Yeşil Alan Sisteminin Saptanması ve Peyzaj Mimarlığı Açısından Değerlendirilmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, sf.99, Antakya.
• Dadvand, P., Harırıd, S., Abbası, B., Heshmat, R., Qorbanı, M., Motlaghg, M.E., Basagana, X., Kelıshadı, R. (2019). Use Of Green Spaces, Self - Satisfaction And Social Contacts In Adolescents: A Population - Based CASPIAN-V Study, Environmental Research Journal Homepage: www.elsevier.com/locate/envres Environmental Research 168 (2019) 171–177.
• Doygun, H., İlter, A. (2007). Kahramanmaraş Kentinde Mevcut Ve Öngörülen Aktif Yeşil Alan Yeterliliğinin İncelenmesi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi,Orman Fakültesi Peyzaj Mimarlığı Bölümü,Bahçelievler,46100 Kahramanmaraş,Çevkor ekoloji,17,65,21-27.
• Etli, A. (2002). Edirne İli Merkez İlçe Yeşil Alan Sisteminin Peyzaj Mimarlığı İlkeleri Yönünden İrdelenmesi, Trakya Üniversitesi Bilimsel Araştırmalar Dergisi B Serisi,3, (1):47-59 ISSN:1302 647X.
• Gold, S. M. (1980). Recreation Planning and Design.McGraw-Hill, New York.
• Gül, A., Küçük, V. (2001). Kentsel Açık-Yeşil Alanlar Ve Isparta Kenti Örneğinde İrdelenmesi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Orman Fakültesi Dergisi, Seri: A, Sayı: 2, Yıl: 2001, ISSN: 1302-7085, S: 27-48, Isparta.
• Gültekin, E., Altunkasa , F. (1983). Çukurova Bölgesi’nin Üç Büyük Kentinde Çocuk Oyun Alanlarının Fiziksel Yönden İncelenmesi ve Yeterlilikleri Üzerinde Bir Araştırma. Ç.Ü. Ziraat Fakültesi Peyzaj Mimarlığı Bölümü Ziraat Fakültesi Yıllığı, Adana.
• Herzele, A., V., Wıedemann, T. (2003). A Monitoring Tool For The Provision Of Accessible And Attractive Urban Green Spaces. Landscape and Urban Planning 63, Sayfa:109–126.
• Hisarlı, G., 1988. Mersin Kenti Açık ve Yeşil Alanları Üzerine Bir Araştırma. Ç.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi. Adana.
• Ivesa, C. D., Okea, B., Cathy Hehırd, C., Aılısh Gordona A., Wangd, Y., Bekesya S. A. (2017). Capturing Residents Values For Urban Green Space:Mapping,Analysis And Guidance For Practice,Elsevier Landscape And Urban Planning 161 32-43.
• İnan, Z. (2008). Kentsel Açık Alanların Kullanıcı Gereksinimlerine Göre Tasarımı, Artvin Çoruh Üniversitesi, Orman Fakültesi Dergisi, 9 (1-2): 12-23.
• Longo, A.C.D., Alberto Hutchınson, A.C.W., George Hunter, B.C., Ruth, F., Tully, B., Mark, A.C., Kee, B.C.Frank. (2015). Demand Response To İmproved Walking İnfrastructure:A Study İnto The Economics Of Walking And Health Behaviour Change,Elsevier,Social Science & Medicine 143 107e116.
• Levend, Ö. T. (2008), İstanbul İli Bayrampaşa İlçesi Açık ve Yeşil Alanlarının Nitelik ve Nicelik Açısından İrdelenmesi. Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi s.148, Konya.
• Marcus, C.C., Watsky C.M., Insley E., Francıs C. (1990). Neighborhood Parks. “People places, design guidelines for urban open space”,Edited By; Clare Cooper Marcus and Carolyn Francis, Van Nostrand Reinhold, New York, pp. 69-118.
• Memlük, M. Z. (2009). Kentsel Mekanda Doğayla Tasarım:Ankara-Bademlidere Örneği Doktora Tezi,Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü,Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı,Ankara.
• Sirel, A., Sirel, Ü. (2005). Kamusal Dış Mekanlarının Tasarımında Aydınlatma Boyutu: ’Edirne’de Hürriyet Meydanı(Parkı) İle İlgili Bir Araştırma,1,2 Mimarlık Bölümü Mühendislik Mimarlık Fakültesi, Trakya Üniversites,22030,Edirne.
• Sorkun, G., 1996. İstanbul Anadolu Yakası Örnek Çocuk Oyun Alanlarının Peyzaj Mimarlığı Açısından Değerlendirilmesi. (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı, İstanbul.
• Stupak, J. R., ve Leitner, M.P. (2001). Handbook of Public Quality Management. New York:Basel
• Türk, V. (1993). Adana Kenti Yeşil Alanlarının Bugünü ve Kentsel Gelişim Perspektifi Işığında Gelecek İçin Yapılması Gereken Çalışmalar. Ç.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Adana.
• Tüik, (2019). Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) 2019 Nüfus Bilgisi (Erişim Tarihi 10.11.2019)
• Uslu C., Altunkasa, M. F., Yılmaz, E., Boyacıgil, O. (2004). Adana Kuzeydoğu Kentsel Gelişme Alanında Bisikletli Bağlantı Olanaklarının Araştırılması. Ç.Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi Cilt 19, sayı 3, Adana.
• Uslu, C. Altunkasa M.,F., Duymuş H., Ünal M., Altunkasa C. (2019). Kentsel Yeşil Alanların Rekreasyonel Hizmet Etkinliğinin Saptanması Adana Kenti Örneği, Ç.Ü. Mimarlık Fakültesi Peyzaj Mimarlığı Bölümü, FBA-2017-8278 nolu Çukurova Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinatörlüğü tarafından destekli, Adana
• Uzun, G. (1974). Adana Şehri ve Yakın Çevresinin Peyzaj Mimarisi Yönünden Sorunlarının Saptanması ve Çözüm Yolları Üzerine Bir Araştırma, Ç.Ü. Ziraat Fakültesi Peyzaj Mimarisi Kürsüsü, Adana.
• Ünal, M. (2014). Kentsel Yeşil Alanların Rekreasyonel Hizmet Etkinliğinin Saptanması: Çukurova İlçesi Örneği. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Adana.
• Whyte, W. (1980). The social life of small urban spaces, The conservation foundation, Washington DC.