Was the initial y primary in the turkic languages?

Yıl 2022, , 309 - 316, 20.06.2022

N. Z. Gadjiyeva B. A. Serebrennikov Çevirmen: Gulim Shadiyeva

https://doi.org/10.30563/turklad.1072350

Öz

The article deals with one of the unresolved problems of Turkic studies: the question of the primacy of the initial (anlaut) sound y in the Turkic languages. The authors of the article give opinions on this issue of famous scientists such as V. A. Bogoroditsky, G. I. Ramstedt, N. N. Poppe, S. E. Malov, A. M. Shcherbak, N. A. Baskakov. The authors also express their point of view on this issue. At the end of the article, they emphasize that the hypothesis of the primacy of the sound j and the secondary nature of the sound y cannot be considered sufficiently substantiated.

Anahtar Kelimeler

consonant sounds, initial (anlaut) sounds, sound transitions, initial y-

TÜRKÇEDE KELİME BAŞI Y İLK ŞEKİL MİYDİ?

Öz

Makalede Türkolojinin tartışmalı sorunlarından biri, Türkçede kelime başı (anlaut) y’nin ilk şekil olup olmadığı konusu ele alınmıştır. Makale yazarları, V. A. Bogoroditskiy, G. J. Ramstedt, N. N. Poppe, S. E. Malov, A. M. Şçerbak, N. A. Baskakov gibi Türkologların bu konudaki görüşlerine yer vermiş ve kendi görüşlerini belirtmiştir. Makale yazarları, sonuç olarak Türkçede kelime başı j’nin ilk, y’nin ise ikincil şekil olduğuna ilşkin varsayımın yeterince sağlam kabul edilmemesi gerektiğini belirtirler.

Anahtar Kelimeler

sessizler, kelime başı (anlaut) sesler, ses nöbetleşmesi, kelime başı y-

Kaynakça

• Baskakov, N. A. (1955). Primeçanya k Russkomu İzdaniyu Knigi M. Ryasanena. Materiyalıy po Istoriçeskoy Fonetike Tyurkskih Yazikov. Moskova.
• Batmanov, İ. A. (1938). Severnıye Diyalektıy Kirgizskogo Yazika. Frunze.
• Bogoroditskiy, V. A. (1953). Vvedeniye v Tatarskoye Yazikoznaniye v Svyazi s Drugimi Tyurkskimi Yazikami. Kazan.
• Daniyarov, X. (1955). Baxmal’skiy Govor Uzbekskogo Yazıka. Moskova.
• Diyalektıy Tyurkskih Yazikov. (1968). Moskva. (El Yazması).
• Dulzon, A. P. (1956). Diyalektıy Tatar-Aborigenov Tomi. Uçenıye Zapiski Tomskogo Gosudarstvennogo Pedagogiçeskogo İnstituta.
• Kaydarov, D. J. (1969). Razvitiye Sovremennogo Uygurskogo Literaturnogo Yazıka. Almatı.
• Malov, S. E. (1952). Drevniye i Novıye Tyurkskiye Yaziki. İzvestiya Akademii Nauk SSSR, Otdeleniye Literaturıy i Yazıka.
• Materyalıy Po Diyalektologii. (1955). Kazan.
• Mirsagatov, T. (1954). Kırkskiy Govor Uzbekskogo Yazika (Doktora Tezi Özeti). Taşkent.
• Poppe, N. N. (1960). Vergleichende Grammatik der Altaischen Sprachen. Teil I. Vergleichen de Lautlehre, Wiesbaden.
• Ramstedt, G. J. (1957). Einführung in die Altaische Sprachwissenschaft. I. Lautlehre. Helsinki.
• Şçerbak, A. M. (1970). Sravnitel’naya Fonetika Tyurkskih Yazikov. Leningrad.
• Yunuslaiyev, B. M. (1956). K Voprosu O Formirovanii Obşenarodnogo Kirgizskogo Yazika. Trudıy İnstituta Yazika i Literaturıy Akademii Nauk Kirgizskoy SSR. vıp. VI.