A bibliography attempt of studies published in Turkey on Uzbek Turkic

Yıl 2022, , 539 - 564, 20.12.2022

Meryem Er

https://doi.org/10.30563/turklad.1110954

Öz

Uzbek Turkic belongs to the Karluk (Southeast) group of Turkic dialects and it is regarded as the continuation of Chagatai Turkic together with the New Uyghur Turkic. It is the official language of the Republic of Uzbekistan, which remarks as the most crowded country among the Turkic Republics because of the population of approximately thirty-five million. In terms of both its historical background and the number of speakers today, Uzbek Turkish occupies an important position within the Turkic dialects. Following the declaration of independence in Uzbekistan in 1991, various scientific studies on Uzbek Turkic have been carried out inside and outside Turkey. The aim of this study is to present a bibliography of Uzbek Turkic by collecting the publications brought out in Turkey. The study consists of introduction, bibliography and conclusion parts. In the introduction, it was briefed about Uzbekistan and Uzbek Turkic. Bibliography part involves dictionaries, grammar books, book chapters, articles, doctoral theses and master's theses studied on Uzbek Turkic in Turkey till 2022.

Anahtar Kelimeler

Uzbekistan, Uzbek Turks, Uzbek Turkish, Bibliography

ÖZBEK TÜRKÇESİ ÜZERİNE TÜRKİYE’DE YAYIMLANAN ÇALIŞMALARIN BİR BİBLİYOGRAFYA DENEMESİ

Öz

Özbek Türkçesi, Türk dilinin Karluk (Güneydoğu) grubuna mensup olup Yeni Uygur Türkçesiyle birlikte Çağatay Türkçesinin günümüzdeki devamı olarak kabul edilmektedir. Türk cumhuriyetleri arasında yaklaşık otuz beş milyonluk nüfusuyla en kalabalık ülke olarak dikkat çeken Özbekistan’ın resmî dilidir. Gerek tarihî arka planı gerekse de günümüzdeki konuşur sayısı bakımından Özbek Türkçesi, Türk lehçeleri içinde önemli bir yere sahiptir. 1991 yılında Özbekistan’da bağımsızlığın ilan edilmesinden sonra yurt içinde ve yurt dışında Özbek Türkçesiyle ilgili çok sayıda bilimsel çalışma yapılmıştır. Bu çalışmanın amacı da Özbek Türkçesi üzerine Türkiye’de yapılmış yayınları bir araya getirerek bu lehçenin bir bibliyografyasını hazırlamaktır. Çalışma, Giriş, Bibliyografya ve Sonuç bölümlerinden oluşmaktadır. Giriş bölümünde, Özbekistan ve Özbek Türkçesi hakkında kısa bilgiler verilmiştir. Bibliyografya bölümünde, 2022 yılına kadar Türkiye’de Özbek Türkçesi üzerine hazırlanan sözlük, dil bilgisi kitabı, kitap bölümü, makale, doktora ve yüksek lisans tezleri yer almaktadır.

Anahtar Kelimeler

Özbekistan, Özbek Türkleri, Özbek Türkçesi, Bibliyografya

Kaynakça

• Buran, A.; Alkaya, E. (2018). Çağdaş Türk Yazı Dilleri II. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Gömeç, S. Y. (2015). Türk Cumhuriyetleri ve Toplulukları Tarihi. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Öztürk, R. (2016). Özbek Türkçesi El Kitabı. Konya: Palet Yayınları.
• Saray, M. (1993). Özbek Türkleri Tarihi. İstanbul: Nesil Matbaacılık ve Yayıncılık.
• Yıldırım, H. (2012). Özbek Türkçesi (Dilbilgisi-Alıştırmalar-Konuşma-Metinler). Ankara: Gazi Kitabevi.
• Üşenmez, E. (2012). Modern Özbek Türkçesi (Giriş-Özbekistan-Dil Tarihi-Metinler-Gramer-Sözlük). İstanbul: Akademik Kitaplar.
• Özbekistan’ın nüfusu 35 milyona dayandı. (2022, 6 Ocak). Erişim Adresi: https://www.yenicaggazetesi.com.tr/ozbekistanin-nufusu-35-milyona-dayandi-447904h.htm
• Latin harflerine uyarlanan Özbek alfabesinin taslağı tartışmaya açıldı. (2022, 16 Mart). Erişim Adresi: https://www.trthaber.com/haber/dunya/latin-harflerine-uyarlanan-ozbek-alfabesinin-taslagi-tartismaya-acildi-565229.html