The role of globalisation in the formation of female character (in the content of Azerbaijani and Turkish stories)

Yıl 2021, , 357 - 365, 20.12.2021

Sima Şəfizadə

https://doi.org/10.30563/turklad.910555

Öz

After the second half of the 20th century, the tradition and theory of global thinking
influenced the essence of the Azerbaijan and Turkey national literature and began to influence
its trend in the form of a system of different ideas and characters. This influence was presented
through literary movements, different styles, and Western-aesthetic features. Alongside its
innovations, a new way of thinking opposed traditional mind, by creating a ‘Man of the New
World’. As a result of this process, female characters are slowly moving away from the national identity, and turn eventually into women of the Western World by losing their Turkish ideology.
Azerbaijani writers, such as Afag Masud, Azer Gismet, Ilgar Fahmi, while in Turkish literature,
Cemal Şakar, Buket Uzuner and Ayşe Kulin were able to bring these kind of women characters
by describing them in the content of psychological, sociological, and national self-awareness in
the literary process.

Anahtar Kelimeler

Story, feminism, woman, globalization, character

QLOBALLAŞAN DÜNYANIN QADIN XARAKTERİNDƏ OYNADIĞI ROL (MÜASİR AZƏRBAYCAN VƏ TÜRKİYƏ HEKAYƏLƏRİ ƏSASINDA)

Öz

Qlobal düşüncə ənənəsi və nəzəriyyəsi artıq XX əsrin 2-ci yarısından sonra Azərbaycan
və Türkiyə milli ədəbiyyatlarının mahiyyətinə təsir edərək, öz tendensiyasını fərqli ideya-
obrazlar sistemi şəklində nüfuz etməyə başlamışdır. Bu nüfuz özünü ədəbi cərəyanlar, fərqli
üslublar, qərb düşüncəli obrazlar vasitəsilə bəyan etdi. Yeni düşüncə tərzi, gətirdiyi yeniliklərlə
bərabər, ənənəçiliyə qarşı çıxaraq, “yeni dünya insanı” obrazını yaratdı. Bu prosesdə obrazlar
(qadınlar) milli identiklikdən uzaqlaşaraq, türk milli ideologiyasından qaynaqlanan xarakter
cizgilərini itirərək qərb dünyasının qadınına çevrildilər. Azərbaycan yazıçılarından Afaq Məsud,
Azər Qismət, İlqar Fəhmi, Türkiyə yazıçılarından isə Camal Şakar, Buket Uzuner, Ayşe Kulin
hekayələrində məhz bu cür qadınları psixoloji və sosioloji, milli özünüdərk aspektindən əks
etdirməklə, müasir düövrün və ədəbi prosesin aktual predmeti olaraq hekayələrə gətirə
bilmişlər.

Anahtar Kelimeler

hekayə, feminizm, qadın, qloballaşma, xarakter

Kaynakça

• Bildirici, Z. & Gülendam, R. (2013). Buket Uzuner'in "Önceki ve Sonraki Kadın" Hikâyesine Feminist Bir Bakış. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi. (30), 269-277.
• Bulut,S. (2019). Cemal Şakar Öykülerinde Yapı ve Tema. Yayımlanmış Doktora Tezi, İstanbul: Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü.
• Cabbarlı, N. (2006). Yeni Nəsil Ədəbiyyatı. Bakı: Elm.
• Əlişanoğlu, T. (2016/2017), Tənqid Net. (12), 405-408.
• Fəhmi, İ. (2009). Azərbaycan Jurnalı. (2), s.101-112.
• Hüseynova, M. (2016). Müstəqillik Dövrü Azərbaycan Ədəbiyyatı. Bakı, Elm və Təhsil. C. I, 298-314.
• İsmayılzadə, M. (2014). Roman, Hekayələr, Sunami. Bakı: Mbm.
• Mahiroğulları, A. (2010). Küreselleşmenin Kültürel Değerler Üzerine Etkisi. Journal of Social Policy Conferences. 0 (50), 1275-1288.
• Kulin, A. (1997). Sait Faik Hikaye Armağanı Antolojisi (1955-2007). 557-565.
• Məsud, A. (2005). Yazı. Roman, Esse, Hekaye. Bakı: Qanun Nəşriyyatı.
• Ramazanoğlu, Y. (2005). Hece Öykü. 80 Sonrası Türk Öykücülüğü. Iki Aylık Öykü Dergisi: S.2. 9 Haziran-Temmuz 2005 106-112.
• Şakar, C. (2017). Mürekkep. İstanbul: İz Yayıncılık.
• Şakar, C. (2015). Portakal Bahçeleri. 2 Baskı. İstanbul: İz Yayıncılık.
• Tosun, N. (2005). Hece Öykü. 80 Sonrası Türk Öykücülüğü. Iki Aylık Öykü Dergisi: S. 2 9 Haziran-Temmuz 2005 s.59-69.
• Uslu, A. (2016). 1980 Sonrası Türk Hikayeçiliğinde Kişi(ler) Tipolojisi. Turkish Studies Volume 11/15 Summer, 577-608.
• Uzuner, B. (1998). Ayın En Çıplak Günü. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Vahid, (2016). Müstəqillik dövrü Azərbaycan ədəbiyyatı. Bakı: Elm və təhsil. C. II, 343-363.
• http://www.cemalsakar.com/yazilan-detay/90-oykusunun-yeni-ve-ozgun-sesi-cemal- sakar-senem-gezeroglu/
• https://www.islamquest.net/az/archive/question/fa14501
• http://yarpaq.az/az/amerikasayai-arzu-hekaye/
• http://www.artkaspi.az/az/azerbaycan-edebiyyatinda-modernizm-cereyani- olubmu/#.Xcu87TFqbDd