ORHAN PAMUK’UN CEVDET BEY VE OĞULLARI ROMANINDA SÖZ VARLIĞI

Yıl 2018, Cilt: 2 Sayı: 1, 301 - 318, 20.06.2018

Nilüfer Yıldırım

https://doi.org/10.30563/turklad.418732

Öz

Dil sadece anlaşmayı sağlayan tek
yönlü bir dizge değil aynı zamanda özelliklerine, kullanım yerlerine ve
işlevlerine göre dünyayı anlamlı hâle getirebilen çok yönlü bir yapıdır. Birçok
unsuru bünyesinde barındıran dilin kullanım alanı bulduğu yerlerden biri de
edebî eserlerdir. Edebî eserin yaratıcısı konumunda olan sanatçı; duygu,
düşünce ve hayal dünyasını dış dünya ile birleştirerek kurgular. Kurguladığı
kavramları dili kullanarak kelimelere döker. Böylece sanatçının sahip olduğu
söz varlığı, kullandığı üslup, dile olan hâkimiyeti, oluşturduğu eseriyle somut
hâle gelir. Dolayısıyla dil; eserle yazarı, yazarla okuru, okurla dünyayı
tanıştırır.

Dili kullanabilme yeteneği,
sanatçının başarısının ölçütlerinden biridir. Sanatçının dili iyi
kullanabilmesinin ölçütlerinden biri de dilin söz varlığını eserine yeterli
derecede yansıtabilmesidir. Bu bakımdan söz varlığı çalışmaları, sanatçı ve
eser için büyük önem taşır. Söz varlığı çalışmalarının öneminden hareketle Türk
Edebiyatının Nobel ödüllü yazarı Orhan Pamuk’un Cevdet Bey ve Oğulları romanının söz varlığı makale konusu olarak
belirlenmiştir. Makalenin yazılış amacı Cevdet
Bey ve Oğulları romanındaki söz varlığını belirlemektir. Bu amaç
doğrultusunda yazarın ilk romanı Cevdet
Bey ve Oğulları’nın söz varlığı unsurları; tür, anlam, köken, kullanım
sıklığı bakımından ayrıntılı olarak incelenip değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Dil, Sözcük, Söz Varlığı, Cevdet Bey ve Oğulları, Orhan Pamuk

Kaynakça

• AKSAN, D. (1996). Türkçenin Sözvarlığı, Ankara: Engin Yayınevi.AKSAN, D. (1998). Her Yönüyle Dil, Ana Çizgileriyle Dilbilim, Ankara: TDK YayınlarıAYDIN, M. (2007). Dilbilim El Kitabı, İstanbul: 3F Yayınevi.BAŞ, Bayram (2013). Ahmet Midhat Efendi'nin Kelime Hazinesi, Ana Dili Eğitimi Dergisi, S. 1(2), s. 75-83.BURAN, A. (2008). “Dil İlişkileri ve Kavram Tercümeleri Üzerine Bir Değerlendirme”, Makaleler, Ankara: Turkısh Studies, s.269-274.HENGİRMEN, M. (2009). Dilbilgisi ve Dilbilim Terimleri Sözlüğü, Ankara: Engin Yayınevi.KARAAĞAÇ, G. (2005). Dil, Tarih ve İnsan, Ankara: Akçağ Yayınları.KARAAĞAÇ, G. (2012). Türkçenin Dil Bilgisi, Ankara: Akçağ Yayınları.KARAAĞAÇ, G. (2013). Dil Bilimi Terimleri Sözlüğü, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları. ÖLKER, G. (2011). Yazılı Türkçenin Kelime Sıklığı Sözlüğü (1945-1950 Arası), Konya: Kömen Yayınları.PAMUK, O. (2010). Manzaradan Parçalar Hayat, Sokak, Edebiyat, İstanbul: İletişim Yayınları.PAMUK, O.(2012). Cevdet Bey ve Oğulları, İstanbul: İletişim Yayınları.