KADI BURHANEDDİN DİVANI’NDA YER ADLARI

Yıl 2018, Cilt: 2 Sayı: 1, 82 - 108, 20.06.2018

Nevzat Özkan

https://doi.org/10.30563/turklad.422406

Cited By: 1

Öz

Kadı Burhaneddin, Orta Anadolu bölgesinde yaşamış bir şair
ve devlet adamı olmasına rağmen şöhreti Anadolu coğrafyasını aşmış ve
eserleriyle Türk dilinin tüm Anadolu, Balkanlar ve Kafkaslar’da yazı dili
haline gelmesinde çok büyük katkılar sağlamıştır. Buna rağmen şairin kullandığı
dilin Anadolu ve Azerbaycan sahası içinde değerlendirilmesi konusunda farklı
görüşler ortaya atılmıştır. Kadı Burhaneddin’in coğrafyası, sadece eserlerinin
ait olduğu dil alanıyla ilgili olarak değil, aynı zamanda şiirlerinin
şekillenmesindeki rolüyle de ilgi çekici özellikler arz etmektedir. Bu anlamda,
Kadı Burhaneddin Divanı’nda kullanılan yer adlarının tespiti, şairin mekân
tasavvurunu ve coğrafyayı algılama biçimini açıklamanın yanında, üslubuna dair
bazı önemli verileri de ortaya çıkaracaktır.

Anahtar Kelimeler

Eretnalılar, Yer Adı, Divan Şiiri, Kültürel Hayat

Kaynakça

• Ahmet Rıfat (2004). Lügât-i Tarihiyye ve Coğrafiyye C.1-7, tıpkıbasım, Ankara.
• ALPASLAN, Ali (1977). Kadı Burhaneddin Divanından Seçmeler, KB yay., Ankara.
• APAYDIN, Yunus (1995). “Kadı Burhaneddin'in Tercîhu't-Tavzîh Adlı Eseri”, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Kayseri, S.6, s.34-45.
• ARIKOĞLU, İsmail (2008). “Divan Şiirinde Şehir Adlarının Tevriyeli Kullanımı Aydın-Tire Örneği”, Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Türkiyat Araştırmaları Dergisi, S. 23-Bahar, Konya, s. 177–186.
• AYDIN, Mustafa (1989). Batı Türkistan’da Yer Adları, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• BATIİSLAM, H.Dilek (2000). “Divan Şiiriyle Halk Şiirinde Ortak Bir Söyleyiş Biçimi (Müracâa-Dedim-Dedi)”, Folklor/Edebiyat, C.VI., S.22, Ankara, s.201-211.
• DEVELİ, Hayati (2004). “Kadı Burhaneddin Azeri Şairi miydi?”, I. Kırşehir Kültür Araştırmaları Bilgi Şöleni (8-10 Ekim 2003), Kırşehir.
• DEMİRBAĞ, Ömer (2011), Kadı Burhânettin ve Şiiri, Gazi Kitabevi, Ankara.
• DİNÇ, Emine Nurefşan (2009). Kadı Burhâneddin’in Tercîhu’t-Tavzîh İsimli Eserinin Tahkîki ve Değerlendirilmesi, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• ERGİN, Muharrem (1952). “Kadı Burhaneddin Divanı Üzerine Bir Gramer Denemesi”, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, C.IV, S.4, İstanbul, s. 287-327.
• ERGİN, Muharrem (1980). Kadı Burhanettin Divanı, İÜEF Yayını, İstanbul.
• GÖDE, Kemal (1994). Eretnalılar: (1327-1381), TTK yay., Ankara.
• GÖDE, Kemal (1995). “Eretnaoğulları”, DİA, XI, TDV yay., İstanbul 295- 296.
• Kadı Burhanettin Divanı I Tıpkıbasım (1948), TDK Yayını, İstanbul. (KBD)
• KÖKSAL, M. Fatih (2005). “Kadı Burhaneddin Divanında Nazım Şekilleriyle İlgili Bazı Tespitler”, Klâsik Türk Şiiri Araştırmaları, Akçağ yay., Ankara.
• KÖMÜRCÜ, Z. Serap (1999). Kadı Burhâneddin Divanında Sevgili Portresi, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri.
• ONAY, Ahmet Talât (1996). Eski Türk Edebiyatında Mazmunlar, MEB yay., Ankara.
• ÖZTÜRK, Mürsel (1990). Aziz bin Erdeşir-i Esterâbâdî Bezm u Rezm, KB yay., Ankara.
• PALA, İskender (1989). Ansiklopedik Dîvân Şiiri Sözlüğü C.I-II, Akçağ yay., Ankara.
• SÜMERLİ, Şahin (2005). Kadı Burhaneddin Divanı: Anlam Çerçevesi, Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep. (s.49-50.
• Şemseddin Sami (1996). Kâmûsu’l-A’lâm C.1-6, Kaşgar Neşriyat, Ankara.
• TARLAN, Ali Nihad (1958). “Kadı Burhâneddin’de Tasavvuf”, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, S. 8, İstanbul, s.8-15.
• TÖREN, Hatice (2001). “Kadı Burhâneddin, Edebî ve Tasavvufî Şahsiyeti”, DİA, XXIV, TDV yay., İstanbul, s.75-76.
• TURAN, Selami (2009). “Necati Beğ’in Şiirlerinde Yer Adları”, SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, Aralık, S.20, 135-154.
• UZUNÇARŞILI, İsmail Hakkı (1968a). “Sivas ve Kayseri Dolaylarında Eretna Devleti”, Belleten, C.XXXII, S.126, s.161-189.
• UZUNÇARŞILI, İsmail Hakkı (1968b). “Sivas ve Kayseri Hükümdarı Kadı Burhaneddin Ahmed”, Belleten, C.XXXII, S.126, s.191-245.
• ÜNAL, İ. Hakkı (2000). “Şehirlerin Faziletiyle İlgili Uydurma Hadisler ve Hayru’l-Buldan Risalesi”, Ankara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi, C. 41, Ankara, s. 67–90.YENİTERZİ, Emine (2006). “Kadı Burhaneddin Divanında Sevgilinin Güzellik Unsurları İçin Kullanılan Dinî Benzetmeler”, Berceste, Aralık, yıl: 5, S.54, Kayseri, s.3-5.
• YENİTERZİ, Emine (2010). “Klasik Türk Şiirinde Ülke ve Şehirlerin Meşhur Özellikleri”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi The Journal of International Social Research Volume: 3, Issue: 15, Klâsik Türk Edebiyatının Kaynakları Özel Sayısı -Prof. Dr. Turgut KARABEY Armağanı-
• YONTAR, Hanefi (1995). Kadı Burhaneddin Divanının Tahlili, Basılmamış Doktora Tezi, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Edirne.
• YÜCEL, Yaşar (1991). Anadolu Beylikleri Hakkında Araştırmalar II Kadı Burhâneddin Ahmed ve Devleti, Ankara.