TÜRKİYE TÜRKÇESİ MANZUM ATASÖZLERİNDE İÇ İÇE YİNELEMELER

Yıl 2018, Cilt: 2 Sayı: 2, 119 - 128, 20.12.2018

Ahmet Çam

https://doi.org/10.30563/turklad.441767

Cited By: 1

Öz

Atasözleri, Türk
dili ve edebiyatının her döneminde canlılığını koruyan dil birimleridir. Oluşum
nedenleri, biçimleri, tarihsel ve günümüzdeki kullanımları, anlamları ve
çağrışım alanları, atasözlerinde yer alan kavramlar, motifler gibi pek çok
husus dil, folklor ve edebiyat alanındaki uzmanlar tarafından incelenmiş ve
incelenmeye devam edilmektedir. Üç bölümden oluşan bu çalışmanın ilk bölümünde
genel atasözü tanımları esas alınarak atasözlerinin biçimsel ve anlamsal
özellikleri kısaca açıklanmıştır. İkinci bölümde ise atasözlerindeki şiirsel ve
biçimsel unsurlar ile bu unsurların anlam ilişkisine değinilmiş, özellikle yinelemelere
temas edilmiştir. Üçüncü bölümde ise manzum atasözü kavramı çerçevesinde iç içe
yineleme türünün tanımı yapılarak bu türe ait tespit edilen örnekler
sunulmuştur. İç içe yineleme olarak ele alınan atasözlerinin manzum atasözü
kavramına yakınlığı ve sözlükteki kullanım sıklığı irdelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Atasözü, manzum atasözü, yinelemeler, iç içe yinelemeler

CONCENTRIC REDUPLICATIONS IN TURKEY TURKISH POETIC PROVERBS

Öz

Proverbs are language
units that maintain their vitality in every period of Turkish language and
literature. Many aspects such as reasons of formation, forms, historical and
present uses, meanings and connotations, concepts in proverbs and motifs have
been studied and continued to be analyzed by experts in language, folklore and
literature. In the first part of this work, which consists of three parts, the
formal and semantic features of proverbs are briefly explained based on the
general proverb definitions. In the second part, the relation between the
poetic and formal elements of the proverbs and the meaning of these elements
are mentioned and the reduplications are especially addressed. In the third
part, the definition of the concentric reduplications genre is given in the
framework of the poetic proverb concept and the examples that are relevant to
this genre are presented. The affinity of the proverbs which are embraced as
concentric reduplications to the notion of the proverb and the frequency of
usage in the dictionary are examined.

Anahtar Kelimeler

Proverb, poetic proverb, reduplications, concentric reduplications

Kaynakça

• AKSAN, D. (1999). Şiir Dili ve Türk Şiir Dili. Ankara: Engin Yayınevi.
• AKSAN, D. (1999). Halk Şiirimizin Gücü. Ankara: Bigi Yayınevi.
• AKSOY, Ö. A. (1998). Atasözleri Sözlüğü. İstanbul: İnkılap Yayınları.
• ARAT, R. R. (1991). Eski Türk Şiiri. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• COHEN, J. (1966). Structure du Language Poetique. Paris.
• DURMUŞ, İ.- ÖZTÜRK, M.- PALA, İ. (2001). Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (Kafiye Maddesi), C., 24, S., 151, İstanbul.
• JAKOBSON, R. (1960). Closing Statements: Linguistics and Poetics: Style in Language, Massachusetts.
• KARAAĞAÇ, G. (2013). Dil Bilimi Terimleri Sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• KARAAĞAÇ, G. (2013). Türkçenin Dil Bilgisi. Ankara: Akçağ Yayınları.
• GÖNEN, S. (2006). Manzum Atasözü Kavramı Üzerine Değerlendirmeler, Selçuk Üniv. Fen-Edb. Fak. Dergisi, s.16, 249-258. Konya.
• ÖZKAN, İ. (2011). Türk Atasözlerinde Yinelemeler. Turkish Studies (6/1), s.,1595-1653). Ankara.
• ÖZÜNLÜ, Ü. (2001). Edebiyatta Dil Kullanımları. İstanbul: Multilingual Yayınları.