Nasirov Azimidin
Normamatovichning “Odil Yoqubovning “Ulig‘bek xazinasi” romanıda badiiy obraz
yaratısh” nomli maqolasoda olim va shoh Mirzo Ulug‘bekning fojiali hayoti,
umrining so‘ngi damlaridagi hayotiy ziddiyatlar zamiridagi faoliyatining badiiy
talqini haqida so‘z yuritiladi.
O‘zbek
adabiyotining iste’dodli namoyondasi, so‘z san’atkori Odil Yoqubov bir qator
asarlari bilan nasr taraqqiyotda katta va o‘chmas iz qoldirdi. Adibning “Ko‘hna
dunyo” romanida Abu Ali ibn Sino, Abu Rayhon Beruniy obrazlari yaratilishi
bilan uzviylikda, ular yashagan murakkab davr muhiti, uning inson ruhiyatiga
ta’siri talqin etilgan. “Ulug‘bek xazinasi” romanida esa Mirzo Ulug‘bekning umrini
so‘ngi damlaridagi tarixiy ziddiyatlar ifodalangan. Romanda Ali Qushchining
hayoti, ijodi, amalga oshirayotgan ishlarining Mirzo Ulug‘bek hayoti bilan
bog‘liqligi haqidagi talqinlar haqida so‘z yuritiladi.
Roman sujetidan
o‘rin olgan voqealar silsilasida Mirzo Ulug‘bek va o‘z farzandi Abdulatif
o‘rtasidagi ziddiyatlardan istirob chekkan shaxs qismati, farzandining taxt
uchun o‘z otasiga qarshi kurash boshlashi, bundan ruhlangan ba’zi saroy
amaldorlarining xiyonatlari tarixiy haqiqat nuqtai nazaridan talqin
etilganligiga jiddiy e’tibor qaratilgan.
Ayniqsa, ana
shunday murakkab tarixiy sharoitda shogirdi Ali Qushchining ustozi Mirzo
Ulug‘bekka bo‘lgan ishonchi va sadoqati, farzandi Abdulatif xiyonat qilib
turgan bir vaqtda uning ustoziga munosabatini o‘zgarmaganligi, aksincha,
hayotini xavf ostiga qo‘yib, saroydagi yillar davomida yaratilgan asarlarni
saqlash uchun qilgan harakatlari yorqin lavhalarda talqin etilganligi, bu esa
tarixiy haqiqatning badiiy ifodasi ekanligini alohida ta’kidlaydi.
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Konular | Dilbilim |
Bölüm | Araştırma Makalesi |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 20 Aralık 2020 |
Gönderilme Tarihi | 20 Kasım 2019 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2020 Cilt: 4 Sayı: 2 |
TÜRKLAD'ın içeriği Creative Commons Atıf-Gayriticari 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır. E-ISSN: 2587-1293
Fırat Üniversitesi İnsani ve Sosyal Bilimler Fakültesi, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü – Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Bölümü, Rektörlük Yerleşkesi ELAZIĞ-TÜRKİYE / Telefon: +90 424 237 00 00 – 3525 / 3637; Belgeç: +90 424 233 00 62; elmek: uluturklad@gmail.com