YABANCI DİL OLARAK TÜRKÇE ÖĞRETİMİNDE KULLANILAN METİNLERDE KELİME VE CÜMLELERİN NİCELİKSEL ANALİZİ

Year 2023, Volume: 10 Issue: 1, 5 - 15, 30.04.2023

Musa Kaya , Abdulvahap Avşar

Abstract

Bu çalışmada yabancılara Türkçe öğretiminde yararlanılan metin türleri incelenmiştir. Araştırmada incelenen metinlerde geçen cümle ve kelime sayılarını tespit etmek amaçlanmaktadır. Bu doğrultuda yabancılara Türkçe öğretiminde yurt içi ve yurt dışında yaygın biçimde kullanılan Yedi İklim Türkçe Öğretim Seti A1, A2, B1, B2, C1 ve C2 düzeyleri için hazırlanmış ders kitaplarından her iki türde birer metin incelemeye alınmıştır. Nitel yöntemle gerçekleştirilen çalışmada doküman analizi tekniği kullanılarak veriler elde edilmiştir. Yapılan çalışma sonucunda anlatıya dayalı metinlerde kullanılan cümle ve kelime sayılarında düzeylere göre bir artış olmadığı, bilgilendirici metinlerde ise cümle ve kelime sayılarında A1 düzeyinden C2 düzeyine düzenli bir artışın olduğu tespit edilmiştir. Anlatıya dayalı ve bilgilendirici metinler kelime sayıları bakımından karşılaştırıldığında A1, A2 ve B1 düzeylerinde anlatıya dayalı metinlerdeki kelime sayılarının bilgilendirici metinlerden daha fazla olduğu; B2, C1 ve C2 düzeylerinde ise bilgilendirici metinlerdeki kelime sayılarının daha fazla olduğu tespit edilmiştir. Cümledeki ortalama kelime sayıları düzeylere göre değerlendirildiğinde ise anlatıya dayalı ve bilgilendirici metinlerin benzerlik gösterdiği, cümledeki ortalama kelime sayıları karşılaştırıldığında ise C1 düzeyi dışındaki bilgilendirici metinlerde cümledeki ortalama kelime sayılarının anlatıya dayalı metinlerden daha fazla olduğu görülmüştür. Düzeylere göre anlatıya dayalı metinlerde en uzun cümlede kullanılan kelime sayıları A1 düzeyinde 13, A2 düzeyinde 20, B1 düzeyinde 13, B2 düzeyinde 17, C1 düzeyinde 29 ve C2 düzeyinde 17 olduğu tespit edilmiştir. Bilgilendirici metinlerde düzeylere göre en uzun cümledeki kelime sayıları A1 düzeyinde 13, A2 düzeyinde 27, B1 düzeyinde 27, B2 düzeyinde 18, C1 düzeyinde 26 ve C2 düzeyinde 30 olduğu belirlenmiştir. Sonuç olarak sadece bilgilendirici metinlerin cümle ve kelime sayılarında düzeylere göre bir artış olduğu, anlatıya dayalı metinlerin cümle ile kelime sayılarında düzeylere göre sistemli bir artışın olmadığı sonuçlarına ulaşılmıştır.

Keywords

Yabancı dil olarak Türkçe öğretimi, Yedi İklim Türkçe Öğretim Seti, metin türleri, cümle ve kelime kullanımı.

QUALITATIVE ANALYSIS OF WORDS AND SENTENCES IN TURKISH AS A FOREIGN LANGUAGE TEXTS

Abstract

In this study, the text types used in teaching Turkish to foreigners are analyzed. The aim of the study is to determine the number of sentences and words in the texts analyzed. In this direction, one text of each type from the textbooks prepared for A1, A2, B1, B2, C1 and C2 levels of Yedi İklim Turkish Teaching Set, which is widely used in teaching Turkish to foreigners in Turkey and abroad, was taken into consideration. In the qualitative study, the data were obtained by using document analysis technique. As a result of the study, it was found that there was no increase in the number of sentences and words used in narrative texts according to the levels, while there was a regular increase in the number of sentences and words used in informative texts from A1 level to C2 level. When narrative and informative texts were compared in terms of word count, it was found that the number of words in narrative texts was higher than in informative texts at levels A1, A2 and B1, while the number of words in informative texts was higher at levels B2, C1 and C2. When the average number of words in the sentence was evaluated according to levels, it was found that narrative and informative texts were similar, and when the average number of words in the sentence was compared, it was found that the average number of words in the sentence was higher in informative texts other than C1 level than in narrative texts. According to the levels, the number of words in the longest sentence in narrative texts was 13 at A1 level, 20 at A2 level, 13 at B1 level, 17 at B2 level, 29 at C1 level and 17 at C2 level. In informative texts, the number of words in the longest sentence according to the levels was 13 at A1 level, 27 at A2 level, 27 at B1 level, 18 at B2 level, 26 at C1 level and 30 at C2 level. As a result, it was concluded that there was an increase in the number of sentences and words in informative texts according to the levels, while there was no systematic increase in the number of sentences and words in narrative texts according to the levels.

Keywords

Yabancı dil olarak Türkçe öğretimi, Yedi İklim Türkçe Öğretim Seti, metin türleri, cümle ve kelime kullanımı.

References

• Akkurt, E. (2011). İlköğretim okullarında görev yapan Türkçe öğretmenlerinin 8. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki bilgilendirici ve tahkiyeli metinlerin anlaşılabilirlikleri ile ilgili görüşleri ve metinlerin metin okunabilirliği açısından incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Kırıkkale: Kırıkkale Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Ateşman, E. (1997). Türkçede okunabilirliğin ölçülmesi. Ankara Üniversitesi Dil Dergisi, (58), 171-174.
• Aydın, E. (2021). Yedi iklim Türkçe öğretim seti ders kitaplarının kök değerler açısından incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Sosyal Bilimler Dergisi, 5(2), 185-195.
• Biçer, N. ve Alan, Y. (2017). Yabancılara Türkçe öğretiminde kullanılan Yeni Hitit 3 ve İstanbul C1+ ders kitaplarındaki metinlerin okunabilirlik düzeylerinin karşılaştırılması. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(3), 1130-1139.
• Çetinkaya, G. ve Uzun, L. (2010). Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin okunabilirlik özellikleri. Türkçe Ders Kitabı Çözümlemeleri H. Ülper (Ed.) Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• DuBravac, S. & Dalle, M. (2002). Reader question formation as a tool for measuring comprehension: Narrative and expository textual inferences in a second language. Journal of Research in reading, 25(2), 217-231.
• Duman, A. (2003). Türk soylulara Türkiye Türkçesi öğretiminde metin seçimi. Türklük Bilimi Araştırmaları, (13), 151-154.
• Erışık, H. (2021). Yabancılar için Türkçe okuma kitaplarının okunabilirliği: Türkçenin sesi Yunus Emre Örneği. Journal of Sustainable Education Studies, 2(3), 1-14.
• Erol, H. F. (2014). Yabancı dil olarak Türkçe ders kitaplarında okunabilirlik. Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, 50(50), 29-38.
• Fişekçioğlu, A. (2021). Yabancı dil olarak Türkçe öğretimi ve edebiyat metinleri. Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi dil politikası-kültür-yöntem-teknoloji, (İçinde, s. 113-130) (Köksal D., Uruk E., Ulum Ö G., Ed.), Nobel Yayınevi.
• Göğüş, B. (1978). Orta dereceli okullarımızda Türkçe ve yazın eğitimi. Kadıoğlu Matbaası.
• Güneş, F. (2013). Türkçe öğretiminde metin seçimi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 1(1), 1-12.
• Karşılayan, S. (2022). Ak Başat Türkçe A1-A2 kitabındaki metinlerin okunabilirlik sayısı ve metinlerdeki ses birimlerin okumaya etkisi. Türk Dünyası ve Türkçe Öğretimi, 1(1), 1-17.
• Mutlu, H. H. (2020). Yabancılara Türkçe öğretiminde kullanılan ders kitaplarında (İstanbul yabancılar için Türkçe öğretim seti, yedi iklim öğretim seti) yer alan metinlerin okunabilirlik düzeylerinin incelenmesi. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 8(22), 371-386.
• Özdemir, S. ve Daştan, E. (2022, March). Yeni İstanbul uluslararası öğrenciler için Türkçe kitaplarındaki okuma metinlerinin okunabilirlik düzeyleri. International Aegean Conferences on Social Science & Humanities.
• Öztürk, Ç. (2007). Coğrafya öğretiminde edebi metinlerin kullanımı. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24, 70-78.
• Sáenz, L. M. & Fuchs, L. S. (2002). Examining the reading difficulty of secondary students with learning disabilities: Expository versus narrative text. Remedial and Special Education, 23(1), 31-41.
• Şahin, A. (2013). The effect of text types on reading comprehension. Online Submission, 3(2), 57-67.
• Şimşek, E. (2019). Yabancılara Türkçe öğretiminde kullanılan ders kitaplarındaki metinlerin okunabilirlik düzeyleri açısından incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Gaziantep: Gaziantep Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Tok, M. ve Tüzel, S. (2013). Türkçenin öğretiminde metin antolojisi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 1(2), 88-96.
• Tunçer, A. S. (2019). Kentbilim eğitiminde edebi metinleri kullanmak. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 33(46), 145-191.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2021). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
• Zorbaz, K. Z. ve Köroğlu, M. (2016). Gazi Tömer yabancılar İçin Türkçe öğretim setindeki metinlerin kelime-cümle uzunlukları ve okunabilirlik düzeyleri. Electronic Turkish Studies, 11(3), 2509-2524.