Uluslararası Öğrenci Hareketliliği ve Türkiye Yükseköğretiminde Afrikalı Öğrenciler

Yıl 2022, Cilt: 7 Sayı: 1, 12 - 36, 04.07.2022

Furkan Şimşek

https://doi.org/10.55107/turksosbilder.1053540

Cited By: 1

Öz

Öz
Bu araştırmanın genel amacı, uluslararası öğrenci hareketliliğini, Türkiye’nin uluslararası öğrenci politikalarını ve Türkiye’deki Afrikalı yükseköğretim öğrencilerini incelemektir. Araştırma nitel bir araştırma olarak tasarlanmıştır. Araştırmada amaçlı örnekleme yaklaşımı seçilmiştir. Araştırma grubunu Samsun’da bulunan Ondokuz Mayıs Üniversitesinde öğrenim gören bir doktora, üç yüksek lisans ve on üç lisans öğrencisi oluşturmaktadır. Veriler araştırmacı tarafından geliştirilen görüşme formu ile toplanmıştır. Sorulara verilen yanıtlar fenomenolojik yaklaşım ile analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda elde edilen bulgulara göre öğrenciler en çok dil ve dil öğrenimi açısından sorun yaşadıklarını belirtmişlerdir. Öğrencilerin Türkiye’yi seçmelerindeki genel motivasyon, Türkiye’nin Müslüman bir devlet olduğunu düşünmeleridir. Genel olarak bakıldığında Türkiye’ye gelen yabancı öğrenci sayısı ve Afrikadan gelen öğrenci sayısının her geçen yıl arttığı söylenebilir. Aynı şekilde Ondokuz Mayıs Üniversitesi çok sayıda ülkeden yabancı yabancı öğrencinin ve Afrikalı öğrencinin tercih ettiği bir üniversite olsa da aynı başarıyı mezun olan yabancı öğrenci sayısında gösterememiştir. İstatistiki veriler dikkate alındığında, Türkiye’nin yükseköğretimde uyguladığı yabancı öğrenciler politikasının öğrenci hareketliliğini doğrudan etkilediği söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Yükseköğretim, Yükseköğretim Öğrencileri, Afrikalı Öğrenciler, Öğrenci Hareketliliği

Teşekkür

Akademik anlamda beni her konuda destekleyen Prof. Dr. Recep Cengiz, Dr. Öğr. Üyesi Murat Şahin ve Dr. Öğr. Üyesi Mahmut Çitil'e teşekkür ederim

Kaynakça

• Adıgüzel, Y. (2016). Göç sosyolojisi. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Africa Union (2015). Turkey has delivered its annual contribution of $1 million to the African Union (AU) in Addis Abada. AU data portal. Access: https://au.int/en/newsevents/20150417/turkey-has-delivered-its-annual-contribution-1-million-african-union-au-addis, (19 Ağustos 2021).
• Afrika Strateji Belgesi Genelgesi (2010, 26 Mart). Resmi Gazete (Sayı: 27533) Erişim adresi: 19 Ağustos 2021, https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2010/03/20100326-16.htm
• Babadağ, G. (2015) Çocuk ve eğitim. Eraslan, L. (Ed.), Farklı perspektiflerden çocukluk ve sosyolojisi içinde (s. 199), Ankara: Vize Yayıncılık.
• Bakanlıklara Bağlı, İlgili, İlişkili Kurum ve Kuruluşlar ile Diğer Kurum ve Kuruluşların Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi (2018, 15 Temmuz). Resmi Gazete (Sayı: 30479). Erişim: 17 Ağustos 2021, https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/19.5.4.pdf
• Bauman, Z. (2005). Bireyselleşmiş toplum. Yavuz Alogan (çev.), İstanbul: Ayrıntı Yayınları
• Büyüköztürk, Ş. Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Cleveland, W. L. (2008). Modern Ortadoğu tarihi. Mehmet Harmancı (çev.), İstanbul: Agora Kitaplığı.
• Creswell J. W. (2013). Nitel araştırma yöntemleri beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni. Mesut Bütün, Selçuk Beşir Demir (çev.), Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi (2018, 10 Temmuz). Resmi Gazete (Sayı: 30474). Erişim: 17 Ağustos 2021, https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/19.5.1.pdf
• Çam, N. (2018). Bedevilik ve uygarlık ayrımında hangi İslam. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
• Dışişleri Bakanlığı (2015). Afrika-Türkiye ortaklığı ortak eylem planı 2015-2019. Erişim adresi: http://afrika.mfa.gov.tr/data/turkiye-afrika-ortak-uygulama-plani-2015-2019.pdf
• Doğanay, A., Ataizi, M., Şimşek, A., Balaban Salı, J. ve Akbulut, Y. (2018). Araştırma modelleri. Şimşek A. (Ed.), Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri içinde (s. 80-106). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Erişti,B., Kuzu, A., Yurdakul, K., Akbulut, Y. ve Kurt, A. A. (2013). Araştırmanın planlanması. Kurt A. A. (Ed.), Bilimsel araştırma yöntemleri içinde (s. 21-45). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Frank D. B. and Susan K. B. (2014). Demographic analyses of immigration. Caroline B. B. and James F. H. (Ed.) Migration theory talking across disciplines in (p. 67-83). New York: Routledge.
• Giddens, A. (1994). Modernliğin sonuçları. Ersin Kuşdil (çev.), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Göç İdaresi Genel Müdürlüğü (2021). İkamet izni çeşitleri. Erişim adresi: https://www.goc.gov.tr/
• Göç İdaresi Genel Müdürlüğü (2021). 2021 yılında ikamet izniyle bulunan yabancılar. Erişim adresi: https://www.goc.gov.tr/
• Haldun, İ. (1977). Göçebelik, tarımcı göçebelik ve kırsallık, kentsel yaşamdan önce gelir, çöl ve kır uygarlığın başlangıç yeri kentlerse ömrünü uzatan gücüdür: Cilt 1. Mukaddime. Turan Dursun (çev.), Ankara: Onur Yayınları.
• Husserl, E. (2003). Fenomenoloji üzerine beş ders. Harun Tepe (çev.), Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Institute of International Education (2021). 2020 Project atlas infographics. IIE data portal. Access: https://iie.widen.net/s/rfw2c7rrbd/project-atlas-infographics-2020, (14 August 2021).
• International Organization for Migration (2018). Global migration indicators 2018. IOM Publishing. Access: https://publications.iom.int/system/files/pdf/global_migration_indicators_2018.pdf, (18 August 2021).
• International Organization for Migration (2019). World migration report 2020. IOM data portal. Access: https://publications.iom.int/books/world-migration-report-2020, (16 August 2021).
• International Organization for Migration (2021). İnternational students. IOM data portal. Access: https://www.migrationdataportal.org/themes/international-students, (17 August 2021).
• Kant, I. (2013). Eğitim üzerine. Ahmet Aydoğan (çev.), İstanbul: Say Yayınları.
• Kıray, M. B. (2000). Ereğli – ağır sanayiden önce bir sahil kasabası. İstanbul: Bağlam Yayınları.
• Kırgızistan Türkiye Manas Üniversitesi (2021). Mevlana değişim programı koordinasyon ofisi. Erişim adresi: http://mdp.manas.edu.kg/, (14 Ekim 2021). Lewis, B. (2001). The crisis of Islam: Holy war and unholy terror. New York: The New Yorker.
• Neuman, W. L. (2006). Toplumsal araştırma yöntemleri: Nicel ve nitel yaklaşımlar (Cilt 1-2) (7. Basım). Sedef Özge (çev.), İstanbul: Yayın Odası Yayınları.
• OECD (2012). Education at a Glance 2012: OECD Indicators, OECD Publishing. Access: https://www.oecd-ilibrary.org/education/education-at-a-glance-2012_eag-2012-en, (14 August 2021).
• OECD (2020). Education at a Glance 2020: OECD Indicators, OECD Publishing. Access: https://www.oecd-ilibrary.org/education/international-and-foreign-student-mobility-in-tertiary-education-2010-2014-and-2018_b99a9348-en, (14 August 2021).
• OECD (2020). Education policy outlook: Turkey, OECD Publishing. Access: https://www.oecd.org/education/policy-outlook/country-profile-Turkey-2020.pdf, (15 June 2021).
• OECD (2020). 2020 annual international migration and forced displacement trends and policies report to the G20. OECD, ILO, UNHCR, IOM Publishing. Access: https://www.oecd.org/migration/mig/FINAL-2020-OECD-ILO-UNHCR-IOM-G20-report.pdf, (16 August 2021).
• Ondokuz Mayıs Üniveristesi (2021). Erasmus+. Erişim adresi: https://uib.omu.edu.tr/uploads/erasmus_brosur.pdf, (13 Ekim 2021).
• Ondokuz Mayıs Üniversitesi (2019). Ondokuz Mayıs Üniversitesi uluslararası öğrenci kabul yönergesi. Erişim adresi: https://www.omu.edu.tr/tr, (16 Nisan 2021).
• Ondokuz Mayıs Üniversitesi (2020). İstatistikler. Erişim adresi: https://oidb.omu.edu.tr/istatistikler/, (14 Ekim 2021).
• Ondokuz Mayıs Üniversitesi (2020). Uluslararası öğrenci giriş sınavı. Erişim adresi: https://yos.omu.edu.tr/tr, (13 Temmuz 2021).
• Ondokuz Mayıs Üniversitesi (2020). Uluslararası öğrenciler Türkçe yeterlilik sınavı. Erişim adresi: https://www.omu.edu.tr/tr/icerik/duyuru/uluslararasi-ogrenciler-turkce-yeterlilik-sinavi, (13 Temmuz 2021).
• Ondokuz Mayıs Üniversitesi (2021). Uluslararası ilişkiler birimi. Erişim adresi: https://uib.omu.edu.tr/tr, (14 Ekim 2021).
• Ondokuz Mayıs Üniversitesi (2021). Uluslararası öğrenci sayıları. Erişim adresi: https://international.omu.edu.tr/tr/istatistikler, (13 Ekim 2021).
• Ondokuz Mayıs Üniversitesi (2021). Üniversitemiz. Erişim adresi: https://www.omu.edu.tr/tr/universitemiz/hakkimizda, (14 Ekim 2021).
• Ölçme Seçme ve Yerleştirme Merkezi (2010). Türkiye'deki yükseköğretim programları için yurt dışından kabul edilecek öğrenci kılavuzu, Erişim adresi: https://www.osym.gov.tr/Eklenti/2845,yurtdisindanogrencikabulkilavuzupdf.pdf?0, (26 Nisan 2021).
• Ölçme Seçme ve Yerleştirme Merkezi (2020). 2010 Türk cumhuriyetleri ile Türk ve akraba toplulukları sınavı (TCS). Erişim adresi: https://www.osym.gov.tr/TR,6169/2010-turk-cumhuriyetleri-ile-turk-ve-akraba-topluluklari-sinavi-tcs.html, (14 Ekim 2021).
• Söğüt, S. (2019). Türk-Yunan nüfus mübadelesinde göçmenlerin göç algısı. İlhan M. M. ve Albayrak O. (Ed.), Göç ve kültürel etkileşim içinde (s. 137-152), İstanbul: İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi.
• Strateji ve Bütçe Başkanlığı (2019). On birinci kalkınma planı (2019-2023), Erişim adresi: https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2019/07/OnbirinciKalkinmaPlani.pdf, (15 Ağustos 2021).
• Strateji ve Bütçe Başkanlığı (2021). 2021 yılı Cumhurbaşkanlığı yılık programı, Erişim adresi: https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2020/11/2021_Yili_Cumhurbaskanligi_Yillik_Programi.pdf, (24 Nisan 2021).
• Tarrow, S. (2008). Köklü kozmopolitler ve ulusötesi aktivistler. Çetinkaya, D. (Ed.), Toplumsal hareketler-tarih, teori ve deneyim içinde (s. 139-140), İstanbul: İletişim Yayınları.
• Tezcan, M. (1993). Eğitim sosyolojisinde çağdaş kuramlar ve Türkiye. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları.
• Türk Dil Kurumu (1998). Türkçe sözlük (Cilt 1-2), Ankara: Türk Tarih Kurumu Basım Evi.
• Türk Sanayicileri ve İş Adamları Derneği (1994). Türkiye’de ve dünyada yükseköğretim, bilim ve teknoloji raporu. Erişim adresi: https://tusiad.org/tr/ , (14 Ağustos 2021).
• Türkiye Diyanet Vakfı (2021). Diyanet bursları. Erişim adresi: https://diyanetburslari.tdv.org/, (15 Ağustos 2021).
• Türkiye İstatistik Kurumu (2019). Eğitim harcamaları istatistikleri 2019, Erişim adresi: https://www.tuik.gov.tr/, (16.4.2021).
• Türkiye Ulusal Ajansı (2021). 2021 yılı Erasmus+ teklif çağırısı. Erişim adresi: https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/ip_21_1326, (15 Augus 2021).
• Uluslararası Koruma Kanunun Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik (2016, 17 Mart). Resmi Gazete (Sayı: 29656). Erişim: 17 Ağustos 2021, https://mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=21460&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5
• UNESCO (2015). International students. Migration data portal. Access: https://migrationdataportal.org/themes/international-students, (14 August 2021).
• UNESCO (2018). Global education monitoring report. UNESCO Publishing. Access: https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000265866, (16 August 2021).
• UNESCO Institute of Statistic (2021). Global flow of tertiary-level students. UIS data portal. Access: http://uis.unesco.org/en/uis-student-flow, (16 August 2021).
• UNESCO Institute of Statistic (2020). International (or internationally mobile) students. UIS data portal. Access: http://uis.unesco.org/en/glossary, (17 Ağustos 2021).
• UNESCO Institute of Statistic (2020). Sustainable development goals 1 and 4. UIS data portal. Access: http://data.uis.unesco.org/, (18 August 2021).
• Yabancı Öğrenci Değerlendirme Kurulunun Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelikte Değşiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik (2012, 21 Temmuz). Resmi Gazete (Sayı: 28360). Erişim: 13 Ekim 2021, https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/07/20120721-21.htm
• Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu (2013, 4 Nisan). Resmi Gazete (Sayı: 28615). Erişim: 22 Nisan 2021, https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.6458.pdf
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları.
• Yıldız, H. D. (1991). Arap: Cilt 3. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı.
• Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığına İlişkin Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanun (2010, 24 Mart). Resmi Gazete (Sayı: 27544). Erişim: 24 Nisan 2021, https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5978.pdf
• Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı (2020). Türkiye bursları. Erişim adresi: https://turkiyeburslari.gov.tr/, (28 Nisan 2021).
• Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı (2020). Türkiye bursları 2020 yıllık raporu. Erişim adresi: https://turkiyeburslari.gov.tr/Content/Upload/files/TB%20Rapor-2020.pdf, (16 Ağustos 2021).
• Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı (2020). Türkiye’nin yurt dışına uzanan gönül bağı YTB 10 yaşında. Erişim adresi: https://www.ytb.gov.tr/, (14 Ekim 2021).
• Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı (2020). Uluslararası öğrenci hareketliliği. Erişim adresi: https://www.ytb.gov.tr/uluslararasi-ogrenciler/uluslararasi-ogrenci-hareketliligi, (15 Ağustos 2021).
• Yükseköğretim Kurulu (2010). Yurt dışında lise eğitimi alanlar. Erişim adresi: https://www.yok.gov.tr/ogrenci/kendi-imkaniyla-egitim-alacaklar-yurt-disinda-lise-egitimi-alanlar, (13 Temmuz 2021).
• Yükseköğretim Kurulu (2011, 23 Ağustos). Mevlana değişim programına ilişkin yönetmelik. Resmi Gazete (Sayı: 28034), Erişim: 22 Ağustos 2021, https://mevlana.yok.gov.tr/Documents/mevzuat/Mevlana_Yonetmelik_002.PDF.pdf
• Yükseköğretim Kurulu (2017). Türkiye-Afrika eğitim bakanları toplantısı konuşma metni. Erişim adresi: https://uluslararasi.yok.gov.tr/HaberBelgeleri/YOK_Baskani_Sarac_Turkiye_Afrika_Egitim_Bakanlari_Konferansi_Konusma_Metni.pdf, (19 Ağustos 2021).
• Yükseköğretim Kurulu (2017). YÖK Başkanı Saraç Türkiye-Afrika eğitim bakanları konferansına katıldı. Yüksek Öğretim Dergisi (6). s. 101-103. Retrieved from https://www.yok.gov.tr/Dergi/dergipdf/yuksek-ogretim-sayi-6.pdf
• Yükseköğretim Kurulu (2018). Burs ve destekler. Erişim adresi: https://www.yok.gov.tr/ogrenci/yok-bursuve-destekleri, (14 Ekim 2021).
• Yükseköğretim Kurulu (2018). Tarihçe. Erişim adresi: https://www.yok.gov.tr/kurumsal/tarihce, (22 Ağustos 2021).
• Yükseköğretim Kurulu (2019). Study in Turkey. Erişim adresi: https://www.studyinturkey.gov.tr/, (18 Ağustos 2021).
• Yükseköğretim Kurulu (2019). Türkiye yükseköğretim sistemi 2019 (s. 28). Erişim adresi: https://www.yok.gov.tr/, (16 Nisan 2021).
• Yükseköğretim Kurulu (2020). Üniversite izleme ve değerlendirme genel raporu 2020. Erişim adresi: https://istatistik.yok.gov.tr/, (15 Nisan 2021).
• Yükseköğretim Kurulu (2021). Study in Turkey. Erişim adresi: https://uluslararasi.yok.gov.tr/, (15 Ağustos 2021).
• Yükseköğretim Kurulu (2021). Yükseköğretim kurulu tarafından yurtdışından gelecek yabancı uyruklu öğrencilere sağlanacak desteklere ilişkin usul ve esaslar, Erişim adresi: https://www.yok.gov.tr/Documents/Ogrenci/BursDokuman/yabanci-uyruklu-ogrenciler-usul-ve-esaslar-01042021.pdf, (24 Nisan 2021).
• Yükseköğretim Kurulu (2021). Yükseköğretim istatistikleri. Erişim adresi: https://istatistik.yok.gov.tr/, (14 Ekim 2021)
• Yükseköğretim Kurulu (2021). Yükseköğretim kurumlarındaki lisans programlarına kayıtlı öğrencilere verilecek burslara ilişkin usul ve esaslar, Erişim adresi: https://www.yok.gov.tr/Documents/Ogrenci/BursDokuman/yok-destek-bursu-usul-esaslar-01042021.pdf, (24 Nisan 2021).
• Yükseköğretim Kurulu (2021). Yükseköğretimde hedef odaklı uluslararasılaşma. Erişim adresi: https://www.yok.gov.tr/Documents/Yayinlar/Yayinlarimiz/2021/yuksekogretimde-hedef-odakli-uluslararasilasma.pdf, (13 Ekim 2021).
• Yükseköğretim Kurulu (2021). Türkiye yükseköğretimde uluslararasılaşmada dünyada ilk 10 içerisinde yer aldı (UNESCO 2020). Yüksek Öğretim Dergisi (19). s. 90-91. Retrieved from https://www.yok.gov.tr/Dergi/dergipdf/yuksek-ogretim-sayi-19.pdf
• Yükseköğretim Kurulu (2021). Uyruğa göre öğrenci sayıları raporu, Erişim adresi: https://istatistik.yok.gov.tr/, (15 Nisan 2021).
• Yükseköğretim Kurumlarının Yurt Dışı Yükseköğretim Kurumlarıyla Ortak Eğitim Öğretim Programlarına Dair Yönetmelik, (2016, 6 Ekim). Resmi Gazete (Sayı: 29849), Erişim: 13 Ekim 2021), https://www.mevzuat.gov.tr/