YABANCI DİL OLARAK TÜRKÇE ÖĞRENEN İRANLILARA BİRDEN FAZLA (ÇOK) ÇATILI FİİLERİN ÖĞRETİMİNDE KARŞILAŞILAN SORUNLAR

Yıl 2016, Cilt: 1 Sayı: 7, 203 - 219, 27.06.2016

Fahri Temizyürek , Umut Başar , Emrah Boylu

Öz

Günümüzde sadece Türkiye’de
değil dünyanın pek çok ülkesinde de çeşitli kurum ve
kuruluşlar vasıtasıyla yabancı dil olarak Türkçe öğretimi yapılmaktadır.
Türkçenin yabancı dil olarak rağbet gördüğü bölgelerden biri Ortadoğu olup
şüphesiz bu bölgede, Türk diline ilginin en yüksek olduğu ülke ise İran’dır.
Komşuluk ilişkilerimizin oldukça gelişmiş olduğu İran’da, uzun yıllardan beri
çeşitli müesseseler eliyle Türkiye Türkçesi öğretimi yapılmakta olup her yıl
binlerle ifade edilebilecek sayıda İranlı Türkçe öğrenmektedir. 2015
Aralık-2016 Mart döneminde sadece Yunus Emre Enstitüsü Tahran Türk Kültür
Merkezinde 530 kişi Türkçe öğrenmiştir. Bu kurumun 5 yılda yaklaşık 5000 kişiye
Türkçe öğrettiği göz önüne alındığında Türkçeye olan ilgi anlaşılabilir.  Her ne kadar Türkçe-Farsça tarihî süreç
içerisinde birbirini kelime, cümle, deyim, atasözü ve dil bilgisi bakımından
etkilemiş olsa da Ural-Altay dil ailesine mensup Türkçe ile Hint-Avrupa dil
ailesine mensup Farsça arasında özellikle dil bilgisel açıdan büyük farklılık
bulunmaktadır. Bu çerçevede, yabancı dil olarak Türkiye Türkçesi öğrenen
İranlıların dil bilgisi öğrenirken güçlük çektiği alanlardan biri Türkçedeki
“Fiil Çatısı” konusudur. İlave olarak birçok çatı ekini almış
(oku-t-tur-ul-mak) bir fiilin manasının, yabancı dil olarak Türkçe öğrenen
İranlı bir hedef kitle tarafından anlaşılması oldukça zor olmakta ve çoğu zaman
İranlı hedef kitle birden çok çatılı fiilleri kullanamamaktadır.  Hedef kitle tarafından yapılması muhtemel
hataların önceden bilinmesi öğreticinin tedbir almasını ve öğretim sürecini
daha iyi planlamasını sağlayacaktır. Bu bağlamda,  yapılan bu çalışmada yabancı dil olarak Türkçe
öğrenen İranlılara birden fazla (çok) çatılı fiillerin öğretiminde yaşanan
sorunlar ve sebepleri ele alınmış, bu sorunları aşmak adına çözüm önerileri
sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi, İran, Fiilde Birleşik Çatı, Problemler

Kaynakça

• AKAR, Ali. (2005).Türk Dili Tarihi. (1. Baskı), İstanbul: Ötüken Neşriyat.
• AKYÜZ, Kenan. (2009). Türk Eğitim Tarihi. Ankara: A Pegem Akademi.
• AYTAŞ, Gıyasettin ve ÇEÇEN, Akif Mehmet (2010). “Ana Dili Eğitiminde Dil Bilgisi Öğretiminin Yeri ve Önemi”, TÜBAR-XXVII, 77-89.
• BARIN, Erol (1994). “Yabancılara Türkçenin Öğretimi Metodu”, Ankara Üniversitesi TÖMER Dil Dergisi, 17, 53-54.
• BARIN, Erol (2010). “Yabancılara Türkçe Öğretimi Amacıyla Yazılan ‘Ecnebilere Mahsus’ Elifbâ Kitabı Üzerine”, TÜBAR-XXVII-/Bahar.
• BİÇER, Nurşat (2012). “Hunlardan Günümüze Yabancılara Türkçe Öğretimi”, Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi. S.1/4. 107-133.
• BOYLU, Emrah (2014). “Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğrenen Temel Seviyedeki İranlı Öğrencilerin Yazma Problemleri”, ZFWT Journal of World of Turks, Vol: 6, No: 2.
• DEMİR Celal ve BARIN Erol (2006). Türk Dil Bilgisi 1, Ses Bilgisi, 1. Baskı. Ankara: Öncü Kitap.
• ERGİN, Muharrem (1980). Türk Dil Bilgisi, İstanbul: Boğaziçi Yayınları.
• GENCAN, Tahir Nejat (1979). Dilbilgisi (4. Baskı), Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• GÖÇER, Ali vd. (2012). “Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretimi Kaynakçası”, TÜBAR-XXXII-/Güz.
• GÜLSEVİN, Gürer (1998). “Çatı Ekleri Üzerinde Kullanılabilen Ekler”, İlmi Araştırmalar 6, İstanbul.
• GÜLSEVİN, Gürer (2003). “Çatı Ekleri Üzerinde Kullanılabilen Ekler” (Türk Gramerinin Sorunları, Bildiriler I-II), Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• GÜNEŞ, Sezai (2009). Türk Dili Bilgisi (9. Basım), İzmir: Kendi Yayını.
• HENGİRMEN, Mehmet (2006). Türkçe Temel Dilbilgisi (5. Baskı), Ankara: Engin Yayınları.
• İŞCAN, Adem (2011). “Türkçenin Yabancı Dil Olarak Önemi”, Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, Yıl: 2, Sayı 4.
• KAMYAR, Taghi Vahidian ve Emrani, GholamReza (1392), Destur-ı Zebân-ı Fârsi (1), Tahran: Sâzman-ı Mütâ’ele ve tedvin-i kutub-u ulûm ve insânîdanışgâhha... .
• KANAR, Mehmet (2012). Türkçe Farsça Sözlük (2. Baskı), Say Yayınları.
• KONİG, Güray (1983). “Türkçede Çatı”, H. Ü. Edebiyat Fakültesi Dergisi (Özel Sayı).
• KORKMAZ, Zeynep (1992). Gramer Terimleri Sözlüğü, Ankara:Türk Dil Kurumu Yayınları.
• KORKMAZ, Zeynep (2007). “Türkiye Türkçesinde Fiil Çatısı Üzerine Görüşler” (Türk Dili Üzerine Araştırmalar, Cilt-3), Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• ÖZBAY, Murat vd. (2013). Yabancılara Türkçe Öğretimi İçin Ölçme ve Değerlendirme Soruları (Ed. Cem Birol ve Murat Özbay), Ankara: Pegem Akademi.
• ÖZBAY, Murat. (2009). Özel Öğretim Yöntemleri 2 (3. Baskı), Ankara: Öncü Kitap.
• ÖZTÜRK, Mürsel (1995). Farsça Dilbilgisi, Ankara: Murat Kitabevi Yayınları.
• ŞAHBAZ, Namık Kemal (2005). Tanzimat’tan Cumhuriyet’in İlk Yıllarına Kadar (1839-1928) Türkiye’de İlkokuma ve Yazma Öğretimi (Doktora Tezi), Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Türkçe Sözlük (2009). Akalın vd., (10. Baskı). Türk Dil Kurumu Yayınları.
• YILDIRIM, Ali. ve ŞİMŞEK, Hasan. (2012). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınevi.
• ZORBAZ, Kemal Zeki (2013). “Yabancılara Türkçe Öğretiminin Tarihi Seyri” (Yabancılara Türkçe Öğretimi El Kitabı, Ed. Mustafa Durmuş ve Alparslan Okur), Ankara: Grafiker Yayınları.