İşyerinde Sosyal Hizmet ve Farklı Ülkelerdeki Uygulamaları

Yıl 2021, Cilt: 5 Sayı: 2, 172 - 185, 30.12.2021

Umut Solmaz , İhsan Kutlu

Öz

Sosyal hizmet, toplum refahını hedefleyen, çeşitli alanlarda mikro, mezzo ve makro uygulamaları içeren bir meslek dalıdır. Bu alanlardan biri olan işyerinde sosyal hizmet, çalışanların ailevi, kültürel ve iş kaynaklı sorunlarının çözümünü hedeflemektedir. Endüstriyel sosyal hizmet olarak adlandırılan bu alan zaman içerisinde işyerinde sosyal hizmet, mesleki sosyal hizmet gibi farklı isimler almıştır. İşyerinde sosyal hizmet alanında sorunlar bütüncül uygulamalar ile çözüme kavuşturulmaktadır. Sağlığı geliştirme programları, danışmanlık programları ve çalışan destek programları işyerinde sosyal hizmetin uygulama çerçevesini oluşturmaktadır. İşyerinde sosyal hizmetin bu uygulamaları çeşitli ülkelerde gerçekleştirilmektedir ancak bu alan Türkiye’de yeterli düzeyde tanınmamakta ve uygulanmamaktadır. Bu derlemenin amacı, işyerinde sosyal hizmet alanını tanıtmak ve farklı ülkelerdeki uygulama örneklerini okuyucuya aktarmaktır. Çalışmanın sonuç bölümünde ise Türkiye’de işyerinde sosyal hizmetin uygulanabilirliği konusunda öneriler getirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

İşyerinde Sosyal Hizmet, Endüstriyel Sosyal Hizmet, İşyeri Sosyal Hizmeti, Mesleki Sosyal Hizmet, Sosyal Politika

Social Work in the Workplace and Its Applications in Different Countries

Öz

The social work is a profession that targets social welfare and includes micro, mezzo and macro applications in various fields. Social work in the workplace, one of these areas, aims to solve the family-related, cultural and work-related problems of the employees. This field, which is called social work in the workplace, has taken different names such as industrial social work and occupational social work over time. Problems in the field of social work inso the workplace are solved with holistic practices. Health promotion programs, counseling programs and employee asisstance programs form the implementation framework of social work in the workplace. Social work practices in the workplace is carried out in various countries, but these fields are not recognized sufficiently in Turkey and enforced. The aim of this review is to introduce the field of social work in the workplace and to convey the application examples in different countries to the reader. In the conclusion section of the study, recommendations on the applicability of social work in the workplace were introduced in Turkey.

Anahtar Kelimeler

Social Work in the Workplace, Industrial Social Work, Occupational Social Work, Social Policy

Kaynakça

• Aktaş, A. (2014). Çalışma Hayatında Kadınlara Karşı Psikolojik Taciz: Türkiye’deki Durum ve İşyerinde Sosyal Hizmet Odağında Önerilen Çözüm Mekanizmaları. Uluslararası Hakemli Beşeri ve Akademik Bilimler Dergisi, 3, 10, 1-23.
• Altun, F. (2019). İşyerinde Sosyal Hizmet Uygulamalarının Çalışanların İş Tatminine ve Örgütsel Bağlılığına Etkisi. (Doktora Tezi). İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Anabilim Dalı, İstanbul.
• Altuntaş, C. (2010). Çalışan Destek Programları. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12, 1, 57-75.
• Bargal, D. ve Karger, J. H. (1992). Occupational Social Work and The New Global Economy. Administration Social Work, 15, 4, 95-109.
• Bargal, D. (1999). The Future Development of Occupational Social Work. Administration in Social Work, 23, 3, 139-156.
• Chima, F. (2004). Depression and The Workplace: Occupational Social Work Development and Intervention. Employee Assistance Quarterly, 19,4, 1-20.
• Colantonio, A. (1989). Assessing The Effects of Employee Assistance Programs: A Review of Employee Assistance Program Evaluations, The Yale Journal of Biology and Medicine, 62, 13-22.
• Cooper, C. L. ve Cartwright, S. (1997). An Intervention Strategy for Workplace Stress. Journal of Psychosomatic Research, 43, 1, 7-16.
• Collins, J., Gibson, A., Parkin, S., Parkinson, R., Shave, D. ve Dyer, C. (2012). Counselling In The Workplace: How Time-Limited Counselling Can Effect Change In Well-Being. Counselling and Psychotherapy Research, 12, 2, 84-92.
• DeFacto. (t.y.). DeFacto’da Mutluluk. Erişim adresi: https://kurumsal.defacto.com.tr/defactoda-mutluluk.html
• DeSilva, G. (1988). Services to Customers: Customer Assistance Programs. (Editör: G.M. Gould ve M. L. Smith). Social Work in the Workplace: Practice and Principles. (s. 283-298). New York: Springer Publications.
• Duyan, V. (2019). Sosyal Hizmet (Temelleri, Yaklaşımları, Müdahale Yöntemleri). İstanbul: Nar Yayınevi.
• Ennis, M. (1992). Occupational Social Work in The Forces. Irish Social Worker, 1, 2.
• Fleisher, A. (1917). Welfare Services For Employees. Annals of the American Academy of Political and Social Science, 69, 50-57.
• Gelhenborg, J. (2008). Occupational Social Work in Germany: A Continuously Developing Field of Practice, (Editör: Paul Maiden). Global Perspectives of Occupational Social Work. (s. 17-41). New York: Haworth Press.
• Global Wellness Institute. (2017). Global Wellness Economy Monitor Report. USA.
• Googins, B., Reisner, E. ve Milton, J. (1986). Industrial Social Work in Europe. Employee Assistance Quarterly, 1, 3, 1-23.
• Health Advocate. (t.y.). Guide to Workplace Wellness. Erişim adresi: http://www.healthadvocate.com/downloads/whitepapers/WorkplaceWellnessGuide.pdf.
• Henderson, M., Hotopf, M. ve Wessely, S. (2015). Workplace Counselling. Occup Environ. Med., 60, 12, 899-900.
• IFSW. (2014). Global Definition of Social Work. Erişim Adresi: https://www.ifsw.org/what-is-social-work/global-definition-of-social-work/
• Iversen, R. R. (1998). Occupational Social Work For The 21st Century. Social Work, 43, 6, 551-566.
• Işıkhan, V. (2013). Endüstriyel Sosyal Hizmet. (Editör: Acar, H. , Negiz N. ve Akman E.). Sosyal Politika ve Kamu Yönetimi Bileşenleriyle Sosyal Hizmet Temelleri ve Uygulama Alanları. Maya Akademi: Ankara.
• Jacobsen, R. (1974). Industrial Social Work in Context: Points and Viewpoints. Social Work, 19, 655-656.
• Kahramanoğlu, E. (1992). İşçi Refahı ve Endüstriyel Sosyal Hizmet. Sağlık ve Sosyal Yardım Vakfı Dergisi, 2, 4.
• Katan, J. (2008). Occupational Social Work in Israel. Journal Employee Assistance Quarterly, 17, 1, 81-96.
• Logan, G. (2001). The Shadow Boxer: Occupational Social Work in Australia. (Editör: Paul Maiden), Global Perspectives of Occupational Social Work. (s. 1-15). New York: Haworth Press.
• Maiden, R. P. (2001). The Evolution and Practice of Occupational Social Work in the United States. Employee Assistance Quarterly, 17, 1-2, 119-161.
• Masi, D. (1982). Human Services in Industry. Maryland: Lexington Books.
• Michaels, C. N. ve Greene, M. A. (2013). Worksite Wellness: Increasing Adoption of Workplace Health Promotion Programs. Health Promotion Practice, 14, 4, 473-479.
• Miley, K. K., O’Melia, M. ve DuBois, B. (1998). Generalist Social Work Practice: Empowering Approach. Boston: Allyn Bacon.
• McLeod, J. and Henderson, M. (2003). Does Workplace Counselling Work?. British Journal of Psychiatry, 182, 2, 103-104.
• Newman, P. (2005). Industrial Social Work. (Ed: Francis J. Turner). Encyclopedia of Canadian Social Work. (s. 192-197). Canada: Wilfrid Laurier University Press.
• Powell, A. M. (2008). Occupational Social Work in Ireland. Journal of Behavioral Health, 17, 1, 65-79.
• Ritte, J. A., Halaevalu, F. ve Ofahengaue, V. (2009). Careers in Social Work. New York: Springer Publications.
• Sarkar, S. (2008). Industrial Social Work to Corporate Social Responsibility: A Transformation of Priority. Journal of Human Values, 14, 1, 31-48.
• Serdar, B. A. (2017). Sosyal Politika Kavramı, Tarihsel Gelişimi ve Türkiye’de Sosyal Politika. Aysen Tokol ve Yusuf Alper (Ed.). Sosyal Politika (s. 1-77). Bursa: Dora Yayıncılık.
• Silberman, R. (2007). Workplace Wellness Programs: Proven Strategy or False Positive?. Michigan Journal of Public Affairs, 4, 1-8.
• Solmaz, U. (2019). Çalışanların İş ve Aile Hayatı Sorunlarına İşyeri Sosyal Hizmeti Perspektifinden Bakış: İstanbul’da Bir Uygulama. (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Sosyal Hizmetler Anabilim Dalı, İstanbul.
• Sutherland, V. ve Cooper, C. (2000). Strategic Stress Management: An Organizational Approach. London: MacMillan Press.
• Talas, C. (1967). Sosyal Politika. Ankara: Sevinç Matbaası.
• Tanner, R.M. (1991). Social Work: The Profession Of Choice For Eaps. Employee Assistance Quarterly, 6, 3, 71-83.
• Thompson, N. (2013). Kuram ve Uygulamada Sosyal Hizmeti Anlamak. Ankara: Dipnot Yayınları.
• Transamerica Center for Health Studies. (2015). From Evidence to Practice: Workplace Wellness that Works. USA.
• Turner, F. J. (2005). Encyclopedia of Canadian Social Work. Canada: Wilfrid Laurier University Press.
• United Nations, Department of Economic and Social Affairs. (1971). Industrial Social Welfare. New York: UN Publications.
• Wyers, N. L. ve Kaulukukui, M. (1984). Social Services in the Workplace: Rhetoric vs. Reality. Social Work, 29, 2, 167-172.
• Yanardağ, U. ve Yanardağ, M. Z. (2020). İşyerinde Sosyal Çalışmayı Türkiye İçin Düşünmek. Çalışma ve Toplum Dergisi, 4, 2169-2190.
• Yıldırım, B. ve Kılıç, C. (2021). Post-Endüstriyel Çağda Endüstriyel Sosyal Hizmet Uygulamaları. Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 66, 201-220.
• Yüksel, T. F. (2001, Ekim). Çalışma Yaşamında (Endüstriyel) Sosyal Hizmet. Sosyal Hizmet Sempozyumu (Toplumsal Gelişme ve Değişme Sürecinde Sosyal Hizmet). Ankara.
• Zastrow, C. (2014). Sosyal Hizmete Giriş. Ankara: Nika Yayınevi.