Toplumda Damgalama Eğilimi ve Hükümlülere Yönelik Sosyal Mesafe İle İlişkili Faktörler

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 1, 1 - 17, 30.06.2022

Rasim Erez Büşra Özdoğan , Hüseyin Ünübol , Gökben Hızlı

https://doi.org/10.55109/tushad.947596

Öz

Çevremizi daha kolay tanımak için nesneleri sınıflandırdığımız gibi insanları da sınıflandırırız. Bu sınıflandırmanın bazı olumsuz sonuçları da olabilmektedir. Ön yargı ve ayrımcılıkla başlayan bu süreç damgalamaya kadar gidebilmektedir. Bu araştırmada, toplumun damgalama eğilimi ve hükümlü bireylere yönelik sosyal mesafe ilişkisi incelenmiştir.
Bu korelasyonel çalışma, sosyal medya (Facebook, Instagram, Whatsapp) üzerinden gönüllü ve rastgele seçilen 730 kişi ile yapılmıştır. Veriler; Sosyodemografik Bilgi Formu, Sosyal Mesafe Ölçeği ve Damgalama Eğilimi Ölçeği ile toplanmıştır. Araştırmada elde edilen veriler SPSS 25 paket programı kullanılarak analiz edilmiştir. Verilerin analizinde One Way ANOVA (Analysis of Variance – Tek Yönlü Varyans Analizi) ve t-testi kullanılmıştır. Aradaki ilişkiyi incelemek için ise Pearson korelasyon testi kullanılmıştır.
Araştırma sonucunda, damgalama eğilimi arttıkça sosyal mesafenin de arttığı saptanmıştır. Damgalamayı etkileyen başlıca faktörler; yaş, cinsiyet, çevre, meslek ve iş sektörü olarak bulunmuştur. Sosyal mesafenin ise; cinsiyet, medeni durum, çocuk sahibi olma, yaşanan çevre, meslek, çalışılan sektör, eğitim, kişinin birinci derece akrabası ya da arkadaşının adli ceza geçmişi ile ilişkili olarak değiştiği bulunmuştur. Damgalama ve sosyal mesafe koyma, hükümlülerde olumsuz pekiştireç görevi görerek suç işleme davranışını devam ettirebilir. Bu sebeple gelecek çalışmalarda, damgalama ile mükerrer suçluluk, suç kariyeri ve hayat kalitesinin arttırılması konularının incelenmesi önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Damgalama, Hükümlü, Sosyal Mesafe

Stigma Tendency in Society and Factors Related to Social Distancing for Convicts

Öz

We classify people just as we classify objects in order to recognize our environment more easily. This classification can sometimes have negative consequences. This process, which starts with prejudice and discrimination, can go as far as stigmatization. In this study, the stigmatization tendency of society and the relationship of social distance towards convicted individuals were examined.
This correlational study was conducted with 730 voluntary and randomly selected people through social media (Facebook, Instagram, Whatsapp). Data; Sociodemographic Information Form was collected by Social Distance Scale and Stigmatization Tendency Scale. The data obtained in the research were analyzed using the SPSS 25 package program. One Way ANOVA (Analysis of Variance) and t-test were used to analyze the data. Pearson's correlation test was used to examine the relationship.
As a result of the research, it was determined that social distance increased as the tendency to stigmatize increased. The main factors affecting stigma were age, gender, environment, occupation, and business sector. It has been found that social distance varies concerning gender, marital status, having a child, living environment, profession and sector, education, criminal history of a first-degree relative or friend. Stigmatization and social distancing may perpetuate delinquent behavior by acting as negative reinforcement in convicts. For this reason, it is recommended to examine the issues of stigmatization and repeated delinquency, criminal career, and quality of life in future studies.

Anahtar Kelimeler

Convict, Social Distancing, Stigma

Kaynakça

• Arkar, H. (1991). Akıl hastasının sosyal reddedilimi. Düşünen Adam, 4(3), 6-9.
• Arslaonğlu Ç. E., (2016). Koşullu salıverme ile tahliye olmuş hükümlülerde damgalanma algısı ve damgalanma ile başa çıkma stratejileri arasındaki ilişki. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Avcil, C. (2014). Psikiyatrik hasta yakınlarında damgalama ve ilişkili faktörler. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Üsküdar Üniversitesi, İstanbul.
• Bedük, M. N. (2010). Kamu kurum ve kuruluşlarında eski hükümlü işçi çalıştırılması. Kamu-İş, 2.
• Bilgiç, Ş. (2014). Mahkûmların suç algısı. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal Ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, (3), 8-17.
• Budak, S. (2000). Psikoloji Sözlüğü, Ankara, Bilim Sanat Yayınları.
• Gargari, S.G. (2015). Dokuz Eylül Üniversitesi’nde öğrenim gören üç farklı fakülte öğrencilerinin alkol ve madde bağımlılığına yönelik damgalamaları. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Goffman, E. (1963). Stigma Notes on the Management of Spoiled Identity Simon and Schuster. New York, 3.
• Güvenir, T. Miral, S., ve Gökengin, D., (2004). Bir stigmatizasyon (damgalama) ve istismar olgusunda okul konsültasyonu kapsamında multidisipliner krize müdahale yaklaşımı, D.E.Ü. Tıp Fakültesi Dergisi, 18 (3), 251-255.
• Hepburn, J. R., ve Griffin, M. L. (2004). The effect of social bonds on successful adjustment to probation: An event history analysis. Criminal Justice Review, 29(1), 46-75.
• Johnson, R., (2002) Hard time: Understanding and reforming the prison (3rd ed.). Belmont, CA: Wadsworth.
• Links, W., (2010). Prejudged: Tagged for Life–A research report into employer attitudes towards ex-offenders. London: Working Links.
• Snider, J. S., ve Reysen, S., (2014) Effect of framing of reentry program on perceptions of ex-offenders. World Journal of Social Science Research, 1(1), 68-88.
• Stalans, L. J., (2002). Measuring attitudes to sentencing. In J. V. Roberts & M. Hough (Eds.), Changing attitudes to punishment: Public opinion, crime and justice (pp. 15-32). Cullompton, UK: Willan Publishing.
• Timurturkan, M., Demez, G., Kart, E., Ertan, C., Cankurtaran, S., ve Aktin, S. (2017). "Hükümlü” olmanın sosyal tezahürleri: sosyal dışlanma, damga ve suç- Social appearences of being an offender: social exclusion, stıigma and crime. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(20), 138-157.
• Yaman, E., ve Güngör, H. (2013). Damgalama (Stigma) ölçeğinin geliştirilmesi, geçerlilik ve güvenirlik Çalışması. Değerler Eğitimi Dergisi, 11(25), 251-270.