Bazı Uçucu Yağ Bileşiklerinin Kanyaş [(Sorghum halepense (L.) Pers.] Gelişimine Etkinliğinin Belirlenmesi
Yıl 2015,
Cilt: 2 Sayı: 2, 93 - 99, 30.09.2015
Ayşe Yazlık
,
İlhan Üremiş
Öz
Kanyaş (Sorghum halepense (L.) Pers.) (SORHA) tarım ve tarım dışı alanlarda ciddi verim kayıplarına neden olan çok yıllık yabancı otlardan biridir. Kanyaş tek bir mücadele yöntemi ile kontrol edilemediği için birçok stratejisinin bir arada kullanılması gerekmektedir. Kanyaş ile mücadele kullanılabilecek yöntemlerden birisi de allelopatik kimyasalların kullanılmasıdır. Çalışma ile allelokimyasal içeriği olan bitkilerin [İstanbul kekiği (Origanum vulgare L.), lavanta (Lavandula angustifolia L.) ve biberiye (Rosmarinus officinalis L.)] kanyaş gelişimine olan etkisi incelenmiştir. Çıkış öncesi dönemde biberiye yağının yüksek dozunun (16 μl 38.465 cm2) en iyi sonucu verdiği ve kanyaş kuru ağırlığını % 41.0 oranında azalttığı tespit edilmiştir. Çıkış sonrası dönemde kullanılan uçucu yağlarda en yüksek etkinin yine 16 μl 38.465 cm2 doz (% 48.0) biberiye uygulamasından sağlandığı tespit edilmiştir. Her üç uçucu yağın da çıkış sonrası uygulamaları çıkış öncesi uygulamalarından daha yüksek etki sağlamıştır.
Kaynakça
- Anonymous, 2013a Weed science.
- http://www.weedscience.org/Summary/Species.aspx?WeedID=166 Ulaşım tarihi: 08-01-2013.
- Anonymous, 2013b FAO. http://www.fao.org/agriculture/crops/agp-home/en/?no_cache=1 Ulaşım tarihi: 12-07-2013.
- Anonymous, 2013c. ISSG. http://www.issg.org/ Ulaşım tarihi: 12-07-2013.
- Abouziena, H. F. H., Omar, A.A.M., Sharma, S. D. and Singh, M. 2009. Efficacy comparison of some new natural-product herbicides for weed control at two growth stages. Weed Technology, 23 (3) 431-437.
- Arminante, F., De Falco, E., De Feo, V., De Martino, L., Mancini, E., Quaranta. E., 2006. Allelopathic activity of essential oils from Mediterranean Labiatae. I. International Symposium on the Labiatae: Advances in Production, Biotechnology and Utilisation (22-25 February, Sanremo-Italy), 347-360
- Başer K.H.C.,1993. Essential oils of Anatolian Labiatae: a profile. Acta Horticulturae 333, 217–238.
- Boz, Ö., 2000. Aydın ili pamuk ekim alanlarındaki yabancı otların yaygınlık ve yoğunluklarının saptanması. Türkiye Herboloji Dergisi, 3 (1) 10-16.
- Cheema, Z. A., Sadiq, H. M. I. and Khaliq, A. 2000. Efficacy of sorgaab (sorghum water extract) as a natural weed inhibitor in wheat. International J. Agric. Biol., 1:144-146.
- Cheema, Z. A., Khaliq, A. and Akhtar, S. 2001. Use of sorgaab (sorghum water extract) as a natural weed inhibitor in spring mungbean. International J. Agric. Biol., 3:515-518.
- Dayan, F.E., Howell J. and Weidenhamer J.D., 2009. Dynamic root exudation of sorgoleone and its in planta mechanism of action. Journal Experimental Botany. 60 (7) 2107-2117.
- Doğan, A. ve Uygur, F.N., 2005. Antep Turpu (Raphanus sativus L.) ‘nun Mısır Bitkisine ve Yabancı Ot Türlerine Olan Allelopatik Etkisinin Araştırılması. Türkiye Herboloji Dergisi, 8 (2): 10-25
- Duke, O. S., Dayan, E. F., Rimando, M. A., Schrader, K. K., Aliotta, G., Oliva, A. and Romagni, J. G., 2002. Chemicals from nature for weed management. Weed Science, 50:138–151.
- Efil, F., 2012. Mercanköşk (Origanum majorana L.) Ve dağ kekiği (Origanum syriacum L.) Uçucu yağ ve hidrosollerinin yabancı otlara karşı Biyo-herbisidal potansiyellerinin belirlenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Hatay.
- Erten, L., Nemli, Y. 1997. Zeytin fidanlıklarında görülen yabancı otlar ve yoğunluklarının belirlenmesi üzerinde çalışmalar. Türkiye II. Herboloji Kongresi (1-4 Eylül 1997 İzmir-Ayvalık) Bildiri Kitabı, 133-140.
- Grube, A., Donaldson, D., Kiely, T. and Wu, L., 2011. Pesticides Industry Sales and Usage Pesticides Industry Sales and Usage Report. U.S. Environmental Protection Agency (EPA) Biological and Economic Analysis Division Office of Pesticide Programs Office of Chemical Safety and Pollution Prevention U.S. Environmental Protection Agency Washington, Page: 5.
- Güncan, A., 1979. Tarla sarmaşığı (Convolvulus arvensis)’nın biyolojisi ve buğday içerisinde mücadele imkanları üzerinde araştırmalar. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, No: 234, Araştırma Serisi No: 151, Erzurum.
- Güneş, E., Uludağ, A., Uremiş, I. 2008. Economic impact of johnsongrass (Sorghum halepense (L.) Pers.) in cotton production in Turkey. Zeitschrift für Pflanzenkrankheiten und Pflanzenschutz, Sonderheft XXI: 515-520
- Gözcü, D. ve Uludağ, A. 2005. Kahramanmaraş ile pamuk tarlalarında görülen yabancı ot türleri ve önemi. Türkiye Herboloji Dergisi, 8 (1) 7-15.
- Inderjit, Kaur, R., Kaur, S. and Callaway, R. M., 2009. Impact of (±)-catechin on soil microbial communities. Communicative & Integrative Biology, 2 (3) 1-3.
- Kadıoğlu, İ., Uluğ, E., Üremiş, İ. 1993. Akdeniz bölgesi pamuk ekim alanlarinda görülen yabanci otlar üzerinde araştirmalar. Türkiye I. Herboloji Kongresi, 3-5 Şubat 1993, Adana) 151-156.
- Kadıoğlu İ., Üremiş İ. and Uludağ, A., 2004. Relationships between seed bank and weed flora in cotton areas in the Cukurova Region of Turkey. Bulletin of Pure and Applied Science. 23 (1): 61-69.
- Kaya, İ. ve Nemli, Y., 2001. Aydın ili önemli pamuk ekiliş alanlarında sorun olan yabancı otların saptanması. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarım Bilimleri Dergisi (J. Agric. Sci.), 12 (1):37-40.
- Luciana, A.G., Carpenese, G., Ciani, P.L., Morelli, I., Macchia, M., Flamini, G., 2003. Essential oil from Mediterranean Lamiaceae as germination inhibitors. J. Agric. Food Chem., 51 (21) 6158-6164.
- Özer Z., İ. Kadıoğlu, H. Önen, N. Tursun, 2001. Herboloji (Yabancı Ot Bilimi). Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No:20 KitaplarSerisi, No:10, Tokat
- Rimando, A. M., Kagan, I. A., Dayan, F.E., Czarnota, M.A. and Weston, L.A., 2005. Chemical basis for weed suppressive activity of sorghum. In: Petroski RJ, Tellez MR, Behle RW, editors. Semiochemicals in Pest and Weed Control. Washington DC: American Chemical Society. pp. 59–70
- Tepe, I., 1992. Domates fideliklerinde sorun olan yabancı otlar ve kimyasal mücadeleleri üzerinde araştırmalar. Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Doktora Tezi, İzmir
- Tursun, N. Tursun, A. Ö., Kaçan, K. 2004. Kahramanmaraş İli ve İlçelerinde Pamuk Ekim Alanlarında Sorun Olan Yabancı Otların Belirlenmesi. KSU Fen ve Mühendislik Dergisi, 7 (1) 92-95
- Tursun, N. ve Seyithanoğlu, M., 2006. Kahramanmaraş ilinde önemli kültür bitkilerinde sorun olan önemli yabancı ot türleri ve bunlarla mücadelede en yaygın kullanılan herbisitlerin belirlenmesi. KSÜ Fen ve Mühendislik Dergisi, 9 (2)
- Tworkoski, T., 2002. Herbicide Effect of Essential Oils. Weed Science, 50 (4) 425-431.
- Uludağ, A., Gözcü, D., Ruşen, M, Güvercin, R. S., Demir, A., 1999. The effect of johnsongrass densities (Sorghum halepense L. Pers.) on cotton yield. Pakistan J. Biol. Sci., 10: 523-525
- Uluğ, E., Kadioğlu, I., Üremiş, I. 1993. Türkiye’nin yabancı otları ve bazı özellikleri (weeds of turkey and their some characteristics). T.K.B. Adana Zirai Mücadele Araştırma Enstitüsü, Adana
- Uluğ, E. ve Kadıoğlu, I., 1995. Akdeniz bölgesinde ikinci ürün soya tarlalarındaki yabancı otlar ve mücadele imkânlarının belirlenmesi üzerinde araştırmalar. Bitki Koruma Bülteni, 35 (3-4) 211-226
- Uygur, F.N., Koch, W., Walter, H., 1986. Çukurova Bölgesi Buğday-Pamuk Ekim Sistemindeki Önemli Yabancı Otların Tanımı. -PLITS 1986/4 (1), Josef Margraf Verlag, Stuttgart, 169 pp.
- Uygur, F. N., Köseli, T.F., 1988. A Study on Allelopathic Effect of Radish (Raphanus sativus L.) sap on Johnsongrass (Sorghum halepense (L.) Pers.). - J. Turk. Phytopathology, Vol. 17, No. 3, 136
- Uygur, F.N., Koch, W., 1990. Cynodon dactylon L. Pers. ve Sorghum halepense (L.) Pers.’nin tohumlarının çimlenmesini ve rizom boğumlarının sürmesini etkileyen faktörlerin araştırılması. Doğa- Tr.J. of Agricultural and Forestry, 14:192-201.
- Uygur, F.N., Köseli, F., Cesurer, L., 1991. Antep Turpunun (Raphanus sativus L. ) Pamuk Alanlarında Biyoherbisit Olarak Kulanılma Olanaklarının Araştırılması.- VI Türkiye Fitopatoloji Kongresi, 1991 - İzmir, Türkiye Fitopatoloji Derneği Yayınları No:6 1991, 167-171
- Üremiş, İ., 2006. Türkiye’de Brassicaceae familyasından bitkilerin allelopatik etkileri üzerine yapılan çalışmalar. Allelopati Çalıştayı (13-15 Haziran 2006, Yalova) Bildiriler, 23-35
- Üremiş, İ., Arslan, M., Uludağ, A. and Sangün, M.K., 2009a. Allelopathic potentials of residues of 6 brassica species on johnsongrass [Sorghum halepense (L.) Pers.] African Journal of Biotechnology, 8 (15) 3497-3501
- Üremiş, I., Arslan, M, Sangün, M.K., 2009b. Herbicidal potential of essential oils on the germination of some problem weeds. Asian J. Chem., 21 (4) 3199-3210
- Yazlık (I.), A., Arslan, M., Efil, F., Üremiş, İ. ve Uludağ, A., 2013. Uçucu yağların Türkiye’de yabancı ot mücadelesinde kullanılabilirliğinin değerlendirilmesi. I. Bitki Koruma Ürünleri ve Makineleri Kongresi (2-5 Nisan 2013 – Antalya) Cilt I. Sayfa 229-241 Ankara- 2013
- Yazlık, A., 2014. Kanyaş (Sorghum halepense (L.) Pers.)’ın Marmara Bölgesindeki Yaygınlığı, Yoğunluğu, Biyolojisi ve Alternatif Mücadele Olanaklarının Belirlenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bitki Koruma Anabilim Dalı Doktora Tezi. 157 sayfa
- Zimdahl, R. L., 2007. Fundamentals of weed science [third edition] Academic press, 666p
Yıl 2015,
Cilt: 2 Sayı: 2, 93 - 99, 30.09.2015
Ayşe Yazlık
,
İlhan Üremiş
Öz
Jonsongrass (Sorghum halepense (L.) Pers.) (SORHA) is one of the most troublesome perennial weeds caused important yield reductions in the agricultural and environmental problems in the non-agricultural fields. Using a combination of several control strategies is required because Sorha cannot be effectively controlled by a single control method. One of the methods that can be used for the control of Sorha is the usage of allelopathic chemicals. The efficiency of the plants [oregano (Origanum vulgare L.), lavender (Lavandula angustifolia L.) and rosemary (Rosmarinus officinalis L.)] that have allelochemicals on the SORHA were examined with this study. Using rosemary oil at the high rate (16 µl 38.465 cm2) gave the best results and reduced dry weight at 41.0% when it was applied as pre-emergence. The same essential oil rate obtained from rosemary was the highest adversely effects on the Sorha growth (48.0%) when it was used as post-emergence. Post-emergence application of all three volatile oils has provided more influence on the Sorha growth compared to the pre-emergence application
Kaynakça
- Anonymous, 2013a Weed science.
- http://www.weedscience.org/Summary/Species.aspx?WeedID=166 Ulaşım tarihi: 08-01-2013.
- Anonymous, 2013b FAO. http://www.fao.org/agriculture/crops/agp-home/en/?no_cache=1 Ulaşım tarihi: 12-07-2013.
- Anonymous, 2013c. ISSG. http://www.issg.org/ Ulaşım tarihi: 12-07-2013.
- Abouziena, H. F. H., Omar, A.A.M., Sharma, S. D. and Singh, M. 2009. Efficacy comparison of some new natural-product herbicides for weed control at two growth stages. Weed Technology, 23 (3) 431-437.
- Arminante, F., De Falco, E., De Feo, V., De Martino, L., Mancini, E., Quaranta. E., 2006. Allelopathic activity of essential oils from Mediterranean Labiatae. I. International Symposium on the Labiatae: Advances in Production, Biotechnology and Utilisation (22-25 February, Sanremo-Italy), 347-360
- Başer K.H.C.,1993. Essential oils of Anatolian Labiatae: a profile. Acta Horticulturae 333, 217–238.
- Boz, Ö., 2000. Aydın ili pamuk ekim alanlarındaki yabancı otların yaygınlık ve yoğunluklarının saptanması. Türkiye Herboloji Dergisi, 3 (1) 10-16.
- Cheema, Z. A., Sadiq, H. M. I. and Khaliq, A. 2000. Efficacy of sorgaab (sorghum water extract) as a natural weed inhibitor in wheat. International J. Agric. Biol., 1:144-146.
- Cheema, Z. A., Khaliq, A. and Akhtar, S. 2001. Use of sorgaab (sorghum water extract) as a natural weed inhibitor in spring mungbean. International J. Agric. Biol., 3:515-518.
- Dayan, F.E., Howell J. and Weidenhamer J.D., 2009. Dynamic root exudation of sorgoleone and its in planta mechanism of action. Journal Experimental Botany. 60 (7) 2107-2117.
- Doğan, A. ve Uygur, F.N., 2005. Antep Turpu (Raphanus sativus L.) ‘nun Mısır Bitkisine ve Yabancı Ot Türlerine Olan Allelopatik Etkisinin Araştırılması. Türkiye Herboloji Dergisi, 8 (2): 10-25
- Duke, O. S., Dayan, E. F., Rimando, M. A., Schrader, K. K., Aliotta, G., Oliva, A. and Romagni, J. G., 2002. Chemicals from nature for weed management. Weed Science, 50:138–151.
- Efil, F., 2012. Mercanköşk (Origanum majorana L.) Ve dağ kekiği (Origanum syriacum L.) Uçucu yağ ve hidrosollerinin yabancı otlara karşı Biyo-herbisidal potansiyellerinin belirlenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Hatay.
- Erten, L., Nemli, Y. 1997. Zeytin fidanlıklarında görülen yabancı otlar ve yoğunluklarının belirlenmesi üzerinde çalışmalar. Türkiye II. Herboloji Kongresi (1-4 Eylül 1997 İzmir-Ayvalık) Bildiri Kitabı, 133-140.
- Grube, A., Donaldson, D., Kiely, T. and Wu, L., 2011. Pesticides Industry Sales and Usage Pesticides Industry Sales and Usage Report. U.S. Environmental Protection Agency (EPA) Biological and Economic Analysis Division Office of Pesticide Programs Office of Chemical Safety and Pollution Prevention U.S. Environmental Protection Agency Washington, Page: 5.
- Güncan, A., 1979. Tarla sarmaşığı (Convolvulus arvensis)’nın biyolojisi ve buğday içerisinde mücadele imkanları üzerinde araştırmalar. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, No: 234, Araştırma Serisi No: 151, Erzurum.
- Güneş, E., Uludağ, A., Uremiş, I. 2008. Economic impact of johnsongrass (Sorghum halepense (L.) Pers.) in cotton production in Turkey. Zeitschrift für Pflanzenkrankheiten und Pflanzenschutz, Sonderheft XXI: 515-520
- Gözcü, D. ve Uludağ, A. 2005. Kahramanmaraş ile pamuk tarlalarında görülen yabancı ot türleri ve önemi. Türkiye Herboloji Dergisi, 8 (1) 7-15.
- Inderjit, Kaur, R., Kaur, S. and Callaway, R. M., 2009. Impact of (±)-catechin on soil microbial communities. Communicative & Integrative Biology, 2 (3) 1-3.
- Kadıoğlu, İ., Uluğ, E., Üremiş, İ. 1993. Akdeniz bölgesi pamuk ekim alanlarinda görülen yabanci otlar üzerinde araştirmalar. Türkiye I. Herboloji Kongresi, 3-5 Şubat 1993, Adana) 151-156.
- Kadıoğlu İ., Üremiş İ. and Uludağ, A., 2004. Relationships between seed bank and weed flora in cotton areas in the Cukurova Region of Turkey. Bulletin of Pure and Applied Science. 23 (1): 61-69.
- Kaya, İ. ve Nemli, Y., 2001. Aydın ili önemli pamuk ekiliş alanlarında sorun olan yabancı otların saptanması. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarım Bilimleri Dergisi (J. Agric. Sci.), 12 (1):37-40.
- Luciana, A.G., Carpenese, G., Ciani, P.L., Morelli, I., Macchia, M., Flamini, G., 2003. Essential oil from Mediterranean Lamiaceae as germination inhibitors. J. Agric. Food Chem., 51 (21) 6158-6164.
- Özer Z., İ. Kadıoğlu, H. Önen, N. Tursun, 2001. Herboloji (Yabancı Ot Bilimi). Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No:20 KitaplarSerisi, No:10, Tokat
- Rimando, A. M., Kagan, I. A., Dayan, F.E., Czarnota, M.A. and Weston, L.A., 2005. Chemical basis for weed suppressive activity of sorghum. In: Petroski RJ, Tellez MR, Behle RW, editors. Semiochemicals in Pest and Weed Control. Washington DC: American Chemical Society. pp. 59–70
- Tepe, I., 1992. Domates fideliklerinde sorun olan yabancı otlar ve kimyasal mücadeleleri üzerinde araştırmalar. Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Doktora Tezi, İzmir
- Tursun, N. Tursun, A. Ö., Kaçan, K. 2004. Kahramanmaraş İli ve İlçelerinde Pamuk Ekim Alanlarında Sorun Olan Yabancı Otların Belirlenmesi. KSU Fen ve Mühendislik Dergisi, 7 (1) 92-95
- Tursun, N. ve Seyithanoğlu, M., 2006. Kahramanmaraş ilinde önemli kültür bitkilerinde sorun olan önemli yabancı ot türleri ve bunlarla mücadelede en yaygın kullanılan herbisitlerin belirlenmesi. KSÜ Fen ve Mühendislik Dergisi, 9 (2)
- Tworkoski, T., 2002. Herbicide Effect of Essential Oils. Weed Science, 50 (4) 425-431.
- Uludağ, A., Gözcü, D., Ruşen, M, Güvercin, R. S., Demir, A., 1999. The effect of johnsongrass densities (Sorghum halepense L. Pers.) on cotton yield. Pakistan J. Biol. Sci., 10: 523-525
- Uluğ, E., Kadioğlu, I., Üremiş, I. 1993. Türkiye’nin yabancı otları ve bazı özellikleri (weeds of turkey and their some characteristics). T.K.B. Adana Zirai Mücadele Araştırma Enstitüsü, Adana
- Uluğ, E. ve Kadıoğlu, I., 1995. Akdeniz bölgesinde ikinci ürün soya tarlalarındaki yabancı otlar ve mücadele imkânlarının belirlenmesi üzerinde araştırmalar. Bitki Koruma Bülteni, 35 (3-4) 211-226
- Uygur, F.N., Koch, W., Walter, H., 1986. Çukurova Bölgesi Buğday-Pamuk Ekim Sistemindeki Önemli Yabancı Otların Tanımı. -PLITS 1986/4 (1), Josef Margraf Verlag, Stuttgart, 169 pp.
- Uygur, F. N., Köseli, T.F., 1988. A Study on Allelopathic Effect of Radish (Raphanus sativus L.) sap on Johnsongrass (Sorghum halepense (L.) Pers.). - J. Turk. Phytopathology, Vol. 17, No. 3, 136
- Uygur, F.N., Koch, W., 1990. Cynodon dactylon L. Pers. ve Sorghum halepense (L.) Pers.’nin tohumlarının çimlenmesini ve rizom boğumlarının sürmesini etkileyen faktörlerin araştırılması. Doğa- Tr.J. of Agricultural and Forestry, 14:192-201.
- Uygur, F.N., Köseli, F., Cesurer, L., 1991. Antep Turpunun (Raphanus sativus L. ) Pamuk Alanlarında Biyoherbisit Olarak Kulanılma Olanaklarının Araştırılması.- VI Türkiye Fitopatoloji Kongresi, 1991 - İzmir, Türkiye Fitopatoloji Derneği Yayınları No:6 1991, 167-171
- Üremiş, İ., 2006. Türkiye’de Brassicaceae familyasından bitkilerin allelopatik etkileri üzerine yapılan çalışmalar. Allelopati Çalıştayı (13-15 Haziran 2006, Yalova) Bildiriler, 23-35
- Üremiş, İ., Arslan, M., Uludağ, A. and Sangün, M.K., 2009a. Allelopathic potentials of residues of 6 brassica species on johnsongrass [Sorghum halepense (L.) Pers.] African Journal of Biotechnology, 8 (15) 3497-3501
- Üremiş, I., Arslan, M, Sangün, M.K., 2009b. Herbicidal potential of essential oils on the germination of some problem weeds. Asian J. Chem., 21 (4) 3199-3210
- Yazlık (I.), A., Arslan, M., Efil, F., Üremiş, İ. ve Uludağ, A., 2013. Uçucu yağların Türkiye’de yabancı ot mücadelesinde kullanılabilirliğinin değerlendirilmesi. I. Bitki Koruma Ürünleri ve Makineleri Kongresi (2-5 Nisan 2013 – Antalya) Cilt I. Sayfa 229-241 Ankara- 2013
- Yazlık, A., 2014. Kanyaş (Sorghum halepense (L.) Pers.)’ın Marmara Bölgesindeki Yaygınlığı, Yoğunluğu, Biyolojisi ve Alternatif Mücadele Olanaklarının Belirlenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bitki Koruma Anabilim Dalı Doktora Tezi. 157 sayfa
- Zimdahl, R. L., 2007. Fundamentals of weed science [third edition] Academic press, 666p