Effect of Different Phosphorus Doses on Yield and Some Agricultural Properties in Coriander (Coriandrum sativum L.) Plant

Yıl 2020, Cilt: 7 Sayı: 2, 192 - 200, 30.06.2020

Gülen Özyazıcı

https://doi.org/10.19159/tutad.722971

Cited By: 2

Öz

In this study, the effect of different doses of phosphorus (P) fertilizer applied to the soil, on the yield and some quality parameters of coriander (Coriandrum sativum L.) were investigated. The study was conducted between 2017 and 2019 under the semi-arid climate conditions of Southeast Anatolia in Turkey. In the study, five different doses of fertilizer with phosphorus (P0= 0 kg P2O5 da-1, P3= 3 kg P2O5 da-1, P6= 6 kg P2O5 da-1, P9= 9 kg P2O5 da-1 ve P12 kg P2O5 da-1) has been considered as the subject of research. According to the results of two years of research, it was determined that P doses had significant effects on seed yield and some of the agricultural properties effective on yield, essential oil, and fixed oil ratios. In the study, the highest plant height, number of branches per plant, number of umbellet in the main umbel, number of seeds, biological yield, seed yield, essential and fixed oil ratios were obtained at P9 dose. The highest values in terms of thousand- grain weight were determined in P6 and P9 doses. According to P fertilizer doses, plant height, number of branches, number of umbellet in the main umbel, number of seeds in the main umbel, biological yield, seed yield, thousand-grain weight, essential oil ratio and fixed oil ratio were ranged between 66.86-84.78 cm, 5.32-9.03 plants-1, 4.79-5.67, 20.33-35.18, 317.3-16.7 kg da-1, 98.9-174.3 kg da-1, 6.99-7.45 g, 0.30-0.42% and 15.59-17.24%, respectively. According to the results of the research, under the semi-arid climatic conditions of Siirt province with very little and/or low levels of P, for the winter cultivation of coriander (C. sativum L.) for seed yield, a pure phosphorous (P2O5) fertilization of 8.7 kg per decare is recommended.

Anahtar Kelimeler

Coriandrum sativum L., phosphorus, seed yield, essential oil, fixed oil

Farklı Fosfor Dozlarının Kişniş (Coriandrum sativum L.) Bitkisinde Verim ve Bazı Tarımsal Özelliklere Etkisi

Öz

Bu araştırmada, farklı düzeylerde toprağa uygulanan fosforlu gübrenin kişniş (Coriandrum sativum L.) bitkisinin verim ve bazı kalite parametrelerine etkisinin ortaya konulması amaçlanmıştır. Araştırma, Türkiye’nin yarı kurak ikliminin hüküm sürdüğü Güneydoğu Anadolu Bölgesi koşullarında 2017-2019 yılları arasında yürütülmüştür. Çalışmada, fosfor (P)’lu gübrenin 5 farklı dozu (P0= 0 kg P2O5 da-1, P3= 3 kg P2O5 da-1, P6= 6 kg P2O5 da-1, P9= 9 kg P2O5 da-1 ve P12 kg P2O5 da-1) araştırma konusu olarak ele alınmıştır. İki yıllık araştırma sonuçlarına göre, P dozlarının kişniş bitkisinin tohum verimi ve verime etkili bazı tarımsal özellikleri ile uçucu yağ oranı ve sabit yağ oranı üzerine anlamlı etkilerinin olduğu belirlenmiştir. Araştırmada en yüksek; bitki boyu, bitkide dal sayısı, ana şemsiyede şemsiyecik sayısı, tohum sayısı, biyolojik verim, tohum verimi, uçucu ve sabit yağ oranı P9 dozunda saptanmıştır. Bin tane ağırlığı yönünden en yüksek değerler ise P6 ve P9 fosfor dozlarında belirlenmiştir. Fosforlu gübre dozlarına göre bitki boyu 66.86-84.78 cm, dal sayısı 5.32-9.03 adet bitki-1, ana şemsiyede şemsiyecik sayısı 4.79-5.67 adet, ana şemsiyede tohum sayısı 20.33-35.18 adet, biyolojik verim 317.3-516.7 kg da- 1, tohum verimi 98.9-174.3 kg da-1, bin tane ağırlığı 6.99-7.45 g, uçucu yağ oranı % 0.30-0.42 ve sabit yağ oranı % 15.59-17.24 arasında değişim göstermiştir. Araştırma sonucuna göre; Siirt ili yarı kurak iklim koşullarında, toprakta çok az ve/veya az düzeyde alınabilir P varlığında, kişniş (C. sativum L.)’in kışlık olarak yetiştiriciliğinde, tohum verimi amacıyla dekara saf 8.7 kg P2O5 hesabıyla fosforlu gübreleme yapılması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Coriandrum sativum L., fosfor, tohum verimi, uçucu yağ, sabit yağ

Kaynakça

• Albayrak, S., Göncü, A., Albayrak, S., 2012. Geleneksel gıda olarak kişniş: tıbbi yararları ve biyoaktiviteleri. Mesleki Bilimler Dergisi, 1(4): 2-7.
• Anonim, 2020. Siirt İli İklim Verileri. Siirt Meteoroloji İstasyon Kayıtları, Siirt.
• Arabacı, B., Bayram, E., 2005. Farklı sıra arası ve tohumluk miktarlarında kişniş (Coriandrum sativum L.)’in bazı morfolojik ve teknolojik özelliklerinin belirlenmesi. Türkiye VI. Tarla Bitkileri Kongresi, 5- 9 Eylül, Antalya, s. 535-540.
• Arslan, Y., Katar, D., Subaşı, İ., 2012. Çörekotu (Nigella sativa L.)’nda farklı ekim zamanlarının verim ve bazı bitkisel özelikler üzerine etkileri. Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Sempozyumu, 13-15 Eylül, Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Tokat, Türkiye, 132- 138.
• Arslan, Y., Subaşı, İ., Kodaş, R., Katar, D., 2014. Farklı azot ve fosfor dozlarının kuru şartlarda yetiştirilen pelemir (Cephalaıia syriaca L.) bitkisinin verim ve verim özellikleri üzerine etkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 9(2): 33-41.
• Beyzi, E., Güneş, A., 2017. Kişniş (Coriandrum sativum L.) bitkisinin uçucu yağ bileşenleri üzerine bor uygulamasının etkileri. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 34(1): 146-152.
• Caner, C., 1994. Kişniş (Coriandrum sativum L.)’in kalite kriterlerinin belirlenmesi. Yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Diwan, G., Bisen, B.P., Maida, P., 2018. Effect of nitrogen doses and row spacing on growth and seed yield of coriander (Coriandrum sativum L.). International Journal of Chemical Studies, 6(4): 2768-2772.
• Erdoğdu, Y., 2012. Farklı azot dozlarının kişniş (Coriandrum sativum L.) bitkisinde verim, verim özellikleri ve uçucu yağ oranı üzerine etkileri. Yüksek lisans tezi, Namık Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tekirdağ.
• Eyüpoğlu, F., 1999. Türkiye Topraklarının Verimlilik Durumu. T.C. Başbakanlık Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Toprak ve Gübre Araştırma Enstitüsü Yayınları, Genel Yayın No: 220, Teknik Yayın No: T-67, Ankara.
• Garg, V.K., Malhotra, S., 2008. Response of Nigella sativa L. to fertilizers under sodic soil conditions. Journal of Medicinal and Aromatic Plant Sciences, 30(2): 122-125.
• Geren, H., Güre, E., 2017. Farklı azot ve fosfor seviyelerinin kinoa (Chenopodium quinoa Willd.)’da tane verimi ve bazı verim unsurlarına etkisi üzerinde bir ön araştırma. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 54(1): 1-8.
• Hani, M.H., Said-Al Ahl, H.A.H., Mohamed, H.M., Wonder, N., Fhatuwani, N.M., 2015. Yield and essential oil response in coriander to water stress and phosphorus fertilizer application. Journal of Essential Oil Bearing Plants, 18(1): 82-92.
• Haokip, C.M., Sharangi, A.B., Debbarma, K., Ranjita Devi, A.K., Karthik, C.S., 2016. Role of plant growth regulators on the growth and yield of coriander (Coriandrum sativum L.). Journal of Crop and Weed, 12(3): 33-35.
• Hossein, M.M., Pariari, A., 2018. Effect of different levels of nitrogen and phosphorus on growth and seed yield of coriander (Coriandrum sativum L.) cv. Ajmer coriander-1. International Journal of Chemical Studies, 6(5): 2181-2185.
• İzgi, M.N., Telci, İ., Elmastaş, M., 2017. Variation in essential oil composition of coriander (Coriandrum sativum L.) varieties cultivated in two different ecologies. Journal of Essential Oil Research, 29(6): 494-498.
• Jamali, M.M., 2012. Investigate the effect of drought stress and different amounts of nitrogen and phosphorus fertilizers on oil yield and seed yield of coriander (Coriandrum sativum L.). International Journal of Agronomy and Plant Production, 3(12): 585-589.
• Jan, I., Sajid, M., Shah, A.H., Rab, A., Khan, N.H., Wahid, F., Rahman, A., Alam, R., Alam, A., 2011. Response of seed yield of corriander to phosphorus and row spacing. Sarhad Journal of Agriculture, 27(4): 549-552.
• Javiya, P.P., Solanki, J.N., Kaneria, S.C., Rupareliya, V.V., 2017. Response of coriander (Coriandrum sativum L.) to nitrogen and phosphorus in South Saurashtra condition. Indian Journal of Pure & Applied Biosciences, 5(4): 860-866.
• Kaium, A., Islam, M., Sultana, S., Hossain, E., Shovon, S.C., Mahjuba, A., 2015. Yield and yield contributes of coriander (Coriandrum sativum L.) as influenced by spacing and variety. International Journal of Scientific and Research Publications, 5(3): 533-537.
• Kalkan, Z., 2016. Kişniş bitkisinin (Coriandrum sativum L.) verim, verim unsurları ve bazı kalite özellikleri üzerine farklı sıra arası mesafelerin etkisi. Yüksek lisans tezi, Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Kan, Y., 2007. Konya ekolojik koşullarında yetiştirilen kişnişte uygulanan organik ve inorganik gübrelerin verim ve uçucu yağ oranı üzerine etkileri. Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 21(42): 36-42.
• Kan, Y., İpek, A., 2002. Seçilmiş bazı kişniş (Coriandrum sativum L.) hatlarının verim ve bazı özellikleri. 14. Bitkisel İlaç Ham Maddeleri Toplantısı Bildirileri, 29-31 Mayıs, Eskişehir.
• Kandemir, K., 2010. Farklı azot dozu ve sıra aralığının kişnişin verim ve verim unsurları üzerine etkisi. Yüksek lisans tezi, Ordu Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ordu.
• Kaplan, G., 2019. Farklı fosfor dozlarının kişniş (Coriandrum sativum L.) bitkisinde verim, verim özellikleri ve uçucu yağ oranı üzerine etkileri. Yüksek lisans tezi, Yozgat Bozok Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yozgat.
• Karaca, E., Aytaç, S., 2007. Yağ bitkilerinde yağ asitleri kompozisyonu üzerine etki eden faktörler. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 22(1): 123-131.
• Katar, D., Arslan, Y., Kayaçetin, F., Subaşı, İ., Çağlar, Ç., 2011. Farklı fosfor dozlarının aspir (Carthamus tinctorius L.) bitkisinin verim ve verim unsurları üzerine etkisi. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi, 26(1): 24-29.
• Kızıl, S., İpek, A., 2004. Bazı kişniş (Coriandrum sativum L.) hatlarında farklı sıra arası mesafelerinin verim, verim özellikleri ve uçucu yağ oranı üzerine etkileri. Tarım Bilimleri Dergisi,10(3): 237-244.
• Kulan, E.G., Turan, Y.S., Gülmezoğlu, N., Kara, İ., Aytaç, Z., 2012. Kuru koşullarda yetiştirilen çörek otunun (Nigella sativa L.) bazı agronomik ve kalite özellikleri. Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Sempozyumu, 13-15 Eylül, Tokat, s. 177-181.
• Kumawat, S.K., Yadav, B.L., Kumawat, S.R., 2015. Response of fennel (Foeniculum vulgare Mill.) to phosphorus and zinc fertilization in a loamy sand soil. Journal of Spice and Aromatic Crops, 24(1): 23-27.
• Küçükemre, D., 2009. Çörek otunda (Nigella sativa L.) farklı sıra aralıkları ve ekim normunun verim ve kalite üzerine etkileri. Yüksek lisans tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tokat.
• Laribi, B., Kouki, K., M'Hamdi, M., Bettaieba, T., 2015. Coriander (Coriandrum sativum L.) and its bioactive constituents. Fitoterapia, 103: 9-26.
• Lokhande, S.N., Jogdande, N.D., Thakare, S.S., 2015. Effect of varying levels of nitrogen and phosphorus on growth and seed yield of coriander (Coriandrum sativum). Plant Archives, 15(1): 57-59.
• Malik, T.P., Tehlan, S.K., 2013. Performence of coriander (Coriandrum sativum L.) varieties for growth and seed yield. International Journal of Seed Spices, 3(2): 89-90.
• Mandal, S., Mandal, M., 2015. Coriander (Coriandrum sativum L.) essential: Chemistry and biological activity. Asian Pacific Journal of Tropical Biomedicine, 5(6): 421-428.
• Marotti, M., Piccaglia, R., 1992. The influence of distillation conditions on the essential oil composition of three varieties of Foeniculum vulgare Mill. Journal of Essential Oil Research, 4: 569-576.
• Mert, A., Kırıcı, S., 1997. Azot ve fosfor uygulamalarının kişniş (Coriandrum sativum L.) bitkisinin verim ve verim komponentleri ile uçucu yağ oranlarına etkisi. Mustafa Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 2(2): 53-68.
• Moslemi, M., Aboutalebi, A., Hasanzadeh, H., Farahi, M.H., 2012. Evaluation the effects of different levels of phosphorous on yield and yield components of coriander (Coriandrum sativum L.). World Applied Sciences Journal, 19(11): 1621-1624.
• Nadeem, M., Muhammad Anjum, F., Issa Khan, M., Tehseen, S., El-Ghorab, A., Iqbal Sultan, J., 2013. Nutritional and medicinal aspects of coriander (Coriandrum sativum L.): A review. British Food Journal, 115(5): 743-755.
• Özel, A., Güler, İ., Erden, K., 2009. Harran ovası koşullarında farklı ekim zamanlarının kişniş (Coriandrum sativum L.)’in verim ve bazı bitkisel özelliklerine etkisi. Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 13(4): 41-48.
• Özyazıcı, M.A., Açıkbaş, S., 2019. Koca fiğ (Vicia narbonensis L.) bitkisinde fosforlu gübre dozlarının ot ve tohum verimine etkisi. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, 17: 1031-1036.
• Pahlavani, M.H., 2005. Some technological morphological characteristics of safflower (Carthamus tinctorius L.) from Iran. Asian Journal of Plant Sciences, 4(3): 234-237.
• Pooja, R., Nagre, P.K., Yadav, H., 2017. Influence of different levels of nitrogen and phosphorus on seed yield and economics of coriander (Coriandrum sativum L.). Journal of Pharmacognosy and Phytochemistry, 6(5): 157-160.
• Ravi, R., Prakash, M., Bhat, K.K., 2007. Aroma characterization of coriander (Coriandrum sativum L.) oil samples. European Food Research and Technology, 225(3): 367-374.
• Sani, B., Farahani, H.A., 2010. Effect of P2O5 on coriander induced by AMF under water deficit stress. Journal of Ecology and the Natural Environment, 2(4): 52-58.