CUMHURİYET DÖNEMİ MÜZİK POLİTİKALARI ÜZERİNE BİR İNCELEME

Yıl 2022, Cilt: 7 Sayı: 12, 9 - 20, 30.06.2022

Haluk Yücel

https://doi.org/10.55004/tykhe.1104017

Cited By: 2

Öz

Cumhuriyet Dönemi kültür planlaması sürecinde gerçekleştirilen müzik politikaları Osmanlı Devleti’nin Batılılaşma hareketleri doğrultusundaki gelişmelere dayanmaktadır. 19. yüzyılda Batı’da yaşanan ekonomik, askeri ve siyasi gelişmeler sonucunda kaydedilen başarı, Osmanlı Devleti’ni de büyük ölçüde etkilemiş ve Batı modelli gelişmelerin devleti refaha çıkaracağı gibi düşünceler devlet yönetim mekanizmasını harekete geçirmiştir. Zaman içerisinde Batı modelli gelişimle hazırlanan bir dizi siyasi ve ekonomik reformlar toplumun pek çok alanında bir nevi Batılılaşma tarzı ideolojiye dönüşmüş ve Tanzimat’tan bu yana süregelmiştir. Cumhuriyet Dönemi’nde müzik alanında yapılan çalışmaların tahlilini iyi kavrayabilmek için, Osmanlı Devleti’nde müzik eğitimi veren kurumların işlevlerine değinmek sonraki süreçte yapılan çalışmaların amaç ve izahları açısından önemlidir. Bu yüzden sosyal yaşamın her alanında olduğu gibi müzik alanında da büyük bir kültür bakiyesini devralan Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin, kuruluşunun ilk yıllarından itibaren hayata geçirdiği müzik politikalarıyla genç cumhuriyetin müzikal temellerini oluşturmaya yönelik hangi kararları aldığı ve hangi adımları attığı bu araştırmada incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Cumhuriyet Dönemi, Müzikoloji, Kültür, Kültür Politikası

Kaynakça

• Akkaş, S. (2015). Türkiye’de Cumhuriyet Dönemi kültür ve müzik politikaları (1923-2000). Sonçağ Yayıncılık.
• Altar, M. C. (1989). Opera Tarihi, cilt 4. Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Anonim. (2020, 6 Ocak). İlk Türk operasının bestecisi Ahmet Adnan Saygun. Fikriyat. https://www.fikriyat.com/galeri/muzik/ilk-turk-operasinin-bestecisi-ahmet-adnan-saygun
• Anonim. (t.y.). Musiki muallim mektebi. Europana. https://www.europeana.eu/lt/item/2058607/cdm_ref_collection_AEFA_id_605
• Balkılıç, Ö. (2009). Cumhuriyet, halk ve müzik, Türkiye’de müzik reformu. Tan Kitapevi Yayınları.
• Ersoy Çak, Ş. (2019). Etnomüzikoloji disiplininin gelişim süreci ve Türkiye’de yapılan çalışmalar ışığında Martin Stokes’un popüler müzik araştırmalarının incelenmesi. Rast müzikoloji dergisi, 7(2), 2193-2208.
• Demir, A. (2010). Sultan II. Mehmed Han’a sunulan anonim mûsiki risalesi (Fatih Anonimi) ve XV. yüzyıl Türk mûsikisi nazariyatındaki yeri. Çukurova üniversitesi ilahiyat fakültesi dergisi (ÇÜİFD), 10(1), 207-232.
• Demirgen, E. ve Sazak N. (2013). III. Selim döneminde enderun-i hümayun mekteplerinde okutulan müzik risalesinin meşk yöntemi açısından incelenmesi. İdil sanat ve dil dergisi, 3(11), 27-46.
• Digital Collections. (t.y.). Musiki muallim mektebi. Koç Üniversitesi. https://libdigitalcollections.ku.edu.tr/digital/collection/FKA/id/3066/
• Dilimiz. (2019, 16 Ocak). Cumhuriyet Dönemi Türk halk müziğinde gelişmeler. https://www.dilimiz.gen.tr/cumhuriyet-donemi-turk-halk-muziginde-gelismeler/
• Gazimihal, M. R.(1955). Türk askeri mızıkaları tarihi. Maarif Vekâleti Basımevi.
• Gökçedağ, N. L. (2007). Atatürk dönemi müzik ideolojisi ve günümüze yansımaları [Yüksek lisans tezi Haliç Üniversitesi].
• Kaplan, D. B. (2021, 9 Aralık). Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk operası: Özsoy Operası. Mozart Cultures. https://mozartcultures.com/turkiye-cumhuriyetinin-ilk-operasi-ozsoy-operasi/
• Karagül, S. (2019). Osmanlı İmparatorluğu’nda modern müziğin doğuşu: Musika-ı Hümayun [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi Hacettepe Üniversitesi].
• Ölçen, A. N. (t.y.). Halkevleri’nin kuruluşu ve etkinlikleri. İnönü Vakfı. https://www.ismetinonu.org.tr/halkevlerinin-kurulusu-ve-etkinlikleri/
• Özcan, N. (2003). Mehter. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm ansiklopedisi. Türk Diyanet Vakfı Yayınları, 28, 545-549.
• Özcan, N. (2006). Muzika-i Hümayun. İslam ansiklopedisi, cilt 31. Türkiye Diyanet Vakfı, 422-423.
• Şeref, S. (2020, 14 Eylül). Çağdaş Türk müziğine yön veren besteci: Ulvi Cemal Erkin. Anadolu Ajansı. https://www.aa.com.tr/tr/kultur-sanat/cagdas-turk-muzigine-yon-veren-besteci-ulvi-cemal-erkin/1972831
• Uçan, A. (2002, 17-21 Aralık). Türkiye’de cumhuriyetin kuruluşundan günümüze müzik eğitiminin dünü, bugünü, yarını. V. Türk Kültürü Kongresi, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, Ankara.
• Uçan, A. (1994). Müzik eğitimi. Müzik Ansiklopedisi Yayınları.
• Yılmaz, E. (2020). Tek parti dönemi kimlik politikasında müzik (1923-1950), International Marmara Social Sciences Congress (Autumn) 2020 Abstracts & Proceedings E-Book, 267-275.
• Yücel, H. (2019). Osmanlı Dönemi musiki kurumları Enderun-i Hümayun, Mehterhane-i Hümayun, Musıkâ-ı Hümâyûn, Dârülelhan. Haluk Yücel ve Serda Türkel Oter (Ed.). Müzik kültürüne dair çeşitli görüşler III, Eğitim Yayınevi, 7-22.