Baba Filminin Geriatrik Psikoloji Perspektifinden Analizi

Yıl 2022, Cilt: 7 Sayı: 13, 247 - 258, 31.12.2022

Ece Naz Ermiş

https://doi.org/10.55004/tykhe.1132775

Öz

Yaşlılık; kayıplar, kazanımlar ve çatışmalarla dolu yaşam periyodunun son evresidir. Bu dönem için ölüm, çoğunlukla eşlik eden hastalıklarla beraber daha yakın bir ihtimal haline gelmiştir. İleri yetişkinlik genelde varoluşsal açıdan da yaşamının bütünlüğünün gözden geçirildiği bir evredir. Değişen aile içi ve sosyal roller eşliğinde kişi kimliğinin ve bulunduğu dönemin değerlendirmesini yapar. Baba (The Father) filmi ile beraber 80 yaşında demans hastası olan Anthony adlı karakterin ruhsal çatışmaları, kendisini ve dış çevreyi anlamlandırma çabası benlik ve benlik ideali, kimlik krizi, cinsiyet tanımlamaları ve rolleri, ölüm ve zaman arasındaki ilişkiler üzerinden değerlendirilmiştir. Kızı Anne’in gözünden ise muğlak kayıp, suçluluk duygusu, yas ve bakım vermede değişen rolleri irdelenmiştir. Bu araştırma, eleştirel nitel bir çalışma şeklinde hazırlanmış, gelişimsel ve psikanalitik kuramsal bakış açısı ile betimleyici yöntem kullanılarak analiz edilmiştir. Filmin analizi, demans hastası bir yaşlının gözünden ve zihninden içinde bulunduğu hastalığı ve yaş dönemini anlatarak benzer süreçlerden geçen kişilere ve hasta yakınlarına sürecin hassasiyetini ve paylaşılan duygusal yükü duyurmayı problem edinmiştir. Tartışılan kavramların yaşlılık sürecine ilişkin farkındalık yaratarak, iyileştirme ve önlem pratikleri adına bir bakış açısı getireceği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

ölüm, baba filmi, kimlik krizi, yaşlılık

Kaynakça

• Akyar, İ. ve Akdemir, N. (2009). Strains of caregivers of alzheimer patients. Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Dergisi, 32-49.
• Aydemir, Ç. ve Kısa, C. (2001). Konsültasyon liyezon psikiyatrisinde demans. Klinik Psikiyatri, 4 (3), 203-211.
• Cassin, B. (2018). Nostalji- insan ne zaman evindedir? - Odysseus, Aeneas, Arendt. (Çev. S. Kıvrık). Kollektif Yayınları.
• Cappeliez, P. ve O’Rourke, N. (2005). Functions of reminiscence and mental health in later life. Aging & Mental Health, 9(4), 295-301.
• Bauman, Z. (2012). Ölümlülük, ölümsüzlük ve diğer hayat stratejileri. Ayrıntı Yayınları.
• Bachelard, G. (2020). Mekânın poetikası. (Çev. A. Tümertekin). İthaki Yayınları.
• Besson, V. (Yapımcı), & Besson, L. (Yönetmen). (2014). Lucy [Film]. France: Les Films du Carrosse.
• Bıçakçı, H. (2017). Uyku sersemi. İletişim Yayınları.
• Bourdieu, P. (2000). Les structures sociaes de l’économie. Paris: Seuil
• Boss, P. (2010). The trauma and complicated grief of ambiguous loss. Pastoral Psychology, 59(2), 137-145.
• Boss, P. (2018). Loss, trauma and resilience: Therapeutic work with ambiguous loss. Norton Company.
• Butler, R. (1989). Dispelling ageism: The cross-cutting intervention. Annals of the American Academy of Political and Social Science, 50, 138–147.
• Cohen, G. ve Faulkner, D. (1986). Does ‘‘elderspeak’’ work? The effect of intonation and stress on comprehension and recall of spoken discourse in old age. Language and Communication, 6, 91-98.
• Connell, R. W. (2005). Masculinities. University of California Press.
• Dönmez, D. (2017). Olmak ya da olmamak bir ihtimal daha var o da ölmek mi dersin? Psikanaliz Buluşmaları, 10, 53-63.
• Dupuis, S. L. (2002). Understanding ambiguous loss in the context of dementia care. Journal of Gerontological Social Work, 37(2), 93-115.
• Erikson, E. H. (1994). Identity: Youth and crisis. W.W. Norton.
• Freud, S. (1917). Yas ve melankoli. ( Çev. L. Uslu). Cem Yayınevi.
• Freud, S. (1992). Endişe. (Çev. L. Özcengiz). Dergah Yayınları.
• Habip, B. (2020). Psikanalizde yaşlılık. Cogito, Hasta Bir Dünyada Yaşlanmak, 98, 45-53.
• İnceoğlu, M. (2004). Tutum algı iletişim. Kesit Yayınları.
• Karasar, N. (2015). Bilimsel araştırma yöntemi. Nobel Yayın Dağıtım.
• Kernberg, O. (1974). Further contributions to the treatment of narcissistic personalities. International Journal Psychoanal, 55, 215-40.
• Klein, M. (1940). Mourning and its relation to manic-depressive states. International Journal Psychoanal, 21, 125-53.
• Klein, M. (1945). Sevgi, suçluluk, onarım. (Çev. B. Habip). Kanat Yayınları.
• Neugarten, B.L. (1968). Middle age and aging: A reader in social psychology. University of Chicago.
• Ng, S.H. (1998). Social psychology in an ageing world: Ageism and intergenerational relations. Asian Journal of Social Pscyhology, 1(1), 99-116.
• Onur, B. (2011). Gelişim psikolojisi yetişkinlik, yaşlılık, ölüm. İmge Kitapevi.
• Padar, P. (2017). Ölüm hastalığı. Psikanaliz Buluşmaları, 10, 33-40.
• Peccei, J. S. (2004). Language and age. L. Thomas, S. Wareing, I. Singh, J. S. Peccei, J. Thornborrow ve J. Jones, (Ed.), Language, society and power an introduction içinde (113-133). Routledge.
• Piaget, J. (2007). Çocukta dil ve düşünme. (Çev. S. E. Siyavuşgil). Palme Yayıncılık.Shakespeare, W. (1992). Hamlet. Papirus Yayınları.
• Soysal, Ö. (2009). Başlangıçta zevk vardı. MonoKL Lacan Özel Sayısı, 606-610.
• Soysal, Ö. (2011). Psikoterapi yöntemleri 2010-11 bahar yarıyılı ders notları. İstanbul Kültür Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Psikoloji Bölümü. İstanbul.
• Sophokles. (2016). Oidipus Kolonos'ta. İş Bankası Kültür Yayınları.
• Sue, D. W., Capodilupo, C. M., Torino, G. C., Bucceri, J. M., Holder, A., Nadal, K. L. ve Esquilin, M. (2007). Racial microaggressions in everyday life: Implications for clinical practice. American Psychologist, 62(4), 271.
• Viereck, G. S. (2016, Şubat 7). Freud ile bir söyleşi. (Çev. Ö. Akarsu). Sanatatax. http://www.sanatatak.com/view/freudla-bir-soylesi/2510.
• Villa, F. (2014). Psikanaliz Yaşlanma Sorunu ile Karşılaştığında. Psikoloji Defteri. (Çev. N. Ökten). Cogito, Hasta Bir Dünyada Yaşlanmak, 98, 34-43.
• Villa, F. (2018). Yaşlılığın gücü. (Çev. İ. Yedek Göksu). Bağlam Yayınları.
• Yıldırım A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayınevi.
• Zeller, F. (Yönetmen). (2020). The Father [Film]. France: Les Films du Purto.