Higher Education Studies in Turkey: Trends and Recommendations

Yıl 2020, Cilt: 3 Sayı: 1, 1 - 13, 20.04.2020

Hanife Hilal Senay , Mehmet Şengül , Fatma Nevra Seggie

https://doi.org/10.32329/uad.697415

Cited By: 5

Öz

In recent years, especially since 2015 when higher education studies have been recognized as a scientific field of study for associate professorship, an increase has been observed in studies in higher education in our country. In addition to scientific research, establishing higher education-oriented associations and centers, organizing conferences and workshops, and publishing journals for higher education studies can be seen as indicators of efforts to increase the importance given to this field and to solve problems in the field. From this perspective, evaluating the outcomes of all these academic activities and researches in the field of higher education in our country is important for the development of the higher education field and the creation of data-based policies. The purpose of this study is to explore the trends in higher education studies in our country. In line with this objective, articles published in higher education journals and papers that were presented in conferences that specifically focus on higher education were analyzed. As a result of the content analysis, one of the most prominent findings of the study is that the most researched topic was regarding undergraduate programs and the evaluation and the improvement of these programs. Apart from that, the themes that are prominent in articles and conference papers differed. It was also found that empirical studies were more prominent and qualitative research approaches were used more frequently. In the light of these findings, constructive suggestions with regard to policies and academic studies were presented for researchers, conference organizers, journal editors, administrators and policy makers to allow policies and research to feed and be fed from each other.

Anahtar Kelimeler

Turkish higher education system, Higher education studies as a field, Conference presentations, Published articles

Türkiye’de Yükseköğretim Çalışmaları: Eğilimler ve Öneriler

Öz

Son yıllarda, özellikle 2015 senesinde yükseköğretim çalışmalarının bir doçentlik bilim alanı olarak tanımlanmasıyla birlikte, ülkemizde yükseköğretim alanında yapılan çalışmalarda bir artış gözlenmektedir. Bilimsel araştırmaların yanı sıra yükseköğretim odaklı derneklerin ve merkezlerin kurulması, konferans ve çalıştayların düzenlenmesi ve yükseköğretim çalışmaları alanına yönelik dergilerin çıkarılması bu alana verilen önemin giderek artmasına ve alandaki sorunların çözümüne yönelik çabaların birer göstergesi olarak görülebilir. Bu açıdan bakıldığında, ülkemizde yükseköğretim alanında gerçekleştirilen tüm bu akademik faaliyet ve araştırmaların çıktılarının değerlendirilmesi yükseköğretim alanının gelişmesi ve veri-temelli politikaların oluşturulması açısından önem arz etmektedir. Bu araştırmanın amacı, ülkemizde yükseköğretim alanında yapılan çalışmalardaki eğilimleri ortaya çıkarmaktır. Bu hedef doğrultusunda, çalışmada Türkiye’deki yükseköğretim odaklı düzenlenen konferanslardaki sunulan çalışmalar ile yine bu odakta çıkarılan dergilerdeki makaleler incelenmiştir. Yapılan içerik analizi sonucunda, çalışmadaki öne çıkan bulgulardan bir tanesi en çok araştırılan konunun lisans programları ve bu programların değerlendirilmesi ve geliştirilmesine yönelik çalışmalar olduğudur. Bunun dışında bildirilerde ve makalelerde öne çıkan temalar farklılaşmaktadır. Yapılan çalışmaların araştırma yöntemlerinin benzerlik gösterip ampirik çalışmaların daha ön planda olduğu ve nitel araştırma yaklaşımlarının görece daha sık kullanıldığı bulunmuştur. Çalışmanın sonuçları ışığında, yükseköğretimle ilgili ve ilişkili araştırmacılara, konferans düzenleyicilerine, dergi editörlerine, idarecilere ve politika yapıcılarına, politikaların ve araştırmaların birbirini beslemesine ve birbirinden beslenmesine olanak sağlaması yönünde yapıcı öneriler sunulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Türkiye yükseköğretim sistemi, Yükseköğretim çalışmaları alanı, Konferans bildirileri, Basılı yayınlar

Kaynakça

• Akbulut Yıldırmış, M. & Seggie, F. N. (2018). Yükseköğretim çalışmalarının akademik bir alan olarak gelişimi: Uluslararası ve ulusal düzeyde alanyazın incelemesi. Yükseköğretim Dergisi, 8(3), 357–367.
• Altbach, P. G. (2014). Knowledge for the contemporary university: Higher education as a field of study and training. L. E. Rumbley, P. G. Altbach, D. A. Stanfield, Y. Shimmi, A. de Gayardon, and R. Chan (Ed.), Higher education: A worldwide inventory of research centers, academic programs, and journals and publications (3. bs.) (ss. 11–21). Bonn: Lemmens Media.
• Barnett, R. (1990). The idea of higher education. Buckingham: SRHE / Open University Press.
• Brennan, J., and Teichler, U. (2008). The future of higher education and of higher education research. Higher Education, 56, 259–264.
• Choi, B. C., vd. (2005). Can scientists and policy makers work together?. Journal of Epidemiology & Community Health, 59(8), 632-637.,
• Çelik, Z., & Gür, B. S. (2014). Yükseköğretim sistemlerinin yönetimi ve özerkliği: Küresel eğilimler ve Türkiye örneği. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 4(1), 18–27.
• Demir, E., Göloğlu Demir, C., & Özdemir, M. Ç. (2017). Akademik Yükseltme ve Atama Sürecine Yönelik Öğretim Üyesi Görüşleri. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 7(1).
• Erdem, A. R. (2013a). Bilgi toplumunda üniversitenin değişen rolleri ve görevleri. Yükseköğretim Dergisi, 3(2), 109-120.
• Erdem, A. R. (2013b). Üniversite özerkliği: mali, akademik ve yönetsel açıdan yaklaşım. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 3(2).
• Erdoğan, A. (2014). Türkiye’de yükseköğretimin gündemi için politika önerisi, Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 4(1), 1-17.
• Erdoğan, A. (Ed.). (2010). Yükseköğretimde yeniden yapılanma: 66 soruda Bologna süreci uygulamaları. Ankara: Yükseköğretim Kurulu.
• Ferlie, E., Musselin, C., & Andresani, G. (2008). The steering of higher education systems: A public management perspective. Higher education, 56(3), 325.
• Fulton, O. (1992). Higher education studies. In B. R. Clark, and G. Neave (Eds.), The encyclopedia of higher education (Vol. 3, pp. 1810–1820). New York, NY: Pergamon Press.
• Gök, E., & Gümüş, S. (2015). Akademik bir alan olarak yükseköğretim yönetimi. A. Aypay (Ed.), Türkiye’de yükseköğretim: Alanı, kapsamı ve politikaları (ss. 3–26), Ankara: Pegem Akademi.
• Günay, D. (2011). Türk yükseköğretiminin yeniden yapılandırılması bağlamında sorunlar, eğilimler, ilkeler ve öneriler-I. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 1(3).
• Gündoğdu, K., Çelik, B., Yanar, B. H., Yolcu, O., & Ceylan, V. K. (2016). Türkiye’de yükseköğretimde program geliştirme bağlamında uluslararasılaşma. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 33, 35-48.
• Gür, B. S., & Özoğlu, M. (2015). Türkiye’de yükseköğretim politikaları: erişim, kalite ve yönetim. A. Gümüş (Ed.), Türkiye’de Eğitim Politikaları (ss. 299–321). Ankara: Nobel.
• Gürüz, K. (2003). Dünyada ve Türkiye’de yükseköğretim: Tarihçe ve bugünkü sevk ve idare sistemleri. Ankara: ÖSYM Yayınları. https://eacea.ec.europa.eu/sites/2007-2013/lifelong-learning-programme/ects-and-diploma-supplement-labels_en, erişim 1.12.2019.
• https://istatistik.yok.gov.tr, erişim 1.12.2019.
• https://www.yok.gov.tr/Sayfalar/Haberler/agri-dijital-donusum-tanitim-toplantisi.aspx, erişim 1.12.2019.
• Karakütük, K., & Özdemir, Y. (2011). Bilim insanı yetiştirme projesi (BİYEP) ve öğretim üyesi yetiştirme programı’nın (ÖYP) değerlendirilmesi. Eğitim ve Bilim, 36(161). Kayıkcı, S. (2018). Yönetişimin kamu kurumlarında uygulanabilirliği: yükseköğretim kurulu başkanlığı örneği. Ombudsman Akademik, (1), 163-181.
• Kızıltepe, Z. (2017). İçerik analizi. F. N. Seggie ve Y. Bayyurt (Ed.), Nitel araştırma: Yöntem, teknik, analiz ve yaklaşımları (ss. 689-713). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Lewis, J. (2003). Design issues. J. Ritchie ve J. Lewis (Ed.), Qualitative research practice: A Guide for social science students and researchers (ss. 47-76). London, UK: SAGE Publications.
• Odabaşı, Y. (2006). Değişimin ve dönüşümün aracı olarak girişimci üniversite. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 11(1), 87-104.
• Okumuş, K. & Yurdakal, İ.H. (2017). Akademisyenlerin akademik teşviğe ilişkin görüş ve düşünceleri. Journal of Academic Social Science Studies, 58, 145-156.
• Öztemel, E. (2013). Yükseköğretim kurumlarında araştırma ve inovasyon kültürünün oluşturulması. Yükseköğretim Dergisi, 3(1), 22-29.
• Sakinç, S. & Bursalioğlu, S. A. (2012). Yükseköğretimde küresel bir değişim: Girişimci üniversite modeli. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 2(2).
• Saraç, Y. (2019). Araştırma ve Aday Araştırma Üniversiteleri 2017 ve 2018 Yılları Performans İzleme ve Değerlendirme Sonuçları Toplantısı. Yükseköğretim Kurulu.
• Şahin, F., Tabak, B. Y., & Tabak, H. (2017). Motivasyon kuramları bağlamında akademik teşvik ödeneği uygulamasının değerlendirilmesi. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 7(2), 403-410.
• Tekeli, İ. (2010). Tarihsel bağlamı içinde Türkiye'de yükseköğretimin ve yök'ün tarihi. Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• Tekneci, P. D. (2016). Evolution of Turkish higher education system in the last decade. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 6(3), 277-287.
• Tierney, W. G., & Lechuga, V. M. (2005). Academic freedom in the 21st century. Thought & Action, 21, 7–22.
• Turan, H. (2019). Veriye dayalı karar verme. N. Cemaloğlu (Ed.), Veriye dayalı yönetim (ss. 1-20). Ankara: Pegem Akademi.
• Turan, Ş. A., Dil, E., & Sağır, P. M. (2019). Performans odaklı bir üniversitede akademisyenlerin çalışma deneyimleri. Yönetim Bilimleri Dergisi, 17(33), 59-84.
• Turhan, M., & Erol, Y. C. (2017). Akademisyenlerin akademik teşvik ödeneğine ilişkin görüşleri. Inonu University Journal of the Faculty of Education (INUJFE), 18(3).
• UNESCO (2017). UNESCO Institute for Statistics. 2 Ağustos 2017 tarihinde http://uis.unesco.org/ adresinden erişildi.
• UNESCO (2019). UNESCO Institute for Statistics. 11 Nisan 2019 tarihinde http://uis.unesco.org/ adresinden erişildi.
• Usta, A. (2019). Evreleri ile bilimsel araştırma süreci ve raporlaştırılması. ASSAM Uluslararası Hakemli Dergi, 6(13), 85-101.
• Ültay, E., & Ültay, N. (2018). Akademik teşvik ödeneğinin bilimsel faaliyetlere etkisi hakkındaki akademisyen görüşleri. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 8(1).
• Winch, C., & Clarke, L. (2003). Front-loaded vocational education versus lifelong learning. A critique of current UK government policy. Oxford Review of Education, 29(2), 239-252.
• Wright, D. (2007). Progress in the development of higher education as a field of specialized study. D. Wright, and M. T. Miller (Eds.), Training Higher Education Policy Makers and Leaders: A Graduate Perspective (ss. 19–34). Charlotte, NC: Information Age.
• Yin, R. K. (2011). Qualitative research from start to finish. New York, NY: The Guilford Press.
• Yokuş, G., Ayçiçek, B., & Kanadlı, S. (2018). Akademisyen görüşleri doğrultusunda yükseköğretimde performansa dayalı akademik teşvik sisteminin incelenmesi. Yükseköğretim Dergisi, 8(2), 140-149.
• Yükseköğretim Kurulu. (2006). Türkiye’nin yükseköğretim stratejisi (taslak rapor). Ankara.