5E Öğrenme Modelinin Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Çözeltiler Konusundaki Başarılarına Etkisi

Yıl 2023, Cilt: 6 Sayı: 3, 257 - 263, 20.09.2023

İclal Avinç Akpınar , Samih Bayrakçeken

https://doi.org/10.32329/uad.1269578

Öz

Araştırmada geliştirilen aktif öğrenme etkinlikleri 5E modeli esas alınarak oluşturulmuştur. Etkinlikler, öğretmen adaylarının çözeltiler konusu başarılarına olan etkisini belirlemek amacıyla Bayburt Üniversitesi Bayburt Eğitim Fakültesi Fen Bilgisi Öğretmenliği Anabilim Dalı’nda öğrenim gören birinci sınıf öğrencilerine uygulanmıştır. Bu anabilim dalında birinci öğretimde öğrenim gören öğrencilerden rastgele seçimle deney (24) ve kontrol (25) grupları oluşturulmuştur. Deney grubunda çözeltiler konusu 5E modeline uygun olarak hazırlanan etkinliklerle, kontrol grubunda ise geleneksel yaklaşımla işlenmiştir. Daha sonra çalışmada konu ile ilgili olarak geliştirilen kavram başarı testi ön test–son test olarak uygulanmıştır. Deney ve kontrol grupları arasında istatistiksel olarak önemli bir farkın olup olmadığını belirleyebilmek amacıyla veriler bağımsız gruplar t-testi ile analiz edilmiştir. Sonuçlarının analizinden deney ve kontrol grupları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farkın olduğu görülmektedir (t= 4,542; p= 0,000). Uygulama sonrasında deney grubunda ortalama doğru cevaplanan soru sayısı 14,58 kontrol grubunda ise 10,08 olarak gözlenmiştir. Bu sonuçlar dikkate alındığında uygulama sonrasında deney grubunun kontrol grubundan daha başarılı olduğu söylenebilir. Yani çözeltiler konusu ile ilgili kavramların anlaşılmasında 5E modeli esas alınarak hazırlanan etkinliklerin geleneksel yaklaşıma oranla daha etkili olduğu ileri sürülebilir.

Anahtar Kelimeler

Kimya eğitimi, Yapılandırmacı yaklaşım, Aktif öğrenme, 5E modeli, Çözeltiler.

The Effect of 5E Learning Model on Science Teacher Candidates’ Achievement in Solutions Subject

Öz

Active learning activities developed in the research were created based on the 5E model. The activities were applied to first-year students studying at Bayburt University, Bayburt Faculty of Education, Department of Science Education in order to determine the effect of pre-service teachers on their success in solutions. Experimental (24) and control (25) groups were randomly selected from the students studying in primary education in this department. In the experimental group, the subject of solutions was handled with activities prepared in accordance with the 5E model, and in the control group, with the traditional approach. Afterwards, the concept achievement test developed in relation to the subject in the study was applied as a pre-test and post-test. In order to determine whether there is a statistically significant difference between the experimental and control groups, the data were analyzed with the independent groups t-test. From the analysis of the results, it is seen that there is a statistically significant difference between the experimental and control groups (t= 4,542; p= 0.000). After the application, the average number of correctly answered questions in the experimental group was 14.58 and 10.08 in the control group. Considering these results, it can be said that the experimental group was more successful than the control group after the application. In other words, it can be argued that the activities prepared based on the 5E model are more effective than the traditional approach in understanding the concepts related to solutions.

Anahtar Kelimeler

Chemistry education, Constructivist approach, Active learning, 5E model, Solutions.

Kaynakça

• Açıkgöz, K.Ü. (2003). Aktif öğrenme. İzmir: Eğitim Dünyası Yayınları.
• Açıkgöz, K. Ü. (2002). Aktif öğrenme. İzmir: Eğitim Dünyası Yayınları.
• Akar, E. (2005). 5E Öğrenme Döngüsü Modelinin Öğrencilerin Asit ve Bazlarla İlgili Kavramları Anlamalarına Etkisi. (Yüksek Lisans Tezi), Ortadoğu Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü. (Tez no 167201).
• Ayas, A., Çepni, S., Johnson, D., Turgut, M.F. (1997). Kimya Öğretimi, Öğretmen Eğitimi Dizisi. Ankara: YÖK/Dünya Bankası Milli Eğitimi Geliştirme Projesi Yayınları.
• Bağcı Kılıç,G. (2001). Oluşturmacı Fen Öğretimi, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, (1),7-29.
• Bodner, G. M. (1986). Constructivism: A Theory of knowledge. Journal of Chemical Education, 63(10), 873-878.
• Boddy, N., Watson, K., Aubusson, P. (2003). A Trial of the Es: A referent model for constructivist teaching and learning. Research in Scinece Education, 33, 27-42.
• Bonwell, C.C., Eison., J.A. (1991). Active learning: Creating excitement in the classroom. ERIC Higher Education Report No. 1. Washington, DC: George Washington University.
• Bybee, R. W., Taylor, J. A., Gardner, A., Scotter, P.V., Powell, J. C., Westbrook, A., Landes, N. (2006). The BSCS 5E Instructional Model: Origins and Effectiveness. BSCS 5415 Mark Dabling Boulevard Colorado Springs, CO 80918.
• Çalık, M., Ayas, A., Coll, R. K. (2010). Investigating the Effectiveness of Teaching Methods Based on a Four-Step Constructivist Strategy. Journal of Science Education and Technology, 19, 32–48.
• Campbell, M.A. (2006). The Effects of The 5E Learnıng Cycle Model on Students’ Understandıng of Force and Motıon Concepts. (Electronic Theses and Dissertations), Education the University of Central Florida Orlando. 2004-2019. 809. https://stars.library.ucf.edu/etd/809
• Ceylan, E., Geban, Ö. (2009). Facilitating Conceptual Change In Understanding State of Matter And Solubility Concepts By Using 5E Learning Cycle Model. Hacettepe University Journal of Education, (36), 41-50.
• Çelik, S., Şenocak, E., Bayrakçeken, S., Taşkesenligil, Y., Doymuş, K. (2005). Aktif Öğrenme Stratejileri Üzerine Bir Derleme Çalışması. Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 11, 155–185.
• Çepni, S., Akdeniz, A.R., Keser, Ö.F. (2000). Fen Bilimleri Öğretiminde Bütünleştirici Öğrenme Kuramına Uygun Örnek Rehber Materyallerin Geliştirilmesi, 19. Fizik Kongresi, 26-29 Eylül, Fırat Üniversitesi, Elâzığ.
• Ekici, F. (2007). Yapılandırmacı Yaklasıma Uygun 5E Öğrenme Döngüsüne Göre Hazırlanan Ders Materyalinin Lise 3. Sınıf Öğrencilerinin Yükseltgenme–İndirgenme Tepkimeleri ve Elektrokimya Konularını Anlamalarına Etkisi. (Yüksek Lisans Tezi), Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, (Tez no 207020).
• Erdem, E., Demirel, Ö. (2002). Program Gelistirmede Yapılandırmacılık Yaklasımı. Hacettepe Üniversitesi Egitim Fakültesi Dergisi. 23, 81–87.
• Ergin, İ. (2006). Fizik Eğitiminde 5E Modelinin Öğrencilerin Akademik Başarısına,Tutumuna Ve Hatırlama Düzeyine Etkisine Bir Örnek: “İki Boyutta Atış Hareketi”. (Doktora Tezi), Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, (Tez no 215383).
• Erşahan, O. (2007). 6. Sınıf Öğrencilerine Madde ve Değişim Öğrenme Alanındaki Fen Teknoloji Toplum Çevre Kazanımlarının Kazandırılmasında Etkili Öğretim Yönteminin (Rol Oynama ve 5E Öğretim Yöntemi) Belirlenmesi. (Yüksek Lisans Tezi), Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, (Tez no 207075).
• Fleming, D. S. (2000). A teacher’s guide to project-based learning. Scarecrow Education, Erıc.
• Geban, Ö., Ertepınar, H., Yılmaz, G., Altın, A., Şahbaz, F. (1994). Bilgisayar Destekli Eğitimin Öğrencilerin Fen Bilgisi Başarılarına ve Fen Bilgisi İlgilerine Etkisi, I. Ulusal Fen Bilimleri Eğitimi Sempozyumu, İzmir, Bildiri Özetleri Kitabı, 9 Eylül Üniversitesi.
• Güveli, E., Güveli, H. (2004). Limit Konusunun Mathematica’da Yapısalcı Yaklasımla Ögretilmesi. XII. Eğitim Bilimleri Kongresi Bildirileri, Ankara, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, 4, 2247–2263.
• Hiçcan, B. (2008). 5E Öğrenme Döngüsü Modeline Dayalı Öğretim Etkinliklerinin İlköğretim 7. Sınıf Öğrencilerinin Matematik Dersi Birinci Dereceden Bir Bilinmeyenli Denklemler Konusundaki Akademik Başarılarına Etkisi. (Yüksek Lisans Tezi), Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, (Tez no 218082).
• Kör, A. S. (2006). İlköğretim 5. Sınıf öğrencilerinde “Yaşamımızdaki Elektrik” ünitesinde Görülen Kavram Yanılgılarının Giderilmesinde Bütünleştirici öğrenme Kuramına Dayalı Geliştirilen Materyallerin Etkisi. (Yüksek Lisans Tezi), KTÜ, Fen Bilimleri Enstitüsü, (Tez no 182943).
• Lavoie, D. R. (1999). Effects of Emphasizing Hypothetico-Predictive Reasoning within the Science Learning Cycle on High School Student’s Process Skills and Conceptual Understandings in Biology. Journal of Research in Science Teaching, 36 (10), 1127-1147.
• Lawson, A. E., Abraham, M. R., Renner, J. W. (1989). A Theory of İnstruction: Using The Learning Cycle to Teach Science Concepts and Thinking Skills [Monograph, Number One]. Kansas State University, Manhattan, Ks: National Association for Research in Science Teaching.
• Lord, T. R. (1999). A Comparison Between Traditional and Constructivist Teaching in Environmental Science. The Journal of Environmental Education, 30(3), 22-28.
• Kanlı, U. (2007). 7E Modeli Merkezli Laboratuvar Yaklaşımı ile Doğrulama Laboratuvar Yaklaşımlarının Öğrencilerin Bilimsel Süreç Becerilerinin Gelişimine ve Kavramsal Başarılarına Etkisi, (Doktora Tezi), Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, (Tez no 189706).
• Koç, G. (2002). Yapılandırmacı Öğrenme Yaklaşımının Duyuşsal ve Bilişsel Öğrenme Ürünlerine Etkisi. (Doktora Tezi), Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Tez no 113407).
• Mcmillan, J. H., Schumacher, S. (2006). Research in Education, (New York: Longman).
• Minner, D.D., Levy, A.J., Century. J. (2010). Inquiry-Based Science Instruction—What Is It and Does It Matter? Results from a Research Synthesis Years 1984 to 2002. Journal of Research in Science Teaching, 47, (4), 474-496.
• Odom, A. L., Kelly, P. V. (2001). Integrating Concept Mapping and The Learning Cycle to Teach Diffusion and Osmosis Concepts to High School Biology Students. Science Education, 85(6), 615-635.
• Özsevgeç, T., Aydın, M., Çepni, S. (2006). Kuvvet ve Hareket Ünitesi Rehber Materyalinin Etkililiğinin Değerlendirilmesi, Avrupa Birliği ile Bütünleşme Sürecinde İlköğretim Eğitimi Sempozyumu Bildiriler Kitabı, İzmir, 116-125.
• Uzuntiryaki, E. (1998). Kavram Haritası Destekli Kavram Değiştirme Yaklaşımının Öğrencilerin Çözelti Konusunu Anlamalarına Etkisi. (Yüksek Lisans Tezi), Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, (Tez no 75855).
• Pınarbaşı, T. (2002). Çözünürlükle İlgili Kavramların Anlaşılmasında Kavramsal Değişim Yaklaşımının Etkililiğinin İncelenmesi. (Doktora Tezi), Atatürk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, (Tez no 121471).
• Pfundt, H., Duit, R. (1994). Bibliography Students’ Alternative Frameworks and Science Education. 4’th Edition. IPN-Kurzberichte: Institute for Science Education,
• Powers, A.R. (2000). Relationship of Students’ Conceptual Representations and Problem- Solving abilities in Acid- Base Chemistry. (Doctor of Philosophy), College of Arts and Sciences Department of Chemistry and Biochemistry, Colorado The Graduate School.
• Saka, A., Akdeniz, A.R. (2006). Genetik Konusunda Bilgisayar Destekli Materyal Geliştirilmesi ve 5E Modeline Göre Uygulanması. The Turkish Online Journal of Educational Technology, 5(1), Article 14.
• Saygın, Ö., Atılboz, G., Salman., S. (2006). Yapılandırmacı Öğretim Yaklaşımının Biyoloji Dersi Konularını Öğrenme Başarısı Üzerine Etkisi: Canlılığın Temel Birimi-Hücre. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26(1), 51-64.
• Seyhan, H.G., Morgil, İ. (2007). The Effect of 5E Learning Model on Teaching of Acid-Base Topic in Chemistry Education, Journal of Science Education, 8, (2), 120-123.
• Sikes S. S., Schwartz-Bloom, R. D. (2009). A Scıence Enrichment Program For High School Students. Biochemistry And Molecular Biology Education, 37(2), 77–83.
• Smerdon, B. A., Burkam, D. T., Lee.V. E. (1999). Access to Costructivist and Didactic Teaching: Who Gets It? Where Is IT Practised? Teachers College Record, 101 (1),5–34.
• Süzen, S. (2009). 5E ve Geleneksel Metotla İşlenen Fen ve Teknoloji Dersinin Yapılandırılmış Gridle Değerlendirilmesi. Milli Eğitim, 38, (181),169-183.