Ebeveynlerin Anne-Babalık Stillerinin Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi

Yıl 2019, Cilt: 2 Sayı: 2, 60 - 71, 05.12.2019

Özden Turgut , Selda Koca

Öz

Bu çalışma, ebeveynlerin anne-babalık stillerinin yaş, cinsiyet, sahip olunan çocuk sayısı, öğrenim durumu ve çalışma durumuna göre farklılaşıp farklılaşmadığını incelemek üzere gerçekleştirilmiştir. Bu kapsamda, Afyonkarahisar merkezde yer alan bir anaokulundaki çocuklar ile üç ilkokulun anasınıfı, birinci ve ikinci sınıflarında öğrenci olan çocukların ebeveynleri, çalışma grubunu oluşturmaktadır. Çalışma grubu 192 kişiden oluşmaktadır. Verilerin analizi bağımsız örneklemler t-testi, tek yönlü varyans analizi, Mann Whitney U-testi ile Kruskal Wallis H-testi ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın bulguları, demokratik anne-babalık stil sıra ortalamalarının sahip olunan çocuk sayısına göre değiştiği ve otoriter anne-babalık stil puanlarının çalışma durumuna göre değiştiğini göstermektedir. Buna göre, üç çocuğu olan ebeveynlerin demokratik anne-babalık stil sıra ortalamaları, dört çocuğu olan ebeveynlerin demokratik anne-babalık stil sıra ortalamalarından daha düşüktür ve çalışmayan ebeveynlerin otoriter anne-babalık stil puanları çalışan ebeveynlere göre daha yüksektir. Bulgular alanyazın ışığında tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Anne-babalık stili, ebeveyn, otoriter, demokratik, izin verici

Kaynakça

• Bahçivan-Saydam, R. ve Gençöz, T. (2005). Aile ilişkileri, ebeveynin çocuk yetiştirme tutumu ve kendilik değerinin gençler tarafından belirtilen davranış problemleri ile olan ilişkisi, Türk Psikoloji Dergisi, 20(55), 61-74.
• Baumrind, D. (1966). Effects of authoritative parental control on child behavior, Child Development, 37(4), 887-907.
• Büyüköztürk, Ş. (2011). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. 13. Baskı. Ankara: Pegem Akademi.
• Cantekin, D. ve Gültekin Akduman, G. (2020). Annelerin çocuk yetiştirme tutumları ile çocuklarının duygularını yönetme becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi, Anadolu Psikiyatri Dergisi, 21(1), 87-92.
• Dinn, A.A. ve Sunar, D. (2017). Çocuk yetiştirme tutumları ve bağıntılarının kültür içi ve kültürlerarası karşılaştırılması, Türk Psikoloji Dergisi, 32(79), 95-110.
• Güller, B. (2015). Klinik ve toplum örneklemlerinde anne babalık ve aile uyum ölçeği’nin 2-12 yaş aralığındaki çocukların anne babaları için Türkçe geçerlik ve güvenirlik özelliklerinin değerlendirilmesi. Yayınlanmamış uzmanlık tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi.
• Haktanır, G., Baran, G. ve Alisinanoğlu, F. (1998). Çalışan annelerin çocuk yetiştirme tutumları, Eğitim ve Bilim, 22(109), 27-31.
• Levin E. (2011) Baumrind’s Parenting Styles. In: Goldstein S., Naglieri J.A. (eds) Encyclopedia of Child Behavior and Development. Springer, Boston, MA
• Önder A ve Gülay H. (2009). Reliability and validity of Parenting Styles & Dimensions Questionnaire, Procedia Social and Behavioral Sciences, 1, 508- 514.
• Öztürk, E. (2016). Psikotarih açısından çocuk yetiştirme tarzları ve çocuk istismarı, Türkiye Klinikleri, 2(3), 24-34.
• Özyürek, A., Özkan, İ., Bedge, Z. ve Yavuz, N.F. (2019). Çocuğu ilkokula devam eden ebeveynlerin çocuk yetiştirme görüş ve tutumları arasındaki ilişki, GEFAD/ GUJGEF, 39(1), 323-340.
• Robinson, C. C., Mandleco, B., Olsen, S. F., ve Hart, C. H. (1995). Authoritative, authoritarian, and permissive parenting practices. Development of a new measure, Psychological Reports, 77, 819-830.
• Sawin, B. Parke, R. D., Harrison, A. N., & Kreling, B. (1975). The child's role in sparing the rod. Paper presented at the American Psychological Association annual meeting in Chicago, September, 1975.
• Sorkhabi, N., & Mandara, J. (2013). Are the effects of Baumrind's parenting styles culturally specific or culturally equivalent? In R. E. Larzelere, A. S. Morris, & A. W. Harrist (Eds.), Authoritative parenting: Synthesizing nurturance and discipline for optimal child development (pp. 113-135). Washington, DC, US: American Psychological Association. http://dx.doi.org/10.1037/13948-006.
• Şanlı, D. ve Öztürk, C. (2012). Annelerin çocuk yetiştirme tutumlarını etkileyen etmenlerin incelenmesi, Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 32, 31-48.
• Şanlı, D. ve Öztürk, C. (2015). Anne babaların çocuk yetiştirme tutumları ve tutumlar üzerine kültürün etkisi, DEUHFED, 8(4), 240-246.
• Tezel-Şahin, F. ve Özyürek, A. (2008). 5-6 yaş grubu çocuğa sahip ebeveynlerin demografik özelliklerinin çocuk yetiştirme tutumlarına etkisinin incelenmesi, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(3), 395-414.
• Tönbül, Ö. (2019). Aile eğitimi programının annelerin çocuk yetiştirme tutumlarına etkisinin incelenmesi, Okul Psikolojik Danışmanlığı Dergisi, 2(1), 46-72.
• Winsler, A., Madigan, A.L. ve Aquilino, S.A. (2005). Correspondence between maternal and paternal parenting styles in early childhood, Early Childhood Research Quarterly, 20, 1-12.
• Yağmurlu, B., Çıtlak, B., Dost, A. ve Leyendecker, B. (2009). Türk annelerin çocuk sosyalleştirme hedeflerinde eğitime bağlı olarak gözlemlenen farklılıklar, Türk Psikoloji Dergisi, 24(63), 1-15.
• Yüksel, R. ve Demircioğlu, H. (2019). Annelerin farklı kültürde çocuk yetiştirmeye yönelik görüşlerine ilişkin nitel bir araştırma: Amsterdam örneği, Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 9(1), 171-187.