OSMANOFLAR ROMANINDA MEKÂN VE YABANCILAŞMA

Yıl 2020, Cilt: 3 Sayı: 1, 103 - 118, 30.06.2020

Yasemin Ulutürk Sakarya

https://doi.org/10.37999/udekad.731073

Öz

İnsanın her türlü duygusuna ev sahipliği yapabilen roman türünde olay, kişi ya da zamanın somutlaşabilmesi, belirli bir mekânın olması ile mümkündür. Bu nedenle her roman bir mekâna ihtiyaç duyar. Romanlarda açık ve kapalı mekân olarak karşımıza çıkan bu unsur, romanın durum ya da olay eksenli / odaklı olmasına göre şekillenir. Durum eksenli romanlarda psikolojik tahlillerin yoğun olarak işlenmesinden dolayı kapalı mekânlar, olay eksenli romanlarda ise olay örgüsünün geniş bir alanda gerçekleşmesi için açık mekânlar daha çok tercih edilmektedir. Osmanoflar'da ise durum eksenli bir roman olmasına rağmen hem açık hem de kapalı mekânlar, ruhsal tasvirlerin yansıtılmasında yoğun olarak kullanılmıştır.
Kenan Hulusi Koray'ın 1938 yılında Kurun gazetesinde tefrika olarak yayımladığı tek romanı olan Osmanoflar, 1900'lü yılların başında Balkanlar'da yaşayan bir Türk ailesinin Bulgar komitacılar tarafından yaşadıkları topraklardan uzaklaştırılmaya çalışılmasını konu almaktadır. Roman boyunca kahramanların ruhsal betimlemeleri hem açık hem de kapalı mekâna tezahür etmekle birlikte, mekân-insan ilişkisi son derece kesif olarak detaylandırılmaktadır. Bu ayrıntılarda ortaya çıkan belirgin durum ise mekân-insan ilişkisinin menfi boyutta ele alınması ve bu tür mekânların kişinin kendi içine kapanarak yabancılaşmaya doğru giden bir ruhsal durum içine girmesine sebep olmasıdır.
Biz de çalışmamızda, Osmanoflar romanında yer alan mekân-insan ilişkisini, insanın mekâna yabancılaşması bağlamında incelemeye çalışacağız.

Anahtar Kelimeler

KENAN HULUSİ KORAY, OSMANOFLAR, MEKÂN, YABANCILAŞMA

Teşekkür

SAYIN EDİTÖRE TEŞEKKÜR EDERİM.

Kaynakça

• Aktaş, Şerif (1984). Roman Sanatı ve Roman İncelenmesine Giriş. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Alangu, Tahir (1968). Cumhuriyetten Sonra Hikâye ve Roman (1919-1930). C 1. İstanbul: İstanbul Matbaası.
• Çetin, Nurullah (2019). Roman Çözümleme Yöntemi. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Dener, Aytanga (1995). "Yazında Mekân". Kuram 7: 73-79.
• Ecevit, Yıldız (1998). "Edebiyatta Yabancılaşma ve Yabancılaştırma". Virgül. 14: 45-47.
• Ertop, Konur (2011). "Büyük Yapıtlarımız". Bütün Dünya: 90-94.
• Gezgin, Hakkı Süha (1943). "Zavallı Kenan". Vakit. 240: 495.
• Kahvecioğlu, Hüseyin (2008). "Mekânın Üreticisi veya Tüketicisi Olarak Zaman". Zaman-Mekân. Yay. Haz. Şentürer, A., Ural, Ş., Berber, Ö., Uz Sönmez, F.: 142-149.
• Kaplan, Mehmet (1977). Tevfik Fikret. İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Kocatürk, Vasfi Mahir (2018). Büyük Türk Edebiyatı Tarihi. İstanbul: İKÜ Yayınevi.
• Kolcu, Ali İhsan (2006). Öykü Sanatı. Erzurum: Salkımsöğüt Yayınevi.
• Koray, Kenan Hulusi (2004). Osmanoflar. İstanbul: Doğan Kitap.
• Kurun, 2 İkinci Kanun (1938), 7176-1266: 1.
• Külahlıoğlu İslam, Ayşenur (2011). "Cumhuriyet Dönemi Türk Hikâyesi". Yeni Türk Edebiyatı El Kitabı (1839-2000). ed. Ramazan Korkmaz. Ankara: Grafiker Yayıncılık.
• Nabi, Yaşar (1943). "Hulusi". Varlık. 240: 489.
• Nazif, Nizamettin (1938). "Genç Neslin En Güzel Hikâyeleri' Dolayısıyla - 'Unutulmuş Birkaç İsim III". Kurun. 7337-1427: 3.
• Necatigil, Behçet (2004). Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü. İstanbul: Varlık Yayınları.
• Stevick, Philip (2004). Roman Teorisi. çev. Sevim Kantarcıoğlu. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Şardağ, Rüştü (1943). "Kenan Hulûsi’nin Ölümü". Varlık. 240: 494.