RAISING A SKILLED COOK, COOKING A GOOD MEAL, AND SETTING A TABLE IN THE ABBASID PERIOD

Yıl 2023, Cilt: 6 Sayı: 2, 289 - 301, 31.12.2023

Yunus Arifoğlu

https://doi.org/10.37999/udekad.1356734

Öz

The banquet was an important and central subject in the daily life of the Abbasids. The way to organize a banquet was to set a good table. A good table should be decorated with unique tastes and good food. The way to do this was to hire a qualified cook. Having a good cook was something to be proud of. A talented cook was rewarded, and sometimes high sums were paid for it. Because the quality of the cook was critical to the creation of a decent, healthy, and tasty meal. Good food motivates, cheers, and adds dynamism to life. A good meal occurs when all four stages are completed correctly. In the Medieval Era, the banquet table was the result of a meticulously executed and complex workforce. Table etiquette in the Abbasids was formed with the contribution of many societies, especially Islam and its interpretation, and has a wide variety. In this study, the characteristics of a skillful cook in the Abbasids are described, the characteristics of a good meal at that time are discussed, and the preparation of a remarkable table is examined. In this context, table manners, which spread during and after the Abbasid period, are touched upon.

Anahtar Kelimeler

Medieval, Abbasids, Cook, Food, Table

ABBASİLER DÖNEMİNDE MAHİR BİR AŞÇI YETİŞTİRMEK, İYİ BİR YEMEK YAPMAK VE BİR SOFRA KURMAK

Öz

Abbasilerde ziyafet gündelik hayatın merkezinde yer alan mühim bir meseleydi. Ziyafet verebilmenin yolu, iyi bir sofra kurmaktan geçerdi. İyi bir sofra eşsiz lezzetler ve iyi yemeklerle süslenmeliydi. Bunun yolu ise mahir bir aşçıdan geçerdi. İyi bir aşçıya sahip olabilmek övünülür şeylerdendi. İşinde mahir bir aşçıya her zaman büyük kıymet verilir, bunun için zaman zaman paha biçilmez bedeller ödenirdi. Çünkü iyi, sağlıklı ve lezzetli bir yemeğin ortaya çıkmasında aşçının niteliği belirleyiciydi. İyi yemek insanı motive eder, neşelendirir ve hayata dinamizm getirir. İyi bir yemek, dört aşamasının da başarılı bir şekilde geçmesiyle ortaya çıkar. Ortaçağ’da bir ziyafet sofrası, maddi güç, zaman ve elbette yoğun emek sonucunda ortaya çıkardı. Bu, itinayla yapılan kompleks bir iş gücünün sonucuydu. İslam medeniyetinde sofra adabı başta İslam ve onun yorumu olmak üzere pek çok topluluğun etkisiyle meydana gelmiş olup geniş bir çeşitliliğe sahiptir. Bu çalışmada Abbasilerde mahir bir aşçının vasıfları üzerinde durulmakta, bu dönemde iyi bir yemeğin özelliklerine temas edilmekte ve kayda değer bir sofranın hazırlanışı irdelenmektedir. Gene bu bağlamda Abbasi dönemi ve sonrasında da sirayet eden sofra adabına temas edilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Ortaçağ, Abbasiler, Aşçı, Yemek, Sofra.

Kaynakça

• Ahsen, M. M. (2019). Abbasiler Döneminde Sosyal Hayat. Çev. M. E. Şen. Ankara Okulu Yayınları.
• Câhiz (2012). Cimriler. Çev. Z. G. Gökdemir. Şule Yayınları.
• Fuzulî (2017). Sıhhatu Maraz. Çev. K. Küntaş. İbn-i Sina Yayınları.
• Güler, S. M. & Bilici. S. (2017). Besinin İçeriği, İşleme ve Pişirme Yöntemlerinin Glisemik İndeks Üzerine Etkisi. Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 2 (3), 1-12.
• İbn Cezle (2010). Minhâcü’l-Beyân fi mâ yesta’Milühü’l-İnsan. (Thk. M. M. Bedevi). Camiatü’d-Devli’l-Arabiyye.
• İbn Kuteybe (ty). Uyunü’l-Ahbar. Dârü’l-Kitâbi’l-Arabî.
• İbn Miskeveyh (1983). Tehzibu’l-Ahlak/Ahlakı Olgunlaştırma. Çev. A. Şener-İ. Kayaoğlu-Cihad Tunç. Kültür ve Turizm Bakanlığı.
• İbn Rezin et-Tücibi (1984). Fadaletü’l Huvan fi Tayyibati’t-Taam ve’l-Elvan. (Thk. M. B. Şakrun). Darü’l-Garbi’l-İslâmî.
• İbn Seyyâr (2007). Annals of the Caliphs’ Kitchens (Ibn Sayyâr al-Warrâq’s Tenth-Century Baghdadi Cookbook). (Thk ve haz. N. Nawal). Brill Press.
• İbnü’t-Tiktakâ (2016). el-Fahrî. Çev. R. Şeşen. Bilge, Kültür Sanat Yayınları.
• Kâtib Bağdadî (2009). Kitâbü’-Tabîh. Çev. N. Pişkin. Kitap yayınevi.
• Koyuncu, Z. (2019). Ahlât-ı Erbaa/Humoral Patoloji Teorisi ve Divan Şiirinde Hakkânî Örneğinde İşlenişi. HİKMET-Akademik Edebiyat Dergisi, 10, 75-97.
• Laudan, R. (2013). İslam Transforms the Cuisines of Central and West Asia, 800-1650 C.E. Cuisine and Empire Cooking in the World History. University of California Press.
• Makdisî (2015). Ahsenu’t-Tekâsîm fi Marifeti’l-Ekalim (İslam Coğrafyası). Çev. Ahsen Batur. Selenge Yayınları.
• Miller, H. D. (2008). Tüketim Zevkleri, Ortaçağ İslam Mutfağının Doğuşu. Yemek Damak Tadının Tarihi. P. Freedman (Haz). Oğlak Güzel Kitaplar, 135-161.
• Nasrallah, N. (2007). Annals of the Caliphs’ Kitchens (Ibn Sayyâr al-Warrâq’s Tenth-Century Baghdadi Cookbook). Brill.
• Nasîrüddîn Tûsî (1981). Ahlâk-ı Nâsırî. Dârü’l-Alemiyye.
• Perry, C. (2014). Middle Eastern Food History. Food in Time and Place. P. Freedman (Ed). California.
• Şihâbuddin el-Akfehsi (2009). Oburlar ve Asalaklar. Çev. S. Kocabaş. Şule Yayınları.
• Zaouali, L. (2016). Ortaçağ’da İslam Mutfağı. Çev. B. Baysal. RGK Yayınları.