Kant ve Ontolojik Argüman

Yıl 2021, Cilt: 4 Sayı: 8, 248 - 265, 31.12.2021

Fatma Nur Ağca

Öz

Ontolojik argüman, Tanrı’nın varlığını a priori yolla ispatlaması açısından diğer teistik argümanlardan ayrılmaktadır. Belirli bir mahiyete sahip olduğu düşünülen Tanrı’nın varlığının Tanrı kavramının kavramsal çözümlemesinden hareketle çıkarılabileceği düşüncesi, bu argümanın temel tezlerinden biridir. Bu makale ontolojik argüman için en etkili ve kat’i eleştiri olarak kabul edilen Immanuel Kant’ın eleştirilerini etraflı bir biçimde ele almayı ve bu eleştirilerin tutarlı olup olmadığını değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Anselm ve Descartes’a göre, kendisinden daha büyüğü düşünülemeyen veya en mükemmel varlık olarak tanımladıkları Tanrı kavramı ile O’nun gerçek varlığı arasında zorunlu bir ilişki vardır. Kant ise varlığın herhangi bir şeyin kavramında içerilemeyeceği eleştirisi ile buna karşı çıkmaktadır. Makalede ontolojik argümanın Anselm ve Descartes tarafından savunulan klasik versiyonları ele alındıktan sonra, Kant’ın varlık bildiren önermelerin analitik olamayacağı ve varlığın gerçek bir yüklem olmadığı şeklindeki eleştirilerinin tutarsız ve yetersiz olduğu savunulmaktadır. Ayrıca bu eleştirilerin Tanrı’nın varlığını a priori yolla ispatlamanın önünde bir engel olarak görülemeyeceği ve önemli ölçüde cevaplanabilir nitelikte olduğu sonucuna ulaşılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Kant, Tanrı, Varlık, Anselm, Descartes, Ontolojik Argüman

Kant and the Ontological Argument

Öz

Ontological argument differs from other theistic arguments in terms of proving the existence of God a priori. The idea that the existence of God, who is thought to have a certain nature, can be deduced from the analysis of the concept of God, is one of the most fundemental theses of this argument. This article aims to discuss Kant’s criticism comprehensively, which is accepted as the most effective and decisive cirticism of the ontological argument and to evaluate whether these criticisms are consistent or not. According to Anselm and Descartes, there is a necessary relation between the concept of God and his real existence. Kant objects this with his criticism that existence cannot be included in the concept of anything. Having examined the classical versions of the ontological argument defended by Anselm and Descartes, it is argued that Kant’s criticisms that no existential statements are analytic and existence is not a real predicate are both inconsistent and insufficient. In addition, it is concluded that these criticisms cannot be seen as an obstacle to proving the existence of God a priori way and can be answered significantly.

Anahtar Kelimeler

Existence, God, Ontological Argument, Kant, Anselm, Descartes

Kaynakça

• Adams, Robert Merrihew. Leibniz: Determinist, Theist, Idealist. New York: Oxford University Press, 1. Basım, 1994.
• Allen, R. E. “The Ontological Argument”. The Philosophical Review, 70/1 (1961), 56-66. https://doi.org/10.2307/2183405
• Anselm, St. “Proslogion”. İng. çev. Jasper Hopkins and Herbert Richardson. Complete Philosophical and Theological Treatises of Anselm of Canterbury. 88-112. Minneapolis: The Arthur J. Banning Press, 2000.
• Aydın, Mehmet S. Din Felsefesi. İzmir: İzmir İlahiyat Vakfı Yayınları, 11. Basım, 2007.
• Barnes, Jonathan. The Ontological Argument. London: The Macmillan Press, 1. Basım, 1972.
• Descartes, Rene. The Philosophical Writings of Descartes, II. İng. Çev. John Cottingham vd. Cambridge: Cambridge University Press, 1. Basım, 1984.
• Engel, S. Morris. “Kant’s Refutation of the Ontological Argument”. Philosophy and Phenomenological Research 24/1 (Eylül 1963), 20-35. https://doi.org/10.2307/2104490
• Everitt, Nicholas. “Kant’s Discussion of the Ontological Argument”. Kant Studien 86/4 (1995), 385-405. https://doi.org/10.1515/kant.1995.86.4.385
• Hartshorne, Charles. “Six Theistic Proofs”. The Monist. 54/2 (1970), 159-180. https://doi.org/10.5840/monist197054214
• Hick, John. Arguments for the Existence of God. New York: Herder and Herder, 1971.
• Hume, David. Din Üstüne. Çev. Mete Tunçay. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları, 1. Basım, 1979.
• Kant, Immanuel. Critique of Pure Reason. İng. çev. ve Ed. Paul Guyer and Allen W. Wood. Cambridge: Cambridge University Press, 1. Basım, 1998.
• Kant, Immanuel. Prologomena to Any Future of Metaphysics. Ed. Paul Carus. Chicago: The Open Court Publishing Company, 1949.
• Kenny, Anthony. What I Believe. London and New York: Continuum, 1. Basım, 2006.
• Mackie, J. L. The Miracle of Theism: Arguments For and Against the Existence of God. New York: Oxford University Press, 1. Basım, 1983.
• Malcolm, Norman. “Anselm’s Ontological Argument”. The Philosophical Review 69/1 (1960), 41-62. https://doi.org/10.2307/2182266
• Martin, Michael. Atheism: A Philosophical Justification. Philadelphia: Temple University Press, 1990.
• O’Connor, Timothy. Theism and Ultimate Explanation: The Necessary Shape of Contingency. Oxford: Wiley and Blackwell, 1. Basım, 2012.
• Oppy, Graham. Ontological Arguments and Belief in God. New York: Cambridge University Press, 1. Basım, 1995.
• Plantinga, Alvin. God and Other Minds: A Study of Rational Justification of Belief in God. Ithaca, New York: Cornell University Press, 1. Basım, 1967.
• Plantinga, Alvin. Tanrı’nın Bir Tabiatı Var Mı?. Çev. Mehmet Sait Reçber. Ankara: Elis Yayınları, 1. Basım, 2010.
• Plantinga, Alvin. “Kant’s Objection to the Ontological Argument”. The Journal of Philosophy 63/19 (1966), 537-546. https://doi.org/10.2307/2024217
• Reçber, Mehmet Sait. Tanrı’yı Bilmenin İmkânı ve Mahiyeti. Ankara: Kitâbiyât, 1. Basım, 2004.
• Reçber, Mehmet Sait. “Varlık Felsefesi”. Felsefe. Ed. Mehmet Bayrakdar. 103-138. Ankara: Ankara Üniversitesi Uzaktan Eğitim Yayınları, 2. Basım, 2006.
• Reçber, Mehmet Sait. “Analitik-Sentetik”. Felsefe Ansiklopedisi. Ed. A. Cevizci. I/356-361. İstanbul: Etik Yayınları, 2003.
• Rey, Georges. “The Analytic/Synthetic Distinction”. The Stanford Encyclopedia of Philosophy (2020). Ed. Edward N. Zalta. Erişim 30 Aralık 2021. https://plato.stanford.edu/entries/analytic-synthetic/
• Shaffer, Jerome. “Existence, Predication, and the Ontological Argument”. Mind, 71/283 (Temmuz 1962), 307-325. https://doi.org/10.1093/mind/LXXI.283.307
• Smart, J. J. C. “The Existence of God”. New Essays in Philosophical Theology. Ed. Antony Flew and Alasdair MacIntyre. 28-46. New York: The Macmillan Company, 1. Basım, 1955.
• Sobel, Jordan Howard. Logic and Theism: Arguments For and Against Beliefs in God. New York: Cambridge University Press, 1. Basım, 2004.
• Taylor, Richard. “Introduction”. The Ontological Argument from St. Anselm to Contemporary Philosophers. ed. Alvin Plantinga. vii-xviii. London: Macmillan, 1. Basım, 1965.