İLKOKUL VE ORTAOKUL ÖĞRETMENLERİNİN BAZI MESLEKİ DEĞERLERİNİN ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ

Yıl 2017, Cilt: 3 Sayı: 3, 135 - 146, 31.12.2017

Semra Demir Başaran , Pınar Atakul

Öz

Bu çalışmada ilkokul ve ortaokulda görev yapan öğretmenlerin mesleki değerlere sahip olma düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi

amaçlanmaktadır. İlkokul ve ortaokul öğretmenlerinin mesleki değerlerinin cinsiyet, kıdem, görev yapılan şehir, mezun olunan fakülte gibi

değişkenler açısından incelendiği bu araştırma tarama modelindedir. Araştırmanın örneklemini 2016 TÜİK verilerine göre İç Anadolu Bölgesinde

nüfusu en fazla olan Kayseri, Konya ve Ankara şehirlerinde ilkokul ve ortaokul kademesi devlet okullarında çalışan öğretmenler arasından tesadüfi

örnekleme yöntemi ile seçilen 353 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmada; araştırmacılar tarafından hazırlanan Kişisel Bilgi Formu ile öğretmenlerin

mesleki değerlerini belirlemek amacıyla Tunca (2012) tarafından geliştirilen “Öğretmen Mesleki Değerler Ölçeği” kullanılmıştır. Yapılan araştırma

sonucunda öğretmenlerin mesleki değerlere sahip olma düzeylerinin cinsiyet, şehir, mezun olunan fakülte değişkenleri açısından anlamlı bir farklılık

görülmez iken mesleki kıdem değişkeni açısından görüşlerin farklılaştığı sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Mesleki Değerler, Öğretmen Mesleki Değerler Ölçeği, İlkokul Öğretmenleri, Ortaokul Öğretmenleri

AN ANALYSIS OF PRIMARY AND MIDDLE SCHOOL TEACHERS’ SOME PROFESSIONAL VALUES IN RELATION TO A RANGE OF VARIABLES

Öz

This study aimed to define in-service primary and middle school teachers’ levels of adopting professional values and to evaluate these levels in

relation to a range of variables. The study, which explored the levels of professional values adopted by primary and middle school teachers and their

perceptions about these levels in relation a range of variables such as gender, seniority, city of employment and school of graduation, employed the

survey model. The study sample consisted of 353 teachers. In this study, the Personal Information Form which was developed by the researchers and

the “Teachers’ Professional Values Scale” (TPVS)” which was developed by Tunca for determining teachers’ professional values were used. Results

of this study indicate that primary and middle school teachers have the impression that they already possess this value at a high level. Levels of

professional values did not display any significant difference in the sub-dimensions being respectful to differences, individual and social

responsibility, being against violence while the sub-dimension being open to cooperation exhibited a significant difference in favor of primary school

teachers.

Anahtar Kelimeler

Professional Values, Scale of Professional Values of Teachers, Primary School Teachers, Middle School Teachers

Kaynakça

• Akın, U. ve Özdemir, M. (2009). Öğretmen Adaylarının Demokratik Değerlerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi: Eğitim Bilimleri Fakültesi Örneği. Ankara University, Journal of Faculty of Educational Sciences, 42, 2, 183-198. Altınkurt, Y. ve Yılmaz, K. (2011).Öğretmen Adaylarının Öğretmenlerin Mesleki Etik Dışı Davranışlar İle İlgili Görüşleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11, 22, 113-128. Anderson, C. (1997). Values-Based Management. Academy of Management Executive, 11, 25–46. Avallone, F., Farnese, M. L., Pepe, S. and Vecchione, M. (2010). Values and Work Values. Bollettino Di Psicología Applicata,261-262,59-76. https://www.researchgate.net/publication/283076758_The_Work_Values_Questionnaire_WVQ_Revisiting_Sc hwartz's _Portrait_Values_Questionnaire_PVQ_for_work_contexts adresinden 18-09-2017’de edinilmiştir. Cassar, V. (2008). The Maltese University Student’s Mind-Set: A Survey of Their Preferred Work Values Journal of Education and Work, 21, 5, 367-381. Cooman, R., Dieter, S., Pepermans, R., Bois, C., Caers, R., and Jegers, M. (2008). Freshmen in Nursing: Job Motives and Work Values of a New Generation. Journal of Nursing Management, 16, 1, 56-64 Çakıroğlu, A.E. (2013). Değerler Eğitiminde Korku Kültürünü Etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Bolu. Çoban, A. E., Karaman, N. G. ve Doğan, T. (2010).Öğretmen Adaylarının Kültürel Farklılıklara Yönelik Bakış Açılarının Çeşitli Demografik Değişkenlere Göre İncelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Dergisi, 10, 1. Demir N. (2005). Örgüt Kültürü-İş Tatmini İlişkisi, Plastik Sektöründe Bir Araştırma. Yayımlanmamış Doktora Tezi. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Erçetin, Ş. (2000). İlköğretim Okulları Hangi Değerle Yönetiliyor? Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10 (1) 31-43. Ergün, E. (2003). İşletmelerdeki Kültürel Özelliklerin Örgüt Performansına Etkisi Üzerine Bir Uygulama. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü. Gahan, P. ve Abeysekera, L. (2009). What Shapes an Individual's Work Values? An Integrated Model of the Relationship Between Work Values, National Culture and Self-construal. International Journal of Human Resource Management, 20, 1, 126-47. Genç, S. Z. (2008). An Evaluation of Teachers’ Views of Primary School Principals’ Practice of Democratic Values. Social Behavior And Personality, 36 (4), 483- 492. Gömleksiz, M. N. Ve Çetintaş, S. (2011). Öğretmen Adaylarının Demokratik Tutumları, Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(1)-14. Gözütok, D. F. (2008). Eğitim ve Şiddet. Ankara: Gazi Kitabevi Yayınları. Harpaz, I. (1986). The Factoral Structure Of The Meaning Of Working. Human Relations, 39, 595–614. Hatunoglu, Y. ve Hatunoglu, A. (2005). Öğretmenlerin Fiziksel Cezalandırmaya İlişkin Görüşleri. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 6 (2) 105-115. Hegney, D., Plank, A., and Parker, V. (2006). Extrinsic and Intrinsic Work Values: Their Impact on Job Satisfaction in Nursing. Journal of Nursing Management, 14, 4, 272-281 Hirschi, A. (2010). Positive Adolescent Career Development: The Role of Intrinsic and Extrinsic Work Values. Career Development Quarterly, 58, 1, 276-287. Hyde, R. E. and Weathington, B. L. (2006). The Congruence of Personal Life Values and Work Attitudes, Genetic, Social. General Psychology Monographs, 132, 2, 151-190. Karacaoğlu, C. (2008). Avrupa Birliği Uyum Sürecinde Öğretmen Yeterlikleri. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Karadağ, E., Baloğlu, N. ve Yalçınkayalar, P. (2006). İlköğretim Okulu Yöneticilerinin Öğretmenler Tarafından Algılanan Demokratik Tutumları ile Öğretmenlerin Demokratik Değerleri Üzerine İlişkisel Bir Araştırma. Değerler Eğitimi Dergisi, 4 (12), 65-82. Karahancı, E. (2013). Sınıf Öğretmenlerinin Öğrencilerin Düşük Düzeyde İstenmeyen Davranışlarına Yönelik Tepkilerinin Nitel Bir Analizi (Kars İli İlköğretim Okulları Örneği) Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İlköğretim Anabilim Dalı Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Kaptan, S. (1998). Bilimsel Araştırma ve İstatistik Teknikleri. Ankara:Tekışık Web Ofset Tesisleri. Karasar, N. (2015). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. Karatekin, K.; Merey, Z; ve Kuş, Z. (2013). Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(2). Lyons, S.T; Higgins, C.A. Duxbury, L (2009). Work Values: Development Of A View Three –Dimensional Structure Based on Confirnatory Smallest Space Analysis. Journal of Organizational Behavior. 31, 969-1002. Liu, Y. and Lei, Y. (2012). The Connotation of Work Values: A Preliminary Review. Asian Social Science, 8(1). MEB [Ministry of National Education], (2006). İlk Ders Genelgesi [The first course memorandum]. Ankara. http://www.meb.gov.tr/mevzuat adresinden 5 Mart 2017 tarihinde alınmıştır [retrieved from http://www.meb.gov.tr/mevzuat on 5th of March, 2017]. Oğuz, A. (2011). Öğretmen Adaylarının Demokratik Değerleri İle Öğretme Ve Öğrenme Anlayışları. Değerler Eğitimi Dergisi, 9, 22, 139-160. Palavan, Ö. (2017) Sınıf Öğretmenlerinin Empatik Eğilimleri İle Demokratik Değerlere Sahip Olma Düzeylerinin İncelenmesi, İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, cilt: 18; Sayı:1. Roe, R. A., & Ester, P.(1999). Values and Work: Empirical Findings and Theoretical Perspective. Applied Psychology—An International Review, 48, 1–21. Ros, M., Schwartz, S. H. and Surkiss, S. (1999). Basic Individual Values, Work Values, and the Meaning of Work. Applıed Psychology: An International Revıew, 48, 1, 49–71. Turan, S., & Aktan D. (2008). Okul Hayatında Var Olan Ve Olması Düşünülen Sosyal Değerler. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(2), 227-259. Tunca, M. (2012). İlköğretim Öğretmenleri İçin Mesleki Değerler Ölçeğinin Geliştirilmesi ve İlköğretim Öğretmenlerinin Mesleki Değerlerinin Belirlenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı. Eskişehir. Tunca, N. ve Sağlam, M. (2013). İlköğretim Öğretmenlerine Yönelik Mesleki Değerler Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Eğitim Bilimleri Araştırma Dergisi Uluslararası E-Dergi, 3(1), 139. Turgut, N. (2010). Devlet İlköğretim Okullarında Görev Yapan Yönetici ve Öğretmenlerin Meslekî Etik Sorununa Karşı Meslek Örgütlerinin Yaklaşımı (Nitel Bir Çalışma). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. Warr, P. (2008). Work values: Some Demographic and Cultural Correlates. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 81, 4, 751-775 White, C. (2006). Towards an Understanding of the Relationship Between Work Values and Cultural Orientations. Hospitality Management, 25, 699-715. Yazıcı, K. (2011). Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Demokratik Değerlerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Eğitim ve Bilim, 36-159. Yılmaz, E. (2009). Öğretmenlerin Değer Tercihlerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Değerler Eğitimi Dergisi, cilt:7, No: 17, s.109-128. Yılmaz, K. (2011). İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin Sınıf Yönetimi Tarzları ile Demokratik Değerlere İlişkin Görüşleri Arasındaki İlişki. Değerler Eğitimi Dergisi, 9, 21, 147-170. Yurtseven, R. (2003). Orta öğretim Kurumlarında Çalışan Öğretmenlerin Demokratik Tutumları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.