SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMEN ADAYLARININ SOSYAL BİLGİLER DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMINDA YAŞADIKLARI MATEMATİK KAYNAKLI SORUNLAR

Yıl 2018, Cilt: 4 Sayı: 3, 141 - 154, 31.12.2018

Nurten Gürbüz , Çiğdem İnci Kuzu

Öz

Bu
çalışma, Sosyal Bilgiler öğretmen adaylarının yetersiz seviyedeki matematik
bilgi-becerilerinin Sosyal Bilgiler öğretim programında yer alan konulardaki
başarılarına etkilerini saptamak amacıyla yapılmıştır. Geleceğin öğretmenleri
olan öğretmen adaylarının temel matematikte zorlandıkları konuların bilinmesi
gerekmektedir. Çalışmada, mevcut bir durumu açığa çıkarmaya yönelik tarama
modeline dayalı betimsel yöntem kullanılmıştır. Veri toplama aracı olarak
araştırmacılar tarafından 5 soruluk açık uçlu bir test ve yazılı bir mülakat
formu hazırlanıp, 2018-2019 eğitim öğretim yılında bir devlet üniversitesinin
eğitim fakültesi Sosyal Bilgiler öğretmenliği bölümünde öğrenim gören rastgele
yolla seçilmiş 50 öğretmen adayına uygulanmıştır. Çalışmada Sosyal Bilgiler
öğretmen adaylarının yaşadığı sorunlar, sorun yaşanan Sosyal Bilgiler dersi
konularında, sorun yaşanmasına sebep olan matematik bilgi-beceri eksikliği,
sorunların kendilerine yansımaları ve çözümüne yönelik öğretmen adayı önerileri
değerlendirilmiştir. Verilerin analizinde nicel veri analizi teknikleri de
kullanılmıştır. Nitel olarak analiz edilen verilerden ortaya çıkan bulgular,
öğretmen adaylarının yetersiz düzeydeki matematik geçmişlerinin Sosyal Bilgiler
öğretimi ve öğrenimine olumsuz etkilerinin olduğunu göstermiştir. Sosyal
Bilgiler dersi konularında matematik kaynaklı sorunların en fazla birimler
arası dönüştürme, kesirler ve oran-orantı konularında yaşandığı tespit
edilmiştir. Çalışmaya katılan öğretmen adayları, Sosyal Bilgiler dersi konularında
yaşanan matematik kaynaklı sorunların; zaman kaybına, dersten soğumaya,
performans, moral ve motivasyon düşüklüğüne sebep olduğunu belirtmişlerdir.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Bilgiler, Matematiksel Sorunlar, Öğretmen Adayları

MATHEMATICS-BASED PROBLEMS EXPERIENCED BY SOCIAL STUDIES TEACHER CANDIDATES IN SOCIAL STUDIES COURSE CURRICULUM

Öz

This
study was carried out to determine the effect of insufficient mathematics
knowledge-skills of social studies teacher candidates on the achievements in
Social Studies curriculum. It is necessary to know the subjects that teacher
candidates who are the teachers of the future have difficulty in basic
mathematics. In the study, descriptive method based on survey model was used to
reveal an existing situation. An open-ended test with 5 questions and a written
interview form were prepared by the researchers and applied to randomly
selected 50 prospective teacher candidates from Social Sciences teaching
department of education faculty of a public university in the academic year of
2018-2019. In the study, the problems experienced by social studies teacher
candidates, the lack of mathematical knowledge-skills that causes problems in
Social Studies course, reflect on themselves of the problems and the
suggestions of prospective teachers about solving these problems were
evaluated. Quantitative data analysis techniques were also used in data
analysis. Findings from qualitatively analyzed data showed that the inadequate
mathematics background of teacher candidates had negative effects on teaching
and learning of Social Studies. It has been determined that the problems
related to mathematics in the subjects of Social Studies course are mostly
related to inter-unit transformation, fractions and ratio-proportion. The
teacher candidates who participated in the study were pointed out that the
mathematical problems in Social Studies course cause time loss, feeling strange
from lesson, decrease of performance, morale and motivation.

Anahtar Kelimeler

Social Studies, Mathematics-Based Problems, Teacher Candidates

Kaynakça

• Arslan, S. & Özpınar, İ. (2008). Öğretmen nitelikleri: İlköğretim programlarının beklentileri ve eğitim fakültelerinin kazandırdıkları. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi (EFMED), S. 2 (1), 38-63.
• Ayas, C., & Demirkaya, H. (2015). Sosyal Bilgiler öğretmen adaylarının coğrafya yeterlilikleri açısından coğrafya derslerini ve kendilerini değerlendirmeleri. Journal of International Social Research, 8(38), 657-666.
• Balcı, A. (2001). Sosyal bilimlerde araştırma. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Battal, N. (2003). Cumhuriyet Üniversitesi’nin açılışında yaptığı konuşma: Eğitimde yansımalar. VII Çağdaş Eğitim Sistemlerinde Öğretmen Yetiştirme Sempozyumu, Cumhuriyet Üniversitesi Kültür Merkezi Sivas, s.13-14.
• Berberoğlu, G. (2007). Türk bakış açısından PISA araştırma sonuçları. 10.12.2018 tarihinde http://www.konrad.org.tr/Egitimturk/07girayberberoglu.pdf. adresinden elde edildi.
• Bindak, R. (2005). İlköğretim öğrencileri için matematik kaygı ölçeği. Fırat Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 17(2), 442-448.
• Boom, J., Hoijtink, H. & Kunnen, S. (2001). Rules in the balance: Classes, strategies, or rules for the balance scale task? Cognitive Development, 16, s.717–735.
• Bulut, İ. (2009). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumlarının değerlendirilmesi (Dicle ve Fırat Üniversitesi örneği). Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 14, 13-24.
• Çelikten, M. & Can, N. (2003). Yönetici, öğretmen ve veli gözüyle ideal öğretmen. Selçuk Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15, 253-267.
• Çelikten, M., Şanal, M. & Yeni, Y. (2005). Öğretmenlik mesleği ve özellikleri. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19, 207-237.
• Çepni, S. (2007). Araştırma ve Proje Çalışmalarına Giriş, Genişletilmiş Üçüncü Baskı, Celepler Matbaacılık, Trabzon.
• Demirci, N., Uyanık, F. (2009). Onuncu Sınıf Öğrencilerinin Grafik Anlama ve Yorumlamaları İle Kinematik Başarıları Arasındaki İlişki, Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi (EFMED), 3(2), s.22-51.
• Dole, S., Shield, M. (2008). The Capacity of Two Australian Eighth-Grade Textbooks for Promoting, Proportional Reasoning, Research in Mathematics Education, 10(1), March2008, s.19-35
• Duman, T. (1991). Türkiye’de ortaöğretime öğretmen yetiştirme. Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları No:2322, İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• Dursun, Ş. & Dede, Y. (2004). Öğrencilerin matematikte başarısını etkileyen faktörler: matematik öğretmenlerinin görüşleri bakımından. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(2), 217-230.
• Erçetin, Ş. (2001). Biz akademisyenler geleceğin yüksek öğretim kurumlarını yaratmaya hazır mıyız?. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 25, 75-86.
• Güven, İ. (2001). Öğretmen yetiştirmenin uluslararası boyutu. UNESCO 45. Uluslararası Eğitim Kongresi, Ankara: Milli Eğitim Yayınları.
• Güven, İ. (2004). Etkili bir öğretim için öğretmenden beklenenler. Milli Eğitim Üç Aylık Eğitim ve Sosyal Bilimler Dergisi, 164(32), 127-141.
• Hammond, L. D. & Cobb V. L. (1996). The changing context of teacher education. ed. F. B. Murray. teachers educator’s handbook, s. 40-53. San Francisco: Jossey-Bass Publishers.
• Hannula, M. (2005, Ağustos). Affect in mathematical thinking and learning. The Future of Mathematics Education and Mathematics Learning. BIFEB Strobl, Austria
• Karaer, H. (2006). Fen Bilgisi Öğretmenlerinin İlköğretim II. Kademedeki Fen Bilgisi Öğretimi Hakkındaki Görüşleri, Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1), s.97-111.
• Karagözoğlu, G. (2003). Eğitim sistemimizde öğretmen yetiştirme politikamıza genel bir bakış, eğitimde yansımalar: VII Çağdaş Eğitim Sistemlerinde Öğretmen Yetiştirme Sempozyumu, Cumhuriyet Üniversitesi Kültür Merkezi, ss.10-12.
• Karslı, M. D., Yıldız, K., Akgün, N., Cerit, Y., (2001). Yeni yönetim teorilerinin bazı kavramları açısından eğitim fakültelerinin akreditasyonu uygulamasının analitik olarak değerlendirilmesi, Eğitim Yönetimi Dergisi, 7(27), 347–358.
• Kavas, A.B. & Bugay, A. (2009). Öğretmen adaylarının hizmet öncesi eğitimlerinde gördükleri eksiklikler ve çözüm önerileri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25, 13-21.
• Kavcar, C. (2002). Cumhuriyet döneminde dal öğretmeni yetiştirme. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 35(1-2), 1-14.
• Kocaoğlu,T., Yenilmez, K. (2010). Beşinci Sınıf Öğrencilerinin Kesir Problemlerinde Yaptıkları Hatalar ve Kavram Yanılgıları, Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 14, s.71-85.
• Koç, H., & Karatekin, K. (2016). Sosyal Bilgiler öğretmen adaylarının harita okuryazarlık düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(USBES Özel Sayı II), 1522-1542.
• Kuş, Z. & Çelikkaya, T. (2010). Sosyal Bilgiler öğretimi için sosyal bilgiler öğretmenlerinin beklentileri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(2), 69-91.
• Kuzu, Ç. İ., & Uras, M. C. (2018). The Subjects That the Pre-service Classroom Teachers Perceive as Difficult in Elementary Mathematics Curriculum. Universal Journal of Educational Research, 6(10), 2153-2159.
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2018). Sosyal Bilgiler dersi öğretim programı (İlkokul ve Ortaokul 4, 5, 6 ve 7. Sınıflar). Ankara: MEB Yayınevi.
• Özdemir, S. & Yalın, H.İ. (1998). Her yönüyle öğretmenlik mesleği. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Özden, Y. (1999). Eğitimde dönüşüm eğitimde yeni değerler. Ankara: Pegem A Yayınları.
• Pajares, M. F. (1992). Teachers' beliefs and educational research: Cleaning up a messy construct. Review of Educational Research, 62(3), 307-332.
• Roth, W, M. ve Bowen, G.M. (1999). Complexities of graphical representations during ecology lectures: an analysis rooted in semiotics and hermeneutic phenomenology. Learning and Instruction, 9, s.235–255.
• Sakaoğlu, N. (1998). İlkokul tarih programları ve ders kitapları. Tarih öğretimi ve ders kitapları (Ed. S. Özbaran), Dokuz Eylül Yayınları, İzmir, s. 143-152.
• Sezal, İ. & Erkan, S. (1997). XXI. yüzyıl öğretmeni. uluslararası dünya öğretmen eğitimi konferansı, 27 Ağustos-2 Eylül 1995. Ankara.
• Söze, E. (1991). Türk üniversitelerinde öğretmen yetiştirme programlarının öğretmenlik davranışlarını kazandırma yönünden etkililiği. Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(1-2), 103-120.
• Türk Eğitim Derneği (TED) (2009). Öğretmen yeterlikleri. http://portal.ted.org.tr/genel/yayinlar/Ogretmen_Yeterlik_Kitap.pdf adresinden 10.12.2018 tarihinde erişilmiştir.
• Tutak, T., Gün, Z. & Emül, N. (2010). Matematik eğitiminde ilköğretim düzeyinde kavramla ilgili yapılan çalışmaların bir değerlendirmesi. 9. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu, ss. 235-240.
• Üstüner, M. (2006). Öğretmenlik mesleğine yönelik tutum ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 45, 109-127.
• Yenilmez, K. (2007). İlköğretim matematik öğretiminde karşılaşılan zorluklar ve nedenleri. XVI. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Tokat.
• Yükseköğretim Kurulu. (2018). Sosyal Bilgiler Öğretmenliği Lisans Programı. http://www.yok.gov.tr/documents/10279/41805112/Sosyal_Bilgileri_Ogretmenligi_Lisans_Programi.pdf adresinden 01.12.2018’de alınmıştır.