Üniversite Öğrencilerinde Sosyal Onay İhtiyacının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi

Yıl 2016, Cilt: 29 Sayı: 2, 469 - 495, 29.12.2016

Burcu Karaşar , Selahiddin Öğülmüş

Öz

Bu araştırmada üniversite öğrencilerinde sosyal onay ihtiyacıyla, benlik kurguları, mükemmeliyetçilik, sosyal kaygı ve mutluluk değişkenleri arasındaki ilişkiler incelenmiştir. Araştırma, 2013-2014 öğretim yılı Güz döneminde Amasya Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu’nda öğrenim gören 287 (257 kız; 30 erkek) öğrenci üzerinde gerçekleşmiştir. Sosyal onay ihtiyacı değişkeninin yordayıcılarının belirlenmesi için araştırmada Sosyal Onay İhtiyacı Ölçeği, Sosyal Kaygı Ölçeği, Çok Boyutlu Mükemmeliyetçilik Ölçeği, İlişkisel-Bireyci-Toplulukçu Benlik Kurguları Ölçeği ve Oxford Mutluluk Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmada sosyal kaygının, toplulukçu benlik kurgusunun ve kendine yönelik mükemmeliyetçiliğin sosyal onay ihtiyacını yordadığı bulunmuştur. Bu bulguların yanı sıra araştırmada yapılan diğer analizlerde sosyal onay ihtiyacının cinsiyete ve doğum sırasına göre anlamlı bir fark göstermediği bulunmuştur. Sınıf düzeyine göre yapılan analizde anlamlı bir fark bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Onay İhtiyacı, Benlik Kurguları, Sosyal Kaygı, Mükemmeliyetçilik

Kaynakça

• Antony, M. M. and Swinson, R. P., 2009. When perfect isn’t good enough: strategies for coping with perfectionism. Oakland, CA: New Harbinger Publications.
• Aronson, E., Wilson, T. D., and Akert, R. M., 2012. Sosyal psikoloji. (O. Gündüz, Çev.). İstanbul: Kaknüs Yayınları.
• Atkinson, R. L., Atkinson, R. C., Smith, E. E., Bem, D. J., and Hoeksema, S. N., 2002. Psikolojiye giriş. (Y. Alogan,Çev.). Ankara: Arkadaş Yayınları.
• Boor, M., 1972. Family structure variables and need approval: Some additional data. Psychological Reports. 30, 204-206.
• Boysan, M., 2012. Üniversite öğrencilerinde erken dönem uyumsuz şemalar, başa çıkma stilleri ve öznel iyi oluş arasındaki ilişkilere yönelik bir model sınaması. (Yayımlanmış Doktora tezi). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Ceylan, H., 2011. Üniversite öğrencilerinin sosyal kaygı düzeylerinin yordanması. (Yayımlanmış Yüksek lisans tezi). Ege Üniversitesi, İzmir.
• Chiba,T., Iketani, S., Han, K., and Ono, A., 2009. A comprehensive model of anxiety in gift giving. International Review Of Business Research Papers, 5(4), 322-334.
• Cooper, H., Okamura, L., and McNeil, P., 1995. Situation and personality correlates of psychological well-being: Social activity and personal control. Journal of Research in Personality, 29, p. 395-417.
• Crowne, D. P. and Marlowe, D., 1964. The approval motive. New York: John Wiley & Sons.
• Çolakoğlu, E. T., 2012. Genç yetişkinlerde kendilik algısı, erken dönem uyumsuz şemalar, algılanan ebeveynlik stilleri ve kişilerarası ilişkiler.(Yayımlanmış Yüksek lisans tezi). Maltepe Üniversitesi, İstanbul.
• Doğan, H., 2010. Evli bireylerin sosyotropik-otonomik kişilik özellikleriyle evliliklerinde çatışma yaşama durumları arasındaki ilişki. (Yayımlanmış Yüksek lisans tezi). Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Doğan, T. ve Sapmaz, F., 2012. Oxford Mutluluk Ölçeği Türkçe formunun psikometrik özelliklerinin üniversite öğrencilerinde incelenmesi. Düşünen Adam: Psikiyatri Ve Nörolojik Bilimler Dergisi, 25(4), 297-304.
• Dilmaç, B., Hamarta, E., Yiğit, R., Yıldız, M., ve Büyükyıldırım, İ., 2011. The relationship between secondary school students’ dysfunctional attitudes and their human values. European Journal Of Educational Studies, 3(2), 353-363.
• Ekşi, F., 2012. Kişilerarası ilişkiler: psikolojik danışmanlık ve halkla ilişkiler öğrencilerinin karşılaştırılması. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11, 2, 79-94.
• Ellis, A. and Harper, R., 2010. Akılcı yaşam kılavuzu. (S. Kunt Akbaş, Çev.). Ankara: HYB Yayıncılık.
• Ercan, H., 2011. İlişkisel-bireyci-toplulukçu benlik ölçeği’nin psikometrik özellikleri ve uyarlama çalışması. KMÜ Sosyal ve Ekonomı̇k Araştırmalar Dergisi, 13 (21), 37-45.
• Erözkan, A., 2004. Üniversite öğrencilerinin kişilerarası duyarlılıkları ile reddedilme duyarlılıklarının bazı değişkenlere göre incelenmesi. Gazi Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi, 5(2), 85-98.
• Erözkan, A., 2005. Üniversite öğrencilerinin kişilerarası duyarlılık ve depresyon düzeylerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Muğla Üniversitesi SBE Dergisi, 14, 130-155.
• Erözkan, A., 2011. Sosyal kaygının kaygı duyarlığı, benlik saygısı ve kişilerarası duyarlık açısından incelenmesi. İlköğretim Online, 10(1), 338-347.
• Fehr, E. and Falk, A., 2001. Psychological foundations of incentives. Institute for Empirical Research in Economics University of Zurich Working Paper Series. Working Paper No. 95, Paper presented at the Annual Conference of the European Economic Association.
• Freedman, J. L., Sears, D. O. and Carlsmith, J. M., 2003. Sosyal psikoloji (A. Dönmez, Çev.). (4. Baskı). Ankara: İmge Kitabevi.
• Gächter, S. and Fehr, E., 1999. Collective action as a social exchange. Journal of Economic Behavior & Organization, 39, 341–369.
• Gary, M., 1967. Ordinal position and approval motivation. Journal Of Consulting Psychology. 31(3). 319-320.
• Göller, L., 2010. Ergenlerin akılcı olmayan inançları ile depresyon-umutsuzluk düzeyleri ve algıladıkları akademik başarılar arasındaki ilişkiler. (Yayımlanmış Yüksek lisans tezi). Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
• Gümüş, A. E., 2006. Sosyal kaygının benlik saygısına ve işlevsel olmayan tutumlara göre yordanması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, Cilt: III, Sayı: 26, 63-75.
• Hamarta, E. ve Demirbaş, E. (2009). Lise öğrencilerinin utangaçlık ve benlik saygılarının fonksiyonel olmayan tutumlar açısından incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21, 239-247.
• Hebert, J. R., Ma, Y., Clemow, L., Ockene, I. S., Saperia, G., Stanek, E.J., Merriam, P. A., and Ockene, J. K., 1997. Gender differences in social desirability and social approval bias in dietary self-report. American Journal Of Epidemiology, 15, 146, 1046-1055.
• Hewitt, P. L. and Flett, G. L., 1991. Perfectionism in the self and social contexts: conceptualization, assessment, and association with psychopathology. Journal Of Personality And Social Psychology, 60, 456-470.
• Hill, R.W., Huelsman,T.J., Furr, R. M., Kibler, J., Vicente, B. B., and Kennedy, C., 2004. A new measure of perfectionism: the perfectionism inventory. Journal of Personality Assessment, 82(1), 80-91.
• Hills, P. and Argyle, M., 2002. The oxford happiness questionnaire: a compact scale for the measurement of psychological well-being. Personality And Individual Differences, 33, 1073–1082.
• Hofmann, S. G. and DiBartolo, P. M., 2010. Introduction: toward an understanding of social anxiety disorder. S. G. Hofmann., P. M. DiBartolo (Eds.). Social anxiety: clinical, developmental, and social perspectives. Oxford, UK: Elsevier/Academic Press.
• Huta, V. and Hawley, L., 2010. Psychological strengths and vulnerabilities: are they two ends of the same continuum or do they have independent relationships with well-being and ill-being? Journal of Happiness Studies, 71-93.
• Kağıtçıbaşı, Ç., 2010. Günümüzde insan ve insanlar. Sosyal psikolojiye giriş. İstanbul: Evrim Yayınevi.
• Karasar, N., 2009. Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kashima, E. and Hardie, E. A., 2000. The development and validation of the relational, individual and collective self aspects (RIC) scale. Asian Journal Of Social Psychology, 3, 19-48.
• Krohn, K., 2000. Everything you need to know about birth order. New York: The Rosen Publishing Group, Inc.
• Leary, M. R. and Kowalski, R. M. (1995a). Social Anxiety. New York: Guilford.
• Leary, M. R. and Kowalski, R. M., 1995b. The self-presentation model of social phobia. R. G. Heimberg., M. R. Liebowitz., D. A. Hope., F.R. Schneiner (Eds). Social phobia. Diagnosis, assesment and treatment (p. 94-112). New York: The Guildford Press.
• Leite, W. L. and Beretvas, S. N., 2005. Validation of scores on the Marlowe-Crowne social desirability scale and the balanced inventory of desirable responding. Educational And Psychological Measurement. 65, 140-154.
• Leman, K., 2009. The birth order book: Why you are the way you are. Grand Rapids, MI. United States of America: Revell A Division Of Baker Publishing Group.
• Malak, B. ve Üstün, B., 2011. Hemşirelerin sosyotropi- otonomi kişilik özellikleri ve tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Dergisi, 1–16.
• MacDonald, A. P., 1971. Birth order and personality. Journal Of Consulting And Clinical Psychology, 36 (2), 171-176.
• Marar, Z., 2004. Mutluluk paradoksu-özgürlük ve onaylanma. (S. Çağlayan,Çev.). Kitap Yayınevi. İstanbul.
• Masterson, M. L., 1971. Family structure variables and need approval. Journal Of Consulting And Clinical Psychology, 36(1), 12-13.
• Moran, G., 1967. Ordinal position and approval motivation. Journal Of Consulting Psychology, 31 (3), 319-320.
• Nowicki, S., 1971. Ordinal position, approval motivation, and interpersonal attraction. Journal Of Consulting And Clinical Psychology, 36 (2), 265-267.
• O’Dwyer, K., 2013. After Freud how well do we know ourselves and why does it matter? Journal of Philosophy of Life, 3, 2, 97-107.
• Owen, R. M., 1987. The relationship between social anxiety and need for approval(Shyness).(Dissertation, Faculty of Pacific Graduate School of Psychology). Available from ProQuest Dissertations and Theses database. (UMI No. 8720740).
• Oral, M., 1999. The relationship between dimensions of perfectionism, stressful life events and depressive symptoms in university students a test of diathesis-stress model of depression. (Unpublished Master’s Thesis). The Middle East Technical University, Ankara.
• Öktem, Ş., Turgut, H., ve Tokmak, İ., 2013. Sosyotropik-otonomik kişilik özelliklerinin çalışanların motivasyonuna etkisi: Ankara’da bulunan konaklama işletmelerinde yapılan bir araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi, 79-92.
• Önem, Ç., 2010. Üniversite öğrencilerinin öfke ve öfkeyi ifade etme biçimlerinin akılcı olmayan inançlar ve bazı değişkenler açısından incelenmesi. (Yayımlanmış Yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi, Konya.
• Özbay, Y. ve Palancı, M., 2001. Sosyal kaygı ölçeği: geçerlik ve güvenirlik çalışması. VI. Ulusal Psikolojik Danışma Ve Rehberlik Kongresi, ODTÜ, Ankara.
• Özdemir, Y. ve Çok, F., 2011. Ergenlikte özerklik gelişimi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4 (36), 152-164.
• Öztürk, A., 2007. Kişilerarası iletişim ve sosyal kaygı. Eğitime Bakış. Eğitim-Öğretim Ve Bilim Araştırma Dergisi.9. 49-51.
• Paulhus, D. L. and John, O. P., 1998. Egoistic and inrealistic biases in self-perceptions. The interplay of self-deceptive styles with basic traits and motives. Journal Of Personality, 66,1026-1060.
• Sherry, B. A., 2002. Perfectionism dimensions, perfectionistic dysfunctional attitudes, need for approval, and depression symptomps in adult psychiatric patients and young adults.(Masters thesis, The University Of British Columbia). Retrieved from
• https://circle.ubc.ca/bitstream/handle/2429/13433/ubc_2002-0559.pdf?sequence=1
• Sosik, J. J. and Dinger, S. L., 2007. Relationships between leadership style and vision content: the moderating role of need for social approval, self-monitoring, and need for social power. The Leadership Quarterly, 18, 134–153.
• Sulloway, F. J., 1999. Birth order. In Encyclopedia Of Creativity, Vol.1, Edited By Mark A.Runco and Steven R. Pritzker, p.189-202. San Diego: Academic Press.
• Tanhan, F. ve Mukba, G., 2014. Spann-Fischer ilişki bağımlılığı ölceği’nin Türkçe’ye uyarlama calışmasına ilişkin psikometrik bir analiz. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 36 (Temmuz 2014/II), 179-189.
• Thin, N. 2012. Social happiness. Theory into policy and practice. Bristol: The Policy Press.
• Tokmak, İ., Turgut, H., ve Öktem, Ş., 2013.Turizm ve otelcilik öğrencilerinin sosyotropik-otonomik kişilik özelliklerinin iletişim becerilerine etkisi. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, Cilt 24, Sayı 1, 83 - 95.
• Tuncer, B. ve Voltan-Acar, N., 2006. Kaygı düzeyleri farklı üniversite hazırlık sınıfı öğrencilerinin mükemmeliyetçilik özelliklerinin incelenmesi. Kriz Dergisi, 14 (2),1-15.
• Twenge, J. M. and Im, C., 2007. Changes in the need for social approval, 1958-2001. Journal Of Research Inpersonality, 41, 171-189.
• Vicente, J., Yolanda Moriera, Y., Moran, G., Comfort, J. C., and Finley , G. E., 1983. Personality correlates of ordinal family position in panamanian adolescents. The Journal Of Social Psychology, 120 (1), 7- 12.
• Yaka, A. İ., 2011. Bağlanma, erken döneme yönelik şemalar, öz-yönetim ve psikolojik belirtiler arasındaki ilişkiler. (Yayımlanmış Yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Yavuzer, H., 2011. Çocuğu anlamak ve tanımak. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Yurtal, F. D., 1999. Üniversite öğrencilerinin akılcı olmayan inançlarının bazı değişkenlere göre incelenmesi. (Yayımlanmış Doktora tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.